A. Lý thuyết:
I. Động lượng. Định luật bảo toàn động lượng
1. Khái niệm động lượng :
Động lượng là một đại lượng vật lý đặc trưng cho khả năng truyền chuyển động của vật.
Động lượng là một đại lượng vectơ cùng hướng với vận tốc của vật và đo bằng tích khối lượng và vectơ vận tốc của vật.
Trong đó: v là vận tốc của vật (m/s)
m là khối lượng của vật (kg)
p là động lượng của vật (kgm/s)
16 trang |
Chia sẻ: lephuong6688 | Lượt xem: 1073 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem nội dung tài liệu Ôn tập lý thuyết Vật lý 10 - Trường THPT Vạn Tường, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
**Chú ý quan trọng !
Trước khi giải bài tập trong đề cương , học sinh cần phải giải các bài tập trong sách giáo khoa Vật lý 10.
Các phần có đánh dấu * dành riêng cho lớp 10 nâng cao.
Nội dung học thi lại nằm trong phần II - Chất khí.
Phần I : CÁC ĐỊNH LUẬT BẢO TOÀN
A. Lý thuyết:
Động lượng. Định luật bảo toàn động lượng
Khái niệm động lượng :
Động lượng là một đại lượng vật lý đặc trưng cho khả năng truyền chuyển động của vật.
Động lượng là một đại lượng vectơ cùng hướng với vận tốc của vật và đo bằng tích khối lượng và vectơ vận tốc của vật.
Trong đó: v là vận tốc của vật (m/s)
m là khối lượng của vật (kg)
p là động lượng của vật (kgm/s)
Xung lượng của lực
Khi một lực (không đổi)tác dụng lên một vật trong khảng thời gian thì tích được định nghĩa là xụng lượng của lực trong khoảng thời gian ấy
Hệ kín (hệ cô lập)
Một hệ vật được xem là hệ kín khi các vật bên trong hệ chỉ tương tác lẫn nhau và không tương tác với các vật bên ngoài hệ. Điều đó có nghĩa là chỉ có nội lực từng đôi một trực đối và không có ngoại lực tác dụng lên hệ.
Các trường hợp được xem là hệ kín :
Tổng ngoại lực tác dụng lên hệ bằng 0.
Tổng ngoại lực tác dụng lên hệ theo một phương nào đó bằng 0.
Nội lực rất lớn so với ngoại lực.
Định luật bảo toàn động lượng :
Tổng động lượng của một hệ kín luôn được bảo toàn.
là động lượng ban đầu, là động lượng lúc sau.
· Đối với hệ hai vật :
trong đó, tương ứng là động lượng của hai vật lúc trước tương tác, tương ứng là động lượng của hai vật lúc sau tương tác.
Chuyển động bằng phản lực:
Chuyển động theo nguyên tắc: chuyển động của một vật tự tạo ra phản lực bằng cách phóng về một hướng một phần của chính nó, phần còn lại tiến về hướng ngược lại
Dạng khác của định luật II Newtơn :
Phát biểu : Độ biến thiên động lượng của vật bằng xung của lực tác dụng lên vật trong khoảng thời gian ấy.
Độ biến thiên động lượng của vật.
Xung của lực tác dụng lên vật.
Công và công suất
Định nghĩa công cơ học :
Công là đại lượng vô hướng được đo bằng tích số giữa lực tác dụng và quãng đường dịch chuyển với cosin của góc tạo bởi hướng của lực và hướng dịch chuyển
F: löïc taùc duïng leân vaät (N)
S: quaõng ñöôøng vaät dòch chuyeån (m)
A: coâng cuûa löïc taùc duïng leân vaät (J)
: góc tạo bởi hướng của lực và hướng dịch chuyển
* Biểu thức :
* Đơn vị : Jun(J)
1J = 1Nm, 1KJ = 1000J
Tính chất của công cơ học :
Công cơ học là một đại lượng vô hướng , có thể mang giá trị âm hoặc dương.
Giá trị của công cơ học phụ thuộc vào hệ quy chiếu
* Chú ý : công là công của lực tác dụng lên vật
Các trường hợp riêng của công :
a = 0 : cosa=1 : = F.s ()
000 >0 : Công phát động
a =900 : cosa=0 = 0 )
900<a<1800 : cosa<0 <0 : Công cản
Công suất :
Công suất là đại lượng đặc trưng cho khả năng thực hiện công và được đo bằng thương số giữa công A và thời gian t dùng để thực hiện công ấy
*Biểu thức :
P : Coâng suaát cuûa maùy (W)
A: coâng thöïc hieän (J)
t : thôøi gian thöïc hieän coâng (s)
*Đơn vị : J/s (W)
1KW = 1000W = 103W
1MW = 106 W
1HP = 736 W ( mã lực )
* Chú ý : KWh là đơn vị của công 1KWh = 3.600.000 J
Động năng và thế năng
Động năng :
Định nghĩa : Động năng là năng lượng mà vật có được do chuyển động.
Biểu thức :
Wđ
Vậy : động năng của một vật bằng một nửa tích của khối lượng m với bình phương vận tốc v của vật.
Tính chất và đơn vị :
Động năng phụ thuộc vào vận tốc và khối lượng của vật.
Động năng có tính tương đối.
Wđ > 0
Đơn vị động năng : J,KJ.
Định lý động năng: Độ biến thiên động năng bằng tổng công của ngoại lực tác dụng lên vật.
Nếu công dương thì động năng tăng.
Nếu công âm thì động năng giảm.
A: coâng cuûa ngoại löïc taùc duïng leân vaät (J)
Wđ1, Wđ2 : động ở ở trạng thái đầu và cuối của vật (J)
Biểu thức :
A = Wđ2 - Wđ1
Thế năng :
Trường hợp vật chịu tác dụng của trọng lực :
Thế năng của một vật dưới tác dụng của trọng lực là năng lượng mà vật có được khi nó ở độ cao h nào đó so với vật chọn làm mốc.
Biểu thức :
Trường hợp vật chịu tác dụng của lực đàn hồi :
Biểu thức tính thế năng :
Định nghĩa thế năng :Thế năng là năng lượng mà hệ vật ( một vật ) có do tương tác giữa các vật của hệ ( các phần của hệ ) và phụ thuộc vào vị trí tương đối của các vật (các phần ) ấy.
Hai loại thế năng : thế năng hấp dẫn và thế năng đàn hồi.
Định luật bảo toàn cơ năng
* Cơ năng: là năng lượng cơ học của chuyển động của vật. Ở mỗi trạng thái cơ học, cơ năng của vật chỉ có một giá trị bằng tổng động năng và thế năng tương tác của vật.
W = Wđ + Wt
Trường hợp trọng lực:
Trong quá trình chuyển động dưới tác động của trọng lực có sự biến đổi qua lại giữa động năng và thế năng nhưng tổng của chúng tức cơ năng được bảo toàn.
2. Trường hợp lực đàn hồi.
Trong quá trình chuyển động dưới tác dụng của lực đàn hồi có sự biến đổi qua lại giữa động năng của vật và thế năng đàn hồi của lò xo nhưng tổng của chúng tức cơ năng của hệ vật_ lò xo là không đổi.
2. Định luật bảo toàn cơ năng tổng quát :
Trong hệ kín không có lực ma sát , thì có sự biến đổi qua lại giữa động năng và thế năng, nhưng tổng của chúng tức cơ năng được bảo toàn.
W = Wđ + Wt = hằng số
Chú ý : Nếu có lực ma sát, cơ năng của hệ sẽ thay đổi: Độ biến thiên cơ năng của hệ bằng công của lực ma sát
Trong đó: là công của lực ma sát (J)
là cơ năng ở trạng thái đầu và cuối của hệ
B. Bài tập:
I-Trắc nghiệm
Câu 1. Động lượng được tính bằng:
A. N/s.
B. N.m.
C. N.m/s.
D. N.s
Câu 2. Đơn vị nào sau đây không phải là đơn vị của công suất ?
A. W
B. N.m/s.
C. HP.
D. J.s.
Câu 3. Công có thể biểu thị bằng tích của:
A. Lực và quãng đường đi được.
B. Lực, quãng đường đi được và khoảng thời gian.
C. Lực và vận tốc.
D. Năng lượng và khoảng thời gian.
Câu 4. Câu nào sai trong các câu sau: Động năng ủa vật không đổi khi vât:
A. Chuyển động thẳng đều.
B. Chuyển động cong đều.
C. Chuyển động với gia tốc không đổi.
D. Chuyển động tròn đều.
Câu 5. Động năng của một vật tăng khi:
A. Gia tốc của vật tăng.
B. Vận tốc của vật v > 0.
C. Các lực tác dụng lên vật sinh công dương.
D. Gia tốc của vật a > 0.
Câu 6. Một chất điểm có khối lượng m = 1kg chuyển động với vận tốc 2m/s thì động năng của vật là:
A. 0J
B. 2J
C. 4J
D. 6J
Câu 7. Một lò xo có độ cứng 80 N/m. Khi nó bị nén ngắn lại 10 cm so với chiều dài tự nhiên ban đầu thì lò xo có một thế năng đàn hồi là:
A. 0 J.
B. 4 000 J.
C. 0,4 J.
D. 0,8 J.
Câu 8. Công thức tính công của lực F là ( Đáp án nào đúng và tổng quát nhất ? ).
