I . Khái niệm
* Văn bản nhật dụng:
- không phải là khái niệm thể loại .- không chỉ kiểu vbản . - Chỉ đề cập đến chức năng đề tài, tính cập nhật .
* Ñeà taøi raát phong phuù :thiên nhiên ,môi trường , ,văn hóa giáo dục ,chính trị , thể thao , đạo đức nếp sống .
*Chức năng
- Bàn luận thuyết minh , tường thuật , miêu tả , đánh giá những vấn đề , những hiện tượng của đời sống con người , xã hội .
* Tính cập nhật :
- Là tính thời sự kịp thời , đáp ứng yêu cầu , đòi hỏi của cuộc sống hàng ngày , cuộc sống hiện tại gắn với những vấn đề cơ bản của cộng đồng xã hội .
II . Luyện tập
5 trang |
Chia sẻ: luyenbuitvga | Lượt xem: 1197 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem nội dung tài liệu Ôn tập Ngữ văn học kỳ I, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
I . Khái niệm
* Văn bản nhật dụng:
- không phải là khái niệm thể loại .- không chỉ kiểu vbản . - Chỉ đề cập đến chức năng đề tài, tính cập nhật .
* Ñeà taøi raát phong phuù :thiên nhiên ,môi trường , ,văn hóa giáo dục ,chính trị , thể thao , đạo đức nếp sống .
*Chức năng
- Bàn luận thuyết minh , tường thuật , miêu tả , đánh giá …những vấn đề , những hiện tượng của đời sống con người , xã hội .
* Tính cập nhật :
- Là tính thời sự kịp thời , đáp ứng yêu cầu , đòi hỏi của cuộc sống hàng ngày , cuộc sống hiện tại gắn với những vấn đề cơ bản của cộng đồng xã hội .
II . Luyện tập
A .Cổng trường mở ra
1.Tâm trạng của hai mẹ con trước ngày khai trường.
a) Người mẹ.
- Không tập trung vào việc gì.- Lên gường và trằn trọc.- Không lo nhưng vẫn không ngủ
àThao thức không ngủ được,suy nghĩ triền miên.
b) .Đứa con.
- Giấc ngủ đến với con nhẹ nhàng.- Háo hức không nằm yên,nhưng lát sau đã ngủ.àThanh thản nhẹ nhàng “vô tư”
2. Tâm sự của người mẹ
- Người mẹ không trực tiếp nói với con hoặc ai cả.Người mẹ nhìn con ngủ,như tâm sự với con,nhưng thực ra là đang nói với chính mình,đang ôn lại kỉ niệm riêng.
àKhắc họa tâm tư tình cảm,những điều sâi thẳm của người mẹ đối với con
3. Tầm quan trọng của nhà trường
“Ai cũng biết sai lầm trong giáo dục sẽ ảnh hưởng đến cả một thế hệ mai sau,và sai lầm một li có thể đưa thế hệ ấy đi chệch cả hàng dặm sau này”
IV.Kết luận.
Như những dòng nhật kí tâm tình,nhỏ nhẹ và sâu lắng,bài văn giúp ta hiểu thêm tấm lòng,yêu thương tình cảm sâu nặng của người mẹ đối với con và vai trò to lớn của nhà trường đối với mỗi cuộc sống mỗi con người
B . Mẹ tôi
1.Thái độ của bố đối với En-ri-cô.
- Ông hết sức buồn bã,tức giận.
- Lời lẽ như vừa ra lệnh vừa dứt khoát,vừa mềm mại như khuyên nhủ.
- Người cha muốn con thành thật, “con xin lỗi mẹ vì sự hối lỗi trong lòng vì thương mẹ,chứ không vì nỗi khiếp sợ ai”
- Người cha hết lòng thương yêu con nhưng còn là người yêu sự tử tế,căm ghét sự bội bạc.
