Lập kế hoạch và tổ chức thực hiện nội dung giáo dục

PHẦN BỐN LẬP KẾ HOẠCH VÀ TỔ CHỨC THỰC HIỆN NỘI DUNG GIÁO DỤC A - XÂY DỰNG KẾ HOẠCH GIÁO DỤC NĂM I – NHỮNG CĂN CỨ XÂY DỰNG KẾ HOẠCH GIÁO DỤC Ban Giám Hiệu nhà trường chịu trách nhiệm xây dựng kế hoạch năm học dựa trên các căn cứ : Mục tiêu và nội dung chương trình giáo dục mẫu giáo đã quy định trong chương trình giáo dục mầm non do Bộ giáo dục và Đào tạo ban hành. Thời gian quy định trong năm học. Điều kiện cơ sở vật chất và các nguồn lực khác của địa phương và trường mầm non. Nhu cầu và trình độ phát triển thực tế của trẻ trong lớp mẫu giáo. II – CÁCH THỨC XÂY DỰNG KẾ HOẠCH GIÁO DỤC Dựa vào những nội dung quy định trong 5 lĩnh vực giáo dục phát triển trẻ của chương trình, giáo viên sắp xếp thành các chủ đề chính. Từ chủ đề chính, giáo viên có thể phát triển, mở rộng thành các chù đề nhánh, hình thành mạng liên kết các nội dung và các hoạt động giáo dục lại với nhau. Khi xây dựng và thực hiện chủ đề, giáo viên cần lưu ý một chủ đề cần thỏa mãn 4 yêu cầu sau : Nhu cầu, hứng thú của trẻ và những kiến thức bắt nguồn từ thực tế cuộc sống gần gũi với trẻ. Được thể hiện trong các hoạt động của trường. Được thể hiện ở sự lựa chọn và cung cấp các đồ dùng học liệu ở các khu vực chơi trong lớp. Được tiến hành tối thiểu trong một tuần, đảm bảo có sự lặp lại và mở rộng các cơ hội học cho trẻ các độ tuổi khác nhau ( mẫu giáo bé, nhỡ, lớn ). Trước tiên, Ban Giám Hiệu nhà trường xây dựng kế hoạch chung cho cả năm học, trong đó dự kiến các chủ đề, phân phối quỹ thời gian cho từng chủ đề, từng khối lớp( lứa tuổi) và phổ biến hướng dẫn tổ chức thực hiện cho giáo viên trong trường. Dựa vào kế hoạch năm học, giáo viên xây dựng kế hoạch cụ thể hằng tháng và hằng tuầncho lớp mình, bao gồm xác định chủ đề cho tháng, mục tiêu cần đạt được trên trẻ, lựa chọn các hoạt động, sắp xếp lịch tuần, chuẩn bị đồ dùng dạy học và tiến hành tổ chức các hoạt động giáo dục hằng ngày theo kế hoạch dự định. Gợi ý các chủ đề trong năm học Tháng Chủ đề Số tuần 9 Trường mầm non 2 tuần 9-10 Bản thân 4-5tuần 10-11 Gia đình 4-5tuần 12-1 Các nghề phổ biến 4-5tuần 1-2 Thế giới động vật 4-5tuần 2 Thế giới thực vật 4-5tuần 3 Luật lệ và phương tiện giao thông 4 tuần 4 Các hiện tượng tự nhiên 2 tuần 5 Quê hương – Đất nước – Bác Hồ Tết thiếu nhi 2 tuần 1 tuần Số chủ đề và số tuần dự kiến cho thực hiện chủ đề có thể thay đổi linh hoạt tùy theo hứng thú, nhu cầu, khả năng của trẻ và điều kiện triển khai của từng lớp cụ thể. Chủ đề các ngày lễ hội có thể thực hiện khoảng 3-5 ngày và được lồng ghép vào các chủ đề trong thời điểm mà lễ hội đó diễn ra. Giáo viên thực hiện các bước phát triển chủ đề, bao gồm : chọn chủ đề cụ thể, xác định mục tiêu giáo dục của chủ đề, xây dựng mạng nội dung, xây dựng mạng hoạt động của chủ đề và lên kế hoạch cụ thể hằng tuần cho phù hợp với trẻ và điều kiện thực tế ở lớp. Việc xác định rõ mục tiêu, nội dung và các hoạt động sẽ giúp giáo viên chủ động hơn khi triển khai chủ đề. B – CÁCH THỨC XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN CHỦ ĐỀ I – XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN CHỦ ĐỀ. 1. Xác định mục tiêu giáo dục Giáo viên chịu trách nhiêm xây dựng chủ đề và phát triển các chủ đề cho lớp mình, sau đó Ban Giám hiệu thông qua. Ngay khi chủ đề đã được chọn, giáo viên cần xác định mục tiêu giáo dục của chủ đề hoặc nói cách khác là những kết quả mong muốn đạt được ở trẻ sau khi học về chủ đề đó.Mục tiêu đề ra của chủ đề cần bám sát mục tiêu của từng lĩng vực phát triển, các chỉ tiêu cần cụ thể, có thể đo đạt được, vừa sức, phù hợp với độ tuổi nhằm giúp trẻ từng bước đạt được mục tiêu giáo dục mầm non ở cuối tuổi mẫu giáo. Lưu ý : Khi viết mục tiêu hoặc mục đích mong muốn trẻ đạt được bao giờ cũng bắt đầu bằng động từ như : có thể, có khả năng, biết, nhận biết, yêu thích… Ví dụ : Mục tiêu đặt ra cho chủ đề Gia đình Gia đình là môi trường văn hóa đầu tiên trẻ được tiếp xúc, là trường học đầu tiên để trẻ học " làm người ». Trong gia đình, các thành viên sống chung, chăm sóc, chia sẻ và ảnh hưởng lẫn nhau về nhiều mặt. Trong gia đình, trẻ cảm thấy được an toàn, được yêu thương. Thế giới đồ vật trong gia đình muôn hình, muôn vẻ sẽ kích thích trẻ tìm hiểu, thăm dò, thử nghiệm. Gia đình là một môi trường đặc biệt để hình thành thái độ và hành vi thiện cảm của trẻ đối với cuộc sống. Vì vậy, chủ đề Gia đình được chọn để đưa vào giáo dục trẻ. Sau khi học chủ đề này, trẻ có thể : Phát triển thể chất Biết lợi ích của 4 nhóm thực phẩm đối với sức khỏe của trẻ và gia đình. Thích vận động và tham gia các hoạt động giữ gìn sức khỏe cùng người thân trong gia đình. Phát triển nhận thức Biết được vị trí, vai trò của trẻ và các thành viên trong gia đình. Biết công việc của mỗi thành viên trong gia đình. Biết về các nhu cầu của gia đình và thấy được sự khác nhau giữa các gia đình ( nhu cầu dinh dưỡng, nhu cầu tình cảm, sự quan tâm lẫn nhau, các nhu cầu về vật chất như đồ dùng của giađình và so ánh,…). Biết một số quy tắc đơn giản trong gia đình. Phát triển ngôn ngữ Biết bày tỏ nhu cầu, mong muốn của mình bằng ngôn ngữ. Biết lắng nghe, đặt câu hỏi và trả lời các câu hỏi. Có một số kĩ năng giao tiếp, chào hỏi phù hợp với chuẩn mực văn hóa gia đình. Phát triển tình cảm- xã hội Biết giữ gìn, sử dung hợp lý, tiết kiệm đồ dùng, đồ chơi trong gia đình. Có ý thức tôn trọng và giúp đỡ các thành viên trong gia đình. Biểu lộ cảm xúc, sự quan tâm của bản thân với các thành viên trong gia đình. Hình thành một số kĩ năng ứng xử theo truyền thống tốt đẹp của gia đình Việt Nam. Phát triển thẩm mĩ Thể hiện cảm xúc tình cảm với người thân qua các tranh vẽ, bài hát, múa, vận động. Cảm nhận được những cái đẹp của đồ dùng, cách bài trí trong nhà. Căn cứ vào mục đích giáo dục, giáo viên xác định nội dung cho từng lĩng vực và các hoạt động để trẻ trải nghiệm, tìm hiểu, khám phá về chủ đề. Giáo viên có thể sử dụng sơ đồ mạng để thiết kế mạng chủ đề( bao gồm mạng nội dung và mạng hoạt động ). 