Giáo án Vật lý tự chon 11 - GV: Nguyễn Lan

Ngày soạn 19/8/2011 Tiết 1: BÀI TẬP ĐỊNH LUẬT CULÔNG I.MỤC TIÊU - Nắm và vận dụng được định luật Culong để giải thích và giải được các bài tập về tương tác điện - Rèn luyện kĩ năng tính toán và suy luận II.CHUẨN BỊ 1/ Giáo viên: Một số dạng bài tập về tương tác định 2/ Học sinh: Nắm kĩ nội dung của bài định luật Culong III.LÊN LỚP 1.Ổn định lớp 2.Tiến trình bài giảng Hoaït ñoäng 1 (10 phuùt) : Kieåm tra baøi cuõ vaø toùm taét nhöõng kieán thöùc lieân quan ñeán caùc baøi taäp caàn giaûi 1/ Xác định các đại lượng liên quan đến lực tương tác: Áp dụng công thức F = k.q1q2εr2 Phương: Trùng với đường thẳng nối giữa hai điện tích điểm ấy Chiều: Hướng vào nhau nếu hay điện tích trái dấu, hướng ra xa nếu hai điện tích cùng dấu * Lực tương tác tổng hợp tổng hợp: 2/ Cân bằng điện tích: Xét 2 điện tích điểm q1 và q2 đặt tại A và B tác dụng lên điện tích q0 thì Độ lớn: F10 = F20 (1) - Nếu q1 và q2 cùng dấu thì vị trí đặt q0 trong đoạn q1 và q2: r1 + r2 = AB (2) Từ (1) và (2) => Vị trí đặt điện tích q0 - Nếu q1 và q2 trái dấu thì vị trí đặt q0 ngoài đoạn AB và gần về phía điện tích có độ lớn nhỏ hơn + Nếu |q1| > |q2| thì: r1 – r2 = AB (3). Từ (1) và (3) suy ra vị trí đặt q0 + Nếu |q1| < |q2| thì: r2 – r1 = AB (4). Từ (1) và (4) suy ra vị trí đặt q0 Hoaït ñoäng 2 (10 phuùt) :Hướng dẫn giaûi caùc caâu hoûi traéc nghieäm Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung cô baûn YC HS Giaûi thích löïa choïn các câu TN trong phiếu học tập Hướng dẫn HS Giaûi thích löïa choïn các câu TN trong phiếu học tập. HS theo doõi vaø naém caùch laäp luaän Hoaït ñoäng 3 (20 phuùt) : Giaûi caùc baøi taäptự luận Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung cô baûn - Hãy xác định vị trí đặt q3 tại C ở đâu? Vì sao? - Điện tích q3 chịu tác dụng của những lực nào? Và do điện tích nào gây ra? - Đặc điểm của lực điện trường như thế nào? - CT tính độ lớn của lực điện trường ? - Lực tổng hợp tác dụng lên q3 xác định thế nào? - Cách tính lực tổng hợp ? - Độ lớn của F xác định thế nào? HS xác định vị trí các điểm - Vì CA + CB = AB => C nằm trên phương AB và như hình - Điện tích q3 do các điện tích q1 và q2 tác dụng lên là - có: + Điểm đặt tại C + Phương AC, chiều A → C + Độ lớn: - Học sinh trả lời .. - Lực tổng hợp: - Tính hợp lực theo quy tắc hình bình hành - Vì cùng phương, chiều với => F = F1 + F2 = 0,18 N Bài tập tự luận : 2/ Hai điện tích điểm q1 = 8.10-8 C,q2 = -8.10-8C đặt tại hai điểm A, B trong không khí AB = 6cm. Tính lực tác dụng lên q3 = 8.10-8 C trong các trường hợp sau: a/ CA = 4cm, CB = 2cm b/ CA = 4cm , CB = 10cm c/ CA = 8cm; CB = 10cm a/ Các lực do q1, q2 tác dụng lên q3 là có phương, chiều như hình: - Độ lớn: = 36.10-3N = 144.10-3N - Lực tổng hợp: Vì cùng phương, chiều với => F = F1 + F2 = 0,18 N Hoaït ñoäng4 (5 phuùt) Giao nhiệm vụ về nhà HOẠT ĐỘNG CỦA G.V HOẠT ĐỘNG CỦA HS Xem laïi caùc baøi taäp ñaõ giaûi Laøm tieáp caùc baøi taäp trắc nghiệm Xem laïi caùc baøi taäp ñaõ giaûi Ghi caùc baøi taäp veà nhaø laøm : 1/ Chất nào sau đây không có hằng số điện môi? A. Sắt B. nước nguyên chất C. giấy D. thủy tinh 2/ Hai quả cầu nhỏ tích điện có điện tích lần lượt là q1 và q2 tác dụng với nhau một lực bằng F trong chân không. Nhúng hệ thống vào chất lỏng có hằng số điện môi . Để lực tác dụng giữa hai quả cầu vẫn bằng F thì khoảng cách giữa chúng phải bằng: A. giảm 3 lần B. tăng 9 lần C. giảm 9 lần D. tăng 3 lần 3/ Hai điện tích điểm trong chân không cách nhau 4cm đẩy nhau một lức F = 10N. Để lực đẩy giữa chúng là 2,5N thì khoảng cách giữa chúng là: A. 1cm B. 4cm C. 8cm D. không tính được RUÙT KINH NGHIEÄM TIEÁT DAÏY : . Ngày soạn 26/8/2011 Tiết 2: BÀI TẬP ĐIỆN TRƯỜNG CƯỜNG ĐỘ ĐIỆN TRƯỜNG( T1 ) I.MỤC TIÊU - Vận dụng được các công thức xác định lực điện trong điện trường đều và xác định điện trường do điện tích điểm gây ra - Giải được một số dạng toán của điện trường: Tìm điện trường tổng hợp, xác định vị trí cường độ điện trường bằng 0 - Rèn luyện kĩ năng tính toán và suy luận cho học sinh II.CHUẨN BỊ 1/ Giáo viên: Một số dạng bài tập về xác định lực và cường độ điện trường tổng hợp 2/ Học sinh: Ôn lại cưởng độ điện trường và các công thức lượng giác II. TIEÁN TRÌNH DAÏY – HOÏC Hoaït ñoäng 1 (10 phuùt) : Kieåm tra baøi cuõ vaø toùm taét nhöõng kieán thöùc lieân quan ñeán caùc baøi taäp caàn giaûi 1/Lực điện trường tác dụng lên một điện tích điểm có độ lớn: F = q.E (E: cường độ điện trường tại điểm đặt q ) 2/ Cường độ điện trường tạo bởi một điện tích: Điểm đặt: tại điểm đang xét Phương: đường thẳng nối điện tích điểm với điểm đang xét Chiều: + Hướng ra xa q nếu q > 0 + Hướng về phía q nếu q < 0 3/ Nguyên lý chồng chất điện trường: Điện trường tổng hợp : Tổng hợp hai vecto: . Độ lớn: Hoaït ñoäng 2 (10 phuùt) :Hướng dẫn giaûi caùc caâu hoûi traéc nghieäm Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung cô baûn Giaûi thích löïa choïn. Giaûi thích löïa choïn. HS tự giải câu 2 ( BT định lượng ) 1/ Độ mạnh yếu của điện trường tại một điểm được xác định bởi: A. đường sức điện B. độ lớn điện tích thử C. cường độ điện trường D. hằng số điện môi 2/ Một điện tích điểm q = 5.10-9C, đặt tại điểm M trong điện trường, chịu tác dụng của một lức điện F = 3.10-4N. Biết 2 điện tích đặt trong chân không, cường độ điện trường tại M bằng: A. 6.104V/m B. 3.104 V/m C. 5/3.104 V/m D. 15.104 V/m Hoaït ñoäng 3 (25 phuùt) : Giaûi caùc baøi taäp Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung cô baûn Câu hỏi ? - Ta dung cách nào xác định lực tương tác giữa hai điện tích? Xác định cường độ điện trường: - Xác định vị trí M ? - Cường độ điện trường tại M do những điện tích nào gây ra? Phương, chiều và độ lớn của các vecto cường độ điện trường đó? - Cường độ điện trường tổng hợp xác định như thế nào? ( có thể gợi ỳ : nguyên lý chồng chất ) - Yêu cầu học sinh lên bảng thực hiện ? GV hướng dẩn vẽ hình các trường hợp tam giác HS trả lời : Ta dùng ĐL Coulomb : và thực hiện phép tính 2/ Xác định cường độ điện trường a/ M trung điệm AB: MA = MB = 10cm = 10.10-2 m - Cường độ điện trường tại M do q1 và q2 gây ra là: có: + Phương: đường thẳng AB + Chiều: M → B + Độ lớn: có: + Phương: đường thẳng AB + Chiều: M → B + Độ lớn: - Cường độ điện trường tổng hợp: Điện trường tổng hợp : HS thực hiện các câu còn lại Hai điện tích điểm q1 = 4.10-8C và q2 = - 4.10-8C nằm cố định tại hai điểm AB cách nhau 20 cm trong chân không. 