Giáo án Vật lý lớp 11 - Bài 7 - Dòng điện không đổi

CHƯƠNG II. DÒNG ĐIỆN KHÔNG ĐỔI Tiết : 11,12. BÀI 7. DÒNG ĐIỆN KHÔNG ĐỔI I.Mục đích : 1.Kiến thức : - Phát lại được khái niệm dòng điện ,quy ước dòng điện ,các tác dụng của dòng điện. - Trình bày được khái niệm cường độ dòng điện ,dòng điện không đổi ,đơn vị cường độ dòng điện và đơn vị điện lượng . - Nêu được điều kiện để có dòng điện . - Trình bày được cấu tạo chung của nguồn điện ,khái niệm suất điện động của nguồn điện - Nêu được cấu tạo cơ bản của pin và acquy. 2.Kĩ năng : - Ôn lại các kiến thức cũ về dòng điện . - Giải thích các hiện tượng vật lí có liên quan . II. Chuẩn bị : 1.Giáo viên : - Một số loại Pin ,acquy,vôn kế ,ampe kế. - Hình vẽ minh họa . - Nội dung ghi bảng : BÀI 7. DÒNG ĐIỆN KHÔNG ĐỔI I.Dòng điện : - Dòng điện là dòng dịch chuyển có hướng của các hạt mang điện tích . - Chiều quy ước của dòng điện là chiều dịch chuyển của các điện tích dương . - Chiều dòng điện trong kim loại ngược chiều dịch chuyển của các electron tự do. II.Cường độ dòng điện – dòng điện không đổi: 1.Cường độ dòng điện : Cường độ dòng điện là đại lượng đặc trưng cho tác dụng mạnh ,yếu của dòng điện .Nó được xác định bằng thương số của điện lượng dịch chuyển qua tiết diện thẳng của vật dẫn trong khoảng thời gian và khoảng thời gian đó . BT: 2.Dòng điện không đổi Dòng điện không đổi là dòng có chiều và cường độ không thay đổi theo thời gian . BT : Trong đó : q là điện lượng chuyển qua tiết diện thẳng của vật trong một đơn vị thời gian. 3.Đơn vị của cường độ dòng điện và của điện lượng - Đơn vị của cường độ dòng điện : Ampe ( A) - Đơn vị của điện lượng là : Cu lông ( C ) III. Nguồn điện 1.Điều kiện để có dòng điện Điều kiện để có dòng điện là phải có một hiệu điện thế đặt vào hai đầu vật dẫn đó điện . 2.Nguồn điện - Nguồn điện có hai cực dương (+) và âm(-) ,giữa hai cực có một hiệu điện thế . Ví dụ : Qin ,acquy - Nguồn điện duy trì hiệu điện thế giữa hai cực của nguồn điện . IV.Suất điện động của nguồn điện . 1.Công của nguồn điện Công của các lực lạ thực hiện làm dịch các điện tích qua nguồn được gọi là công của nguồn điện .2.Suất điện động của nguồn điện a) Định nghĩa : Suất điện động của một nguồn điện là đại lượng đặc trưng cho khả năng thực hiện công của nguồn điện và được đo bằng thương số giữa công A của lực lạ thực hiện khi dịch chuyển một điện tích dương q ngược chiều điện trường và độ lớn của điện tích q đó . b) CT: = A/q c) Đơn vị : Vôn ( V) - Điện trở của nguồn điện được gọi là điện trở trong của nguồn . * Chú Ý : Số vôn ghi trên mỗi nguồn điện cho biết trị số của suất điện động của nguồn điện đó . Suất điện động có giá trị bằng hiệu điện thế giữa hai cực của nguồn khi mạch ngoài hở. V.Pin và acqui : 1.Pin điện hóa : Cấu tạo chung của các pin điện hóa là gồm hai cực của có bản chất hóa học khác nhau ,được ngâm trong chất điện phân ( dung dịch axit ,bazo hoặc muối ).Do tác dụng hóa học ,các cực của pin điện hóa được tích điện khác nhau và giữa chúng có một hiệu điện thế bằng giá trị của suất điện động của pin .Khi đó năng lượng hóa học chuyển thành điện năng dự trữ trong nguồn điện. 2.Acqui: Acqui là nguồn điện hóa học hoạt động dựa trên phản ứng hóa học thuận nghịch :nó tích trữ năng lượng lúc nạp điện và giải phóng năng lượng này khi phát điện . 2.Học sinh : - Ôn lại các kiến thức về dòng điện đã học ở chương trình 7,9 THCS. - Đọc SGK chuẩn bị bài ở nhà . II.Tổ chức hoạt động dạy và học : 1.Kiểm tra bài cũ : - Tụ điện là gì ? Làm cách nào để tích điện cho tụ ? - Điện dung của tụ điện là gì ? 2. Hoạt động dạy và học : Hoạt động của Trò Hoạt động của Thầy Hoạt động 1.