Giáo án Vật lý khối 8 tiết 22 bài16: Cơ năng

Ngày soạn: 28/1/2013. Ngày giảng: 31/1/2013. Tiết 22-Bµi16:Cơ năng I, Mục tiêu: *KT: BiÕt ®­îc k/n cơ năng, thế năng,®éng n¨ng,lÊy ®­îc VD minh ho¹ cho tõng kh¸i niÖm. BiÕt được một cách định tính: thế năng hấp dẫn của một vật phụ thuộc vào độ cao của vật so với mặt đất,®éng n¨ng cña vËt phụ thuộc vào khối lượng và vận tốc của vật. Lấy dược VD minh hoạ. *KN:Rèn luyện kĩ năng: quan sát, làm TN so sánh, nhận xét, rút ra KL. *T§: Thái độ học tập nghiêm túc, ý thức tự làm việc, hîp tác nhóm. II, §å dïng häc tËp: 1,GV: - Tranh vÏ mô tả H 16.1, 16.2 SGK . - Thiết bị TN mô tả H16-2, 16-3 (SGK) gồm: 1 lò xo thép uèn cong thành vòng tròn, 1 quả nặng, 1 sợi dây, một bao diêm, 1 máng nghiêng, 1hßn bi thÐp,1 miÕng gç. 2, HS: III, Tæ chøc giê học *Khëi ®éng.(5’). 1.Ổn định: (1') 2. Ktra bài cũ: ?C«ng suÊt lµ g×? ViÕt c«ng thøc tÝnh c«ng suÊt. HS:C«ng suÊt lµ c«ng thùc hiÖn ®­îc trong 1 ®¬n vÞ thêi gian. - Công thức: P = P: Công suất (w) t : Thời gian thực hiện công(s) A: Công sinh ra ( j) 3. Bài mới. - GV §V§ nh­ SGK H§ GV H§ HS *H§1: T×m hiÓu kh¸i niÖm cơ năng.(3’) -Môc tiªu:BiÕt kh¸i niÖm,®¬n vÞ c¬ n¨ng -C¸ch tiÕn hµnh:H§ c¸ nh©n. + GV thông báo KN cơ năng: - Vật có k/n sinh công lớn Cơ năng càng lớn. - §ơn vị c¬ n¨ng. *BVMT:Khi tham gia giao thông,phương tiện tham gia có vận tốc lớn(có động năng lớn) sẽ khiến cho việc sử lí sự cố gặp khó khăn,nếu xảy ra tai nạn sẽ gây ra những hậu quả nghiêm trọng. Vì vậy mọi công dân cần tuân thủ các quy tắc an toàn giao thông. *H§2: Tìm hiểu về thế năng.(17’). -Môc tiªu:+BiÕt kh¸i niÖm thÕ n¨ng, lÊy ®­îc VD minh ho¹ +BiÕt được một cách định tính: thế năng hấp dẫn của một vật phụ thuộc vào độ cao của vật so với mặt đất,Khèi l­îng cña vËt. -§å dïng: - Tranh vÏ mô tả H 16.1, H16.2 1 lò xo thép uèn cong thành vòng tròn,1quả nặng, 1 sợi dây,1 bao diªm. -C¸ch tiÕn hµnh:(H§ c¸ nh©n+H§ nhãm) +GV treo tranh h×nh 16.1 lªn b¶ng. -GV thông báo: Quả nặng A đứng yên trên mặt đất Không có khả năng sinh công cơ năng bằng 0. - YcÇu HS quan s¸t H16.1 b, nªu c©u hái C1. - HD HS th¶o luËn tr¶ lêi C1. -GV th«ng b¸o: c¬ n¨ng cña vËt trong tr­êng hîp nµy gäi lµ thÕ n¨ng.cho HS ghi vë. ? NÕu qu¶ nÆng A ®­îc ®­a lªn cµng caoth× c«ng sinh ra kÐo miÕng gç B c/® cµng lín hay cµng nhá? V× sao? - GV TB: VËt cã kh¶ n¨ng thùc hiÖn c«ng cµng lín nghÜa lµ thÕ n¨ng cña nã cµng lín. VËy vËt ë vÞ trÝ cµng cao th× thÕ n¨ng cña vËt cµng lín. ThÕ n¨ng cña vËt A võa nãi tíi ®­îc X§ bëi vÞ trÝ cña vËt so víi mÆt ®Êt gäi lµ thÕ n¨ng hÊp dÉn. Khi vËt n»m trªn mÆt ®Êt th× thÕ n¨ng cña vËt b»ng 0. ? ThÕ n¨ng cña vËt phô thuéc nh÷ng yÕu tè nµo -GV TB: ThÕ n¨ng hÊp dÉn cña vËt cßn phô thuéc vµo khèi l­îng cña vËt. -GV tiÕn hµnh TN nh­ h×nh 16.2->YcÇu HS quan s¸t lß xo ®· ®­îc nÐn b»ng sîi len vµ hái: ? Lóc nµy lß xo cã c¬ n¨ng kh«ng? ? B»ng c¸ch nµo ®Ó biÕt lß xo cã c¬ n¨ng =>Tr¶ lêi C2. - Yªu cÇu c¸c nhãm lµm TN kiÓm tra ®Ó nhËn thÊy lùc ®µn håi cña lß xo cã k/n sinh c«ng. - GVTB: c¬ n¨ng cña lß xo trong TH nµy còng gäi lµ thÕ n¨ng. ? Muèn thÕ n¨ng cña lß xo t¨ng ta lµm thÕ nµo? * Chèt: Lß xo bÞ biÕn d¹ng ( bÞ nÐn) cã c¬ n¨ng. ? Cã mÊy d¹ng thÕ n¨ng. HĐ3:Tìm hiểu về động năng(12’). -Môc tiªu:+BiÕt ®éng n¨ng,lÊy ®­îc VD minh ho¹. BiÕt được một cách định tính: ®éng n¨ng cña vËt phụ thuộc vào khối lượng và vận tốc của vật. -§å dïng: 1 máng nghiêng, 1hßn bi thÐp,1 miÕng gç. -C¸ch tiÕn hµnh:(H§ c¸ nh©n). +GV lµm thí nghiệm (H16-3) -YcÇu HS quan sát GV lµm TN vµ tr¶ lêi C3, C4. ?Từ kết quả C3 , C4 chọn từ thích hợp điền vào C5 - GVTB: Cơ năng của vật do chuyển động mµ cã gọi là động năng - ĐVĐ:Động Năng của vật phụ thuộc vào những yếu tố nào? => PhÇn 2. - Yªu cÇu HS ®äc TB TN H16-3 tr¶ lêi c©u hái: ?NÕu ®Æt A ở các vị trí khác nhau => NX khả năng sinh công của A. §é lín vËn tèc cña qu¶ cÇu A thay ®æi ntn so víi TN1 => Tr¶ lêi C6. ? Nếu thay A bằng A' có klượng lớn hơn NX Động năng A' Trả lời C7 ? Qua C6 , C7 => Động năng của vật phụ thuộc vào những yếu tố nào. *Kết luận: GV Chốt động năng phụ thuộc vào k lượng và vận tốc của vật .Khi một vật chuyển động, vật có động năng. Vận tốc và khối lượng của vật càng lớn thì động năng của vật càng lớn. *BVMT:Các vật rơi từ trên cao xuống bề mặt Trái Đất có động năng lớn nên rất nguy hiểm đến tính mạng con người và các công trình khác. Vì thế mọi công dân cần tuân thủ các quy tắc an toàn trong lao động. - YcÇu HS t×m hiÓu chó ý SGK- 57. *Tæng kÕt vµ h­íng dÉn vÒ nhµ(8’). +Tæng kÕt: -Gäi HS ®äc ghi nhí (SGK-T58). - Yªu cÇu HS H§ c¸ nh©n tr¶ lêi C9, C10. +Hướng dẫn về nhà. -Học thuộc ghi nhớ, tìm hiểu có thể em chưa