1/ Tính lực tương tác giữa 2 điện tích. 2/ Tính cường độ điện trường tại: a/ điểm M là trung điểm của AB. b/ điểm N cách A 10cm, cách B 30 cm. c/ điểm I cách A 16cm, cách B 12 cm. d/ điểm J nằm trên đường trung trực của AB cách AB một đoạn 10 cm Lực tương tác giữa 2 điện tích: 2/ Cường độ điện trường tại M: a/ Vectơ cđđt do điện tích q1; q2 gây ra tại M có: - Điểm đặt: Tại M. q1 q2 M - Phương, chiều: như hình vẽ : - Độ lớn: - Vectơ cường độ điện trường tổng hợp: Vì nên ta có E = E1M + E2M = Hoaït ñoäng4 (5 phuùt) Giao nhiệm vụ về nhà HOẠT ĐỘNG CỦA G.V HOẠT ĐỘNG CỦA HS Xem laïi caùc baøi taäp ñaõ giaûi Laøm tieáp caùc baøi taäp trắc nghiệm Xem laïi caùc baøi taäp ñaõ giaûi Ghi caùc baøi taäp veà nhaø laøm : RUÙT KINH NGHIEÄM TIEÁT DAÏY : . . . . . Ngày soạn 2/9/2011 Tiết 3: BÀI TẬP ĐIỆN TRƯỜNG CƯỜNG ĐỘ ĐIỆN TRƯỜNG( T2 ) I.MỤC TIÊU - Vận dụng được các công thức xác định lực điện trong điện trường đều và xác định điện trường do điện tích điểm gây ra - Giải được một số dạng toán của điện trường: Tìm điện trường tổng hợp, xác định vị trí cường độ điện trường bằng 0 - Rèn luyện kĩ năng tính toán và suy luận cho học sinh II.CHUẨN BỊ 1/ Giáo viên: Một số dạng bài tập về xác định lực và cường độ điện trường tổng hợp 2/ Học sinh: Ôn lại cưởng độ điện trường và các công thức lượng giác II. TIEÁN TRÌNH DAÏY – HOÏC Hoaït ñoäng 1 (5 phuùt) : toùm taét nhanh nhöõng kieán thöùc lieân quan ñeán caùc baøi taäp caàn giaûi ( CT như tiết 2 ) Hoaït ñoäng 2 (10 phuùt) :Hướng dẫn giaûi caùc caâu hoûi traéc nghieäm Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung cô baûn GV hướng dẫn HS tự giải, nhận xét. HS tự giải ( BT định lượng ) 1/ Một điện tích q = 5.10-9C đặt tại một điệm M trong điện trường , chịu tác dụng của một lực F = 3.10-4N. cường độ điện trường tại M là: A. 6.104 V/m B. 3.104 V/m C. 5/3.104 V/m D. 15.104 V/m 2/ Cho hai điện tích q1 = 9.10-7 C và q2 = -10-7C đặt cố định và cách nhau đoạn 20cm. Vị trí có cường độ điện trường gây ra bởi hệ bằng không: A. cách q1 10cm và q2 10cm B. Cách q1 20cm và q2 20cm C. cách q1 10cm và q2 30cm D. cách q1 30cm và q2 10 cm Hoaït ñoäng 3 (25 phuùt) : Giaûi caùc baøi taäp Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung cô baûn GV đọc đề, HS ghi vào vở, GV tóm tắt lên bảng - Cường độ điện trường tại I do những điện tích nào gây ra? - Hãy xác định phương, chiều và độ lớn của các điện tích đó? - Gọi học sinh lên bảng thực hiện - Cường độ điện trường tổng hợp tại I xác định thế nào? + Xác định phương, chiều của cường độ điện trường tổng hợp? + Độ lớn của E tổng hợp xác định thế nào? Gọi C là điểm có cddt tổng hợp bằng 0 - Nêu cách xác định vị trí của M khi vecto CĐĐT tại đó bằng 0 ? - Yêu cầu học