Kế hoạch bài dạy Tin học 8 - Tiết 37+38, Bài 6: Câu lệnh điều kiện - Năm học 2022-2023 - Nguyễn Viết Hùng

Ngày soạn: 28/1/2023 TIẾT 37: Bài 6: CÂU LỆNH ĐIỀU KIỆN I.MỤC TIÊU : 1. Kiến thức: ➢ Biết sự cần thiết của câu trúc rẽ nhánh trong lập trình . ➢ Biết cấu trúc rẽ nhánh được sử dụng để chỉ dẫn cho máy tính thực hiện các thao tác phụ thuộc vào điều kiện. 2. Kỹ năng ➢ Vận dụng được: Câu lệnh điều kiện dạng khuyết và dạng đủ 3. Thái độ ➢ Cẩn thận, chính xác trong việc xác định điều kiện trong câu lệnh. ➢ Phát triển tư duy suy luận logic, trí tưởng tượng và tạo được hứng thú trong học tập. 4. Định hướng phát triển năng lực: năng lực sử dụng máy tính, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực sáng tạo, ứng dụng KHKT, năng lực tự học, năng lực hợp tác, làm việc nhĩm. PHƯƠNG PHÁP: ❖ Đặt và giải quyết vấn đề - thuyết trình II. CHUẨN BỊ BÀI HỌC: 1. Giáo viên: - SGK, SGV, tài liệu, Giáo án 2. Học sinh : - Đọc trước bài - SGK, Đồ dùng học tập III. TIẾN TRÌNH BÀI HỌC: 1. Hoạt động 1: Khởi động (5phút) - Kiểm tra sĩ số: - Ổn định trật tự, tạo khơng khi thoải mái để bắt đầu tiết học. Kiểm tra bài cũ : Hoạt động 2: Hình thành kiến thức (30 phút): Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung, yêu cầu cần đạt Họat động phụ thuộc vào điều kiện 1. Hoạt động phụ thuộc vào điều kiện - HS: Nếu chiều nay trời khơng mưa, em sẽ - GV: Cho ví dụ về một hoạt động phụ thuộc đi chơi bĩng. điều kiện ? HS: Nếu em bị ốm, em sẽ nghỉ học . - GV: Từ “nếu” trong các câu trên được dùng ✓ Tĩm lại, cĩ những hoạt động chỉ để chỉ một “điều kiện” và các hoạt động tiếp theo được thực hiện khi một điều kiện cụ thể sau sẽ phụ thuộc vào điều kiện đĩ . được xảy ra. Điều kiện thường là một sự - GV: Nêu các điều kiện và các hoạt động phụ kiện được mơ tả sau từ "nếu". thuộc điều kiện trong các ví dụ trên . Các điều kiện : chiều nay trời khơng mưa, em bị ốm. - GV: Các hoạt động phụ thuộc điều kiện : em sẽ đi chơi bĩng, em sẽ nghỉ học. Tính đúng sai của các điều kiện - GV: Mỗi điều kiện nĩi trên được mơ tả dưới ✓ Khi đưa ra câu điều kiện , kết quả dạng một phát biểu . Hoạt động tiếp theo phụ kiểm tra là đúng, ta nĩi điều kiện được thuộc vào kết quả kiểm tra phát biểu đĩ đúng thoả mãn, cịn khi kết quả kiểm tra là sai, hay sai . Vậy kiết quả kiểm tra cĩ thể là gì ? ta nĩi diều kiện khơng thoả mãn. Điều Kiểm tra Kết Hoạt ✓ Ví dụ : kiện quả động ➢ Nếu nháy nút ở gĩc trên, bên tiếp phải cửa sổ, (thì) cửa sổ sẽ được theo đĩng lại. Trời Long nhìn Đúng Long ➢ Nếu X>5, (thì hãy) in giá trị X ra mưa? ra ngồi trời ở nhà màn hình. Nếu nhấn phím Pause/Break, (thì) chương và thấy trời (khơ trình (sẽ bị) ngưng. mưa. ng đi đá bĩng ). Em Buổi sáng Sai Em bị thức dậy, tập ốm? em thấy thể mình hồn dục tồn khoẻ buổi mạnh. sáng như thườ ng lệ. Điều kiện và phép so sánh - GV : Hãy cho biết kết quả của các khẳng định ✓ Trong việc mơ tả thuật tốn và lập (phép so sánh) sau đây : trình, các phép so sánh thường được sử * 1235 = 2463; dụng để biểu diễn các điều kiện. Phép so * 34 ≠ 3.4; sánh cho kết quả đúng cĩ nghĩa điều * - x2 < 0 (với mọi x R); kiện được thoả mãn; ngược lại, điều kiện * - x2 ≤ 0 (với mọi x R); khơng được thoả mãn. * x ≥ 0 (với mọi x R) * 5 < 5; - GV : Để so sánh hai giá trị số hoặc hai biểu thức cĩ giá trị số, chúng ta đã sử dụng các kí hiệu tốn học nào ? Các phép so sánh cĩ kết Ví dụ 1. Ta muốn chương trình in ra màn quả như thế nào?. - HS: Trả lời hình giá trị lớn hơn trong số hai giá trị của các biến a và b. Khi đĩ giá trị của biến a hoặc b được in ra phụ thuộc vào phép so - GV : Trong việc mơ tả thuật tốn và lập trình, sánh a > b là đúng hay sai: các phép so sánh thường được sử dụng để biểu "Nếu a > b, in giá trị của biến a ra màn diễn các điều kiện. Phép so sánh cho kết quả hình; đúng cĩ nghĩa điều kiện được thoả mãn; ngược ngược lại, in giá trị của biến lại, điều kiện khơng được thoả mãn. b ra màn hình." - GV lấy ví dụ như sách giáo khoa. - Tương tự, khi giải phương trình bậc nhất dạng tổng quát bx + c = 0, để tính nghiệm của phương trình chúng ta cần kiểm tra các điều kiện được cho bằng các phép so sánh b = 0 và c 0. 3. Hoạt động 3: Luyện tập, vận dụng, mở rộng (10 phút): - Bài tập 2 SGK trang 50 Dặn dị: - Qua bài học HS cần: • Biết sự cần thiết của câu trúc rẽ nhánh trong lập trình . • Biết cấu trúc rẽ nhánh được sử dụng để chỉ dẫn cho máy tính thực hiện các thao tác phụ thuộc vào điều kiện. - Bài tập về nhà: bài 1 trang 50, bài 3, 4 trang 51 + xem bài thực hành 4. * Rĩt kinh nghiƯm TIẾT 38: Bài 6: CÂU LỆNH ĐIỀU KIỆN (tiếp) I.MỤC TIÊU : 1. Kiến thức: ➢ Hiểu cú pháp, hoạt động của các câu lệnh điều kiện dạng thiếu và dạng đủ trong Pascal. ➢ Biết mọi ngơn ngữ lập trình đều cĩ câu lệnh điều kiện để thể hiện cấu trúc rẽ nhánh. 2. Kỹ năng ➢ Vận dụng được: Câu lệnh điều kiện dạng khuyết và dạng đủ ➢ Vận dụng câu lệnh điều kiện vào việc giải bài tốn trong ngơn ngữ lập trình Pascal. 3. Thái độ ➢ Cẩn thận, chính xác trong việc xác định điều kiện trong câu lệnh. ➢ Phát triển tư duy suy luận logic, trí tưởng tượng và tạo được hứng thú trong học tập. 4. Định hướng phát triển năng lực: năng lực sử dụng máy tính, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực sáng tạo, ứng dụng KHKT, năng lực tự học, năng lực hợp tác, làm việc nhĩm. PHƯƠNG PHÁP: ❖ Hoạt động theo nhĩm ❖ Đặt và giải quyết vấn đề. II. CHUẨN BỊ BÀI HỌC: 1. Giáo viên: - SGK, SGV, tài liệu, Giáo án 2. Học sinh : - Đọc