àBố của En-ri-cô là người yêu ghét rõ ràng
2. Hình ảnh người mẹ.
- “Mẹ thức suốt đêm,khóc nức nở khi nghĩ rằng có thể mất con,sẵng sàng bỏ hết một năm hạnh phúc để cứu sống con”- Dành hết tình thương con.- Quên mình vì con.àSự hỗn láo của En-ri-cô làm đau trái tim người mẹ.
3. Tâm trạng của En-ri-cô.
- Thư bố gợi nhớ mẹ hiền.
- Thái độ chân thành và quyết liệt của bố khi bảo vệ tình cảm gia đình thiêng liêng làm cho En-ri-cô cảm thấy xấu hổ.
4 .Kết luận.
- Tình cảm cha mẹ dành cho con cái và con cái dành cho cha mẹ là tình cảm thiêng liêng.Con cái không có quyền hư đốn chà đạp lên tình cảm đó .
C . Cuộc chia tay của những con búp bê
1.Ý nghĩa của tên truyện.
- Tác giả mượn truyện những con búp bê phải chia tay để nói lên một cách thắm thía nỗi đau xót và vô lí của cuộc chia tay hai anh em (Thành- Thủy).
- Búp bê là những đồ chơi của tuổi nhỏ,gợi lên sự ngộ nghĩnh trong sáng,ngây thơ vô tội.Cũng nhu6 Thành và Thủy không có lỗi gì…thế mà phải chia tay nhau.
2. Tình cảm của hai anh em Thành và Thủy.
- Thủy mang kim ra tận sân vận động vá áo cho anh.- Thành giúp em học,chiều nào cũng đón em đi học về
- Khi phải chia tay hai anh em càng thương yêu và quan tân lẫn nhau
+ Chia đồ chơi,Thành nhường hết cho em.+ Thủy thương anh “không có ai gácđêm cho anh ngủ nên nhường lại anh con Vệ Sĩ”àThành và Thủy rất mực gần gũi,thương yêu chia sẽ và quan tâm lẫn nhau.
3. Thủy chia tay với lớp học.
- Khóc thúc thích vì Thủy phải chia xa mãi mãi nơi này và không còn đi học nữa.
- Cô giáo tái mặt,nước mắt giàn giụa.
- Bọn trẻ khóc mỗi lúc một to hơn.
àMọi người điều ngạc nhiên thương xót và đồng cảm với nỗi bất hạnh của Thủy.
4. Tâm trạng của Thành khi ra khỏi trường.
- Thành “kinh ngạc khi thấy mọi người đi lại bình thường và nắng vẫn vàng ươm trùm lên cảnh vật”.Trong tâm hồn Thành đang nổi giông nổi bảo vì sắp phải chia tay với em gái.
- Thành cảm nhận được sự bất hạnh của hai anh em và sự cô đơn của mình trước sự vô tình của người và cảnh.
5 .Kết luận
Cuộc chia tay đau đớn và đầy cảm động của hai em bé trong truyện khiến người đọc thắm thía rằng:tổ ấm gia đình là vô cùng quí giá và quan trọng.Mọi người hãy cố gắng và gìn giữ,không nên vì bất kì lí do gì làm tổn hại đến tình cảm tự nhiên,trong sáng ấy.
II. Ca dao – Dân ca .
A . Khái niệm :
- Tieáng haùt tröõ tình cuûa ngöôøi bình daân Vieät Nam.- Theå loaïi thô tröõ tình daân gian.- Phaàn lôøi cuûa baøi haùt daân gian.- Thô luïc baùt vaø luïc baùt bieán theå truyeàn mieäng cuûa taäp theå taùc giaû .
B- Nhöõng caâu haùt veà tình caûm gia ñình
1- Noäi dung:
Baøi 1: Tình caûm yeâu thöông, coâng lao to lôùn cuûa cha meï ñoái vôùi con caùi vaø lôøi nhaéc nhôû tình caûm ôn nghóa cuûa con caùi ñoái vôùi cha meï.
Baøi 4: Tình caûm gaén boù giöõa anh em ruoät thòt, nhöôøng nhòn, hoaø thuaän trong gia ñình.
2- Ngheä thuaät: Ngheä thuaät ñöôïc söû duïng phoå bieán laø so saùnh.
C .Ca dao veà tình yeâu queâ höông, ñaát nöôùc, con ngöôøi
1 .Baøi 1: Möôïn hình thöùc ñoái ñaùp nam nöõ ñeå ca ngôïi caûnh ñeïp ñaát nöôùc. Lôøi ñoá mang tính chaát aån duï vaø caùch thöùc giaûi ñoá seõ theå hieän roõ taâm hoàn, tình caûm cuûa nhaân vaät. Ñieàu ñoù theå hieän tình yeâu queâ höông moät caùch tinh teá, kheùo leùo, coù duyeân.
Bài 4
4 . Một số bài ca dao có cùng chủ đề:
a) Em ñoá anh soâng naøo laø soâng saâu nhaát?
Nuùi naøo laø nuùi cao nhaát nöôùc ta?
Anh maø giaûng ñöôïc cho ra
Thì em keát nghóa giao hoaø cuøng anh
- Saâu nhaát laø soâng Baïch Ñaèng
Ba laàn giaëc ñeán ba laàn giaëc tan
Cao nhaát laø nuùi Lam Sôn
Coù oâng Leâ Lôïi trong ngaøn böôùc ra . . .
b) Haø Noäi ba möôi saùu phoá phöôøng - Haøng maät, haøng ñöôøng, haøng muoái traéng tinh …
c) Chaúng thôm cuõng theå hoa nhaøi- Daãu khoâng thanh lòch cuõng ngöôøi Traøng An.
d) Gioù ñöa caønh truùc la ñaø- Tieáng chuoâng Tuaán Voõ, canh gaø Thoï Xöông.
D.Những câu hát than thân .
1. Noäi dung, yù nghóa:
- Chuû ñeà chieám moät soá löôïng lôùn. Nhaân vaät haùt than thaân chính laø nhaân vaät tröõ tình cuûa ca dao.
- Theå hieän yù thöùc cuûa ngöôøi lao ñoäng veà soá phaän nhoû beù cuûa hoï veà nhöõng baát coâng trong xaõ hoäi. Ñoàng thôøi theå hieän thaùi ñoä ñoàng caûm vôùi nhöõng ngöôøi ñoàng caûnh ngoä, vaø theå hieän thaùi ñoä phaûn khaùng XH phong kieán baát coâng cuøng nhöõng keû thoáng trò boùc loät.
- Nhaän thöùc ñöôïc noãi thoáng khoå nhieàu maët maø ngöôøi lao ñoäng phaûi gaùnh chòu.
+ Than vì cuoäc soáng vaát vaû, khoù nhoïc.
+ Than vì caûnh soáng baát coâng.
+ Than vì bò giai caáp thoáng trò bò aùp böùc, boùc loät naëng neà.
+ Tieáng than da dieát nhaát laø cuûa nhöõng ngöôøi phuï nöõ: Hoï bò eùp duyeân, caûnh laøm leõ, khoâng coù quyeàn töï ñònh ñoaït cuoäc ñôøi mình…
2. Nhöõng bieän phaùp ngheä thuaät chuû yeáu:
Möôïn nhöõng con vaät nhoû beù, taàm thöôøng, soáng trong caûnh vaát vaû, beá taéc, cuøng quaån, … ñeå ví vôùi hoaøn caûnh thaân phaän cuûa mình.