sinh lên bảng thực hiện? GV hướng dẫn HS vẽ hình các vecto, HS thực hiện phần còn lại. - Cường độ điện trường tại I do q1 và q2 gây ra là và có điểm đặt tại I và có phương chiều và độ lớn ( Học sinh lên bảng thực hiện) - Học sinh trả lời và lên bảng thực hiện HS nhắc lại - và cùng phương, ngược chiều => C nằm trên đường thẳng AB - Vì q1 và q2 trái dấu nên C nằm ngoài AB và vì |q1| > |q2| nên C nằm gần q2 - Học sinh lên bảng thực hiện q1 q2 A B M d d Bài Tập 1 : Tại hai điểm A và B đặt hai điện tích điểm q1 = 20và q2 = -10 cách nhau 40 cm trong chân không. a) Tính cường độ điện trường tổng hợp tại trung điểm AB. b) Tìm vị trí cường độ điện trường gây bởi hai điện tích bằng 0 ? 1/ Tính lực tương tác giữa 2 điện tích. Gọi và vecto là cường độ điện trường do q1 và q2 gây ra tại trung điểm A, B. - Điểm đặt : tại I - Phương, chiều : như hình vẽ q1 q2 A B I E1 E E2 - Độ lớn : - Gọi là vecto cường độ điện trường tổng hợp tại I : Vậy : E = E1 + E2 = 6,75.106 V/m. b) Gọi C là điểm có cddt tổng hợp là vecto cddt do q1 và q2 gây ra tại C. Có : q1 q2 A B C x Do q1 > |q2| nên C nằm gần q2 Đặt CB = x , có : Bài Tập 2 : Hai điện tích điểm q1 = 1.10-8 C và q2 = -1.10-8 C đặt tại hai điểm A và B cách nhau một khoảng 2d = 6cm. Điểm M nằm trên đường trung trực AB, cách AB một khoảng 3 cm. a) Tính cường độ điện trường tổng hợp tại M. b) Tính lực điện trường tác dụng lên điện tích q = 2.10-9 C đặt tại M. Hoaït ñoäng4 (5 phuùt) Giao nhiệm vụ về nhà HOẠT ĐỘNG CỦA G.V HOẠT ĐỘNG CỦA HS Xem laïi caùc baøi taäp ñaõ giaûi Laøm tieáp caùc baøi taäp trắc nghiệm Xem laïi caùc baøi taäp ñaõ giaûi Ghi caùc baøi taäp veà nhaø laøm : RUÙT KINH NGHIEÄM TIEÁT DAÏY : . . . . . . . Ngày soạn 9/9/2011 Tiết 4: BÀI TẬP CÔNG CỦA LỰC ĐIỆN HIỆU ĐIỆN THẾ I.MỤC TIÊU - Vận dụng được các công thức tính công của lực điện để giải các bài tập về công - Nắm và vận dụng được các công thức tính hiệu điện thế để giải các bài tập về điện thế và hiệu điện thế - Rèn luện kĩ năng tính toán và suy luaận của học sinh II.CHUẨN BỊ 1/ Giáo viên: Một số bài toán về công của lực điện và phương pháp giải 2/ Học sinh: Ôn lại công thức tính công và định lí động năng III. TIEÁN TRÌNH DAÏY – HOÏC Hoaït ñoäng 1 (5 phuùt) : toùm taét nhanh nhöõng kieán thöùc lieân quan ñeán caùc baøi taäp caàn giaûi - Coâng cuûa löïc ñieän trong ñieän tröông ñeàu : AMN= qFd - Theá naêng cuûa moät ñieän tích trong ñieän tröôøng : WM = AM Theá naêng tæ leä thuaän vôùi q - Ñieän theá taïi ñieåm M : VM = - Ñaëc ñieåm cuûa ñieän theá : Ñieän theá laø ñaïi löôïng ñaïi soá. + Neáu > 0 thì VM > 0. + Neáu < 0 thì VM < 0. + Ñieän theá cuûa ñaát vaø moät ñieåm ôû voâ cöïc thöôøng ñöôïc choïn laøm moác ( baèng O) - UMN = VM – VN UMN = - UMN = = Ed Hay : Hoaït ñoäng 2 (10 phuùt) :Hướng dẫn giaûi caùc caâu hoûi traéc nghieäm Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung cô baûn GV hướng dẫn HS tự giải, nhận xét. HS tự giải ( BT định lượng ) 1/ Một electron bay từ điểm M đến điểm N trong điện trường đều, giữa hai điểm có hiệu điện thế UMN = 