( phút ) Bổ sung thêm các kiến thức đã học ở chương trình THCS về dòng điện không đổi *HS nhớ lại kiến thức và trả lời : - Dòng điện là dòng chuyển dời có hướng của các hạt mang điện tích . - Dòng dịch chuyển có hướng của các electron tự do trong kim loại . - Chiều quy ước của dòng điện là chiều dịch chuyển của các điện tích dương - Chiều dòng điện trong kim loại ngược chiều dịch chuyển của các electron tự do. Hoạt động 2( phút ) Tìm hiểu khái niệm cường độ dòng điện – dòng điện không đổi HS đọc SGK ,suy nghĩ và trả lời : + Cường độ dòng điện là đại lượng cho biết độ mạnh, yếu của dòng điện . + Người ta dùng Ampe kế để đo cường độ dòng điện - Đọc sách và trả lời . - BT: - Đọc sách ,suy nghĩ ,trả lời : Dòng điện không đổi là dòng có chiều và cường độ không thay đổi theo thời gian . Ampe ( A) SH trả lời như SGK. Đọc SGK ,trao đổi và trả lời : HS trao đổi tìm cách trả lời Hoạt đông 3( phút ) Tìm hiểu nguồn điên + Phải có hiệu điện thế đặt vào hai đầu của vật dẫn . + Nguồn điện có chức năng tạo ra và duy trì một hiệu điện thế . + Nguồn điện bao gồm cực âm và cực dương .Trong nguồn điện phải có một loại lực tồn tại và tách electron ra khỏi nguyên tử và chuyển electron hay ion về các cực của nguồn điện .Lực đó gọi là lực lạ . Cực thừa electron là cực âm .Cực còn lại là cực dương . Hoạt động 4( phút ) Tìm hiểu suất điện động của nguồn điện -HS trao đổi ,đọc sách trả lời : + Công của các lực lạ thực hiện làm dịch các điện tích qua nguồn được gọi là công của nguồn điện . Suất điện động của một nguồn điện là đại lượng đặc trưng cho khả năng thực hiện công của nguồn điện và được đo bằng thương số giữa công A của lực lạ thực hiện khi dịch chuyển một điện tích dương q ngược chiều điện trường và độ lớn của điện tích q đó . + CT: = A/q + Đơn vị : Vôn ( V) Hoạt động 5( phút ) Tìm hiểu Pin và Acquy Đọc SGk và trả lời : + Cấu tạo chung của các pin điện hóa là gồm hai cực của có bản chất hóa học khác nhau ,được ngâm trong chất điện phân ( dung dịch axit ,bazo hoặc muối ).Do tác dụng hóa học ,các cực của pin điện hóa được tích điện khác nhau và giữa chúng có một hiệu điện thế bằng giá trị của suất điện động của pin .Khi đó năng lượng hóa học chuyển thành điện năng dự trữ trong nguồn điện. - Pin vôn ta trả lời như SGK. - Trình bày như SGK Hoạt đông 6.( phút ) Củng cố ,dặn dò : HS lắng nghe và ghi nhớ . -Yêu cầu HS trả lời câu hỏi : dòng điện là gì ? -Dòng điện trong kim loại là dòng dịch chuyển có hướng của các hạt điện tích nào ? -Chiều của dòng điện được qui ước như thế nào ? -Chiều dòng điện trong kim loại được xác định như thế nào ? -Trị số của đại lượng nào cho biết độ mạnh yếu của dòng điện ,định nghĩa đại lượng đó ?Đại lượng này được đo bằng dụng cụ nào ? đơn vị là gì ? -Yêu cầu HS cho biết cường độ dòng điện là gì ? -Biểu thức của cường độ dòng điện ? -Thế nào là dòng điện không đổi ? -Đơn vị cường độ dòng điện là gì ? -Người ta định nghĩa đơn vị của điện lượng như thế nào ? -Yêu cầu hS hoàn thành câu hỏi C3,C4? -Điều kiện để có dòng điện là gì ? -Nguồn điện có chức năng gì ? -Nêu cấu tạo cơ bản và cơ chế hoạt động chung của nguồn . -Thế nào là công của nguồn điện ? -Suật điện động của nguồn điện là gì ? -Biểu thức và đơn vị ? -Pin điện hóa có cấu tạo như thế nào ? -Nêu cấu tạo và hoạt động của pin vôn ta ? - Pin Lơ – clan sê -Nêu cấu tạo và hoạt động của acquy chì ? GV nhắc lại một số vấn đề trọng tâm của bài . Các em về làm các bài tập SGK IV.Rút kinh nghiệm : Phê duyệt của Tổ Trưởng 12/10/07 Tiết :CDTC BÀI TẬP VỀ DÒNG ĐIỆN KHÔNG ĐỔI I.Mục tiêu 1.Về kiến thức -Củng cố lại kiến thức về dòng điện không đổi .Nguồn điện - Vận dụng kiến thức đã học để giải bài tập cơ bản và nâng cao 2.Về kĩ năng : - Rèn luyện cho HS óc phân tích ,tổng hợp và tư duy của HS - Biết cách vận dụng lí thuyết để giải bài tập II.Chuẩn bị Giáo viên : -Chuẩn bị một số bài tập cơ bản và nâng cao -Nội dung ghi bảng: CDTC- BÀI TẬP VỀ DÒNG ĐIỆN KHÔNG ĐỔI 1.Bài tập 6 SGK trang 45Chọn D2.Bài tập 7 Chọn B 3.Bài tập 8, Chọn B 4.Bài tập 12 Ác quy là một pin điện hóa bởi vì sau khi nạp ,thì Acquy có cấu tạo như một pin điện hóa ,tức là gồm hai cực có bản chất hóa học khác nhau được nhúng trong chất điện phân. Khi Acquy phát điện ,do tác dụng của các bản cực với dung dịch axit H2SO4 ,mặt ngoài của các bản cực xuất hiện một lớp chì Sunfat (PbSO4) mỏng và xốp .Vì thế suất điện động của acquy giảm dần và nó cần phải được lại .Khi nạp điện cho Acquy ,các lớp chì sunfat tác dụng với dung dịch điện phân và các cực trở lại tương ứng là PbO2 và Pb như trước .Bây giờ acquy lại có thể phát điện như trước . Như vậy ,Acquy là nguồn điện hoạt động dựa trên phản ứng hóa học thuận nghịch ,nó tích trữ năng lượng khi nạp điện và giải phóng năng lượng khi phát điện . Giải Cường độ dòng điện chảy qua dây dẫn là : 5.Bài tâp 13. Ta có : Giải Công của lực lạ khi đó là : Áp dụng công thức : 6.Bài 15 Tóm tắt q=2C A=? Học sinh : - Ôn lại các kiến thức đã học - Xem trướccác bài tập ở nhà III. Tổ chức hoạt động dạy học : 1.Kiểm tra bài cũ : - Bằng cách nào để biết dòng điện chạy qua một vật dẫn ? - Bằng cách nào mà các nguồn điện duy trì sự tích điện khác nhau ở hai cực của nguồn điện và duy trì hiệu điện thế giữa hai cực của nó ? 2.Hoạt động dạy và học Hoạt động của Trò Hoạt động của Thầy 1.Bài 6 SGK trang 45. - Hs đọc đề ,thảo luận nhóm ,trả lời . - Vài em khác nhận xét - Lắng nghe GV giảng 2.Bài 7 SGK trang 45 HS đọc đề ,thảo luận ,trả lời - HS phát biểu cách làm của mình - Các em khác nhận xét 3.Bài 8 HS đọc đề ,trao đổi ,tìm cách giải - Lắng nghe gợi ý của GV - Vài em phát biểu - Các em khác nhận xét - Lắng nghe bài giảng của GV 4.Bài 12 SGK trang 45 HS đọc đề ,trao đổi ,tìm cách giải - Lắng nghe gợi ý của GV - Vài em lên giải - Các em khác nhận xét - Lắng nghe bài giảng của GV 5.Bài 113 SGK trang 45 HS đọc đề ,trao đổi ,tìm cách giải - Lắng nghe gợi ý của GV - Vài em lên giải - Các em khác nhận xét - Lắng nghe bài giảng của GV 6.Bài 15 SGK HS đọc đề ,trao đổi ,tìm cách giải - Lắng nghe gợi ý của GV - Vài em lên giải - Các em khác nhận xét - Lắng nghe bài giảng của GV Hoạt động 2( phút) Củng cố ,dặn dò : HS lắng nghe và ghi nhớ 0 m + h 1.Bài 6 SGK trang 45. Yêu cầu HS đọc bài tập và thao luận trả lời ? - Gọi vài em khác nhận xét đáp án của bạ - GV diễn giảng thêm. 2.Bài 7 SGK trang 45 - Yêu cầu HS đọc đề ,trao đổi nhóm - Gọi vài em lên phát biểu ? - Một vài em nhận xét 3.Bài 8 - Yêu cầu tất cả đọc đề ,thảo luận với nhau ,tìm cách giải . * GV gợi ý để các em có thể giải được - Gọi 2 em * Diễn giảng của GV 4.Bài 12 - Yêu cầu các em thảo luận ,trao đổi ,tìm cách giải - Gợi ý ,diễn giảng để các em có thể giải - Gọi vài em lên giải - Các em khác nhận xét * GV diễn giảng để các em giải 5.Bài 13 SGK trang 45 - Yêu cầu các em thảo luận ,trao đổi ,tìm cách giải - Gợi ý ,diễn giảng để các em có thể giải - Gọi vài em lên giải - Các em khác nhận xét * GV diễn giảng để các em giải 6.Bài 15 SGK - Yêu cầu các em thảo luận ,trao đổi ,tìm cách giải - Gợi ý ,diễn giảng để các em có thể giải - Gọi vài em lên giải - Các em khác nhận xét * GV diễn giảng để các em giải -GV nhắc lại một số vấn đề cần lưu ý khi giải các bài tập về sự rơi tự do. Về nhà làm các bài tập 7.1 đến 7.4;7.10,7.11. SBT trang 20,21. IV.Rút kinh nghiệm : Phê duyệt của Tổ Trưởng Kí duyệt của hiệu phó Tuần 6.