Hướng dẫn thực hiện điều chỉnh nội dung dạy học môn Toán, cấp THCS

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HƯỚNG DẪN THỰC HIỆN ĐIỀU CHỈNH NỘI DUNG DẠY HỌC MÔN TOÁN, CẤP THCS (Kèm theo Công văn số 5842/BGDĐT-VP ngày 01 tháng 9 năm 2011 của Bộ Giáo dục và Đào tạo) 1. Mục đích Điều chỉnh nội dung dạy học để dạy học phù hợp với chuẩn kiến thức, kĩ năng của chương trình giáo dục phổ thông (CT), phù hợp với thời lượng dạy học và điều kiện thực tế các nhà trường, góp phần nâng cao chất lượng dạy học và giáo dục. 2. Nguyên tắc Điều chỉnh nội dung dạy học theo hướng tinh giảm các nội dung để giáo viên, học sinh (GV, HS) dành thời gian cho các nội dung khác, tạo thêm điều kiện cho GV đổi mới phương pháp dạy học theo yêu cầu của CT. Việc điều chỉnh nội dung dạy học thực hiện theo các nguyên tắc sau đây: (1) Đảm bảo mục tiêu giáo dục của chương trình, sách giáo khoa (SGK) theo qui định của Luật Giáo dục. (2) Đảm bảo tính lôgic của mạch kiến thức và tính thống nhất giữa các bộ môn; không thay đổi CT, SGK hiện hành.  (3) Không thay đổi thời lượng dạy học đối với mỗi môn học trong một lớp và trong mỗi cấp học. (4) Thuận lợi cho việc tổ chức thực hiện tại các cơ sở giáo dục. 3. Nội dung điều chỉnh Việc điều chỉnh nội dung dạy học tập trung vào những nhóm nội dung chính sau: (1) Những nội dung trùng lặp trong CT, SGK của nhiều môn học khác nhau. (2) Những nội dung trùng lặp, có cả ở CT, SGK của lớp dưới và lớp trên do hạn chế của cách xây dựng CT, SGK theo quan điểm đồng tâm. (3) Những nội dung, bài tập, câu hỏi trong SGK không thuộc nội dung của CT hoặc yêu cầu vận dụng kiến thức quá sâu, không phù hợp trình độ nhận thức và tâm sinh lý lứa tuổi học sinh. (4) Những nội dung trong SGK trước đây sắp xếp chưa hợp lý. (5) Những nội dung mang đặc điểm địa phương, không phù hợp với các vùng miền khác nhau. 4. Thời gian thực hiện Hướng dẫn thực hiện điều chỉnh nội dung dạy học được áp dụng từ năm học 2011 - 2012. 5. Hướng dẫn thực hiện các nội dung - Hướng dẫn này dựa trên SGK của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam ấn hành năm 2011, là SGK của chương trình chuẩn đối với cấp THPT. Nếu GV và HS sử dụng SGK của các năm khác thì cần đối chiếu với SGK năm 2011 để điều chỉnh, áp dụng cho phù hợp. Toàn bộ văn bản này được nhà trường in sao và gửi cho tất cả GV bộ môn. - Ngoài các nội dung đã hướng dẫn cụ thể trong văn bản, cần lưu ý thêm một số vấn đề đối với các nội dung được hướng dẫn là “không dạy” hoặc “đọc thêm”, những câu hỏi và bài tập không yêu cầu HS làm trong cột Hướng dẫn thực hiện ở các bảng dưới đây như sau: + Dành thời lượng của các nội dung này cho các nội dung khác hoặc sử dụng để luyện tập, củng cố, hướng dẫn thực hành cho HS. + Không ra bài tập và không kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của HS vào những nội dung này, tuy nhiên, GV và HS vẫn có thể tham khảo các nội dung đó để có thêm sự hiểu biết cho bản thân. - Trên cơ sở khung phân phối chương trình của môn học, GV điều chỉnh phân phối chương trình chi tiết đảm bảo cân đối giữa nội dung và thời gian thực hiện, phù hợp với điều chỉnh nội dung dạy học dưới đây. 5.1. Lớp 6 Số học TT Chương Bài Trang Nội dung điều chỉnh Hướng dẫn thực hiện 1 II §5. Cộng hai số nguyên khác dấu 76 2. Quy tắc cộng hai số nguyên khác dấu không đối nhau (dòng 13 đến dòng 15 từ trên xuống). Trình bày Quy tắc cộng hai số nguyên khác dấu không đối nhau như sau: Muốn cộng hai số nguyên khác dấu không đối nhau ta thực hiện ba bước sau: Bước 1: Tìm giá trị tuyệt đối của mỗi số. Bước 2: Lấy số lớn trừ đi số nhỏ (trong hai số vừa tìm được). Bước 3: Đặt dấu của số có giá trị tuyệt đối lớn hơn trước kết quả tìm được. Ví dụ: Tìm . Bước 1: . Bước 2: . Bước 3: Kết quả là . Khi luyện tập thì cho phép học sinh viết như các ví dụ sau: ; . 2 III §4. Rút gọn phân số 14 Chú ý Chỉ nêu chú ý thứ ba: Khi rút gọn phân số, ta thường rút gọn phân số đó đến tối giản. 3 §15. Tìm một số biết giá trị phân số của nó 54 2. Quy tắc Thay từ “của nó” trong đầu bài và quy tắc ở mục 2, bằng từ “của số đó”. 4 54 ?1 và bài tập 126,127. Thay từ “của nó” trong phần dẫn bằng từ “của số đó”. 5 §17. Biểu đồ phần trăm 60, 61 Biểu đồ phần trăm dưới dạng hình quạt Chỉ dạy phần Biểu đồ phần trăm dưới dạng cột và Biểu đồ phần trăm dưới dạng ô vuông. Không dạy phần Biểu đồ phần trăm dưới dạng hình quạt. Hình học TT Chương Bài Trang Nội dung điều chỉnh Hướng dẫn thực hiện 1 II §4. Khi nào thì §5. Vẽ góc biết số đo. 80 83 Khi nào thì Vẽ góc biết số đo. Dạy bài §5. Vẽ góc biết số đo trước bài §4. Khi nào thì . GV hướng dẫn HS làm bài tập của hai bài này trong SGK phù hợp với kiến thức được học. 5.2. Lớp 7 Đại số TT Chương Bài Trang Nội dung điều chỉnh Hướng dẫn thực hiện 1 I §11. Số vô tỉ. Khái niệm về căn bậc hai 41 2. Khái niệm về căn bậc hai (từ dòng 2 đến dòng 4 và dòng 11 tính từ trên xuống). Trình bày như sau: - Số dương a có đúng hai căn bậc hai là hai số đối nhau: số dương kí hiệu là và số âm kí hiệu là . - Số 0 có đúng một căn bậc hai là chính số 0, ta viết . - Bỏ dòng 11: “Có thể chứng minh rằng ...số vô tỷ”. 2 II §5. Hàm số 62 1. Một số ví dụ về hàm số. Giáo viên tự vẽ sơ đồ Ven và lấy ví dụ 1 như ví dụ ở phần khái niệm hàm số và đồ thị trong tài liệu Hướng dẫn thực hiện chuẩn KTKN môn toán cấp THCS. 3 Bài tập 39 71 Vẽ 4 đồ thị trên cùng 1 hệ trục. Bỏ câu b và câu d. 4 IV §5. Đa thức 38 ?1 Sửa lại thành ?3. 5.3. Lớp 8 Đại số TT Chương Bài Trang Nội dung điều chỉnh Hướng dẫn thực hiện 1 I §8. Phân tích đa thức thành nhân tử bằng phương pháp nhóm hạng tử. 21 Ví dụ 2 Giáo viên đưa ra ví dụ về sử dụng phương pháp nhóm làm xuất hiện hằng đẳng thức để thay ví dụ 2. Hình học TT Chương Bài Trang Nội dung điều chỉnh Hướng dẫn thực hiện 1 I §5. Dựng hình bằng thước và compa. Dựng hình thang 81 Cả bài Không dạy. 2 §6. Đối xứng trục 84 Mục 2 và mục 3 Chỉ yêu cầu học sinh nhận biết được đối với một hình cụ thể có đối xứng qua trục không. Không yêu cầu phải giải thích, chứng minh. 3 §10. Đường thẳng song song với một đường thẳng cho trước 102 Mục 3 Không dạy. 4 III §8. Các trường hợp đồng dạng của tam giác vuông 81 Mục 2, ? Hình c và hình d, giáo viên tự chọn độ dài các cạnh sao cho kết quả khai căn là số tự nhiên, ví dụ: . . 5 Bài tập 57 92 Không yêu cầu học sinh làm. 5.4. Lớp 9 Đại số TT Chương Bài Trang Nội dung điều chỉnh Hướng dẫn thực hiện 1 I §5. Bảng căn bậc hai 20-23 Cả bài Không dạy. 2 II §5. Hệ số góc của đường thẳng 58 Ví dụ 2 Không dạy. 3 Bài tập 28b; 31 58, 59 Không yêu cầu học sinh làm. 4 III Bài tập 2 25 Kết luận của bài tập 2. Kết luận của bài tập 2 đưa vào cuối trang 10, không yêu cầu HS chứng minh và được sử dụng để làm các bài tập khác. 5 IV §3. Phương trình bậc hai một ẩn 41 Ví dụ 2 Giải: Chuyển vế -3 và đổi dấu của nó, ta được: suy ra hoặc (viết tắt là ). Vậy phương trình có hai nghiệm: . (Được viết tắt ). Hình học TT Chương Bài Trang Nội dung điều chỉnh Hướng dẫn thực hiện 1 I §2. Tỉ số lượng giác của góc nhọn 72 Kí hiệu Kí hiệu tang của góc là , cotang của góc là . 2 §3. Bảng lượng giác 77-81 Cả bài Không dạy 3 III §6. Cung chứa góc 84-85 1. Bài toán quỹ tích ”cung chứa góc” Thực hiện ?1 và ?2. Trong ?2 không yêu cầu chứng minh mục a, b và công nhận kết luận c. 4 §7. Tứ giác nội tiếp 88 3. Định lí đảo. Không yêu cầu chứng minh định lí đảo. 5 §9. Độ dài đường tròn, cung tròn 92 1. Công thức tính độ dài đường tròn Thay ?1 bằng một bài toán áp dụng công thức tính độ dài đường tròn. _______________________________________