250V. công do lực điện sinh ra là A. 6,4.10-19 J B. – 2,5.10-17 J C. 400eV D. – 400eV 2/ Một electron được tăng tốc từ trạng thái đứng yên nhờ hiệu điện thế U = 50V. Vận tốc cuối mà electron đạt được là: A. 420 000 m/s B. 4,2.106 m/s C. 2,1.105 m/s D. 2,1.106 m/s Hoaït ñoäng 3 (15 phuùt) : Giaûi caùc baøi taäp Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung cô baûn GV cho HS đọc đề, GV tóm tắt trên bảng Cho HS nhắc lại các CT: - Công của lực điện xác định thế nào? ( hướng của và hướng dịch chuyển) - Vận tốc của điện tích khi đập vào bản âm xác định thế nào? - Công ABC được tính thế nào? + Tính công trên đoạn AB ? + Tính công trên đoạn BC ? HS đọc đề và ghi tóm tắt Công của lực điện: A = q.E.d Với d là hình chiếu của lên hướng dịch chuyển Áp dụng định lí động năng: => v2 = ? A = A + A A = qEd - Học sinh lên bảng xác định góc giữa và hướng dịch chuyển A = qEd - Thực hiện tính toán Bài Tập 1 : Hai bản kim loại phẳng song song mang điện tích trái dấu đặt cách nhau 2cm. Cường độ điện trường giữa hai bản là E = 3000V/m. Sát bản mang điện dương, ta đặt một hạt mang điện dương có khối lượng m = 4,5.10-6 g và có điện tích q = 1,5.10-2 C.tính a) Công của lực điện trường khi hạt mang điện chuyển động từ bản dương sang bản âm. b) Vận tốc của hạt mang điện khi nó đập vào bản âm. Lược giải a/ Công của lực điện trường là: A= qEd = 0,9 J. b/ Vận tốc của hạt mang điện - Áp dụng định lý động năng m/s. Bài Tập 2 : Ñieän tích q =4.10C chuyeån trong ñieän tröôøng ñeàu coù cöôøng ñoä E =100 V/m theo ñöôøng gaáp khuùc ABC.Ñoaïn AB daøi 20cm vaø vectô ñoä dôøi laøm vôùi ñöôøng söùc 1 goùc 30.Ñoaïn BC daøi 40cm vaø vectô ñoä dôøi laøm vôùi caùc ñöôøng söùc ñieän 1 goùc 120.Tính coâng ABC? Lược giải Công của lực điện trường: + A = A + A A = qEd ; d = ABcos30= 0,173 m. A = 0,692.10J + A = qEd ; d= BCcos120= -0,2m A = -0,8.10J. Vaäy: A = -0,108.10J Hoaït ñoäng 4 (10 phuùt) : Giaûi caùc baøi taäp Hiệu điện thế Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung cô baûn GV cho HS đọc đề, GV tóm tắt trên bảng - Công của điện trường được tính bằng công thức nào? Lưu ý cho HS hướng dịch chuyển của điện tích Điện tích dương ? Điện tích âm ? Ý nghĩa của hai giá trị công tính ở câu a và b là gì? GV cho HS đọc đề, GV tóm tắt trên bảng Nhận xét gì về tam giác ABC ? - Sự tương quan giữa các cạnh? - Từ đó suy ra UBA và UAC ? - Tìm cường độ điện trường ? Cường độ điện trường tại A do những cường độ điện trường nào gây ra? - Xác định cường độ điện trường tổng hợp ? HS đọc đề và ghi tóm tắt - Học sinh trả lời và lên bảng thực hiện Điện tích dương di chuyển cùng chiều điện trường, điện tích âm thì ngược lại Học sinh suy nghĩ và trả lời là nửa tam giác đều HS trả lời : => UBA = UBC = 120V, UAC = 0 Cường độ điện trường tại A là điện trường tổng hợp của cường độ điện trường đều và do điện tích q gây ra Bài Tập 1 : Hiệu điện thế giữa hai điểm M, N trong điện trường là UMN = 100V. a) Tính công điện trường làm dịch chuyển proton từ M đến N. b) Tính công điện trường làm dịch chuyển electron