- Caâu haùt than thaân cuûa ngöôøi phuï nöõ thöôøng duøng kieåu caâu so saùnh, môû ñaàu laø “thaân em nhö”, “em nhö”
3 . Giôùi thieäu moät soá baøi ca dao theo chuû ñeà:
b) Moâ típ “thaân em” ñeå chæ ngöôøi phuï nöõ:- Thaân em nhö mieáng cau khoâ …
- Thaân em nhö haït möa sa …- Thaân em nhö gieáng giöõa ñaøng …
4 . Luyeän taäp:
a) Nhöõng caâu haùt than thaân cuûa ngöôøi phuï nöõ thöôøng môû ñaàu baèng “em nhö” hoaëc “thaân em nhö”: nhöõng hình aûnh hoï thöôøng ñem ra so saùnh vôùi mình laø nhöõng ñoà vaät hoaëc con vaät beù nhoû, yeáu ôùt hay beá taéc: Con caù maéc caâu,con kieán, con coø,haït möa sa … nhöõng hình aûnh ñoù theå hieän thaân phaän beù nhoû, noãi ñau khoå, beá taéc cuûa ngöôøi phuï nöõ.
b) Bieän phaùp ngheä thuaät chuû yeáu cuûa nhgöõng caâu haùt than thaân laø so saùnh tröïc tieáp hoaëc so saùnh aån duï. Caùc bieän phaùp ñoù ñöôïc theå hieän cuï theå trong 3 baøi ca dao, trích giaûng nhö sau:
* Baøi 2:
Duøng bieän phaùp aån duï, hình aûnh con taèm nhaû tô, kieán li ti, . . . laø nhöõng aån duï veà nhöõng thaân phaän nhoû beù, beá taéc, bò caùc theá löïc cöôùp ñi söùc lao ñoäng cuûa chính mình.
Taùc giaû daân gian ñaõ möôïn ñaëc ñieåm soáng cuûa töøng con vaät: Taèm nhaû tô, cuoác keâu ra maùu, kieán caàn cuø kieám aên … laø ñeå nhaèm noùi veà nhöõng noãi khoå khaùc nhau cuûa ngöôøi lao ñoäng.
* Baøi 3:
Söû duïng loái so saùnh tröïc tieáp vôùi töø so saùnh “nhö”. Nhaân vaät tröõ tình gaén mình vôùi traùi baàn (laø loaïi quaû chua chaùt, xaáu xí) ñaõ ít giaù trò laïi bò gioù daäp soùng doài khoâng bieát baáu víu vaøo ñaâu. Qua ñoù noãi khoå cuûa nhaân vaät tröõ tình ñöôïc theå hieän moät caùch cuï theå hôn.
c) Trong caùc baøi ca dao ñoù, ngöôøi lao ñoäng than vì nhöõng noãi khoå khaùc nhau cuûa mình vaø cuûa nhöõng ngöôøi cuøng caûnh ngoä.
- Baøi 1: Laønoãi cay ñaéng, laän ñaän cuûa ngöôøi lao ñoäng.
- Baøi 2: “Con taèm nhaû tô” laø noãi khoå ngöôøi lao ñoäng naëng nhoïc maø bò keû khaùc boøn ruùt, boùc loät heát söùc lao ñoäng. “Luõ kieán li ti” laø noãi khoå cuûa nhöõng thaân phaän beù nhoû, vaát vaû lao ñoäng maø vaãn xuoâi ngöôïc suoát ñôøi ñeå lo kieám aên maø vaãn khoâng ñuû.
Hình aûnh “Haïc bay moûi caùnh bieát …” laø noãi khoå suoát ñôøi phieâu baïc, laän ñaän, beá taéc khoâng tìm ñöôïc loái thoaùt.
E . Những câu hát châm biếm
I- Khaùi nieäm ca dao chaâm bieám:
- Ca dao chaâm bieám laø nhöõng caâu ca duøng lôøi leõ kín ñaùo, boùng baåy coù yeáu toá gaây cöôøi nhaèm pheâ phaùn cheá gieãu nhöõng thoùi hö taät xaáu ñang toàn taïi trong xaõ hoäi.