trước bài - SGK, Đồ dùng học tập, bảng phụ... III. TIẾN TRÌNH BÀI HỌC: Hoạt động 1: Khởi động (5phút) - Kiểm tra sĩ số: - Ổn định trật tự, tạo khơng khí thoải mái để bắt đầu tiết học. Kiểm tra bài cũ : ? Nêu một vài ví dụ về câu lệnh điều kiện Hoạt động 2: Hình thành kiến thức (30 phút): Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung, yêu cầu cần đạt 4. Cấu trúc rẽ nhánh - Chiếu hoặc treo ví dụ 2 SGK trang 48 - HS giải ví dụ 2 - GV: Gọi HS đọc đề và giải ví dụ 2 Ví dụ 2. SGK trang 48 - GV: Minh họa sơ đồ khối ➢ Cấu trúc rẽ nhánh dạng thiếu. - Chiếu hoặc treo ví dụ 3 SGK trang 48 - GV: Gọi HS đọc đề và giải ví dụ 3 - GV: Minh họa sơ đồ khối - HS giải ví dụ 3 Ví dụ 3. SGK trang 48 - GV: Mọi ngơn ngữ lập trình đều cĩ các câu ➢ Cấu trúc rẽ nhánh dạng đủ. lệnh để thực hiện các cấu trúc rẽ nhánh dạng thiếu và đủ. Cấu trúc rẽ nhánh giúp cho việc lập trình được linh hoạt hơn. 1. Câu lệnh điều kiện - GV:Từ ví dụ 2 Trong Pascal, câu lệnh điều kiện Nếu T ≥ 100 000 thì số tiền phải thanh tốn là dạng thiếu được viết với các từ khố if 70%*T; và then như sau: Tương ứng với câu lệnh trong TP If T ≥ 100 000 then 70%*T; if then ; If then ; - GV: Khi gặp câu lệnh này, chương trình sẽ kiểm tra điều kiện. Nếu điều kiện được thoả mãn, chương trình sẽ thực hiện câu lệnh sau từ khố then. Ngược lại, câu lệnh đĩ bị bỏ qua. - Chiếu hoặc treo ví dụ 4 SGK trang 49 Ví dụ 4. SGK trang 49 if a > b then write(a); - Chiếu hoặc treo ví dụ 5 SGK trang 49 - GV: Gọi HS đọc đề và giải ví dụ 5 - Chiếu hoặc treo ví dụ 6 SGK trang 50 Ví dụ 5. SGK trang 49 readln(a); - GV: Câu lệnh điều kiện if then else mơ if a>5 then write('So da nhap khong tả trong ví dụ này là câu lệnh điều kiện dạng hop le.'); đầy đủ. Ví dụ 6. SGK trang 50 Nếu b 0 thì tính kết quả ngược lại thì thơng báo lỗi Dưới đây là câu lệnh Pascal thể hiện cấu trúc rẽ nhánh dạng đủ nĩi trên: Câu lệnh điều kiện dạng đầy đủ của Pascal if b<>0 then x:=a/b cĩ cú pháp: else write('Mau so bang 0, if then else <câu khong chia duoc'); lệnh 2>; Câu lệnh điều kiện dạng đầy đủ của - GV: Lưu ý HS sau trước từ khĩa else khơng Pascal cĩ cú pháp: cĩ dấu “;” if then -GV: Với câu lệnh này, chương trình sẽ kiểm else ; tra điều kiện. Nếu điều kiện được thoả mãn, chương trình sẽ thực hiện câu lệnh 1 sau từ khố then. Trong trường hợp ngược lại, câu lệnh 2 sẽ được thực hiện. Hoạt động 3: Luyện tập, vận dụng, mở rộng (10 phút): Bài tập 5 SGK trang 51 - Bài tập 6 SGK trang 51 Dặn dị: • Hiểu cấu trúc rẽ nhánh cĩ hai dạng : Dạng thiếu và dạng đủ. • Biết mọi ngơn ngữ lập trình cĩ câu lệnh thể hiện cấu trúc rẽ nhánh. • Hiểu cú pháp, hoạt động của các câu lệnh điều kiện dạng thiếu và dạng đủ trong Pascal. • Bước đầu viết được câu lệnh điều kiện trong Pascal. - Bài tập về nhà: bài 1 trang 50, bài 3, 4 trang 51 + xem bài thực hành 4. * Rĩt kinh nghiƯm TIẾT 39: Bài TH 4: SỬ DỤNG LỆNH ĐIỀU KIỆN IF....THEN I.MỤC TIÊU : 1. Kiến thức: ❖ Viết được câu lệnh điều kiện if then trong chương trình. 