2. Xây dựng mạng nội dung : - Mạng nội dung chứa đựng những nội dung chính trong chương trình có liên quan đến chủ đề, qua đó giáo viên mong muốn cung cấp những kiến thức( khái niệm, thông tin), kĩ năng, thái độ của trẻ. - Mạng nội dung giúp cho giáo viên trình tự thực hiện trước, sau, từ nội dung, kiến thức, kĩ năng đơn giản, gần gũi rồi mở rộng, nâng cao dần ; từ những điều trẻ đã biết đến chưa biết và biết hoàn thiện trọn vẹn hơn ; từ tổng thể đến chi tiết, phù hợp với độ tuổi và sự hiểu biết của trẻ theo nguyên tắc đồng tâm phát triển. Từ chủ đề chính, giáo giáo viên có thể phân chia thành các chủ đề nhánh. Mỗi chủ đề nhánh có thể thực hiện trong thời gian 1-2 tuần. Giáo viên cần lưu ý rằng việc chọn tên cho chủ đề và phát triển mạng nội dung của chủ đề cần dựa trên đặc điểm, nhu cầu của lứa tuổi và hứng thú của trẻ trong nhóm. Lưu ý : Khi thiết kế mạng nội dung, những nội dung được biểu đạt thường được bắt đầu bằng các danh từ. Ví dụ : Mạng nội dung chủ đề Gia đình Các thành viên gia đình : Tôi, bố mẹ, anh, chị, em ( họ tên, sở thích…) Công việc của các thành viên trong gia đình. Họ hàng ( ông, bà, cô, bà, chú, bác…). Những thay đổi trong gia đình ( có người chuyển đi, có người sinh ra, có người mất đi ). Gia đình tôi GIA ĐÌNH Nhu cầu của gia đình Ngôi nhà của gia đình Địa chỉ gia đình. Nhà là nơi gia đình cùng chung sống. Dạy trẻ biết dọn dẹp và giữ gìn nhà cửa sạch sẽ. Có nhiều kiểu nhà khác nhau( nhà một tầng, nhiều tầng, khu tập thể,nhà ngói, nhà tranh). Người ta dùng nhiều vật liệu khác nhau để làm nhà. Những người kĩ sư, thợ xây, thợ mộc,… là những người làm nên ngôi nhà. Đồ dùng gia đình, phương tiện đi lại của gia đình. Gia đình là nơi vui vẻ, hạnh phúc: là nơi diễn ra các hoạt động của mọi người trong gia đình như các ngày kỉ niệm của gia đình, cách thức đón tiếp khách… Biết các loại thực phẩm cần cho gia đình, mọi người trong gia đình cần ăn thức ăn hợp vệ sinh. Học cách giữ gìn quần áo sạch sẽ. 3. Xây dựng mạng hoạt động Xây dựng mạng hoạt động là đưa ra hàng loạt các hoạt động giáo dục mà giáo viên dự kiến cho trẻ trải nghiệm hằng ngày, hằng tuần để tìm hiểu, khám phá các nội dung của chủ đề, từ đó thu được các kĩ năng, kinh ngiệm cần thiết cho sự phát triển toàn diện của trẻ. Khi xây dựng mạng hoạt động, nội dung thường được biểu đạt bằng các động từ. Mạng hoạt động gợi cho giáo viên cách tiếp cận dạy và học tích hợp trong giáo dục mầm non. Đó là cách thức cung cấp sự định hướng mở, linh hoạt, cho phép giáo viên tổ chức các hoạt động và tạo ra môi trường giáo dục liên quan đến chủ đề. Việc phối hợp một cách tự nhiên cho trẻ trải nghiệm thông qua các hoạt động như quan sát, khám phá môi trường tự nhiên và xã hội; vận động, kể chuyện/ đọc thơ, làm quen với toán, các hoạt động âm nhạc, tạo hình( vẽ, tô màu, nặn, gấp giấy, cắt, dán) và chơi các loại trò chơi khác nhau như xây dựng, lắp ghép, chơi phân vai,… và những công việc được giao, công việc tự phục vụ,… giúp trẻ phát triển đồng thời các mặt ngôn ngữ, thể lực, nhận thức – tình cảm, xã hội và sáng tạo thẩm mĩ. Cách tiếp cận này cho phép giáo viên có thể điều chỉnh giáo án một cách linh hoạt hơn để có thể đưa các tình huống tự nhiên vào kế hoạch hằng ngày, nhằm đáp ứng nhu cầu, hứng thú của trẻ và làm cho không khí lớp học thêm sôi động. Nhờ sơ đồ mạng, giáo viên dễ dàng nhìn thấy sự liên kết giữa các nội dung giáo dục và