2 . Noäi dung chaâm bieám:
- Boäc loä qua söï phôi baøy maâu thuaãn ñaùng cöôøi giöõa noäi dung vaø hình thöùc; giöõa baûn chaát vaø hieän töôïng; giöõa caùi bình thöôøng, töï nhieân vôùi caùi ngöôïc ngaïo, traùi töï nhieân.
- Ñoù coù theå laø nhöõng keû löøa bòp, giaû nhaân giaû nghóa, khoaùc laùc maø laïi toû ra thaønh thöïc; doát naùt laïi ñöôïc che ñaäy döôùi veû uyeân baùc…
3. Giaù trò, yù nghóa cuûa ca dao chaâm bieám vôùi ñôøi soáng coäng ñoàng:
- Goùp phaàn phôi baøy nhöõng caùi xaáu xa, giaû doái, keäch côõm toàn taïi trong xaõ hoäi vôùi muïc ñích laøm cho xaõ hoäi trong saïch hôn, toát ñeïp hôn.
- Giuùp cho ngöôøi daân lao ñoäng nhaän thöùc thöïc teá moät caùch vui veû. Ñoàng thôøi noù giuùp ngöôøi lao ñoäng giaûi trí sau nhöõng giôø laøm vieäc caêng thaúng, meät moûi.
4 . Caùc bieän phaùp ngheä thuaät thöôøng söû duïng trong ca dao chaâm bieám:
- Thö phaùp quen thuoäc laø phoùng ñaïi. Ñaëc tính cuûa phoùng ñaïi laø cöïc taû laøm söï vaät, hieän töôïng ñöôïc phaûn aùnh noåi baät hôn.
- Ngoaøi ra, ca dao chaâm bieám coøn söû duïng moät soá bieän phaùp ngheä thuaät khaùc nhö: noùi laùi, noùi ngöôïc, aån duï … nhaèm gaây cöôøi moät caùch kín ñaùo .
III. Thơ trung đại Việt Nam.
1 . Nam quốc sơn hà ( Sông núi nước Nam )
a . Giới thiệu :
- Thơ trung đại Việt Nam được viết bằng chữ Hán hoặc chữ Nôm gồm nhiều thể : ngũ ngôn tứ tuyệt,thất ngôn bát cú , lục bát , song thất lục bát.
- “Sông núi nước Nam”sáng tác 1077 của Lí Thường Kiệt ( Cũng có tài liệu nói tác giả của bài thơ là Trương Hống , Trương Hát … ).Bài thơ được viết theo thể thất ngôn tứ tuyệt.Trong đó các câu 1,2 hoặc chỉ các câu 2,4 hiệp vần với nhau ở chữ cuối.
b . Tìm hiểu bài:
- Bài thơ được coi là bản tuyên ngôn độc lập đầu tiên của nước ta được viết bằng thơ.Nó khẳng định một chân lí : sông núi nước Nam là của người Việt Nam,không ai được xâm phạm
- Bài thơ vừa biểu ý vừa biểu cảm cảm xúc mãnh liệt được nén kín trong ý tưởng.
- Giọng thơ hào hùng đanh thép,ngôn ngữ dỏng dạc,dứt khoát,thể hiện được bản lĩnh khí phách dân tộc .
Bằng thể thơ thất ngôn tứ tuyệt giọng thơ dỏng dạc,đanh thép, “sông núi nước Nam” là bản tuyên ngôn độc lập đầu tiên khẳng định chủ quyền lãnh thổ của đất nước và nêu cao ý chí quyết tâm bảo vệ chủ quyền đó trước mọi kẻ thù xâm lược .
2 . Tụng giá hoàn kinh sư ( Phò giá về kinh – Trần Quang Khải)
a . Giới thiệu.
- Trần Quang Khải ( 1241 _ 1294 ) con trai thứ ba của vua Trần Thái Tông là người có công lớn trong cuộc kháng chiến chống Mông – Nguyên.
- Bài thơ viết theo thể thơ ngũ ngôn từ tuyệt đường luật (1285 ) .Gồm 4 câu,mỗi câu 5 chữ,được gieo vần ở cuối câu 1,2,4.
