Giáo án Vật lý lớp 8 tiết 23: Các chất được cấu tạo như thế nào?

Ngày soạn: 11 /02 /2012 Ngày dạy: 14 /02 /2012 Tiết 23: CÁC CHẤT ĐƯỢC CẤU TẠO NHƯ THẾ NÀO? A. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức: Nêu được một hiện tượng chứng tỏ vật chất được cấu tạo một cách gián đoạn từ các hạt riêng biệt, giữa chúng có khoảng cách. Bước đầu nhận biệt được TN mô hình và chỉ ra được sự tương tự giữa TN mô hình và hiện tượng cần giải thích. Dùng hiểu biết về cấu tạo của vật chất để giải thích một số hiện tượng thực tế đơn giản. 2. Kĩ năng: Phát huy trí tưởng tượng, phân tích và so sánh. 3. Thái độ: Tích cực tự giác trong học tập, tinh thần yêu thích môn học. B. CHUẨN BỊ: 1. Giáo viên: - Hai bình thủy tinh hình trụ đường kính cỡ 20mm; - Khoảng 100cm3 rượu và 100cm3 nước; - Ảnh chụp kính hiển vi hiện đại. 2. Học sinh: - Hai bình chia độ đến 100cm3 – ĐCNN 2cm3; - Khoảng 100cm3 ngô; 100cm3 cát khô và mịn. C. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định lớp: Kiểm tra sĩ số (1 phút) 2. Bài mới: Trợ giúp của GV Hoạt động của HS Hoạt động 1: Tổ chức tình huống học tập (10 phút) Hãy quan sát khi đổ 50cm3 rượu vào 50cm3 ta không thu được 100cm3 hỗn hợp rượu và nước mà chỉ thu được khoảng 95cm3. Gọi HS lên kiểm tra kết quả. Vậy khoảng 5cm3 hỗn hợp còn lại đã biến đi đâu? Để trả lời câu hỏi này mời cả lớp cùng học bài mới. - Quan sát TN của gv - Lên kiểm tra kết quả TN của gv: 95cm3 Hoạt động 2: Tìm hiểu về cấu tạo của các chất (14 phút) Các chất nhìn có vẻ như liền một khối nhưng có thực chúng liền một khối không? Ta tìm hiểu phần I. Yêu cầu HS đọc phần thông tin Thông báo nguyên tử, phân tử Treo tranh phóng to hình 19.2, giới thiệu kính hiển vi hiện đại cho HS biết kính này có thể phóng to lên hàng triệu lần. Tiếp tục treo tranh hình 19.3 giới thiệu cho HS biết hình ảnh của các nguyên tử Silic. Qua ảnh 19.3 ta thấy vật chất được cấu tạo như thế nào? Chính vì các hạt rất nhỏ nên mắt thường không nhìn thấy được. Thông báo những hạt này gọi là nguyên tử – phân tử I. Các chất có cấu tạo từ các hạt riêng biệt không? - HS đọc phần thông tin - HS quan sát - Hs trả lời Kết luận: Các chất được cấu tạo từ các hạt riêng biệt nhỏ hơn (gọi là nguyên tử, phân tử Hoạt động 3: Tìm hiểu về khoảng cách giữa các phân tử (10 phút) Để tìm hiểu giữa các phân tử này có khoảng cách hay không ta nghiên cứu phần II. Thông báo thí nghiệm trên rượu với nước là thí nghiệm mô hình. Yêu cầu HS làm thí nghiệm như C1. Yêu cầu các nhóm HS tập trung thảo luận cách thực hiện thí nghiệm. Kiểm tra theo từng bước Sau đó các nhóm nhận dụng cụ thí nghiệm. Tiến hành thí nghiệm. Ghi kết quả hỗn hợp ngô và cát. Tại sao thể tích hỗn hợp không đủ 100cm3? Ta có thể coi mỗi hạt cát, mỗi hạt ngô là mỗi nguyên tử của 2 chất khác nhau. Dựa vào giải thích C1 cho biết tại sao hỗn hợp rượu và nước mất đi 5cm3. Lưu ý: Nhấn mạnh cho HS giữa các phân tử, nguyên tử có khoảng cách, khoảng cách này rất nhỏ chỉ khi dùng kính hiển vi hiện đại mới thấy rõ. II.Giữa các phân tử có khoảng cách hay không? 1. Thí nghiệm mô hình 2. Giữa các nguyên tử, phân tử có khoảng cách - Nêu các bước tiến hành thí nghiệm - HS tiến hành thí nghiệm - Thảo luận nhóm trả lời - Vì cát đã xen kẽ vào những hạt ngô - Vì các phân tử rượu đã xen kẽ vào khoảng cách giữa các phân tử nước và ngược lại Nhóm thảo luận trả lời HS rút ra kết luận ghi vào vở Kết luận: Giữa các nguyên tử, phân tử có khoảng cách. Hoạt động 4: Vận dụng - Củng cố - dặn dò (10 phút) 1. Vận dụng: - Yêu cầu HS làm việc cá nhân, trả lời C3, C4, C5 sau đó tổ chức thảo luận cả lớp để đưa ra câu trả lời 2. Củng cố: - Gv chốt lại vấn đề: + Các chất được cấu tạo từ các hạt riêng biệt gọi là nguyên tử và phân tử. Nguyên tử là hạt chất nhỏ nhất, phân tử gồm nhiều nguyên tử kết hợp lại. + Giữa các nguyên tử có khoảng cách. 3. Dặn dò: - Về nhà học bài và làm bài tập trong sách bài tập Vl 8 III.Vận dụng: - Làm việc cá nhân ® nhóm – lớp, để trả lời C3, C4, C5. C3: Khi khuấy lên các phân tử đường xen vào khoảng cách giữa các phân tử nước cũng như các phân tử nước xen vào khoảng cách giữa các phân tử đường. C4: Thành bóng cao su được cấu tạo từ các phân tử cao su giữa chúng có khoảng cách. Các phân tử không khí ở trong bóng có thể chui qua các khoảng cách này mà ra ngoài làm cho bóng xẹp dần. C5: Vì các phân tử không khí có thể xen vào khoảng cách giữa các phân tử nước. Còn tại sao các phân tử không khí có thể chui xuống nước mặc dù không khí nhẹ hơn nước thì sẽ học ở bài sau. - Nhận nhiệm vụ học tập. D. RÚT KINH NGHIỆM