Kế hoạch bài dạy Khoa học tự nhiên 7 - Tiết 40+41, Bài 20: Thực hành về quang hợp ở cây xanh - Năm học 2022-2023 - Nguyễn Anh Tuấn

Ngày soạn 10/12/2022 Tiết 40,41 - BÀI 20. THỰC HÀNH VỀ QUANG HỢP Ở CÂY XANH I. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức: Sau bài học, HS sẽ: ● Sử dụng được các dụng cụ, thiết bị, mẫu vật của bài thực hành. ● Tiến hành thí nghiệm chứng minh quang hợp ở cây xanh. ● Phát triển được các kĩ năng quan sát, phân tích. 2. Năng lực: - Năng lực chung: ● Giao tiếp và hợp tác: Chủ động đề xuất mục đích hợp tác khi được giao nhiệm vụ, biết xác định được những công việc có thể hoàn thành tốt nhất bằng hợp tác theo nhóm. ● Giải quyết vấn đề và sáng tạo: Lập được kế hoạch hoạt động với mục tiêu, nội dung, hình thức hoạt động phù hợp. - Năng lực riêng: ● Tìm hiểu tự nhiên: Chứng minh được tinh bột trong lá cây và khí carbon dioxide cần cho quang hợp, viết, trình bày báo cáo kết quả. 3. Phẩm chất: ● PC3. Chăm chỉ: Có ý thức vận dụng kiến thức, kĩ năng học được ở nhà trường và từ các nguồn tin cậy khác vào học tập. ● PC4. Trung thực: Trung thực trong ghi lại và trình bày kết quả quan sát được, trung thực nhận xét việc làm và sản phẩm của người khác. II. PHƯƠNG PHÁP VÀ KĨ THUẬT DẠY HỌC - Dạy học theo nhóm. - Kĩ thuật động não, dạy học trực quan. III. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU 1. Đối với giáo viên - SGK, SGV khoa học tự nhiên 7, Giáo án. - Dụng cụ thí nghiệm - Mẫu báo cáo kết quả thí nghiệm. 2. Đối với học sinh - SGK khoa học tự nhiên 7 - Mẫu vật. IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC Hoạt động 1. Hướng dẫn HS làm thí nghiệm phát hiện tinh bột trong lá cây a. Mục tiêu: HS biết cách làm thí nghiệm thấy được tinh bột có trong lá cây. b. Nội dung: GV giới thiệu, hướng dẫn thực hiện, HS tiến hành thí nghiệm theo nhóm. c. Sản phẩm học tập: HS biết cách làm thí nghiệm, khi nhỏ dung dịch iodine lên một vị trí của lá thì vị trí đó có chuyển thành màu xanh tím -> Lá cây có tinh bột. d. Tổ chức thực hiện: HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS DỰ KIẾN SẢN PHẨM Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học I. Thí nghiệm phát hiện tinh bột trong tập lá cây - GV kiểm tra mẫu vật của các nhóm đã + Bước 1. Lấy một chậu trồng cây khoai chuẩn bị trước từ nhà. lang, để vào chỗ tối hai ngày. Dùng - GV giới thiệu cho HS dụng cụ thí băng giấy đen bịt kín một phần ở cả hai mặt của chiếc lá. Đem chậu cây đó ra đặt nghiệm cần có để thực hiện thí nghiệm ở ngoài sáng khoảng 4 – 6 giờ. (sgk) - GV giải thích: Dung dịch iodine là dung dịch được dùng là thuốc thử để nhận biết tinh bột (khi iodine tương tác với tinh bột tạo màu xanh tím đặc trưng). + Bước 2. Ngắt chiếc lá đã bịt băng giấy - GV chia các nhóm nhỏ khoảng 5 – 6 đen. Gỡ bỏ băng giấy đen trên bề mặt lá. HS. Mỗi nhóm đều có dụng cụ, mẫu vật Cho lá đó vào ống nghiệm đựng ethanol và hóa chất thí nghiệm giống nhau. 70%. Đặt ống nghiệm đó vào cốc lớn - GV hướng dẫn HS các bước thực hiện đựng nước, để lên kiềng rồi đun cách thí nghiệm để phát hiện tinh bột trong lá thủy bằng bếp đèn cồn cho đến khi lá cây. mất màu xanh (chất diệp lục ở lá bị tẩy hết). - GV yêu cầu HS tiến hành các bước theo tiến trình sgk, quan sát, nhận biết các hiện tượng thí nghiệm. - GV yêu cầu HS báo cáo kết quả thí nghiệm theo mẫu (cuối bài). - Sau khi các nhóm nộp kết quả, GV yêu + Bước 3. Tắt đèn cồn, dùng kẹp gắp lá cầu các nhóm thảo luận, trả lời câu hỏi: ra khỏi ống nghiệm đựng ethanol 70%, nhúng lá vào cốc nước ấm để rửa sạch + Việc bịt một phần lá thí nghiệm bằng cồn. giấy màu đen nhằm mục đích gì? + Vì sao có màu khác nhau giữa phần bịt giấy màu đen và phân không bịt giấy màu đen trên bề mặt lá khi nhỏ dung dịch iodine vào? + Từ hiện tượng quan sát được, em rút ra + Bước 4. Đặt lá vào trong đĩa petri, nhỏ kết luận gì? Vì sao? vài giọt dung dịch iodine loãng lên bề mặt lá. + Nếu lấy lá xanh không bịt băng giấy đen trên cây và nhỏ dung dịch iodine lên một vị trí của lá thì vị trí đó có chuyển thành màu xanh tím không? Vì sao? *Trả lời câu hỏi: Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập - Việc bịt giấy đen làm cho lá không - HS hình thành nhóm, phân công nhiệm nhận được ánh sáng nên không thực hiện vụ cho từng thành viên trong nhóm, tiến được quá trình quang hợp. hành thí nghiệm. - Khi nhỏ dung dịch iodine, phần lá - GV quan sát các nhóm thực hiện, hướng không bịt kín bắt màu xanh tím, phần lá dẫn, hỗ trợ khi cần. bị bịt không xuất hiện màu xanh tím vì Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và chỉ có phần không bịt kín mới nhận thảo luận được ánh sáng để chế tạo được tinh bột. - Các nhóm hoàn thành báo cáo kết quả - Từ hiện tượng quan sát được, rút ra kết thí nghiệm nộp lại cho GV. luận: Lá chỉ thực hiện quá trình quang - GV mời đại đại HS đứng dậy trình bày hợp khi có ánh sáng, tạo ra sản phầm có câu trả lời thảo luận. chứa tinh bột. Giải thích: Vì khi không Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện có ánh sáng, lá không tạo ra tinh bột nên nhiệm vụ học tập không bắt màu xanh tím khi nhỏ iodine. - GV đánh giá, nhận xét, chuyển sang thí - Nếu lấy lá xanh không bịt băng giấy nghiệm mới. đen trên cây và nhỏ dung dịch iodine lên một vị trí của lá thì vị trí đó có chuyển thành màu xanh tím. Giải thích: Vì lá không bị bịt kín nên lá nhận được ánh sáng để thực hiện quá trình quang hợp tạo ra được tinh bột → khi nhỏ dung dịch iodine lên một vị trí của lá thì vị trí đó có chuyển thành màu xanh tím. Hoạt động 2. Hướng dẫn HS làm thí nghiệm chứng minh khí carbon dioxide cần cho quang hợp a. Mục tiêu: HS biết cách làm thí nghiệm để thấy được quá trình tổng hợp tinh bột cần có sự tham gia của khí carbon dioxide. b. Nội dung: GV giới thiệu, hướng dẫn thực hiện, HS tiến hành thí nghiệm theo nhóm. c. Sản phẩm học tập: HS nhận thấy được khi nhỏ dung dịch iodine vào hai chuông A và B cho hai kết quả khác nhau => Chuông A không thực hiện được quá trình quang hợp, chuông B thực hiện đực quá trình quang hợp. d. Tổ chức thực hiện: HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS DỰ KIẾN SẢN PHẨM Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học I. Thí nghiệm chứng minh khí tập carbon dioxide cần cho quang hợp - GV kiểm tra mẫu vật của các nhóm đã + Bước 1. Đặt hai chậu cây khoai lang chuẩn bị trước từ nhà. vào chỗ tối trong 3 – 4 ngày. - GV giới thiệu cho HS dụng cụ thí + Bước 