Giáo án Vật lý lớp 9 tiết 44: Hiện tượng khúc xạ ánh sáng

Ngày soạn: 05 /02 /2012 Ngày dạy: 09 /02 /2012 Tiết 44: HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG A. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức: Nhận biết được hiện tượng khúc xạ ánh sáng. Mô tả được thí nghiệm quan sát đường truyền của ánh sáng đi từ không khí sang nước và ngược lại. Phân biệt được hiện tượng khúc xạ ánh sáng với hiện tượng phản xạ ánh sáng. Vận dụng được kiến thức đã học để giải thích mộit số hiện tượng đơn giản do sự đổi hướng của ánh sáng khi truyền qua mặt phân cách giữa hai môi trường gây nên. 2. Kỹ năng: Biết nghiên cứu 1 hiện tượng khúc xạ ánh sáng bằng thí nghiệm. Biết tìm ra quy luật qua một hiện tượng 3. Thái độ: Có ý thức thu thập thông tin. Ham thích môn học, hiểu ứng dụng rộng rãi của môn học. B. CHUẨN BỊ: - 01 bình thuỷ tinh hoặc bình nhựa trong. - 01 hộp chứa nước trong sạch; 01 ca múc nước; 3 chiếc đinh ghim. - 01 miếng nhựa hoặc miếng xốp phẳng, mềm có thể cắm đinh ghim được. - 01 đèn laser; một bộ nguồn AC\DC. C. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC: 1. Ổn định lớp: Kiểm tra sĩ số (1 phút) 2. Bài mới: TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH Hoạt động 1: Tổ chức tình huống học tập (5 phút) * Tổ chức tình huống học tập: - Yêu cầu Hs đọc những nội dung chính của chương. - Gv chốt lại các nội dung chính của chương, có thể nói thêm một số vấn đề có liên quan. - Tổ chức tình huống học tập như SGK Vậy công suất hao phí giảm 400 lần - Hs tìm hiểu những nội dung cơ bản của chương III- Quang học với sự hướng dẫn của Gv. - Xây dựng tình huống vào bài cùng Gv. Hoạt động 2: Tìm hiểu hiện tượng khúc xạ ánh sáng từ k/k vào nước (20 phút) -Yêu cầu Hs đọc và n/cứu mục 1, rút ra nhận xét về đường truyền của tia sáng. ? Tại sao tia sáng SI, IK là đường thẳng? - Gv chỉ đạo Hs thảo luận, chốt lại vấn đề cần nắm. - Yêu cầu Hs hoàn thành vở ghi. - Gv thông báo về hiện tượng khúc xạ ánh sáng. - Yêu cầu hs đọc tài liệu, sau đó Gv hướng dẫn cho học sinh từng khái niệm mới. - Giới thiệu, bố trí thí nghiệm hình 40.2 và tiến hành thí nghiệm. - Yêu cầu Hs quan sát thí nghiệm, trả lời C1. - Gv chốt lại vấn đề cần nắm, yêu cầu Hs hoàn thành vở ghi. - Gv chỉ đạo Hs thảo luận câu trả lời cho câu hỏi C2. - Gv chốt lại vấn đề cần nắm, yêu cầu Hs hoàn thành vở ghi. - Gv làm thí nghiệm kiểm chứng. - Yêu cầu Hs thông qua kết luận, hoàn thành vở ghi. - Gv hướngdẫn Hs làm C3. I- Hiện tượng khúc xạ ánh sáng: 1- Quan sát: - Hs quan sát Hình vẽ 40.2, đọc tài liệu, trả lời câu hỏi của bài. a) Đường truyền của tia sáng đi từ S đến I là đường thẳng. b) Đường truyền của tia sáng đi từ I đến K là đường thẳng. c) Đường truyền của tia sáng đi từ S đến K là đường gãy khúc.. - Hs tham gia thảo luận, trả lời các câu hỏi của Gv, hoàn thành vở ghi. 2- Kết luận: - Hs tiếp nhận thông tin mới, hoàn thành vở ghi về hiện tượng ánh sáng như sgk. 3 Một vào khái niệm: - Hs tìm hiểu một vài khái niệm: Sgk 4- Thí nghiệm: - Hs lắng nghe cách tiến hành TN - Hs quan sát thí nghiệm, trả lời C1: + Tia khúc xạ nằm trong mp tới. + Góc tới lớn hơn góc khúc xạ. - Hs thảo luận C2, hoàn thành vở ghi. - Hs quan sát Gv làm thí nghiệm 5- Kết luận: - Hs đọc kết luận, hoàn thành vở ghi. Khi tia sáng truyền từ không khí sang nước thì: + Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới. + Góc khúc xạ nhỏ hơn góc tới. C3: I S N KK Nước Hoạt động 3:T/ hiểu sự k/xạ của tia sáng khi truyền từ nước sang kk (14 phút) - Yêu cầu Hs đọc dự đoán và nêu dự đoán của mình. - Gv ghi lại dự đoán của Hs lên bảng. - Gv yêu cầu hs hoàn thành vở ghi câu C4. - Yêu cầu Hs nêu lại TN kiểm tra. - Gv chuẩn lại kiến thức của Hs về các bước làm thí nghiệm khác sgk. - Gv chiếu 1 tia sáng tới từ bên ngoài bình nước qua đáy bình, nước và đi ra ngoài không khí. - Yêu cầu Hs chỉ ra tia tới, điểm tới, tia khúc xạ, góc tới, góc khúc xạ, so sánh góc tới và góc khúc xạ. - Yêu cầu Hs hoàn thành C6. - Yêu cầu Hs rút ra kết luận. - Khi tia sáng truyền từ nước ra không khi thì nó có đặc điểm gì giống, khác so với trường hợp khi tia sáng truyền từ không khí sang nước. II- Sự khúc xạ của tia sáng khi truyền từ nước sang không khí 1. Dự đoán: - Hs nêu dự đoán của mình - Hs hoàn thành C4 vào vở. 2- Thí nghiệm kiểm tra: - Hs tìm hiểu và nêu lại thí nghiệm kiểm tra. - Hs quan sát thí nghiệm của giáo viên - Hs chỉ ra tia tới, điểm tới, tia khúc xạ, góc tới, góc khúc xạ, so sánh góc tới và góc khúc xạ - Hs hoàn thành C6. 3. Kết luận: + Khi tia sáng truyền từ nước dang không khí thì: + Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới. + Góc khúc xạ lớn hơn góc tới. Hoạt động 4: Vận dụng – Củng cố – Hướng dẫn về nhà (5 phút) - Yêu cầu Hs thảo luận C7. - Gv chốt lại vấn đề cần nắm. - Yêu cầu Hs thảo luận C8 - Gv chốt lại vấn đề cần nắm - Yêu cầu Hs làm bài tập bài 40, đọc trước và chuẩn bị cho bài 41. III. Vận dụng: - Hs thảo luận câu C7 - Hs hoàn thành vở ghi. - Hs thảo luận câu C8 - Hs hoàn thành vở ghi. - Lưu ý đến dặn dò của Gv. D. RÚT KINH NGHIỆM: