Hướng dẫn thực hiện điều chỉnh nội dung dạy học môn Địa lí, cấp THPT

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HƯỚNG DẪN THỰC HIỆN ĐIỀU CHỈNH NỘI DUNG DẠY HỌC MÔN ĐỊA LÍ, CẤP THPT (Kèm theo Công văn số........../BGDĐT-GDTrH ngày tháng 8 năm 2011 của Bộ Giáo dục và Đào tạo) 1. Mục tiêu của việc điều chỉnh nội dung dạy học Điều chỉnh nội dung dạy học để dạy và học phù hợp với chuẩn kiến thức kĩ năng và mục tiêu giáo dục, phù hợp với thời lượng dạy học và điều kiện thực tế các nhà trường. Điều chỉnh nội dung dạy học theo hướng cắt giảm các nội dung quá khó, trùng lặp, chưa thật sự cần thiết đối với học sinh (HS), các câu hỏi, bài tập đòi hỏi phải khai thác quá sâu kiến thức lí thuyết, để giáo viên (GV), HS dành thời gian cho các nội dung khác, tạo thêm điều kiện cho GV đổi mới phương pháp dạy học theo yêu cầu của chương trình giáo dục phổ thông. 2. Thời gian thực hiện Hướng dẫn này dựa trên sách giáo khoa (SGK) của Nhà Xuất bản Giáo dục Việt Nam ấn hành năm 2011 và được áp dụng từ năm học 2011 - 2012. Nếu GV và HS sử dụng SGK của các năm khác thì cần đối chiếu với SGK năm 2011 để điều chỉnh, áp dụng phù hợp. 3. Hướng dẫn thực hiện các nội dung Ngoài các nội dung đã hướng dẫn cụ thể trong văn bản, trong cột Hướng dẫn thực hiện ở các bảng dưới đây cần lưu ý thêm một số vấn đề sau: Đối với các bài, các phần không dạy thì GV dùng thời lượng của các bài, các phần này dành cho các bài, các phần khác hoặc sử dụng để luyện tập, củng cố, hướng dẫn thực hành cho HS. Không ra bài tập và không kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của HS vào những nội dung được hướng dẫn là ”không dạy” hoặc ”đọc thêm”. Tuy nhiên, GV, HS vẫn có thể tham khảo các nội dung đó để có thêm sự hiểu biết cho bản thân. Trên cơ sở khung phân phối chương trình của môn học, các sở GDĐT, phòng GDĐT chỉ đạo các trường và GV điều chỉnh phân phối chương trình chi tiết đảm bảo cân đối giữa nội dung và thời gian thực hiện, phù hợp với điều chỉnh nội dung dạy học dưới đây. Toàn bộ văn bản này được nhà trường in sao gửi cho tất cả GV bộ môn. a) Lớp 10 STT Bài Trang Nội dung điều chỉnh Hướng dẫn thực hiện 1 Bài 1. Các phép chiếu hình bản đồ cơ bản 4 Cả bài Không dạy 2 Bài 7. Cấu trúc của Trái Đất. Thạch quyển. Thuyết kiến tạo mảng 25 Mục I. Cấu trúc của Trái Đất Câu hỏi 1 phần câu hỏi và bài tập Không dạy Không yêu cầu HS trả lời 3 Bài 11. Khí quyển. Sự phân bố nhiệt độ không khí trên Trái Đất 39 Mục I. Khí quyển; 1. Cấu trúc của khí quyển Không dạy 4 Bài 13. Ngưng đọng hơi nước trong khí quyển. Mưa 49 Mục I. Ngưng đọng hơi nước trong khí quyển Không dạy 5 Bài 14. Thực hành: Đọc bản đồ sự phân hóa các đới và kiểu khí hậu trên Trái Đất. Phân tích biểu đồ một số kiểu khí hậu 53 Mục II. Nội dung thực hành, phần 2, b Không yêu cầu HS làm 6 Bài 24. Phân bố dân cư. Các loại hình quần cư và đô thị hóa 93 Mục II. Các loại hình quần cư Câu hỏi 2 phần câu hỏi và bài tập Không dạy Không yêu cầu HS trả lời 7 Bài 27. Vai trò, đặc điểm, các nhân tố ảnh hưởng tới phát triển và phân bố nông nghiệp. Một số hình thức tổ chức lãnh thổ nông nghiệp 103 Mục III. Một số hình thức tổ chức lãnh thổ nông nghiệp, phần 2. Thể tổng hợp lãnh thổ nông nghiệp Câu hỏi 3 phần câu hỏi và bài tập Không dạy Điều chỉnh thành: Phân biệt những đặc điểm cơ bản của hai hình thức tổ chức lãnh thổ nông nghiệp. 8 Bài 29. Địa lí ngành chăn nuôi 113 Mục II. Các ngành chăn nuôi Không dạy vai trò và đặc điểm của từng vật nuôi (cột 2 bảng thống kê SGK) 9 Bài 32. Địa lí các ngành công nghiệp 121 Mục II. Công nghiệp luyện kim Câu hỏi 2 phần câu hỏi và bài tập Không dạy Không yêu cầu HS trả lời 10 Bài 32. Địa lí các ngành công nghiệp (tiếp theo) 126 Mục III. Công nghiệp cơ khí Mục V. Công nghiệp hóa chất Câu hỏi 1 phần câu hỏi và bài tập Câu hỏi 2 phần câu hỏi và bài tập Không dạy Không dạy Bỏ phần công nghiệp cơ khí Không yêu cầu HS trả lời 11 Bài 35. Vai trò, các nhân tố ảnh hưởng và đặc điểm phân bố các ngành dịch vụ 134 Mục III. Đặc điểm phân bố các ngành dịch vụ trên thế giới: ý 3, 4, 5 từ "Ở mỗi nước lại có các thành phố..." đến hết mục Không dạy 12 Bài 39. Địa lí ngành thông tin liên lạc 151 Cả bài Không dạy 13 Bài 40. Địa lí ngành thương mại 154 Mục IV. Các tổ chức thương mại thế giới Không dạy b) Lớp 11 STT Bài Trang Nội dung điều chỉnh Hướng dẫn thực hiện 1 Bài 7. Liên minh châu Âu, tiết 4. Cộng hòa Liên Bang Đức 57 Cả bài Không dạy 2 Bài 12. Ô-xtrây-li-a, tiết 1. Khái quát về Ô-xtrây-li-a 112 Cả bài Không dạy GV hướng dẫn HS dựa vào nội dung của bài học làm tư liệu để viết báo cáo cho tiết 2. c) Lớp 12 STT Bài Trang Nội dung điều chỉnh Hướng dẫn thực hiện 1 Bài 4. Lịch sử hình thành và phát triển lãnh thổ 20 Cả bài Không dạy 2 Bài 5. Lịch sử hình thành và phát triển lãnh thổ (tiếp theo) 24 Cả bài Không dạy 3 Bài 21. Đặc điểm nền nông nghiệp nước ta 88 Mục 3. Kinh tế nông thôn nước ta đang chuyển dịch rõ nét Câu hỏi 3 phần câu hỏi và bài tập Không dạy Không yêu cầu HS trả lời 4 Bài 22. Vấn đề phát triển nông nghiệp 93 Mục 1. Ngành trồng trọt; phần b. Sản xuất cây thực phẩm Mục 2. Ngành chăn nuôi; phần b. Ngành chăn nuôi gia súc ăn cỏ Không dạy Không dạy ngành chăn nuôi dê, cừu 5 Bài 23. Thực hành: Phân tích sự chuyển dịch cơ cấu ngành trồng trọt 98 Bài tập 1, ý b Không yêu cầu HS làm 6 Bài 24. Vấn đề phát triển ngành thủy sản và lâm nghiệp 100 Mục 2. Lâm nghiệp; phần b. Tài nguyên rừng của nước ta vốn giàu có, nhưng đã bị suy thoái nhiều Không dạy 7 Bài 25. Tổ chức lãnh thổ nông nghiệp 106 Mục 1. Các nhân tố tác động tới tổ chức lãnh thổ nông nghiệp ở nước ta Không dạy 8 Bài 28. Vấn đề tổ chức lãnh thổ công nghiệp 125 Mục 2. Các nhân tố chủ yếu ảnh hưởng tới tổ chức lãnh thổ công nghiệp Không dạy 9 Bài 32. Vấn đề khai thác thế mạnh ở Trung du và miền núi Bắc Bộ 145 Mục 1. Khái quát chung Chỉ dạy nội dung về phạm vi lãnh thổ, tên các tỉnh, vị trí địa lí của vùng. Phần khái quát còn lại không dạy. 10 Bài 34. Thực hành: Phân tích mối quan hệ giữa dân số với việc sản xuất lương thực ở Đồng bằng sông Hồng 154 Cả bài Không yêu cầu HS làm 11 Bài 35. Vấn đề phát triển kinh tế-xã hội ở Bắc Trung Bộ 155 Mục 1. Khái quát chung Chỉ dạy nội dung về phạm vi lãnh thổ, tên các tỉnh, vị trí địa lí của vùng. Phần khái quát còn lại không dạy. 12 Bài 36. Vấn đề phát triển kinh tế-xã hội ở Duyên hải Nam Trung Bộ 161 Mục 1. Khái quát chung Chỉ dạy nội dung về phạm vi lãnh thổ, tên các tỉnh, thành phố, vị trí địa lí của vùng. Phần khái quát còn lại không dạy. 13 Bài 37. Vấn đề khai thác thế mạnh ở Tây Nguyên 167 Mục 1. Khái quát chung Chỉ dạy nội dung về phạm vi lãnh thổ, tên các tỉnh, vị trí địa lí của vùng. Phần khái quát còn lại không dạy. 14 Bài 39. Vấn đề khai thác lãnh thổ theo chiều sâu ở Đông Nam Bộ 176 Mục 2. Các thế mạnh và hạn chế của vùng Không dạy 15 Bài 41. Vấn đề sử dụng hợp lí và cải tạo tự nhiên ở Đồng bằng sông Cửu Long 185 Mục 1. Các bộ phận hợp thành Đồng bằng sông Cửu Long Chỉ dạy nội dung về phạm vi lãnh thổ, tên các tỉnh, thành phố, vị trí địa lí của vùng. Phần khái quát còn lại không dạy. 3.2. Hướng dẫn khung phân phối chương trình Trên cơ sở khung phân phối chương trình dưới đây, các cơ quan quản lí giáo dục ở địa phương xây dựng phân phối chương trình chi tiết cho từng học kì, các tiết ôn tập và kiểm tra sao cho phù hợp với đặc điểm giáo dục ở mỗi vùng miền. a) Lớp 10 - Tổng số: 40 bài: 33 bài lí thuyết + 7 bài thực hành. - Học kì I: 19 tuần (2 tiết/tuần) kết thúc ở bài 30: Vẽ và phân tích biểu đồ về sản lượng lương thực, dân số của thế giới và một số quốc gia. - Học kì II: 18 tuần (1 tiết/tuần): các bài còn lại. b) Lớp 11 - Tổng số: 12 bài (27 tiết): 19 tiết lí thuyết + 8 tiết thực hành. - Học kì I: 19 tuần (1 tiết/tuần) kết thúc ở bài 8: Liên bang Nga. - Học kì II: 18 tuần (1 tiết/tuần): các bài còn lại. c) Lớp 12 - Tổng số: 42 bài: 35 bài lí thuyết + 7 bài thực hành - Học kì I: 19 tuần (1 tiết/tuần) kết thúc ở bài 16: Đặc điểm dân số và sự phân bố dân cư - Học kì II: 18 tuần (2 tiết/tuần): các bài còn lại./. ________________________________