từ M đến N. c) Nêu ý nghĩa sự khác nhau trong kết quả tính được theo câu a và câu b. Giải a/ Công điện trường thực hiện proton dịch chuyển từ M đến N. J b/ Công điện trường thực hiện electron dịch chuyển từ M đến N. E A C B c/ A1 > 0, có nghĩa là điện trường thực sự làm việc dịch chuyển proton từ M đến N. A2 < 0, điện trường chống lại sự dịch chuyển đó, muốn đưa electron từ M đến N thì ngoại lực phải thực hiện công đúng bằng 1,6.10-17 J. Bài Tập 2 : ABC là một tam giác vuông góc tại A được đặt trong điện trường đều .Biết , AB . BC = 6cm,UBC = 120V a). Tìm UAC,UBA và độ lớn . b). Đặt thêm ở C một điện tích q = 9.10-10 C.Tính cường độ điện trường tổng hợp tại A Giải a/ là ½ tam giác đều, vậy nếu BC = 6cm.=>: BA = 3cm và AC = UBA = UBC = 120V, UAC = 0 E = . b/ = 5000V/m. Hoaït ñoäng5 (5 phuùt) Giao nhiệm vụ về nhà HOẠT ĐỘNG CỦA G.V HOẠT ĐỘNG CỦA HS Xem laïi caùc baøi taäp ñaõ giaûi Laøm tieáp caùc baøi taäp trắc nghiệm Xem laïi caùc baøi taäp ñaõ giaûi Ghi caùc baøi taäp veà nhaø laøm : RUÙT KINH NGHIEÄM TIEÁT DAÏY : . . . . . . . Ngày soạn 16/9/2011 Tiết 5: BAØI TAÄP TUÏ ÑIEÄN I. MUÏC TIEÂU 1. Kieán thöùc : - Coâng cuûa löïc ñieän - Ñieän theá, hieäu ñieän theá, lieân heä giöõa hieäu ñieän theá vaø cöôøng ñoä ñieän tröôøng. - Tuï ñieän, ñieän dung cuûa tuï ñieän, naêng löôïng cuûa tuï ñieän ñaõ ñöôïc tích ñieän. 2. Kyõ naêng : - Giaûi ñöôïc caùc baøi toaùn tính coâng cuûa löïc ñieän. - Giaûi ñöôïc caùc baøi toaùn tính hieäu ñieän theá, lieân heä giöõa E, U vaø A. - Giaûi ñöôïc caùc baøi toaùn veà moái lieân heä giöõa Q, C, U vaø W II. TIEÁN TRÌNH DAÏY – HOÏC Hoaït ñoäng 1 (10 phuùt) : Kieåm tra baøi cuõ vaø toùm taét nhöõng kieán thöùc lieân quan ñeán caùc baøi taäp caàn giaûi + Khaùi nieäm ñieän theá, hieäu ñieän theá, lieân heä giöõa U vaø E. + Caùc coâng thöùc cuûa tuï ñieän. + Neâu ñònh nghóa tuï ñieän, ñieän dung cuûa tuï ñieän. Hoaït ñoäng 2 (10 phuùt) : Giaûi caùc caâu hoûi traéc nghieäm Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung cô baûn Yeâu caàu hs traû lôøi taïi sao choïn C. Yeâu caàu hs traû lôøi taïi sao choïn D. Yeâu caàu hs traû lôøi taïi sao choïn B. Yeâu caàu hs traû lôøi taïi sao choïn D. Yeâu caàu hs traû lôøi taïi sao choïn D. Giaûi thích löïa choïn. Giaûi thích löïa choïn. Giaûi thích löïa choïn. Giaûi thích löïa choïn. Giaûi thích löïa choïn. Caâu 1 trang 13 : C Caâu 2 trang 13 : D Caâu 3 trang 13 : B Caâu 4 trang 13 : D Caâu 5 trang 13 : D Hoaït ñoäng 3 (20 phuùt) : Giaûi caùc baøi taäp Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung cô baûn Cho hoïc sinh phaân tích maïch Phaân tích vaø tính ñieän dung cuûa boä tuï? Höôùng daãn ñeå hoïc sinh tính ñieän tích cuûa moãi tuï ñieän. Yeâu caàu hoïc sinh tính ñieän tích cuûa moãi tuï khi ñaõ tích ñieän. Höôùng daãn ñeå hoïc sinh tính ñieän tích, ñieän dung cuûa boä tuï vaø hieäu ñieän theá treân töøng tuï khi caùc baûn cuøng daáu cuûa hai tuï ñieän ñöôïc noái vôùi nhau. Höôùng daãn ñeå hoïc sinh tính ñieän tích, ñieän dung cuûa boä tuï vaø hieäu ñieän theá treân