2. Lấy hai tấm kính, đổ nước nghiệm cần có để thực hiện thí nghiệm lên toàn bộ bề mặt tấm kính. Sau đó, (sgk) đặt mỗi chậu cây lên một tấm kính - GV cung cấp thông tin cho HS: Nước ướt, dùng hai chuông thủy tinh (hoặc vôi trong có khả năng hút khí carbon ốp nhựa trong suốt) úp vào mỗi chậu dioxide trong không khí. cây (hình 20.3) - GV chia các nhóm nhỏ khoảng 5 – 6 HS. Mỗi nhóm đều có dụng cụ, mẫu vật và hóa chất thí nghiệm giống nhau. - GV hướng dẫn HS các bước thực hiện thí nghiệm để chứng minh khí carbon dioxide cần cho quang hợp. + Bước 3. Trong chuông A đặt thêm 1 - GV yêu cầu HS tiến hành các bước theo cốc nước vôi trong. Đặt cả hai chuông tiến trình sgk, quan sát, nhận biết các hiện thí nghiệm ra chỗ có ánh sáng (hình tượng thí nghiệm. 20.3) - GV yêu cầu HS báo cáo kết quả thí + Bước 4. Sau 4 – 6 giờ, ngắt lá của nghiệm theo mẫu (cuối bài). mỗi cây để thử tinh bột bằng dung dịch iodine. - Sau khi các nhóm nộp kết quả, GV yêu cầu các nhóm thảo luận, trả lời câu hỏi: *Trả lời câu hỏi: + Vì sao trước khi tiến hành thí nghiệm - Trước khi tiến hành thí nghiệm lại cần đặt các chậu cây vào chỗ tối trong 3 cần đặt các chậu cây vào chỗ tối 3 – 4 – 4 ngày? ngày để cây ngừng thực hiện quá trình quang hợp và phân giải hết tinh bột + Việc đặt cốc nước vôi trong vào chuông trong lá đã được tổng hợp trước đó → A nhằm mục đích gì? tạo điều kiện cho thí nghiệm có kết + Kết quả thí nghiệm phát hiện tinh bột quả chính xác. trong các lá cây ở chuông A và chuông B - Việc đặt cốc vôi trong vào trong như thế nào? Từ kết quả thí nghiệm, em chuông A nhằm mục đích để nước vôi có thể rút ra nhận xét gì? trong hút hết khí carbon dioxide trong Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập không khí ở chuông. - HS hình thành nhóm, phân công nhiệm - Kết quả thí nghiệm phát hiện tinh bột vụ cho từng thành viên trong nhóm, tiến trong các lá cây ở chuông A và B: hành thí nghiệm. + Các lá cây ở chuông A khi nhỏ dung - GV quan sát các nhóm thực hiện, hướng dịch iodine → có màu vàng. Điều này dẫn, hỗ trợ khi cần. chứng tỏ các lá cây ở chuông A không Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thực hiện được quá trình quang hợp thảo luận chế tạo ra tinh bột. - Các nhóm hoàn thành báo cáo kết quả + Các lá cây ở chuông B khi nhỏ dung thí nghiệm nộp lại cho GV. dịch iodine → có màu xanh tím. Điều - GV mời đại đại HS đứng dậy trình bày này chứng tỏ các lá cây ở chuông B câu trả lời thảo luận. vẫn thực hiện được quá trình quang Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện hợp chế tạo ra tinh bột. nhiệm vụ học tập → Từ kết quả thí nghiệm, có thể kết - GV đánh giá, nhận xét, chuyển sang thí luận rằng quá trình tổng hợp tinh bột nghiệm mới. cần có sự tham gia của khí carbon dioxide. *HỒ SƠ DẠY HỌC BÁO CÁO KẾT QUẢ THÍ NGHIỆM Ngày . Tháng .Năm Tên thí nghiệm: Tên nhóm: . 1. Mục đích thí nghiệm .. . 2. Chuẩn bị thí nghiệm: ● Mẫu vật: ● Dụng cụ, hóa chất: 3. Các bước tiến hành: . 4. Kết quả: . 5. Giải thích thí nghiệm . 6. Kết luận: . *Hướng dẫn về nhà: ● Xem lại nội dung đã học ở chủ đề 7 ● Hoàn thành yêu cầu GV giao về nhà ● Xem trước nội dung bài 21. Hô hấp tế bào ● HS chuẩn bị hạt đậu nảy mầm cho thí nghiệm bài 21.