A. A= F.s.cos
B. A = F.s.
C. A = mgh.
D. A = mv2.
Câu 9. Xét một hệ gồm hai chất điểm có khối lượng m1 và m2 đang chuyển động vận tốc và . Động lượng của hệ có biểu thức là
A.
B. p = m1v1 - m2v2
C.
D. p= m1v1 + m2v2
Câu 10. Chọn đáp án đúng và tổng quát nhất: Cơ năng của hệ ( vật và Trái Đất ) bảo toàn khi:
A. Vận tốc của vật không đổi.
B. Lực tác dụng duy nhất là trọng lực (lực hấp dẫn).
C. Vật chuyển động theo phương ngang.
D. Không có lực cản, lực ma sát.
Câu 11. Một vật có khối lượng 500 g rơi tự do ( không vận tốc đầu ) từ độ cao h = 100 m xuống đất, lấy g = 10 m/s2. Động năng của vật ở độ cao 50 m là bao nhiêu ?
A. 500 J.
B. 1 000 J.
C. 50 000 J.
D. 250 J.
Câu 12. Động lượng của ôtô được bảo toàn trong quá trình:
A. Ôtô chuyển động thẳng đều trên đường có ma sát
B. Ôtô tăng tốc.
C. Ôtô chuyển động tròn đều
D. Ôtô giảm tốc
Câu 13. Một vật có khối lượng 1kg rơi tự do xuống đất trong khoảng thời gian 0,5s. Biến thiên động lượng của vật trong thời gian đó là bao nhiêu? Cho g= 9,8m/s.
A.5,0 kgm/s
B. 4,9kgm/s
C. 10kgm/s
D. 0,5 kgm/s.
Câu 14. Một vật được ném thẳng lên cao. Nếu bỏ qua sức cản không khí thì đại lượng nào sau đây của vật không đổi khi vật đang chuyển động.
A. Thế năng
B. Động năng
C. Cơ năng
D. Động lượng
Câu 15. Động lượng của một vật có khối lượng m, chuyển động với vận tốc v được tính bằng công thức :
A. = m.v
B. =m.v
C. = m.
D.
Câu 16. Một lực F không đổi liên tục kéo một vật chuyển động với vận tốc v theo hướng của F. Công suất của lực F là
A. Fvt.
B. Fv.
C. Ft.
D. Fv.
Câu 17. Một vật có khối lượng 500 g rơi tự do (không vận tốc đầu) từ độ cao 100 m xuống đất, lấy g = 10 m/s. Động năng của vật tại độ cao 50 m là
A. 1000 J ;
B. 500 J ;
C. 50000 J ;
D. 250 J.
Câu 18. Một vật nằm yên, có thể có
A. vận tốc.
B. động lượng.
C. động năng
D. thế năng.
Câu 19. Khi vật được ném thẳng đứng lên cao thì
A. Động năng, thế năng của vật tăng
B. Động năng, thế năng của vật giảm
C. Động năng tăng, thế năng giảm
D. Động năng giảm, thế năng tăng
Câu 20. Khi vật được ném thẳng đứng lên cao (bỏ qua lực cản) thì
A. Động năng chuyển hoá thành thế năng.
B. Động năng và thế năng của vật giảm
C. Động năng tăng, thế năng giảm
D. Thế năng chuyển hóa thành động năng
Câu 21. Biểu thức công của lực là A = F.S.cos. Vật sinh công cản khi:
A.
B.
C.
D.
Câu 22. Biểu thức công của lực là A = F.S.cos. Vật sinh công phát động khi:
A.
B.
C.
D.
Câu 23. Công suất là đại lượng được tính bằng:
A. Tích của công và thời gian thực hiện công
B. Công sinh ra trong một đơn vị thời gian
C. Thương số của công và vận tốc
D. Thương số của lực và thời gian tác dụng lực
Câu 24. Khi vaän toác cuûa vaät giảm 2 lần thì:
A. ñoäng năng cuûa vaät giảm 4 lần.
B. gia toác cuûa vaät giảm 4 lần.
C. ñoäng lượng cuûa vaät giảm 4 lần.
D. theá naêng cuûa vaät giảm 4 lần.
Câu 25. Khi vaän toác cuûa vaät taêng 3 lần thì:
A. ñoäng löôïng cuûa vaät taêng 3 lần.
B. gia toác cuûa vaät taêng 3 lần
C. ñoäng naêng cuûa vaät taêng 3 lần.
D. theá naêng cuûa vaät taêng 3 lần.
Câu 26. Động năng của vật thay đổi khi vật chuyển động
A. thẳng đều
B. tròn đều
C đứng yên.
D. biến đổi đều
Câu 27. Động lượng là đại lượng véc tơ:
A. Cùng phương, cùng chiều với véc tơ vận tốc.
B. Cùng phương, ngược chiều với véc tơ vận tốc.
C. Có phương vuông góc với véc tơ vận tốc.
D. Có phương hợp với véc tơ vận tốc một góc bất kỳ
Câu 28. Đại lượng nào sau đây không phải là vectơ ?
A. Động lượng
B. Lực
C. Công cơ học
D. Xung lượng của lực
Câu 29. Một vật có trọng lượng 1,0 N có động năng 1,0 J. Lấy g = 10 m/s2. Khi đó vận tốc của vật bằng:
A. 4,4 m/s.
B. 1,0 m/s.
C. 1,4 m/s.
D. 0,45 m/s.
Câu 30. Một vật 5 kg trượt từ đỉnh một mặt phẳng nghiêng dài 20m, góc nghiêng 300 so với phương ngang. Công của trọng lực khi vật đi hết dốc là:
A. 0,5kJ
B. 1000J
C. 850J
D. 500J
Câu 31. Lực nào sau đây không làm thay đổi động năng của vật?
A. Lực cùng hướng với vận tốc vật.
B. Lực vuông góc với vận tốc vật.
C. Lực ngược hướng với vận tốc vật
D. Lực hợp với vận tốc một góc nào đó
Câu 32. Chuyển động nào dưới đây là chuyển động bằng phản lực:
A. Vận động viên bơi lội đang bơi
B. Chuyển động của máy bay trực thăng khi cất cánh
C. Chuyển động của vận động viên nhảy cầu khi giậm nhảy
D. Chuyển động của con Sứa
Câu 33. Kéo một xe goòng bằng một sợi dây cáp với một lực bằng 150N. Góc giữa dây cáp và mặt phẳng ngang bằng 300. Công của lực tác dụng lên xe để xe chạy được 200m có giá trị ( Lấy )
A. 51900 J
B. 30000 J
C. 15000 J
D. 25950 J
Câu 34. Một vật sinh công dương khi
A. Vật chuyển động nhanh dần đều
B. Vật chuyển động chậm dần đều
C. Vật chuyển động tròn đều
D. Vật chuyển động thẳng đều
Câu 35. Dưới tác dụng của lực bằng 5N lò xo bị giãn ra 2 cm. Công của ngoại lực tác dụng để lò xo giãn ra 5 cm là:
A. 0.3125 J
B. 0,25 J
C. 0,15 J
D. 0,75 J
Câu 36. Moät vaät coù khoái löôïng m = 3(kg) ñaët taïi A caùch maët ñaát moät khoaûng hA = 2(m). Choïn goác theá naêng taïi B, caùch maët ñaát moät khoaûng hB = 1(m), theá naêng cuûa vaät taïi A coù giaù trò laø:
A. 20J
B. 30J
C. 60J
D. 90J
Câu 37. Töø ñieåm M (coù ñoä cao so vôùi maët ñaát baèng 0,8m) neùm leân moät vaät vôùi vaän toác ñaàu 2m/s. Bieát khoái löôïng cuûa vaät laø 0,5kg (g =10m/s2). Chọn gốc thế năng tại mặt đất. Cô naêng cuûa vaät baèng
A. 4J
B. 1J
C. 5J
D. 8J
Câu 38. Moät vaät coù khoái löôïng 1kg coù theá naêng 1J ñoái vôùi maët ñaát. Laáy g = 9,8m/s2. Khi ñoù vaät ôû ñoä cao so với mặt đất là
A. 0,102m
B. 1,0m
C. 9,8m
D. 32m
Câu 39. Khi moät teân löûa chuyeån ñoäng thì caû vaän toác laãn khoái löôïng cuûa noù ñeàu thay ñoåi. Khi khoái löôïng giaûm moät nöõa, vaän toác taêng gaáp ñoâi thì ñoäng naêng cuûa teân löûa thay ñoåi:
A. Khoâng ñoåi
B.Taêng gaáp 2
C.Taêng gaáp 4
D.Taêng gaáp 8
Câu 40. Một khẩu súng khối lượng M = 4kg bắn ra viên đạn khối lượng m = 20g. Vận tốc viên đạn ra khỏi nòng súng là v = 500m/s. Súng giật lùi với vận tốc V có độ lớn là
A. -3m/s
B. 3m/s
C. 1,2m/s
D. -1,2m/s
II-Tự luận:
Bài 1: Hai vật có khối lượng m1 = 1 kg, m2 = 3 kg chuyển động với các vận tốc v1 = 3 m/s và v2 = 1 m/s. Tìm tổng động lượng ( phương, chiều và độ lớn) của hệ trong các trường hợp :
a) 1 và 2 cùng hướng.
b) 1 và 2 cùng phương, ngược chiều.
c) 1 và 2 vuông góc nhau
ĐS: a) 6kgm/s. B)0 c) kgm/s.