2. Kỹ năng ❖ Rèn được kĩ năng ban đầu về đọc các chương trình đơn giản và hiểu được ý nghĩa của thuật tốn sử dụng trong chương trình 3. Thái độ ❖ Cĩ ý thức cao trong học tập, sáng tạo và tư duy. 4. Định hướng phát triển năng lực: năng lực sử dụng máy tính, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực sáng tạo, ứng dụng KHKT, năng lực tự học, năng lực hợp tác, làm việc nhĩm. PHƯƠNG PHÁP: ❖ Hoạt động theo nhĩm ❖ Luyện tập – thực hành II. CHUẨN BỊ BÀI HỌC: 1. Giáo viên: - Giáo án, SGK, phịng máy 2. Học sinh : - Đọc trước bài TH4 III. TIẾN TRÌNH BÀI HỌC: 1. Hoạt động 1: Khởi động (5 phút) - Kiểm tra sĩ số: - Ổn định trật tự, tạo khơng khí thoải mái để bắt đầu tiết học. 2. Hoạt động 2: Hình thành kiến thức (30 phút): Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung, yêu cầu cần đạt Hoạt động 1: Hướng dẫn chung - Cĩ thể sử dụng các câu lệnh if then lồng nhau. - Sử dụng từ khố and cĩ thể kết hợp nhiều phép so sánh đơn giản thành một phép so sánh phức hợp. Giá trị của phép so sánh này là đúng khi và chỉ khi tất cả các phép so sánh đơn giản đều đúng. Ngược lại, nĩ cĩ giá trị sai. Ví dụ: (a>0) and (a<=5) Từ khĩa or cũng được sử dụng để kết hợp nhiều phépso sánh đơn giản. Giá trị của phép so sánh này chỉ sai khi tất cả các phép so sánh thành phần đều sai. Ngược lại, nĩ cĩ giá trị đúng. GV đưa nội dung bài tập yêu cầu HS đọc và nêu yêu cầu bài tốn. HS: Trả lời. ? Hãy mơ tả thuật tốn để giải bài tốn đã cho. 1. Bài 1: GV chốt lại và đưa ra thuật tốn. Bước 1: nhập 2 số a, b từ bàn phím. Bước 2: nếu a<=b thì hiển thị ra màn hình giá trị biến a trước rồi đến giá trị biến b. Bước 3: nếu b<a thì hiển thị ra màn hình giá trị biến b trước rồi đến giá trị biến a. Bước 4: kết thúc. GV yêu cầu HS quan sát và tìm hiểu ý nghĩa chương trình sắp xếp. HS: Trả lời. GV yêu cầu HS gõ chương trình vào máy. HS: Trả lời. ? Làm thế nào để dịch và chạy chương trình. ? Lưu chương trình như thế nào. GV yêu cầu HS dịch và chạy chương trình. Nhập các bộ dữ liệu để thử chương trình, lưu chương trình với tên Sap_xep. Hoạt động 1: Luyện tập Gv : Yêu cầu học sinh gõ chương trình vào Lưu với tên Sap_sep và chạy chương trình Pascal với bộ dữ liệu (12,53),(65,20). 3. Hoạt động 3: Luyện tập, vận dụng, mở rộng (10 phút): - Cú pháp câu lệnh điều kiện : IF - Cú pháp câu lệnh điều kiện dưới dạng đủ : IF else Dặn dị: - Về nhà học bài và xem phần tiếp theo bài TH4 - Học sinh kiểm tra lại máy. * Rĩt kinh nghiƯm