biết (SGK- 58). - Trả lời l¹i câu hỏi C1 => C10 SGK. -Làm bài tập 16.1 đến 16.5 (SBT). -TiÕt sau ch÷a bµi tËp. I, Cơ năng - Một vật cã kh¶ n¨ng sinh công vật đó có cơ năng. - Đơn vị c¬ n¨ng: Jun (J) II, Thế năng 1, Thế năng hấp dẫn. - HS: quan s¸t H16.1 - HS: th¶o luËn tr¶ lêi C1. C1: Có cơ năng Vì qu¶ nÆng A c/đ xuống dưới lµm c¨ng sîi d©y. Søc c¨ng sîi d©ylµm miÕng gç B c/® tøc lµ thùc hiÖn c«ng. VËy qu¶ nÆng A khi ®­a lªn ®é cao nµo ®ã cã kh¶ n¨ng sinh c«ng.-> C¬ n¨ng cña vËt(qu¶ nÆng A) trong tr­êng hîp nµy gäi lµ thÕ n¨ng. - HS: C«ng cña lùc kÐo thái gç B cµng lín v× B dÞch chuyÓn ®­îc qu·ng ®­êng dµi h¬n. -HS nghe vµ gh vë: *Vật ở vị trí càng cao so với mặt đất thì có thế năng càng lớn, khi vật nằm yên trên mặt đất thì thế năng bằng 0 - ThÕ n¨ng cña vËt phô thuéc vµo: + Mèc tÝnh ®é cao. + Khèi l­îng cña vËt. 2,Thế năng dàn hồi -HS quan s¸t:nªu dù ®o¸n: Lß xo cã c¬ n¨ng. -C¸ nh©n HS suy nghÜ tr¶ lêi C2: C2: §Æt miÕng gç lªn trªn lß xo vµ dïng diªm ®ốt cháy (cắt) sợi dây => lò xo đẩy miếng gỗ lên cao tøc lµ thùc hiÖn c«ng => lß xo cã c¬ n¨ng. -HS: Lo xo cµng bÞ nÐn nhiÒu th× c«ng cña lß xo sinh ra cµng lín => ThÕ n¨ng cña lß xo cµng lín. *KL: -Lò xo bị biến dạng có cơ năng gọi là thế năng ®àn hồi. -TN ®µn håi phô thuéc vµo ®é biÕn d¹ng ®µn håi cña vËt. - HS: cã 2 d¹ng TN + ThÕ n¨ng hÊp dÉn. + ThÕ n¨ng ®µn håi. III.Động năng 1, Khi nào vật có động năng - HS:quan s¸t TN, H§ c¸ nh©n tr¶ lêi C3, C4. C3: Qu¶ cÇu A lăn xuống đập vào B làm B chuyển động một đoạn. C4: Quả cầu A c/® tác dụng vào B làm B c/®A sinh công C5: Sinh công -HS ghi vë kh¸i niÖm ®éng n¨ng. *K/N: cơ năng sinh ra do chuyển động gäi là động năng. 2,Động năng của vật phụ thuộc vào những yếu tố nào? -C¸ nh©n HS ®äc TB TN H16-3 tr¶ lêi c©u hái: C6: ë vị trí càng cao => A sinh công càng lớn => Vận tốc CĐ càng nhanh KL: Động năng của A phụ thuộc vào vận tốc Nếu vận tốc càng lớn thì động năng càng lớn . C7: A' thực hiện công lớn hơn KL: động năng phụ thuộc vào KLcña vËt.KLcủa vật càng lớn thì động năng càng lớn =>VËy:§éng n¨ng phụ thuộc vào khèi lượng và vận tốc của vật. * Chú ý (SGK-57): + Vật có cả động năng và thế năng. + Cơ năng = động năng + thế năng *Ghi nhí (SGK-T58). IV, VËn dụng : C9: VD: Con lắc ®ang dao động, m¸y bay ®ang bay. C10: a, thế năng b, động năng c, thế năng