Giáo án Vật lý lớp 09 tiết 41: Máy biến thế

Ngày soạn:28 /01 /2012 Ngày dạy: 31 /01 /2012 Tiết 41: MÁY BIẾN THẾ A. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức: Nêu được các bộ phận chính của máy biến thế gồm 2 cuộn dây dẫn có sô vòng khác nhau được quấn quanh một lõi săt chung. Nêu được công dụng chung của máy biến thế là làm tăng hay giảm hiệu điện thế theo công thức U1/U2 = n1/n2 Giải thích được máy biến thế chỉ hoạt động đối với nguồn điện xoay chiều. - Vẽ được sơ đồ lắp đặt máy biến thế ở hai đầu dây tải điện. 2. Kỹ năng:Biết vận dụng kiến thức về hiện tượng cảm ứng điện từ để giải thích sự hoạt động của máy biến thế. 3. Thái độ: Có ý thức thu thập thông tin. Ham thích môn học, hiểu ứng dụng rộng rải của môn học. B. CHUẨN BỊ: - 01 máy biến thế, cuộn dây sơ cấp có 2750 vòng, cuộn thứ cấp có 150 vòng. - Một vôn kế xoay chiều; một số dây nối, 01 bóng đèn. C. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC: 1. Ổn định lớp: Kiểm tra sĩ số (1 phút) 2. Bài mới: TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ - Tổ chức tình huống học tập (8 phút) 1. Kiểm tra bài cũ: ? Khi truyền tải điện năng đi xa, cách nào có lợi nhất để giảm điện năng hao phí?. Gv chốt lại các kiến thức cần nắm ở các câu hỏi trên, nhận xét câu trả lời của Hs và ghi điểm. 2. Tổ chức tình huống học tập: Như SGK -Hs trả lời câu hỏi của Gv - Cả lớp theo dõi câu trả lời của bạn và nhận xét - Xây dựng tình huống vào bài cùng Gv. Hoạt động 2: Tìm hiểu cấu tạo và hoạt động của máy biến thế (11 phút) - Yêu cầu Hs quan sát hình 37.1 SGK, đọc tài liệu nêu các bộ phận chính của máy biến thế. - Gv số vòng ở 2 cuộn dây này có giống nhau không? - Lõi sắt được cấu tạo như thế nào? - Gv chuẩn lại kiên thức yêu cầu hs nhắc lại và ghi vở. - Yêu cầu Hs dự đoán về độ sáng của bóng đèn mắc vào 2 đầu cuộn thứ cấp khi mắc vào 2 đầu cuộn sơ cấp một hiệu điện thế xoay chiều. - Gv ghi các dự đoán của Hs lên bảng. - Yêu cầu Hs thảo luận câu C1 SGK. - Gv chốt lại vấn đề cho Hs nắm, yêu cầu Hs hoàn thành vở ghi. Làm thí nghiệm kiểm tra - Chỉ đạo Hs thảo luận câu trả lời cho câu C2. - Gv chốt lại vấn đề cho Hs nắm, yêu cầu Hs hoàn thành vở ghi. - Yêu cầu Hs đọc kết luận, hoàn thành vở ghi I- Cấu tạo và hoạt động của máy biến thế: 1- Cấu tạo: - Hs quan sát Hình vẽ 37.1, đọc tài liệu, trả lời câu hỏi của Gv. - Hs trả lời các câu hỏi của Gv. - Hs lắng nghe Gv chuẩn lại kiến thức, nhắc lại và hoàn thành vở ghi + Máy biến thế có 2 cuộn dây: cuộn sơ cấp và cuộn thứ cấp có số hiệu điện thế và số vòng dây lần lượt là U1, U2, n1, n2. + Có 01 lõi săt pha silic chung, lõi này được ghép từ nhiều lá sắt lại với nhau. +Dây và lõi sắt được cách điện với nhau, 2 cuộn dây được độc lập so với nhau. 2- Nguyên tắc hoạt động của MBT: - Hs đưa ra dự đoán về độï sáng của bóng đèn. - Hs tham gia thảo luận, trả lời C1. - Hs hoàn thành cở ghi câu C1: + Bóng đèn sáng. + Khi dặt vào 2 đầu cuộn sơ cấp một hiệu điện thế xoay chiều, cuộn sơ cấp tạo ra từ trường biến thiên. Cuộn thứ cấp bị dặt trong từ trường biến thiên nên trong cuộn dây thứ cấp xuất hiện dòng điện cảm ứng, làm bóng đèn sáng - Hs tham gia thảo luận, trả lời C2. - Hs hoàn thành vở ghi câu C2: 2- Kết Luận: - Hs đọc kết luận, hoàn thành vở ghi. Hoạt động 3: Tìm hiểu TD làm biến đổi hiệu điện thế của máy biến thế (10 ph) - Gv đặt vấn đề:Giữa U1 ở cuộn sơ cấp, U2 ở cuộn thứ cấp và số vòng dây n1 và n2 có mối quan hệ nào? - Gv tiến hành thí nghiệm, yêu cầu Hs hoàn thành bảng 1. - Dựa vào bảng kết quả, yêu cầu hs tính các tỷ số U1/U2; n1/n2 và so sánh hai tỷ số này, hoàn thành C3. - Gv thông báo về khái niệm máy tăng thế, máy hạ thế. II- Tác dụng làm biến đổi hiệu điện thế của máy biến thế 1. Quan sát: - Hs suy nghĩ về vấn đề của gv đưa ra. - Hs tiến hành TN, hoàn thành bảng 1 SGK - Hs tính các tỷ số, so sánh chúng theo yêu cầu của Gv. Hoàn thành C3. 2. Kết luận: U1/U2 = n1/n2 + Nếu U1 > U2 gọi là máy tăng thế. + Nếu U1 < U2 gọi là máy hạ thế. Hoạt động 4: Tìm hiểu cách lắp đặt MBT ở 2 đầu đường dây tải điện (8 phút) - Yêu cầu Hs đọc SGK, Chỉ ra nơi nào dặt máy tăng thế, nới nào dặt máy hạ thế. - Gv chốt lại vấn đề cần nắm. Yêu cầu hs hoàn thành vở ghi. III- Lắp đặt máy biến thế ở hai đầu đường dây tải điện - Hs đọc SGK, chỉ ra nơi lắp đặt máy tăng thế, nới đặt máy hạ thế. - Hs hoàn thành vở ghi. Hoạt động 5: Vận dụng – Củng cố – Hướng dẫn về nhà (7 phút) - Yêu cầu Hs làm việc cá nhân làm C4 - Yêu cầu một số Hs thông báo kết quả. - Chốt lại vấn đề cần nắm cho hs. Ghi điểm nếu Hs trả lời đúng. - Yêu cầu Hs làm bài tập bài 37, đọc trước và chuẩn bị cho bài 38 IV- Vận dụng: - Cá nhận Hs trả lời câu hỏi C4 - Hs báo cáo kết quả, hoàn thành vở ghi. - Lưu ý đến dặn dò của Gv. D. RÚT KINH NGHIỆM: