Giáo án Vật lý lớp 9 tiết 01: Sự phụ thuộc của cường độ dòng điện vào hiệu điện thế giữa hai đầu dây dẫn

Ngày soạn: 13/08/2011 Ngày dạy: 17/08/2011 Tiết 01: SỰ PHỤ THUỘC CỦA CƯỜNG ĐỘ DÒNG ĐIỆN VÀO HIỆU ĐIỆN THẾ GIỮA HAI ĐẦU DÂY DẪN MỤC TIÊU: Kiến thức: Nêu được cách bố trí và tiến hành thí nghiệm khảo sát sự phụ thuộc của cường độ dòng điện vào hiệu điện thế giữa hai đàu dây dẫn. Vẽ và sử dụng được đồ thị biểu diễn mối quan hệ I, U từ số liệu thực nghiệm. Nêu được kết luận về sự phụ thuộc của cường độ dòng điện vào hiệu điện thế giữa hai đầu dây dẫn Kỹ năng: Mắc mạch điện theo sơ đồ. Sử dụng các dụng cụ đo: Vôn kế, Ampe kế. Sử dụng một số thuật ngữ khi nói về hiệu điện thế và cường độ dòng điện. Kỹ năng vẽ và xử lý đồ thị. Thái độ: Yêu thích môn học. Trung thực, cẩn thận, nghiêm túc, làm việc khoa học, tuân thủ kỷ luật trong quá trình làm thí nghiệm CHUẨN BỊ: Đối với giáo viên: Bảng phụ ghi nội dung bảng 1 (trang 4 – sgk), bảng 2 (trang 5 – sgk) Đối với học sinh: Một điện trở mẫu. Một ampe kế có GHĐ 3A, ĐCNN 0,1A Một vôn kế có GHĐ 15V, ĐCNN 0,5V Một công tắc. Một nguồn điện AC\DC 7 đoạn dây nối. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC: 1- Ổn định lớp: (1phút) 2- Bài mới: TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH Hoạt động 1: Ổn định tổ chức lớp – yêu cầu môn học (5 phút) - Kiểm tra sỹ số lớp. - Nêu yêu cầu đối với môn học về sách, vở, đồ dùng học tập. - Giới thiệu chương trình Vật lý 9. - Thống nhất cách chia nhóm và làm việc theo nhóm trong lớp. - Đại diện tẩp thể lớp báo cáo sỹ số lớp. - Lắng nghe, chú ý những nhắc nhở của Gv - Nắm bắt thông tin về chương trình Vật lý 9. - Bàn thảo cách chia nhóm học tập, hoạt động nhóm. Hoạt động 2: Kiểm tra kiến thức cũ, tổ chức tình huống học tập (5 phút) Gv yêu cầu: + Vẽ sơ đồ mạch điện gồm: 1 nguồn điện, 1 bóng đèn, một vôn kế, 1 ampe kế, một công tắc k. trong đó vôn kế đo hiệu điện thế giữa hai đầu bóng đèn, ampe kế đo cường độ dòng điện qua đèn. + Giải thích cách mắc vôn kế, ampe kế trong mạch điện đó. Gọi một em có tinh thần xung phong để lên bảng vẽ. Yêu cầu học sinh khác nhận xét, giáo viên sửa chữa nếu cần. Nếu Hs trả lời tốt, Gv cho điểm hoặc có lời khen ngợi để động viên. Gv đặt vấn đề: + Ở lớp 7, ta đã biết khi hiệu điện thế dặt vào hai đầu bóng đèn càng lớn thì cường độ dòng điện chạy qua bóng đèn càng lớn và đèn càng sáng. + Vậy cường độ dòng điện chạy qua dây dẫn có tỷ lệ với hiệu điện thế đặt vào hai đầu dây hay không? Nếu có thì tỷ lệ như thế nào? + Để đi tìm câu trả lời cho câu hỏi này, chúng ta cùng nghiên cứu bài học hôm nay. Gv ghi mục đề bài lên bảng. Hs hoạt động theo yêu cầu của giáo viên. + Vẽ sơ đồ mạch điện. + Giải thích cách mắc vôn kế, mpe kế. Đại diện một số học sinh lên bảng vẽ sơ đồ mạch điện, các Hs khác quan sát, nhận xét bài làm của bạn. Chú ý đến nhắc nhở của Gv nếu có. Hs nhớ lại kiến thức cũ, suy nghĩ câu trả lời cho vấn đề mà giáo viên đưa ra. Hoàn thành ghi mục bài vào vở ghi. Hoạt động 3: Tìm hiểu sự phụ thuộc của cường độ dòng điện vào hiệu điện thế giữa hai đầu dây dẫân (14 phút) - Giơi thiệu sơ dồ mạch điện hình 1.1 sgk, yêu cầu học sinh quan sát,vẽ vào vở và trả lời câu hỏi mà sgk đưa ra. Mời một số Hs trả lời cho câu hỏi của sgk, yêy cầu học sinh khác nhận xét câu trả lời Gv chốt lại câu trả lời cho học sinh hoàn thành vở ghi. Yêu cầu học sinh đọc mục 2 – tiến hành thí nghiệm, nêu các bước tiên hành thí nghiệm. Gv: Yêu cầu học sinh nêu lại cách đọc chỉ số của dụng cụ đo. Gv: Nhắc nhở lại nếu học sinh có sai sót trong