các hoạt động, như vậy khi tiến hành sẽ đỡ bị động và hiệu quả giáo dục tăng lên. Ví dụ : Mạng hoạt động chủ đề Gia đình Làm quen với Toán Trong gia đình, ai là người cao nhất, thấp nhất, cao hơn, thấp hơn… Những thứ có 1 và những thứ có nhiều trong gia đình. Những thứ giống và khác nhau về kích thước to- nhỏ; dài- ngắn; rộng- hẹp; cao- thấp; về hình dạng : hình vuông, tròn, tam giác. Xác định vị trí đồ vật trong gia đình so với bản thân : trước, sau, trái, phải, trên, dưới. So sánh các kiểu nàh ở khác nhau, trò chuyện về các nghề để xây dựng nên một ngôi nhà hoàn chỉnh… Khám phá khoa học Đàm thoại thảo luận về : + Địa chỉ gia đình + Các thành viên trong gia đình. + Công việc của các thành viên trong gia đình. + Tên, công dụng và chất liệu của một số đồ dùng trong gia đình. + Cây cối, con vật nuôi trong gia đình ( nếu có ). + Gia đình các con vật. Xếp , xây nhà, hàng rào, ao cá, khu chăn nuôi của gia đình. Tạo hình Nhận xét về hình dáng, màu sắc của các đồ dùng trong gia đình. Vẽ, nặn, xé, dán…ngôi nhà, khu vườn, các đồ vật, các hoạt động trong gia đình mà trẻ đã quan sát hoặc nghe kể, xem tranh,… Xếp hình người, xây nhà, khu tập thể… Âm nhạc Hát những bài hát về bé, về cha mẹ, ông bà, cô giáo, gia đình, ngày lễ…( Cháu yêu bà ) Biểu lộ cảm xúc phù hợp với tính chất, giai điệu bài hát. Vận động nhịp nhàng, phù hợp với nhịp điệu bài hát. Phát triển ngôn ngữ Phát triển nhận thức Phát triển thẩm mĩ Phát triển thể chất GIA ĐÌNH Phát triển tình cảm - xã hội Dinh dưỡng : Các loại thực phẩm và thức ăn cho gia đình. Thể dục – vận động: + Bò thấp chui qua cổng. +Ném trúng đích nằm ngang. + Đi bước dồn ngang. + Trèo lên, xuống ghế. + Bật xa. + Trườn sấp trèo qua ghế. + Trò chơi vận động : Gia đình Gấu cùng thi đua : Đi, chạy, nhảy,… + Rèn luyện các giác quan. Nghe đọc thơ, ca dao, kể chuyện về gia đình. Đàm thoại, trò chuyện về gia đình. Kể chuyện theo tranh về các gia đình khác nhau. Những từ chỉ gia đình, họ hàng, hàng xóm, đồ dùng, không gian, thời gian… Kể về các nhân vật tốt – xấu, ngoan – hư, gương dũng cảm, giúp đỡ mọi người xung quanh. Chơi đóng vai, : Gia đình ( bế em, mẹ con, nấu ăn), Cửa hàng thực phẩm/ đồ dùng gia đình… Trò chuyện về các nghề của bố mẹ, các đồ dùng, đồ chơi. Làm thiếp/ tranh, quà tặng người thân nhân ngày sinh nhật, ngày lễ. Làm album ảnh về gia đình. 4. Xây dựng kế hoạch tuần Kế hoạch tuần được lập trên cơ sở bố trí các hoạt động giáo dục vào thời gian biểu ngày. Các hoạt động giáo dục xoay quanh chủ đề cùng với hoạt động chăm sóc sức khỏe và dinh dưỡng sẽ góp phần thực hiện mục tiêu phát triển trẻ toàn diện. Ví dụ : Kế hoạch 1 tuần của chủ đề Gia đình Tuần 1 : Gia đình tôi Yêu cầu Trẻ biết họ tên và và một số đặc điểm của những người thân trong gia đình, hiểu được các mối quan hệ trong gia đình. Biết công việc và cuộc sống hằng ngày của các thành viên trong gia đình. Biết yêu thương, chia sẻ với mọi người trong gia đình. Biết công lao, kính trọng và lễ phép với bố mẹ, ông, bà… Biết cách chào hỏi, xưng hô phù hợp với truyền thống gia đình Việt Nam. Kế hoạch tuần STT Hoạt động Nội dung 1 Đón trẻ Hướng trẻ đến sự thay đổ trong lớp ( có bức tranh lớn về gia đình, có nhiều đồ dùng, đồ chơi về gia đình) Thể dục sáng : Vận động theo nhạc các bài : Đu quay, Tập đếm. 2 Hoạt động học có chủ định Đàm thọai về gia đình : họ, tên các thành viên của gia đình; kể về cuộc sống, các hoạt động trong gia đình; công việc của bố mẹ ở nhà, nghề nghiệp của bố mẹ. Ngày thứ nhất Vận động : Bò thấp chui qua cổng ( Gia đình Gấu cùng vui ) Trò chơi : Tìm đúng nhà Đếm các thành viên gia đình Gấu. Ngày thứ hai Trò chuyện về gia đình, các thành viên và các công việc các thành viên trong gia đình. Hát : Cả nhà thương nhau. Tạo hình : Cắt hình ảnh các thành viên trong gia đình. Ngày thứ ba Vẽ gia đình bé. Nghe hát : Ba ngọn nến lung linh. Đếm, so sánh các thành viên trong gia đình trong bức tranh của bé, của bạn. Ngày thứ tư Hát và vận động theo bài hát : Cháu yêu bà. Nghe hát : Nhà của tôi. Trò chơi : Ai nhanh nhất. Ngày thứ năm Thơ : Ông mặt trời. Tô màu tranh minh họa cho bài thơ. 3 Hoạt động góc Góc đóng vai : Trò chơi đóng vai : Gia đình của bé, Phòng khám đa khoa, Bếp ăn gia đình, Cửa hang thực phẩm/ Cửa hàng đồ dùng gia đình/ Tiệm uốc tóc, gội đầu… Góc xây dựng : Xếp hình người thân bằng các hình học khác nhau; xây dựng ngôi nhà/ chung cư/ công viên. Góc Tạo hình : + Dán, tô màu, nặn người thân, nhà ở, cây cối, các phương tiện đi lại của gia đình,… + Chơi : làm những đồ dùng gia đình/ thiết kế thời trang ( cắt, dán, vẽ, nặn, làm đồ chơi về một số đồ dung gia đình, vẽ, tô màu, cắt, dán các mẫu quần áo,…) Góc khám phá khoa học và thiên nhiên : + Xếp số lượng thành viên trong gia đình, so sánh 3 đối tượng khác nhau, phân loại đồ dùng gia đình… + Chăm sóc cây cảnh trong lớp, gieo hạt và tưới cây, quan sát cây nảy mầm và phát triển. + Chơi trò chơi với phần mềm máy vi tính ( nếu có máy vi tính)… Góc Sách, truyện : + Đọc truyện, xem ảnh, kể chuyện về gia đình. + Làm truyện tranh về gia đình và kể chuyện. + Đọc ca dao về gia đình ( Anh em như thể tay chân, Công cha như núi Thái Sơn…). - Góc âm nhạc : Múa, hát các bài về gia đình. 4 Chơi và hoạt động ngoài trời Chơi với đồ chơi ngoài trời. Chơi tự do( với nước, cát ) vẽ trên sân,… Ngày thứ nhất Quan sát, nhận xét về thời tiết. Ngày thứ hai Nhặt lá vàng rơi. Chơi vận động : Lộn cầu vòng. Ngày thứ ba Quan sát cây trong vườn trường. Chơi vận động : Gieo hạt Ngày thứ tư - Vẽ chân dung người thân trong gia đình. - Chơi vận động : Tìm đúng nhà. Ngày thứ năm Quan sát các khu nhà ở ( nhà 1 tầng, nhiều tầng, nhà mái bằng, nhà mái ngói…). 5 Hoạt động chiều .Chơi và hoạt động theo ý thích Chơi theo ý thích ở các góc. Trò chuyện về gia đình. Chơi trò chơi : Đoán xem đó là ai, Tôi có điều bí mật. Làm album ảnh gia đình của cả lớp. Xem vô tuyến, băng hình/ trò chơi trên máy vi tính ( nếu có ) Lưu ý : Phần nội dung và gợi ý kế hoạch thực hiện các chủ đề nhánh chỉ là gợi ý. Căn cứ vào mục tiêu, yêu cầu của chủ đề, cô giáo cần chủ động lựa chọn nội dung và tên của chủ đề nhánh để lập kế hoạch. Khi tổ chức thực hiện chủ đề, cần linh hoạt, sáng tạo cho phù hợp tình hình thực tế của địa phương, phù hợp với hứng thú và trình độ hiểu biết của trẻ… Ví