_ “Phò giá về kinh” được sáng tác lúc ông đi đón Thái Thượng Hoàng về Thăng Long.
b. Tìm hiểu bài:
- Bài thơ thiên về biểu ý:
+Hai câu đầu : thể hiện hào khí chiến thắng của dân tộc đối với giặc Nguyên – Mông.
+ Hai câu cuối : lời động viên xây dựng phát triển đất nước trong thời bình và niềm tin sắt đá vào sự phát triển bền vững muôn đời của đất nước.
- Bài thơ dùng cách diễn đạt chắc nịch súc tích,cô động không hình ảnh,không hoa mỹ,cảm xúc được nén trong ý tưởng.
Với hình thức diễn đạt cô đúc,dồn nén cảm xúc vào bên trong ý tưởng,bài thơ “phò giá về kinh” đã thể hiện hào khí chiến thắng và khát vọng thái bình,thịnh trị của dân tộc ta ỡ thời đại nhà Trần.
3 . Thiên Trường vãn vọng ( Buổi chiều đứng ở phủ Thiên Trường trông ra - Trần Nhân Tông
a . Giới thiệu.
- Trần Nhân Tông ( 1258 _ 1308 ) tên thật là Trần Khâm là một ông vua yêu nước.Ông cùng vua cha lãnh đạo hai cuộc kháng chiến chống Mông _ Nguyên thắng lợi .Ông là vị tổ thứ nhất của dòng thiền Trúc Lâm Yên Tử.
- Bài thơ được sáng tác trong dịp về thăm quê cũ ở Thiên Trường.
b . Tìm hiểu bài:
-Tác giả quan sát cảnh Thiên Trường là lúc về chiều sắp tối :
Cảnh chung ở phủ Thiên Trường là vào dịp thu đông,có bóng chiều,sắc chiều man mác ,chập chờn “nữa như có nữa như không” vào lúc giao thời giữa ban ngày và ban đêm ở chốn thôn quê dân dã.
àMột cảnh chiều ở thôn quê được phác họa rất đơn sơ nhưng vẫn đậm đà sắc quê ,hồn quê.
Cảnh tượng buổi chiều ở phủ Thiên Trường là cảnh tượng vùng quê trầm lặng mà không đùi hui.Ở đây vẫn ánh lên sự sống của con người trong sự hòa hợp với cảnh vật thiên nhiên một cách nên thơ,chứng tỏ tác giả là người tuy có địa vị tối cao nhưng tâm hồn vẫn gắng bó máu thịt với quê hương thôn dã.
5 . Bánh trôi nước ( Hồ Xuân Hương )
a . Giới thiệu.
- Hồ Xuân Hương quê làng Quỳnh Đôi,huyện Huỳnh Lưu tỉnh Nghệ An.Bà được mệnh danh là bà chúa thơ Nôm.
- Bài thơ thuộc thể thơ thất ngôn tứ tuyệt Đường luật.Bài thơ gồm 4 câu ,mỗi câu 7 chữ,hiệp vần ở chữ cuối 1,2,3.
b . Tìm hiểu bài:
*Bài thơ được hiểu theo hai nghĩa:
- Bánh trôi nước là bánh làm từ bột nếp,được nhào nặn và viên tròn,có nhân đừơng phên,được luộc chín bằng cách cho vào nồi nước đun sôi.
- Phẩm chất thân phận người phụ nữ.
+ Hình thức : xinh đẹp.
+ Phẩm chất : trong trắng dù gặp cảnh ngộ nào cũng giữ được sự son sắt,thủy chung tình nghĩa,mặc dù thân phận chìm nỗi bấp bênh giữ cuộc đời.
àNghĩa sau quyết định giá trị cho bài thơ.
Với ngôn ngữ bình dị,bài thơ bánh trôi nước cho thấy Hồ Xuân Hương rất trân trọng vẻ đẹp,phẩm chất trong trắng sâu sắc của người phụ nữ Việt Nam ngày xưa,vừa cảm thương sâu sắc cho thân phận chím nổi của họ.
VII . Qua đèo Ngang ( Bà huyện Thanh Quan )
1 . Giới thiệu.
- Bà Huyện Thanh Quan tên thật là Nguyễn Thị Hinh quê làng Nghi Tàm ( Tây Hồ _ Hà Nội ) là một trong những nữ sĩ tài danh hiếm có.
- Bài thơ thuộc thể thơ thất ngôn bát cú Đường Luật , gồm 8 câu, mỗi câu 7 chữ.Chỉ gieo vần ở chữ cuối mỗi câu 1 ,2 , 4 , 6, 8 giữa câu 5 – 6 có luật bằng trắc.
2 . Tìm hiểu bài:
- Tác giả đến Đèo Ngang vào lúc bóng chiều đã ngã.Thời điểm ấy dễ gây cảm giác hoài niệm mơ màng.
- Cảnh vật gồm dãy núi , con sông ,chợ , vài mái nhà , có tiếng chim cuốc và chim đa đa , có vài chú tiều phu.Tất cả gợi lên cảm giác mênh mông trống vắng.
- Các từ láy : lác đác , lom khom , quốc quốc, gia gia có tác dụng gợi hình gợi cảm.
àCảnh thiên nhiên khoáng đạt,núi đèo bát ngát thấp thoáng sự sống con người nhưng còn hoang sơ gợi cảm giác buồn vắng lặng.
-Tác giả qua đèo Ngang mang tâm trạng buổn hoài cổ,cô đơn.
- Câu “ một mảnh tình riêng ta với ta” trực tiếp cho thấy nỗi buồn cô đơn,thầm kín của tác giả.
Với phong cách trang nhã “qua đèo Ngang”cho thấy cảnh tượng Đèo Ngang, đồng thời thể hiện nỗi nhớ nước thương nhà,nỗi buồn thầm lặng cô đơn của tác giả.
VIII . Bạn đến chơi nhà ( Nguyến Khuyến )
1 . Giới thiệu
- Nguyễn Khuyến ( 1835 – 1090 ) quê ở thôn Vị Hạ , xã Yên Đỗ , nay thuộc xã Trung Lương huyện Bình Lục tỉnh Hà Nam.Ông là nhà thơ lớn của dân tộc.
- Bài thơ thuộc thể thơ thất ngôn bát cú Đường Luật.
2 . Tìm hiểu bài:
- Đúng ra Nguyễn Khuyến phải tiếp đãi bạn chu đáo khi bạn đến chơi nhà.
- Nhưng hoàn cảnh của Nguyễn Khuyến thật là oái oăm:
+ Nhà xa chợ lại không có trẻ sai bảo.+ Vườn rộng nên không bắt được gà.+ Cải thì chửa ra cây.
+ Cà thì còn mới nụ.+ Mướp chỉ mới trổ hoa.+ Bầu lại vừa rụng rốn.+ Kể cả trầu tiếp khách cũng không có.
- Tác giả cố tình đầy cái sự không có lên cao trào để nói lên cái luôn luôn sẵn có ấy là tấm lòng.
- Câu thứ 8 và cụm từ “ta với ta” nói lên tình bạn thắm thiết , đậm đà và sự đồng nhất trọn vẹn giữa chủ và khách .Đây là câu thơ bộc lộ tình cảm của Nguyễn Khuyến đối với bạn mình àTình bạn thắm thiết đậm đà hiếm có.
Bài thơ được lặp ý bằng cách cố tình dựng lên tình huống khó xử khi bạn đến chơi , để rồi hạ câu kết “ bạn đến chơi đây ta với ta” nhưng trong đó là một giọng thơ hóm hỉnh chúa đựng tình bạn đậm đà , thắm thiết.
File đính kèm:
- On tap mon ngu van 7 HKI.doc