Bài 2: Trên mặt phẳng nằm ngang không ma sát, vật 1 có khối lượng 4kg, vận tốc 3m/s và vật 2 có khối lượng 8kg, vận tốc 2m/s, chuyển động ngược chiều nhau. Sau va chạm hai vật dính vào nhau, xác định vật tốc của hai vật sau va chạm.
ĐS: Sau va chạm 2 vật cùng chuyển động với vận tốc 0,33 m/s theo chiều chuyển động ban đầu của vật 2
Bài 3: Người ta kéo một cái thùng nặng trượt trên sàn nhà bằng một dây hợp với phương nằm ngang một góc 450, lực do sợi dây tác dụng lên vật là 150N. Tính công của lực đó khi thùng trượt được 15m?
ĐS: 1591 J
Bài 4: Một xe tải khối lượng 2,5T ban đầu đang đứng yên, bắt đầu chuyển động nhanh dần đều nhờ có lực kéo hướng theo phương ngang. Sau khi đi được quãng đường 144m thì vận tốc đạt được 12m/s. Hệ số ma sát giữa xe và mặt đường là μ = 0,04. Tính công của các lực tác dụng lên xe và công suất trung bình của lực kéo trên quãng đường 144m đầu tiên. Lấy g = 10m/s2.
ĐS: AP = AN = 0;A K = 3,24.105 J;Ams = 1,44.105J; p = 0,135.105 W
Bài 5: Một ôtô có khối lượng m = 1,2 tấn chuyển động thẳng đều trên mặt đường nằm ngang với vận tốc v = 36km/h. Biết công suất của động cơ ôtô là 8kw. Tính lực ma sát giữa ôtô và mặt đường.
ĐS: 800 N
Bài 6:Một gàu nươc có khối lượng 10 kg được kéo cho chuyển động thẳng đều lên độ cao 5m trong khoảng thời gian 1 phút 40 s . Tính công suất trung bình của lực kéo . Lấy g = 10 m/s2
ĐS: 5 W
Bài 7: .Một ôtô có khối lượng 1100 kg đang chạy với vận tốc 24 m/s.
a/ Độ biến thiên động năng của ôtô bằng bao nhiêu khi vận tốc hãm là 10 m /s?
b/ Tính lực hãm trung bình trên quãng đường ôtô chạy 60m.
a) - 261800 J. b) 4363,3 N
Bài 8: Một ô tô khối lượng m = 2 tấn đang chuyển động với vận tốc 72km/h thì hãm phanh (động cơ không sinh lực kéo). Tính quãng đường ô tô đi được cho đến khi dừng lại. Cho lực hãm ô tô có độ lớn Fh = 104N.
ĐS: 40 m
Bài 9: Cho một lò xo nằm ngang, có độ cứng k = 150N/m. Kéo lò xo theo phương ngang đến khi nó nén được 2 cm. Chọn mức 0 của thế năng khi lò xo không biến dạng.Tính thế năng đàn hồi của lò xo.
ĐS: 0,03 J
Bài 10: Một vật có khối lượng 10 kg, lấy g = 10 m/s2.
a/ Tính thế năng của vật tại A cách mặt đất 3m về phía trên và tại đáy giếng cách mặt đất 5m với gốc thế năng tại mặt đất.
b/ Nếu lấy mốc thế năng tại đáy giếng, hãy tính lại kết quả câu trên
ĐS: a. 300J; -500J
b. 800J; 0 J
Bài 11: Một vật khối lượng 200g được thả không vận tốc đầu từ một vị trí có độ cao 40m. Lấy g = 10m/s2. Bỏ qua sức cản của không khí. Chọn mốc tính thế năng tại mặt đất.
Tính vận tốc của vật ngay khi chạm đất
Tính vận tốc của vật tại vị trí có độ cao 20m
Tính độ cao của vật so với mặt đất khi nó có vận tốc 10m/s
ĐS: a. m/s. b.20m/s. c. 35m
Bài 12: Giải lại bài 11 nếu mốc tính thé năng được chọn tại vị trí bắt đầu thả vật.
Bài 13: Một vật có khối lượng m = 1 kg được ném thẳng đứng lên cao với vận tốc là 20m/s từ độ cao h so với mặt đất. Ngay trước khi chạm đất vận tốc của vật là 30m/s, bỏ qua sức cản không khí. Lấy g = 10m/s2. Chọn mốc tính thế năng tại mặt đất. Hãy tính:
a. Tính cơ năng của vật ngay trước khi chạm đất.
b. Độ cao h.
c. Độ cao cực đại mà vật đạt được so với mặt đất.
d. Vận tốc của vật khi động năng bằng 3 lần thế năng.
ĐS: a. 450 J b. 25 m c.45 m d. m/s.
Bài 14: Giải lại bài 13 nếu mốc tính thế năng được chọn tại vị trí ném vật.
Bài 15: Một hòn bi được ném thẳng đứng lên cao từ độ cao 1,6m so với mặt đất. Độ cao cực đại vật đạt được so với mặt đất là 2,4m. Bỏ qua sức cản của không khí, lấy g = 10m/s2. Chọn mốc tính thế năng tại vị trí vật có độ cao cực đại.
b) Tìm vận tốc ném .
b) Tìm vận tốc của vật ngay trước khi chạm đất.
*c) Giả sử sau khi vừa chạm đất vật lún sâu thêm được một đoạn 5cm. Tính công của lực cản và giá trị của lực cản do đất tác dụng lên vật. Biết m = 200g.
*d) Nếu có lực cản của không khí là 5N tác dụng thì độ cao cực đại so với mạt đất mà vật lên được là bao nhiêu? Với m = 200g.
ĐS: a. 4 m/s b. m/s c. - 4,9 J; 98 N d. 1,83 m
*Bài 16: Một vật được ném theo phương ngang từ độ cao 20m so với măt đất và vận tốc ném 30m/s. Bỏ qua ma sát, lấy g = 10m/s2. Chọn mốc tính thế năng tại vị trí ném vật.
Tính vận tốc của vật lúc chạm đất
Tính độ cao của vật so với mặt đất khi có vận tốc 35m/s
ĐS: a. 36,06 m/s b. 3,75m
Phần II : CHẤT KHÍ
A. LÝ THUYẾT
1. Thuyết động học phân tử
2. Các đẳng quá trình:
- Quá trình biến đổi trạng thái trong đó nhiệt độ không đổi gọi là quá trình đẳng nhiệt (T = hằng số )
- Quá trình biến đổi trạng thái trong đó thể tích không đổi gọi là quá trình đẳng tích (V = hằng số )
- Quá trình biến đổi trạng thái trong đó áp suất không đổi gọi là quá trình đẳng áp ( p = hằng số )
3. Đường đẳng nhiệt – đẳng tích – đẳng áp:
- Đường đẳng nhiệt: biểu diễn sự biến thiên của áp suất theo thể tích khi nhiệt độ không đổi
0
p
V
p
T
T
V
0
0
- Đường đẳng tích: biểu diễn sự biến thiên của áp suất theo nhiệt độ khi thể tích không đổi
p
V
p
T
T
V
0
0
0
p
t
0
-273
p
V
V
T
0
0
p
T
V
t
0
0
-273
- Đường đẳng áp: biểu diễn sự biến thiên của thể tích theo nhiệt độ khi áp suất không đổi
4. Phương trình trạng thái khí lí tưởng: Đối với một khối khí xác định, ta có: hằng số (1)
Hay
5. Ba định luật chất khí:
a. Định luật Bôi-lơ-Ma-ri-ốt: hằng số
(1) hằng số hay . Hệ quả
- Định luật: Trong quá trình đẳng nhiệt của một lượng khí xác định, áp suất tỉ lệ nghịch với thể tích.
b. Định luật Sác-lơ: hằng số
(1) hằng số hay . Hệ quả
- Trong thang nhiệt giai Celsius (Xen-xi-út) : với (độ-1) gọi là hệ số tăng áp đẳng tích
- Định luật: Trong quá trình đẳng tích, áp suất và nhiệt độ tuyệt đối của một khối khí xác định tỉ lệ thuận với nhau.
c. Định luật Gay-luýt-xắc: hằng số
(1) hằng số hay . Hệ quả
- Định luật: Trong quá trình đẳng áp, thể tích và nhiệt độ tuyệt đối của một khối khí xác định tỉ lệ thuận với nhau.
- Chú ý: Nhiệt độ tuyệt đối
* d. Phương trình Cla-pê-rôn – Men-đê-lê-ép: Với : R=8,31J/mol.K gọi là hằng số khí; n: số mol chất khí; : là nguyên tử khối của chất khí; gọi là hằng số Bôn –xơ-man
B. BÀI TẬP
I- Trắc nghiệm
Câu 1. Chọn công thức sai khi nói đến ba định luật chất khí
A. p2V2 = p1V1 B. C. D.
2. Hệ thức nào sau đây phù hợp với định luật Bôi-lơ – Mari-ốt?
A. B. C. D.
3. Hệ thức nào sau đây không phù hợp với định luật Bôi-lơ – Mari-ốt?
A. B. C. D.
4. Điền cụm từ thích hợp vào chỗ trống để thành Định luật Bôi-lơ – Mari-ốt hoàn chỉnh:
Trong quá trình .. của một lượng khí xác định, áp suất tỉ lệ với thể tích
A. đẳng tích – nghịch B. đẳng nhiệt – thuận C. đẳng tích – thuận D. đẳng nhiệt – nghịch
5. Nhận định nào sau đây sai?
A. Quá trình biến đổi trạng thái trong đó nhiệt độ giữ không đổi gọi là quá trình đẳng nhiệt
B. Đường biểu diễn sự biến thiên của áp suất và thể tích khi nhiệt độ không đổi gọi là đường đẳng tích
C. Trong quá trình đẳng nhiệt của một lượng khí xác định, áp suất tỉ lệ nghịch với thể tích
D. Trong hệ tọa độ (p,V) đường đẳng nhiệt là đường hypepol
6. Nguyên nhân cơ bản nào sau đây gây ra áp suất chất khí?
A. Do chất khí thường có khối lượng riêng nhỏ.
B. Do chất khí có thể tích lớn.
C. Do trong khi chuyển động, các phân tử khí va chạm với nhau và va chạm vào thành bình.
D. Do chất khí thường được đựng trong bình kín.
7. Qúa trình nào sau đây là quá trình đẳng tích?
A. Đun nóng khí trong một bình không đậy kín. B. Bóp bẹp quả bóng bay.
C. Nén khí trong ống bơm xe đạp bằng cách ép pitông. D. Phơi nắng quả bóng đá đã bơm căng.
8. Trong quá trình nào sau đây cả ba thông số trạng thái của một lượng khí xác định đều thay đổi?
A. Nung nóng khí trong một bình đậy kín.
B. Nung nóng quả bóng bàn đang bẹp, quả bóng căng phồng lên.
C. Ép từ từ pitông để nén khí trong xilanh.
D. Phơi nắng quả bóng đá đã bơm căng.
9. Phương trình nào sau đây không mô tả đúng quá trình đẳng nhiệt của một lượng khí lí tuởng.
A. p.V = const. B. p1 .V1 = p2 .V2. C. = . D. .
10. Biểu thức nào sau đây phù hợp với quá trình đẳng tích của một lượng khí lí tưởng.
A. p1 .V1 = p2 .V2 B. p ~ V. C. D .
11. Biểu thức nào sau đây phù hợp với quá trình đẳng áp của một lượng khí lí tưởng.
A. p1 .T1 = p2 .T2. B. C. D. p ~ V.
12. Đồ thị nào sau đây mô tả đúng quá trình đẳng nhiệt của một lượng khí lí tưởng.
p
O
T
(2)
V
O
T
(3)
p
O
V
(4)
V
(1)
O
p
A. (1)và (2) B. (2) và (3) C. (3) và(4) D.(4) và (1)
Câu 13: Đồ thị nào sau đây mô tả đúng quá trình đẳng áp của một lượng khí lí tưởng.
V
(4)
O
p
p
O
V
(2)
p
O
T
(1)
V
O
T
(3)
A. (1) và (2). B. (3) và (1). C. (2) và (4). D. (1) và (4)
V
(2)
O
p
p
O
V
(1)
p
O
V
(3)
p
O
T
(4)
Câu 14: Đồ thi nào sau đây mô tả đúng quá trình đẳng tích của một lượng khí lí tưởng.
A. (1) và (2) B. (3) và (4) C. (2) và (3) D. (4) và (1)
Câu 15: Khi nén đẳng nhiệt một khí A từ thể tích 6 lít đến 4 lít thì áp suất của chất khí tăng thêm 0,75 at . Tìm áp suất ban đầu của khí, xem khí A là khí lí tưởng.
A. 1,5 at B. 3,0 at C. 0,75 at D. 2,0 at
Câu 16: Một quả bong bóng bay, bay lên từ mặt đất đến độ cao h thì bán kính của quả bóng tăng lên gấp đôi. Tính áp suất của không khí ở độ cao h đó .Biết rằng áp suất ở mặt đất bằng 760mmHg và quả bóng không bị vỡ. Xem rằng nhiệt độ của không khí ở độ cao h bằng nhiệt độ tại mặt đất, khí trong quả bong là khí lí tưởng.