câu trả lời. Lưu ý cho học sinh các thao tác khi thay đổi hiệu điện thế. Gv: Cùng với học sinh tiến hành thí nghiệm cho cả lớp quan sát, yêu cầu học sinh dọc và ghi kết quả vào bảng. Lưu ý cho học sinh về sự sai khác giữa số chỉ của nguồn và của vôn kế đo được. Yêu cầu Hs thảo luận để nêu cách tìm sự phụ thuộc của I vào U + Yêu cầu Hs trả lời. + Yêu cầu Hs + Gv chốt lại vấn đề. Yêu cầu Hs tính, so sánh: U3/U2 với I3/ I2 U4/U2 với I4/I2 . . . Yêu cầu Hs trả lời câu Ci vào vở ghi sau khi Hs đã thảo luận câu trả lời. Thí nghiệm: Sơ đồ mạch điện: Quan sát sơ đồ mạch điện hình 1.1 sgk, vẽ vào vở và trả lời câu hỏi của sgk đưa ra Một số học sinh trả lời câu hỏi, học sinh khác nhận xét câu trả lời của bạn Học sinh hoàn thành vở ghi: + Ampe kế, đo cường độ dòng điện chạy trong mạch điện, mắc nối tiếp với mạch điện. + Vôn kê, đo hiệu điện thê đặt vào hai đâu dây dẫn đang xét, mắc song song vơi mạch điện,... 2- Tiến hành thí nghiệm: Hs đọc mục 2, nêu các bước tiến hành. Hs nêu cách đọc kết quả đo trên dụng cụ đo. Hs lưu ý đến những nhắc nhở của giáo viên nếu cần. Học sinh cùng vơi Gv làm thí nghiệm, đọc kết quả đo, hoàn thành bảng 1 vào vở ghi. Hs tham gia thảo luận về tìm hiểu sự phụ thuộc của I vào U. Hs tinh toán, so sánh cac tỷ số trên theo yêu cầu của Gv. Học sinh tham gia thảo luận, hoàn thành vở ghi sau khi đã chuẩn kiến thức: Khi tăng hiệu điện thế đặt vào hai đầu dây dẫn bao nhiêu lần thì cường độ dòng điện chạy qua dây dẫn đó cũng tăng bấy nhiêu lần và ngược lại. Hoạt động 4: Vẽ và sử dụng đồ thị để rút ra kết luận (10 phút) - Yêu cầu Hs đọc thông báo mục 1- Dạng đồ thị, trả lời câu hỏi: + Nêu đặc điểm đường biểu diễn sự phụ thuộc của I vằo U + Dựa vào đồ thị cho biết: U = 0 (V) " I = ? U = 1,5 (V) " I = ? U = 3 (V) " I = ? . . . Gv hướng dẫn lại cách vẽ đồ thị và yêu cầu từng học sinh trả lời câu C2 vào vở. Gọi Hs nêu nhận xét về đồ thị của mình. Gv giải thích: kết quả đo còn mắc sai số, do đo đường biểu diễn đi qua gần tất cả các điểm biểu diễn. Nêu kết luận về mối quan hệ giữa I và U. Đồ thị biểu diễn sự phụ thuộc của cường độ dòng điện vào hiệu điện thế: Dạng đồ thị: Hs đọc mục thông báo mục 1- Dạng đồ thị, trả lời câu hỏi của Giáo viên. + Có thể là: là đường thẳng đi qua gốc toạ độ. + Hs trả lời: U = 0 (V) " I = 0 (A) U = 1,5 (V) " I = 0,3 (A) U = 3 (V) " I = 0,6 (A) . . . Hs chú ý đến hướng dẫn cách vẽ đồ thị của Gv, hoàn thành việc vẽ đồ thị vào vở. Hs nêu nhận xét về đồ thị của mình. Hs chú ý đến lưu ý của Gv. 2- Kết luận: Hiệu điện thế giữa hai đầu dây dẫn tăng (hoặc giảm) bao nhiêu lần thì cường độ dòng điện chạy qua dây dẫn đó cũng tăng (hoặc giảm) bay nhiêu lần. Hoạt động 5: Vận dụng – Củng cố – Hướng dẫn về nhà (10 phút) 1- Vận dụng: Yêu cầu cá nhân hoàn thành C3. Gọi Hs hoàn thành C3, học sinh khác nhận xét, hoàn thành C3. Cá nhân hoàn thành C4 theo nhóm, gọi 1 Hs lên bảng hoàn thành trên bảng phụ. 2- Củng cố: - Yêu cầu Hs phát biểu kết luận về: + Sự phụ thuộc của cường độ dòng điện vào hiệu điện thế giưũa hai đầu dây dẫn. + Dạng đồ thị biểu diễn sự phụ thuộc của I vào U giữa hai đầu dây dẫn. Yêu cầu Hs đọc phần ghi nhớ cuối bài. 3- Hướng dẫn về nhà: - Yêu cầu Hs + Học thuộc phần ghi nhớ. + Đọc phần “có thể em chưa biết” + Hoàn thành những câu trả lời chưa hoàn thiện. + Học kỹ và làm bài tập về nhà. III- Vận dụng: - Cá nhân Hs hoàn thành C3. Một Hs nêu cách xác định I. Xác định U, I ứng với một điểm bất kỳ Trả lời câu hỏi của Gv. Một số Hs đọc ghi nhớ trước lớp Lưu ý đến những nhắc nhở của Gv. D. RÚT KINH NGHIỆM: