Giáo án Vật lý khối 8 tiết 21 bài 17: Sự chuyển hoá và bảo toàn cơ năng

Ngày soạn: 18/1/2010 Ngày giảng: 19/1/2010(Líp 8a) 23/1/2010(Líp 8b). Tiết 21-Bµi 17: Sự chuyển hoá và bảo toàn cơ năng. I,Mục tiêu: *KT:Phát biểu ®­îc định luật bảo toàn cơ năng,quan s¸t, nhận biết và lấy được ví dụ về sự chuyển hoá lẫn nhau giữa thế năng và động năng. *KN: BiÕt phân tích, tổng hợp, so sánh, sử dụng đúng các thuật ngữ. *T§: Học tập tích cực. II, §å dïng d¹y häc: 1- GV: TN con lắc đơn và giá treo (4 nhóm), 1 quả bóng cao su. Tranh vẽ Hình 17.1, 17.2. 2- HS: III, Tæ chøc giê học: *Khëi ®éng.(8’). 1. Ổn định. 2. Kiểm tra bài cũ: ? Trong trường hợp nào cơ năng của vật là thế năng, là động năng? Lấy ví dụ vật vừa có động năng vừa có thế năng. ? Động năng, thế năng của vật phụ thuộc vào những yếu tố nào, trả lời BT16-1? (BT 16.1 chän C). * GV §V§ nh­ SGK H§ GV H§ HS *H§1: Tìm hiểu sự chuyển hoá cơ năng trong qu¸ tr×nh c¬ häc.(20’). -Môc tiªu: quan s¸t, nhận biết và lấy được ví dụ về sự chuyển hoá lẫn nhau giữa thế năng và động năng. -§å dïng:B¶ng phô (H17.1,H17.2),1qu¶ bãng cao su,TN con lắc đơn và giá treo (4 nhóm), -C¸ch tiÕn hµnh:(H§ c¸ nh©n+H§ nhãm). +GV: Thả quả bóng rơi xuống, yªu cÇu HS quan s¸t vµ rót ra nhËn xÐt. *ĐVĐ: Xét xem cơ năng xủa quả bóng thay đổi như thế nào? -GV treo tranh vÏ H17-1(59-SGK) ycÇu HS quan sát vị trí và vận tốc, TN, §N... cña qu¶ bãng. ? Độ cao và vận tốc thay đổi như thế nào? => Điền từ thích hợp vào C1 ? Vì sao em nhận thấy điều đó? ? Thế năng và động năng của quả bóng thay đổi như thế nào? => Trả lời C2 . ? Khi quả bóng chạm đất, nó nảy lên. Lúc này độ cao và vận tốc thay đổi như thế nào? => Tr¶ lêi C3. ? Ở vị trí nào (A hay B) động năng và thế năng cña qu¶ bãng lớn nhất, nhỏ nhất? => Tr¶ lêi C4. *GV Chốt:Vậy ở vị trí A thế năng lớn nhất, động năng nhỏ nhất, khi rơi xuống thế năng chuyển hoá dần thành động năng, đến lúc chạm đất thế năng bằng 0, động năng lớn nhất. Ng­ợc lại, khi nảy lên ®éng năng chuyển hoá thành thế năng . - GV treo tranh vẽ H17-2: Mô tả TN, Vị trí cân bằng của B, vị trí cao nhất của A, C. -GV h­íng dÉn HS lµm TN2, Yêu cầu HS làm TN theo nhóm: Quan sát sự chuyển động của con lắc để trả lời C5,C6, C7, C8. - Gäi ®¹i diÖn c¸c nhãm tr¶ lêi C5-> C8, -GV chuÈn x¸c ý kiÕn. NhËn xÐt ®¸nh gi¸ KQ H§ nhãm. - Gäi 2 HS đọc kết luận (SGK - 60). *Chốt:-Có sự chuyển hoá liên tục giữa các dạng cơ năng. Ở vị trí thấp nhất thế năng chuyển hoá hoàn toàn thành động năng, ở vị trí cao nhất động năng chuyển hoá hoàn toàn thành thế năng. *H§2:Th«ng b¸o §L bảo toàn cơ năng(5’). -Môc tiªu: Phát biểu ®­îc định luật bảo toàn cơ năng. -C¸ch tiÕn hµnh:(H§ c¸ nh©n). +GV th«ng b¸o cho HS kÕt luËn ë phÇn II. -Yêu cầu HS đọc §L vµ chó ý (SGK- 61) *Chốt:-Trong quá trình cơ học động năng và thế năng có thể chuyển hóa lẫn nhau nhưng cơ năng được bảo toàn. -Không bỏ qua ma sát thì cơ năng của vật không được bảo toàn. Mét phÇn c¬ n¨ng -> n¨ng l­îng kh¸c chóng ta sÏ häc sau. *BVMT:Thế năng của dòng nước từ trên cao chuyển hóa thành động năng làm quay tuabin của các máy phát điện.Việc XD các nhà máy thủy điện có t/d điều tiết dòng chảy, hạn chế lũ lụt và dự trữ nước,bảo vệ môi trường mà Việt Nam lại là nước có nhiều nhà máy thủy điện với công suất lớn nên cần có kế hoạch XD nha máy thủy điện một cách hợp lí nhằm phát triển kinh tế quốc dân. *Tæng kÕt vµ h­íng dÉn vÒ nhµ.(12’). +Tæng kÕt: -Gọi HS đọc phần ghi nhớ (SGK - 61) - Yªu cÇu HS H§ c¸ nh©n lµm C9: chØ ra sù chuyÓn ho¸ tõ d¹ng c¬ n¨ng nµy -> d¹ng c¬ n¨ng kh¸c trong mçi tr­êng hîp. - Gäi tõng HS tr¶ lêi. -Cho HS ®äc môc “Cã thÓ em ch­a biÕt”. +H­íng dÉn vÒ nhµ: -Học thuộc phần ghi nhớ, tìm hiểu l¹i phÇn có thể em chưa biết. -Làm bài tập 17-1=> 17-5 (SBT), làm đề cương ôn tập ch­¬ng I từ c©u 1 => 17(SGK-T62). -§äc vµ chuÈn bÞ tr­íc bµi 19-Ch­¬ng II. I, Sự chuyển hoá của các dạng cơ năng. *Thí nghiệm 1: Quả bóng rơi - HS H§ c¸ nh©n quan s¸t vµ rót ra NX: qu¶ bãng r¬i xuèng ®Êt ch¹m ®Êt råi l¹i n¶y lªn. -HS quan s¸t H17.Tr¶ lêi C1,C2,C3,C4. C1: (1) giảm. (2) tăng - HS: Ở những khoảng thời gian càng gần B vật chuyển động được quãng đường dài hơn => Vận tốc tăng. C2: Thế năng (1) giảm dần. Động năng (2) tăng dần. C3: (1) Tăng dần. (2) Giảm dần (3) tăng, (4) giảm C4: (1): A, (2): B. (3): B, (4): A. *Thí nghiệm2:Con l¾c dao ®éng(H17.2). - HS: Quan s¸t H17.2(SGK), ®äc TB SGK. - HS: H§ nhãm lµm TN, quan s¸t tr¶ lêi C5 -> C8. C5: a, Vận tốc tăng. b, Vận tốc giảm. C6: a,Thế năng => động năng. b, Động năng => thế năng. C7: Thế năng lớn nhất ở vị trí A, C. Động năng lớn nhất ở vị trí B. C8: Động nhỏ nhất ở vị trí A, C. Thế năng nhỏ nhất ở vị trí B. (Động năng nhỏ nhất bằng 0, thế năng nhỏ nhất khác 0) * KL: (SGK- 60). II.Bảo toàn cơ năng. -HS: H§ c¸ nh©n ®äc §L t×m hiÓu vÒ sù b¶o toµn c¬ n¨ng vµ chó ý. *§L: (SGK- T61). *Chó ý: (SGK- T61). -HS đọc phần ghi nhớ (SGK - 61) *Ghi nhí(SGK-T61) III.Vận dụng C9: a,Mũi tên được bắn đi từ chiếc cung : Thế năng của cung =>Động năng của mũi tên. b,Nước từ đập cao chảy xuống: Thế năng của nước => Động năng của nước. c,Ném 1 vật lên cao theo phương thẳng đứng: Khi vật chuyển động lên động năng =>thế năng. Khi vật chuyển động rơi xuống thế năng => Động năng. -C¸ nh©n HS ®äc môc“Cã thÓ em ch­a biÕt”.