töøng tuï khi caùc baûn traùi daáu cuûa hai tuï ñieän ñöôïc noái vôùi nhau. Phaân tích maïch. Tính ñieän dung töông ñöông cuûa boä tuï. Tính ñieän tích treân töøng tuï. Tính ñieän tích cuûa moãi tuï ñieän khi ñaõ ñöôïc tích ñieän. Tính ñieän tích cuûa boä tuï Tính ñieän dung cuûa boä tuï. Tính hieäu ñieän theá treân moãi tuï. Tính ñieän tích cuûa boä tuï Tính ñieän dung cuûa boä tuï. Tính hieäu ñieän theá treân moãi tuï. Baøi 6 trang 14 SBT a) Ñieän dung töông ñöông cuûa boä tuï Ta coù : C12 = C1 + C2 = 1 + 2 = 3(mF) C = = 2(mF) b) Ñieän tích cuûa moãi tuï ñieän Ta coù : Q = q12 = q3 = C.U = 2.10-6.30 = 6.10-5 (C) U12 = U1 = U2 = = 20 (V) q1 = C1.U1 = 10-6.20 = 2.10-5 (C) q2 = C2.U2 = 2.10-6.20 = 4.10-5 (C) Baøi 7 trang 14SBT Ñieän tích cuûa caùc tuï ñieän khi ñaõ ñöôïc tích ñieän q1 = C1.U1 = 10-5.30 = 3.10-4 (C) q1 = C2.U2 = 2.10-5.10 = 2.10-4 (C) a) Khi caùc baûn cuøng daáu cuûa hai tuï ñieän ñöôïc noái vôùi nhau Ta coù Q = q1 + q2 = 3.10-4 + 2.10-4 = 5.10-4 (C) C = C1 + C2 = 10-5 + 2.10-5 = 3.10-5 (C) U = U’1 = U’2 = = 16,7 (V) b) Khi caùc baûn traùi daáu cuûa hai tuï ñieän ñöôïc noái vôùi nhau Ta coù Q = q1 - q2 = 3.10-4 - 2.10-4 = 10-4 (C) C = C1 + C2 = 10-5 + 2.10-5 = 3.10-5 (C) U = U’1 = U’2 = = 3,3 (V) Hoaït ñoäng4 (5 phuùt) Giao nhiệm vụ về nhà HOẠT ĐỘNG CỦA G.V HOẠT ĐỘNG CỦA HS Xem laïi caùc baøi taäp ñaõ giaûi Laøm tieáp caùc baøi taäp trắc nghiệm Xem laïi caùc baøi taäp ñaõ giaûi Ghi caùc baøi taäp veà nhaø laøm : RUÙT KINH NGHIEÄM TIEÁT DAÏY : . . . . . . . Ngày soạn 23/9/2011 Tiết 6: NGUỒN ĐIỆN – SUẤT ĐIỆN ĐỘNG CỦA NGUỒN ĐIỆN I. MUÏC TIEÂU 1. Kieán thöùc - Phaùt bieåu ñöôïc ñònh nghóa cöôøng ñoä doøng ñieän vaø vieát ñöôïc coâng thöùc theå hieän ñònh nghóa naøy. - Neâu ñöôïc ñieàu kieän ñeå coù doøng ñieän. - Ñònh nghóa doøng ñieän, quy öôùc chieàu cuûa doøng ñieän vaø taùc duïng cuûa doøng ñieän -Phaùt bieåu ñöôïc suaát ñieän ñoäng cuûa nguoàn ñieän vaø vieát ñöôïc coâng thöùc theå hieän ñònh nghóa naøy 2. Kó naêng- Giaûi thích ñöôïc vì sao nguoàn ñieän coù theå duy trì hieäu ñieän theá giöõa hai cöïc cuûa noù. - Giaûi ñöôïc caùc baøi toaùn coù lieân quan ñeán caùc heä thöùc : I = ; I = vaø E = . 3. Thaùi ñoä: Bieát ñöôïc nhöõng kieán thöùc thöïc teá trong cuoäc soáng (ñoù laø doøng ñieän ) theâm yeâu thích moân hoïc II. CHUAÅN BÒ 1. Giaùo vieân- Xem laïi nhöõng kieán thöùc lieân quan ñeán baøi daïy, chuẩn bị một số bài tập nâng cao kiến thức học sinh 2. Hoïc sinh: Những kiến thức có liên quan đến bài học III. HOAÏT ÑOÄNG DAÏY HOÏC 1.Oån ñònh lôùp 2. Kieåm tra baøi cuõ: Vieát coâng thöùc tính ñieän dung cuûa tuï ñieän vaø coâng thöùc tính naêng löôïng töø tröôøng cuûa tuï ñieän, giaûi thích caùc ñaïi löôïng Viết công thức điện dung, điện tích, hiệu điện thế của bộ tụ ghép nối tiếp và ghép song song. 3 Baøi môùi Hoạt động 1: Tìm hiểu những kiến thức về nguồn điện và suất điện động của nguồn điện TL Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung cơ bản GV: Thế nào là cường độ dòng điện ? GV: Cường độ dòng điện được đo như thế