Giao tiếp văn bản và phương thức biểu đạt

Ngöôøi soaïn: Nguyeãn Vaên Huøng Ngaøy soaïn:…………………………… Ngaøy daïy:…………………………… Tuaàn: 1. Tieát CT: 04 Tieát daïy: 01 I. MUÏC TIEÂU CAÀN ÑAÏT. Giuùp H. Hieåu sô boä khaùi nieäm vaên baûn, muïc ñích giao tieáp vaø phöông thöùc bieåu ñaït. II. TIEÁN TRÌNH TOÅ CHÖÙC CAÙC HOAÏT ÑOÄNG. OÅn ñònh lôùp: kieåm tra só soá. Kieåm tra baøi cuõ: a)- Töø laø gì? Cho ví duï minh hoaï ? b)- Phaân loaïi töø ñôn, töø gheùp, töø laùy ? Giôùi thieäu baøi môùi: Giao tieáp laø gì ? Vaên baûn laø gì ? Coù maáy kieåu vaên baûn vaø töông öùng vôùi caùc phöông thöùc bieåu ñaït naøo ? Baøi hoïc hoâm nay seõ giuùp caùc em traû lôøi caùc caâu hoûi treân ? 4. Ghi töïa baøi leân baûng: HOAÏT ÑOÄNG CUÛA THAÀY – TROØ NOÄI DUNG BAØI HOÏC HÑ1. Vaên baûn vaø muïc ñích giao tieáp. T. Haèng ngaøy khi coù moät tö töôûng, tình caûm, nguyeän voïng maø ta caàn bieåu ñaït cho moät ngöôøi hoaëc moïi ngöôøi hieåu thì em phaûi laøm theá naøo ? H. Phaûi noùi hoaëc vieát. T. Ñeå ngöôøi khaùc hieåu ñöôïc ñieàu mình noùi hoaëc vieát ta phaûi noùi vaø vieát nhö theá naøo ? H. Phaûi noùi vaø vieát cho thaønh caâu. T. Theá naøo laø noùi vaø vieát cho thaønh caâu ? H. Laø noùi hoaëc vieát caâu phaûi ñuû chuû – vò vaø dieãn ñaït ñöôïc moät yù troïn veïn ? T. Vaäy trong cuoäc soáng, ngoaøi nhu caàu aên, ôû, hoïc taäp, ta coøn coù nhu caàu gì khoâng theå thieáu ñöôïc ? H. Nhu caàu giao tieáp. T. Vaäy giao tieáp laø gì ? HÑ2. Tìm hieåu caùc ví duï. T. Cho H ñoïc caâu ca dao SGK Tr. 16. Caâu ca dao saùng taùc ra ñeå laøm gì ? Lôøi khuyeân ñoù laø gì ? Ñoù coù phaûi laø chuû ñeà cuûa baøi ca dao khoâng ? H. Ñeå neâu leân moät lôøi khuyeân. ù Giöõ chí cho beàn, maëc cho ai ñoù coù thay ñoåi. Ñoù chính laø chuû ñeà cuûa baøi ca dao. T. Thô luïc baùt thöôøng lieân keát vôùi nhau theo vaàn gì ? Caâu naøo giaûi thích yù cho caâu naøo ? Vaäy 2 caâu ca dao coù maïch laïc vaø dieãn ñaït ñöôïc moät yù troïn veïn chöa ? Ñoù coù phaûi laø moät vaên baûn khoâng ? H. Theo vaàn chaân. Caâu sau giaûi thích vaø laøm roõ yù cho caâu tröôùc. Hai caâu maïch laïc vaø ñaõ dieãn ñaït ñöôïc moät yù troïn veïn. Ñoù laø moät vaên baûn. T. Vaäy, vaên baûn laø gì ? Thô môøi, thieäp môøi, lyù lòch hoïc sinh, ñôn xin, lôøi phaùt bieåu cuûa thaày ( coâ ) hieäu tröôûng trong leã khai giaûng naêm hoïc môùi coù phaûi laø moät vaên baûn khoâng ? Vì sao ? Haõy keå theâm nhöõng vaên baûn maø em bieát ? H. Ñeàu laø vaên baûn. Vì taát caû ñeàu laø chuoãi lôøi noùi mieäng hay baøi vieát coù chuû ñeà thoáng nhaát, coù lieân keát maïch laïc veà yù, nhaèm thöïc hieän moät muïc ñích giao tieáp. HÑ3. Kieåu vaên baûn vaø phöông thöùc bieåu ñaït cuûa vaên baûn. T. Cho 3 toå laøm baøi taäp. Yeâu caàu: tìm ví duï vaø ñieàn vaøo coät ví duï ôû baûng trong SGK, cho phuø hôïp vôùi kieåu vaên baûn, phöông thöùc bieåu ñaït vaø muïc ñích giao tieáp ? Hoïc sinh trình baøy tröôùc lôùp. Thaày nhaän xeùt ñuùng, sai . T. Vaäy, coù maáy kieåu vaên baûn, töông öùng vôùi caùc phöông thöùc bieåu ñaït naøo ? Giaûng theâm: Ñaây laø 6 kieåu vaên baûn thöôøng gaëp, nhöng ôû lôùp 6, caùc em chæ hoïc 2 kieåu vaên baûn ñoù laø: töï söï vaø mieâu taû. T. Theo em, truyeän “ CRCT, BCBG”, thuoäc kieåu vaên baûn vaø phöông thöùc bieåu ñaït naøo ? Thaày cho 6 nhoùm laøm BT tình huoáng giao tieáp. Yeâu caàu xaùc ñònh moãi tình huoáng thuoäc kieåu vaên baûn naøo ? H. Töï söï.Thöù töï kieåu vaên baûn: 6, 1, 2, 5, 3, 4. HÑ4. Lyueän taäp. T. Cho H ñoïc caùc ñoaïn vaên, thô (SGK Tr. 17 ). Xaùc ñònh thuoäc phöông thöùc bieåu ñaït naøo ? H. Leân baûng ñieàn phöông thöùc bieåu ñaït vaøo caùc muïc a, b, c, d, ñ. T. Cho H ñoïc BT2. H trình baøy, lôùp nhaän xeùt ñuùng – sai. Tkeát luaän , cho H ghi vôû. I. GIAO TIEÁP, VAÊN BAÛN: + Giao tieáp laø hoaït ñoäng truyeàn ñaït, tieáp nhaän tö töôûng, tình caûm baèng phöông tieän ngoân ngöõ. + Vaên baûn laø chuoãi lôøi noùi mieäng hay baøi vieát coù chuû ñeà thoáng nhaát, coù lieân keát maïch laïc, vaän duïng phöông thöùc bieåu ñaït phuø hôïp ñeå thöïc hieän muïc ñích giao tieáp. II. KIEÅU VAÊN BAÛN & PHÖÔNG THÖÙC BIEÅU ÑAÏT: + Coù 6 kieåu vaên baûn vôùi caùc phöông thöùc bieåu ñaït töông öùng: töï söï , mieâu taû, bieåu caûm, nghò luaän, thuyeát minh, haønh chính – coâng vuï. II. LUYEÄN TAÄP. 1. a)- Töï söï. b)- Mieâu taû. c)- Nghò luaän. d)- Bieåu caûm. ñ)- Thuyeát minh. 2. Truyeän “ CRCT” thuoäc kieåu vaên baûn töï söï. Vì trình baøy 1 chuoãi dieãn bieán caùc söï vieäc. III. CUÛNG COÁ, DAËN DOØ: Hoïc baøi: 1. Giao tieáp laø gì ? Vaên baûn laø gì ? 2. Coù maáy kieåu vaên baûn, töông öùng vôùi caùc phöông thöùc bieåu ñaït naøo? Keå ra ? 3.Truyeän “ BCBG”, thuoäc phöông thöùc bieåu ñaït naøo ? Vì sao ? Soaïn baøi: “ Thaùnh Gioùng”, traû lôøi caùc caâu hoûi phaàn Ñoïc – Hieåu vaên baûn. (SGK Tr.22, 23 ). IV. RUÙT KINH NGHIEÄM. ====> Hoïc sinh tieáp thu toát. Ngaøy thaùng naêm 200 Duyeät toå tröôûng V. LUYEÄN TAÄP THEÂM. 1. Xaùc ñònh hai ñoaïn vaên döôùi ñaây thuoäc phöông thöùc bieåu ñaït naøo?Vì sao? Ñoaïn 1: Cha ngheøo, khoâng coù gì ngoaøi vaøi coâng ruoäng oâng baø ñeå laïi. Cha ñi laøm thueâ cuoác möôùn quanh naêm kieám tieàn nuoâi toâi khoân lôùn. Ñi hoïc vaøo muøa nöôùc noåi, cha bôi xuoàng ñöa toâi ñeán tröôøng. Trôøi möa laày loäi, cha coõng toâi leân vai loäi boä maáy caây soá . . . (Ngoïc Minh – Tình ca ) Ñoaïn 2: . . . “ Laàn ñaàu tieân baø ñöôïc nhìn thaáy oâng Keù – Teân thöôøng goïi cuûa Baùc. OÂng Keù maët boä ñoà daân toäc maøu naâu, aùo ngaén, chaân ñi deùp cao su, ñaàu quaán khaên, tay choáng gaäy. OÂng troâng gioáng moät cuï giaø ñòa phöông hieàn haäu vôùi choøm raâu vaø ñoâi maét saùng. . .” ( Kim Hoa ) Ñoaïn 3:. . . “ Moät beân laø suoái Leâ- Nin trong vaét, moät beân laø söôøn ñoài roäng, ngaøy tröôùc laø moät röøng hoa ñaøo ñoû röïc suoát muøa xuaân”. ( Thanh Thaûo ) Giaûi: Töï söï. Vì trình baøy moät chuoãi caùc söï vieäc. Mieâu taû. Taùi hieän laïi hình aûnh con ngöôøi. Mieâu taû. Taùi hieän laïi hình aûnh söï vaät.