dụ : Cô có thể lựa chọn bổ sung hoặc thay thế các hoạt động, bài hát, bài thơ,trò chơi, câu đó…cho phù hợp với chủ đề. Với trẻ và với thực của địa phương. II – GỢI Ý TỔ CHỨC THỰC HIỆN CHỦ ĐỀ Thời gian Chủ đề Gia đình được tổ chức thực hiện sau chủ đề Bản thân và tiến hành trong khoảng 4-5 tuần. Mỗi chủ đề nhánh được thực hiện từ 1-2 tuần. Các nội dung như “ Nhu cầu gia đình”, “ Gia đình tôi “,…sẽ được củng cố và mở rộng dần trong các chủ đề tiếp theo. Chuẩn bị học liệu Sưu tầm quần, áo, mũ, giầy, dép, túi xách,…cũ, các loại khác nhau nhưng còn đẹp( của người lớn và trẻ em ). Hột, hạt các loại và đảm bảo an toàn. Các loại vật liệu có sẵn : rơm rạ, lá, mùn cưa, giấy loại, vải vụn, len vụn các màu,… Tranh ảnh và đồ chơi về các loại thực phẩm : rau, củ, quả, trứng,… Một số thực phẩm, rau, củ, quả,…có sẳn ở địa phương. Các loại sách, báo, tạp chí cũ. Giấy vẽ, bút, phẩm màu, giấy màu. Hồ dán, đất nặn, kéo. Đồ dùng, đồ chơi trong gia đình : xoong, nồi, chảo, thìa, bát, đũa, cốc chén… Tranh ảnh và đồ chơi về các đồ dùng trong gia đình : đồ gỗ, đồ nấu ăn, phương tiện đi lại, phương tiện nghe nhìn. Album gia đình : ảnh gia đình, ảnh chân dung, ảnh về các hoạt động khác nhau của gia đình ( nếu có ). Bộ đồ chơi xây dựng. Búp bê, các con rối gia đình khác nhau. Tổ chức thực hiện Khi thực hiện chương trình, giáo viên cần quan tâm đến vai trò của hoạt động vui chơi trong việc thúc đẩy sự phát triển hoạt động học của trẻ và những ảnh hưởng quan trọng của nó đối với sự phát triển nhận thức xã hội, tình cảm, thể chất, trí tuệ, ngôn ngữ và thẩm mĩ của trẻ. Giới thiệu chủ đề Trò chuyện với trẻ về gia đình của trẻ : Bố, mẹ, anh, chị, em trong gia đình. Cùng cô làm bức tranh về gia đình cảu bé. + Dán hoặc dính ảnh của các gia đình lên một cái bảng. + Treo bảng vào một góc để trẻ quan sát, trao đổi với nhau. + Hằng ngày, vào những thời điểm khác nhau, cô hướng dẫn trẻ xem ảnh và cho trẻ tự kể với nhau về gia đình mình và gia đình bạn, kể về sự giúp đỡ lẫn nhau trong gia đình. Giáo viên cùng trẻ chuẩn bị và treo những bức ảnh về gia đình, bày biện các đồ dùng, đồ chơi ở góc gia đình. Cô hướng dẫn trẻ chú ý đến sự trang trí trong lớp, trên tường ( liên quan đến chủ đề ). Qua giới thiệu chủ đề, giáo viên cần nắm được khả năng và kinh nghiệm của trẻ để lựa chọn nội dung, xây dựng mạng hoạt động phù hợp với độ tuổi và kinh nghiệm của trẻ; tạo cơ hội cho trẻ được tham gia vào các hoạt động đa dạng để khám phá chủ đề. Khám phá chủ đề Các cách thức thường sử dụng để triển khai các hoạt động : + Trò chuyện, đàm thoại, đưa ra những câu hỏi gợi mở, khuyến khích trẻ kể và giới thiệu về gia đình mình; nghe và kể lại chuyện, đọc thơ về gia đình. + Cho trẻ tham gia trò chơi đóng vai các thành viên trong gia đình, tạo nhiều tình huống qua các trò chơi để trẻ được trải nghiệm, khám phá công dụng, chất liệu của các đồ dùng trong gia đình, các con vật nuôi, các cây trồng ở vườn nhà. + Cho trẻ thực hành dọn dẹp nàh cửa, lau dọn đồ dùng gia đình ở góc Gia đình. + Tham gia các hoạt động tạo hình, tạo ra sản phẩm tặng người thân, các sản phẩm về các vật dung trong gia đình. + Tổ chức hát mua, trò chơi vận động liên quan đến chủ đề. Trong thời gian đón trẻ, tùy theo thời gian nhiều hay ít, tùy theo khả năng của trẻ và điều kiện thực tế, cô có thể trò chuyện, tên bố, mẹ, công việc của bố mẹ,…; Nói về con vật nuôi ở nhà mà con yêu thích; Con vật có tên là gì ? Nó thích ăn gì ? ( chỉ và nói ); Kể về ngôi nhà của con; Đồ dùng trong gia đình… Hoạt động ngoài trời + Tổ chức trò chơi Về đúng ngôi nhà của mình, Xếp nhà,… + Quan sát, nhận xét về các ngôi nhà xung quanh trường. Hoạt động học có chủ định : + Khi thực hiện hoạt động có chủ định, giáo viên phối hợp nhẹ nhàng, tránh gò bó. Giáo viên cần tích hợp nội dung trọng tâm của hoạt động với 1,2 nội dung khác có tính chất bổ trợ, nhằm phát triển nhiều mặt cho trẻ. + Giáo viên nên đưa kiến thức mới đan xen với các kiến thức trẻ đã biết, tránh tình trạng chỉ toàn cung cấp kiến thức mới khiến trẻ căng thẳng, hoặc chỉ ôn luyện kiến thức cũ khiến trẻ trở nên nhàm chán. + Giáo viên cần kết hợp nhiều phương pháp giáo dục sao cho trẻ được hoạt động tích cực, được trải nghiệm, được nói, giao tiếp; khuyến khích trẻ trả lời các câu hỏi : Gia đình có những ai ? Làm nghề gì ? Mọi người trong gia đình cần gì để sống ?,…; kích thích sự tò mò khám phá, tạo cơ hội để trẻ tự tìm hiểu, so sánh khi lĩnh hội một kiến thức nào đó; hướng dẫn trẻ ” chỉ và nói” về sản phẩm vẽ: Con đang làm gì ? Cái này để làm gì ? Chúng ta sẽ thêm gì vào tranh này ? Chơi, hoạt động góc : Tùy theo nội dung trọng tâm của chủ đề trong ngày, cũng như những nội dung, kĩ năng cần ôn luyện, nội dung chơi mà trẻ lựa chọn, giáo viên có thể thay đổi một cách linh hoạt các góc hoạt động của các ngày trong tuần sao cho phù hợp. Hoạt động chiều( chơi, hoạt động theo ý thích ) + Cho trẻ tham gia chơi, hoạt động theo ý thích ở các góc, tùy theo hứng thú của trẻ và thời gian, giáo viên có thể thêm, bớt hoặc giữ nguyên các góc như buổi sáng. + Có thể sử dụng góc để hướng dẫn ôn luyện lại kĩ năng cũ hoặc tổ chức, chuẩn bị học liệu để trẻ tự hoạt động, khám phá theo chủ đề. + Cần lưu ý, sắp xếp, gợi ý, đều chỉnh để tránh tình trạng có quá nhiều trẻ hoặc trẻ chơi quá lâu trong một góc… + Có thể tiến hành dưới hình thức nhóm nhỏ hoặc cả lớp ( ôn lại các bài hát, điệu múa, nghe kể chuyện/xem phim hoạt hình hoặc chơi trò chơi với phần mềm máy vi tính, trò chơi điện tử…) Đóng chủ đề Giáo viên có thể tổ chức các hoạt động : Đàm thoại giúp trẻ nhớ lại những điều được khám phá ở chủ đề Gia đình. Cho trẻ biểu diễn văn nghệ, hát múa các bài đã học ở chủ đề. Giới thiệu chủ đề mới bằng cách cùng trẻ ôn lại nghề nghiệp của bố mẹ và trưng bày những hình ảnh về nghề nghiệp của bố mẹ trẻ. Đánh giá Giáo viên cần ghi chép nhật kí thường xuyên, quan sát qua sản phẩm của trẻ để đánh giá việc thực hiện chủ đề và điều chỉnh hoạt động dạy trên trẻ kịp thời ( trẻ nắm được những gì và bằng cách nào, có khó khăn gì, cần giúp gì tiếp theo). Một số điểm cần lưu ý Trong khi lên kế hoạch chủ đề, xây dựng mạng nội dung, mạng hoạt động, giáo viên cần dự đoán các khả năng thực hiện và tính đến các yêu tố sau : Khối lượng thời gian trẻ cần có để tiến