A. 100 mmHg B. 750 mmHg C. 150 mmHg D. 95 mmHg
Câu 17: Một bình chứa một lượng khí A ở nhiệt độ 300C và áp suất 2 bar. Hỏi phải tăng nhiệt độ lên đến bao nhiêu để áp suất tăng lên gấp đôi? Xem rằng khí A là khí lí tưởng và thể tích bình chứa là không đổi.
A. 600C B. 3330C C. 6060C D. 1870C
Câu 18: Một đèn dây tóc chứa khí trơ ở 270C và áp suất 0,6atm. Khi đèn cháy sang, áp suất khí trong đèn là 1,0atm và không làm vỡ bóng đèn.Tính nhiệt độ khí trong đèn khi cháy sáng. Coi dung tích của bóng đèn không đổi.
A. 600K B. 500K C. 400K D. 5000C
Câu 19: Ở nhiệt độ 2730C thể tích của một lượng khí là 10 lít. Hỏi ở nhiệt độ 5460C thì thể tích của khối khí đó là bao nhiêu khi áp suất là không đổi và khí đã cho là khí lí tưởng.
A. 10 lít B. 15 lít C. 20 lít D. 5 lít
Câu 20: Trong phòng thí nghiệm người ta điều chế được 40 cm3 khí hiđrô ở áp suất 750 mmHg và nhiệt độ 270C. Tính thể tích của lượng khí trên ở điều kiện chuẩn (nhiệt độ 00C và áp suất 760 mmHg. Xem khi hiđrô là khí lí tưởng.
A. 40 cm3 B. 38,51 cm3 C. 35,92 cm3 D. 36,75 cm3
Câu 21: Trong xilanh của động cơ đốt trong, hỗn hợp khí ở áp suất 1at, nhiệt độ 470C, có thể tích 40dm3. Nén hỗn hợp khí đến thể tích 5dm3, áp suất 15at. Tính nhiệt độ của khí sau khi nén. Xem rằng khí trong xilanh là khí lí tưởng
A. 3270C B. 421C C. 5000C D. 2730C
Câu 22: Trước khi nén nhiệt độ của một lượng khí trong xilanh là 500C. Sau khi nén , thể tích của khí giảm 5 lần và áp suất tăng 10 lần. Hỏi nhiệt độ của khí sau khi nén là bao nhiêu? Xem rằng khí trong xilanh là khí lí tưởng.
A. 3230C B. 3730C C. 2730C D. 4370C
Câu 23: Khi đun nóng dẳng tích một khối khí thêm 10C thì áp suất tăng thêm 1/360 áp suất ban đầu. Tính nhệt độ ban đầu của khối khí.
A. 3600C B. 361K C. 870C D. 160K
Câu 24: Một khối khí ở nhiệt độ 00C có thể tích 20cm3. Hỏi khi nhiệt độ là 54,60C thì thể tích khối khí là bao nhiêu? Xem rằng áp suất của khối khi là không đổi.
A. 24m3 B. 50cm3 C. 24cm3 D. 54cm3
Câu 25: Một khối khí có thể tích 600cm3 ở nhiệt độ -330C. Hỏi ở nhiệt độ nào thì thể tích khối khí là 750cm3. Xem rằng áp suất của khối khi là không đổi.
A. 270C B. 3000C C. 330C D. Không xác định
Câu 26: Một xilanh có pittong đóng kín chứa một lượng khí xác định có thể tích 2 lít ở nhiệt độ 270C, áp suất 1atm. Pittong nén khí làm thể tích của khí còn 0,2 lít và áp suất tăng đến giá trị 14atm. Tính nhiệt độ của khối khi khi đó.
A. 4200C B. 1470C C. 2730C D. 4370C
II - Tự luận
Bài 1: Một quả bóng có dung tích không đổi, V = 2lít chứa không khí ở áp suất 1atm. Dùng một cái bơm để bơm không khí ở áp suất 1atm và bóng. Mỗi lần bơm được 50cm3 không khí. Sau 60 lần bơm, áp suất không khí trong quả bóng là bao nhiêu ? Cho rằng trong quá trình bơm nhiệt độ không đổi. (ĐS: 2,5atm)
Bài 2: Nếu áp suất một lượng khí biến đổi 2.105N/m2 thì thể tích biến đổi 3lít. Nếu áp suất biến đổi 5.105N/m2 thì thể tích biến đổi 5lít. Tìm áp suất và thể tích ban đầu của khí, cho rằng nhiệt độ
File đính kèm:
- On Tap HKII Ly Thuyet NC.doc