nào ? GV: Điều kiện để có dòng điện như thế nào ? GV:Thế nào là suất điện động của nguồn điện ? Nó được đo như thế nào ? GV: Số vôn ghi trên mỗi nguồn chỉ giá trị gì ? GV: Khi nguồn điện không nối với mạch ngoài thì suất điện động tính như thế nào ? GV: Chỉnh sửa những câu trả lời của học sinh. HS: Laø ñaïi löôïng ñaëc tröng cho taùc duïng maïnh, yeáu cuûa doøng ñieän. HS: Noù ñöôïc xaùc ñònh baèng thöông soá cuûa ñieän löôïng Dq dòch chuyeån qua tieát dieän thaúng cuûa vaät daãn trong khoaûng thôøi gian Dt vaø khoaûng thôøi gian ñoù. HS:Phải có một điện trường(có một hiệu điện thế đặc vào vật dẫn ) và có hạt mang điện. HS: laø ñaïi löôïng ñaëc tröng cho khaû naêng thöïc hieän coâng cuûa nguoàn ñieän vaø ñöôïc ño = HS: Soá voân ghi treân moãi nguoàn ñieän cho bieát trò soá cuûa suaát ñieän ñoäng cuûa nguoàn ñieän ñoù. HS: Suaát ñieän ñoäng cuûa nguoàn ñieän coù giaù trò baèng hieäu ñieän theá giöõa hai cöïc cuûa noù khi maïch ngoaøi hôû. 1. Cöôøng ñoä doøng ñieän Laø ñaïi löôïng ñaëc tröng cho taùc duïng maïnh, yeáu cuûa doøng ñieän. Noù ñöôïc xaùc ñònh baèng thöông soá cuûa ñieän löôïng Dq dòch chuyeån qua tieát dieän thaúng cuûa vaät daãn trong khoaûng thôøi gian Dt vaø khoaûng thôøi gian ñoù. I = 2. Ñieàu kieän ñeå coù doøng ñieän Laø phaûi coù moät hieäu ñieän theá ñaët vaøo hai ñaàu vaät daãn ñieän. 3. Suaát ñieän ñoäng cuûa nguoàn ñieän a) Ñònh nghóa Suaát ñieän ñoäng cuûa nguoàn ñieän laø ñaïi löôïng ñaëc tröng cho khaû naêng thöïc hieän coâng cuûa nguoàn ñieän vaø ñöôïc ño baèng thöông soá giöõa coâng A cuûa löïc laï thöïc hieän khi dòch chuyeån moät ñieän tích döông q ngöôïc chieàu ñieän tröôøng vaø ñoä lôùn cuûa ñieän tích ñoù. b) Coâng thöùc = c) Chú ý:- Soá voân ghi treân moãi nguoàn ñieän cho bieát trò soá cuûa suaát ñieän ñoäng cuûa nguoàn ñieän ñoù. - Suaát ñieän ñoäng cuûa nguoàn ñieän coù giaù trò baèng hieäu ñieän theá giöõa hai cöïc cuûa noù khi maïch ngoaøi hôû. - Moãi nguoàn ñieän coù moät ñieän trôû goïi laø ñieän trôû trong cuûa nguoàn ñieän. Hoạt động 2: Tìm hiểu một số bài toán về nguồn điện và suất điện động của nguồn điện. 1. Dòng điện được định nghĩa là A. dòng chuyển dời có hướng của các điện tích. B. dòng chuyển động của các điện tích. C. là dòng chuyển dời có hướng của electron. D. là dòng chuyển dời có hướng của ion dương. 2. Dòng điện trong kim loại là dòng chuyển dời có hướng của A. các ion dương. B. các electron. C. các ion âm. D. các nguyên tử. 3. Trong các nhận định dưới đây, nhận định không đúng về dòng điện là: A. Đơn vị của cường độ dòng điện là A. B. Cường độ dòng điện được đo bằng ampe kế. C. Cường độ dòng điện càng lớn thì trong một đơn vị thời gian điện lượng chuyển qua tiết diện thẳng của vật dẫn càng nhiều. D. Dòng điện không đổi là dòng điện chỉ có chiều không thay đổi theo thời gian. 4. Điều kiện để có dòng điện là A. có hiệu điện thế. B. có điện tích tự do. C. có hiệu điện thế và điện tích tự do. D. có nguồn điện. 5. Nguồn điện tạo ra hiệu điện thế giữa hai cực bằng cách A. tách electron ra khỏi nguyê