hành các hoạt động. Các hoạt động cần phù hợp và mang tính liên tục, liên kết với nhau. Yêu cầu đa dạng hoạt động và thay đội, không để trẻ ngồi một chỗ quá lâu. Xen kẽ một số hoạt động tạo ra tiếng ồn và các hoạt động khác nhau tương đối yên tĩnh. Một số hoạt động hữu ích để quản lí lớp và đưa lớp lại gần nhau như các thủ thuật hay trò chơi. Chú ý lồng ghép, đan xen các nội dung và hoạt động một cách nhẹ nhàng, tự nhiên, tránh ôm đồm, quá sức của trẻ. Trong quá trình thực hiện kế hoạch, giáo viên cần linh hoạt, thường xuyên xem xét và điều chỉnh cho phù hợp với nha cầu, trình độ phát triển của trẻ lớp mình, phù hợp với điều kiện cơ sở vật chất ở địa phương : Vận dụng các hình thức tập thể, nhóm nhỏ và cá nhân một cách linh hoạt, tùy thuộc vào nội dung giáo dục cụ thể. Ví dụ, khi giảng dạy một nội dung mới hoặc khi giáo viên muốn trẻ phản hồi lại những điều đã học thì sử dụng hình thức tập trung cả lớp; ngược lại khi luyện tập thao tác, củng cố kĩ năng thì hình thức hoạt động theo nhóm hoặc cá nhân là thích hợp hơn. Cũng có nội dung hoạt động đòi hỏi kết hợp 2 hình thức : tập thể trước ( giáo viên nêu vấn đề gợi mở) sau đó thì cho trẻ hoạt động theo tổ/ nhóm hoặc cá nhân và cuối cùng lại tiến hành tập thể để nhận xét trước cả lớp. Sử dụng triệt để các điều kiện có lợi của môi trường xung quanh ( cây trồng, vật nuôi, địa điểm tham quan, các hiện tượng tự nhiên, con người ) cho trẻ tiếp xúc, quan sát, tìm hiếu thực tế để mở rộng tầm hiếu biết. Giáo viên dẫn dắt trẻ tham gia tạo ra môi trường và sử dụng môi trường vừa sáng tạo ra để tổ chức các hoạt động dạy học. Tạo điều kiện cho trẻ tích cực sử dụng các giác quan trong quá trình hoạt động. ( Ví dụ, nhận biết hoa quả bằng các giác quan khác nhau: nhìn, sờ, ngửi, nghe, nếm); từ đó giúp trẻ nhận thức rõ ràng hơn, tòan diện hơn, sâu sắc hơn và tăng thêm độ nhạy của các giác quan và trình độ nhận biết. Cung cấp các cơ hội hoạt động cho trẻ, chỉ có thông qua hoạt động trẻ mới phát triển được. Do đó, giáo viên chú ý thay đổi quan niệm truyền thống, chưa vội làm hộ hoặc nói thay trẻ mà trước hết hãy cho trẻ cơ hội quan sát, tìm tòi, động não, sử dụng các giác quan. Sau khi trẻ đã độc lập suy nghĩ, giáo viên sẽ giúp trẻ khái quát hóa và tìm câu trả lời. Giáo viên chú ý cung cấp cho trẻ địa điểm, thời gian hoạt động và các phương tiện hoạt động được đầy đủ, thỏa mãn được hứng thú và nhu cầu ham hiểu biết của trẻ. Chú trọng quá trình giáo dục : Giáo viên không nên chỉ nghĩ mình làm như thế nào, mà nên xem xét trẻ học như thế nào. Giáo viên tìm hiểu đặc điểm và cách học của trẻ, trên cơ sở đó lại suy nghĩ thêm cách dạy thích hợp, nên dẫn dắt trẻ nhận biết, phân tích, phán đoán, suy luận; dành thời gian nhất định cho trẻ suy nghĩ, không nên cắt ngang dòng suy nghĩ của trẻ hay vội công bố đáp án hoặc sửa chữa những sai sót của trẻ. Thúc đẩy sự phát triển của mỗi trẻ trên cơ sở trình độ khác nhau. Hoạt động giáo dục là hoạt động thúc đẩy sự phát triển , do đó, giáo viên cần biết sự chênh lệch trình độ của mỗi trẻ, tôn trọng sự chênh lệch đó, tìm hiểu và nắm vững sự chênh lệch đó, linh hoạt phân nhóm t