Phân phối chương trình Hình học 9

ph©n phèi ch­¬ng tr×nh h×nh häc 9 Häc k× I : (32 tiết) 14 tuần đầu x 2 tiết = 28 tiết 4 tuần cuối x 1 tiết = 4 tiết TiÕt Bµi d¹y TiÕt Bµi d¹y 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 Ch­¬ng I. Hệ thức lượng trong tam giác vuông ( 19 tiết )  § 1. Một số hệ thức về cạnh và đường cao trong tam giác vuông  Luyện tập § 2. Tỉ số lượng giác của góc nhọn   Luyện tập § 4. Một số hệ thức về cạnh và góc trong tam giác vuông Luyện tập § 5. Ứng dụng thực tế các tỉ số lượng giác.  Thực hành ngoài trời Ôn tập chương I với sự trợ giúp của máy tính bỏ túi Kiểm tra  chương I Ch­¬ng II. Đường tròn ( 17 tiết ) § 1. Sự xác định đường tròn. Tính chất đối xứng của đường tròn 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 Luyện tập § 2. Đường kính và dây của đường tròn  Luyện tập § 3. Liên hệ giữa dây và khoảng cách từ tâm đến dây cung Luyện tập § 4. Vị trí tương đối của đường thẳng và đường tròn Luyện tập § 5. Các dấu hiệu nhận biết tiếp tuyến của đường tròn  Luyện tập § 6. Tính chất của hai tiếp tuyến cắt nhau  Luyện tập § 7. Vị trí tương đối của hai đường tròn § 8. Vị trí tương đối của hai đường  tròn (tiếp) Luyện tập ¤n tËp ch­¬ng I Số cột kiểm tra Học kì Kiểm tra Miệng Kiểm tra 15 phút Kiểm tra 1 tiết Kiểm tra  Học kì I 1 1 1 0 II 1 2 2 1 ph©n phèi ch­¬ng tr×nh h×nh häc 9 Häc k× II: (38 tiết) 13 tuần đầu x 2 tiết = 26 tiết 4 tuần cuối x 3 tiết = 12 tiết TiÕt Bµi d¹y TiÕt Bµi d¹y 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 ¤n tËp ch­¬ng I KiÓm tra ch­¬ng I Ch­¬ng III. Góc với đường tròn ( 21 tiết )  § 1. Góc ở tâm. Số đo cung  Luyện tập § 2. Liên hệ giữa cung và dây Luyện tập § 3. Góc nội tiếp  Luyện tập § 4. Góc tạo bởi tiếp tuyến và dây cung  Luyện tập § 5. Góc có đỉnh ở bên trong hay bên ngoài đường tròn  Luyện tập § 6. Cung chứa góc  Luyên tập § 7. Tứ giác nội tiếp  Luyên tập § 8. Đường tròn ngoại tiếp - Đường tròn nội tiếp § 9. Độ dài đường tròn Luyện tập 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70  § 10. Diện tích hình tròn Luyện tập Ôn tập chương III  Kiểm tra  chương II Ch­¬ng IV. Hình trụ. Hình nón. Hình cầu( 13 tiết ) § 1. Hình trụ. Diện tích xung quanh và thể tích hìng trụ  Luyện tập § 2. Hình nón. Diện tích xung quanh và thể tích hình nón, hình nón cụt.  Luyện tập § 3. Hình cầu- Diện tích mặt cầu và thể tích hình cầu.  Luyện tập Ôn tập chương IV Kiểm tra  học kì II Ôn tập cuối năm Ngµy so¹n 5/01/2013 TiÕt 33: «n tËp ch­¬ng II (Tiết 2) A/Môc tiªu Häc xong tiÕt nµy HS cÇn ph¶i ®¹t ®­îc : KiÕn thøc - Häc sinh cÇn «n tËp c¸c kiÕn thøc ®· häc vÒ tÝnh chÊt ®èi xøng cña ®­êng trßn, liªn hÖ gi÷a d©y vµ kho¶ng c¸ch tõ t©m ®Õn d©y ; vÒ vÞ trÝ t­¬ng ®èi cña ®­êng th¼ng vµ ®­êng trßn, cña hai ®­êng trßn. - VËn dông c¸c kiÕn thøc ®· häc vµo c¸c bµi tËp tÝnh to¸n vµ chøng minh. KÜ n¨ng: - RÌn luyÖn c¸ch ph©n tÝch t×m lêi gi¶i bµi to¸n vµ tr×nh bµy lêi gi¶i. Th¸i ®é: - Häc sinh tÝch cùc, chñ ®éng gi¶i bµi tËp B/ChuÈn bÞ: Th­íc, compa C/TiÕn tr×nh bµi d¹y I. Tæ chøc II. KiÓm tra bµi cò ? Chøng minh ®Þnh lý: Trong c¸c d©y cña mét ®­êng trßn d©y lín nhÊt lµ ®­êng kÝnh. * §¸p ¸n: +) Tr­êng hîp d©y AB lµ ®­êng kÝnh ta cã AB = 2R +) Tr­êng hîp d©y AB kh«ng lµ ®­êng kÝnh. XÐt DOAB cã AB < OA + OB = 2R (BÊt ®¼ng thøc tam gi¸c) VËy ta lu«n cã: AB £ 2R * Vào bài: Bµi häc h«m nay, chóng ta tiÕp tôc «n tËp ch­¬ng II vµ vËn dông lµm mét sè bµi tËp. III. Bµi míi Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng cña HS ? Cho ®­êng trßn (O, 20cm) c¾t ®­êng trßn (O’, 15cm) t¹i A vµ B; O vµ O’ n»m kh¸c phÝa ®èi víi AB. VÏ ®­êng kÝnh AOE vµ ®­êng kÝnh AO’F biÕt AB = 24cm. a) §o¹n nèi t©m OO’ cã ®é dµi lµ A. 7cm B. 25cm C. 30cm b) §o¹n EF cã ®é dµi lµ: A. 50cm B. 60cm C. 20cm c) DiÖn tÝch tam gi¸c AEF b»ng A. 150cm2 B. 1200cm2 C. 600m2 - GV y/c häc sinh ®äc to ®Ò bµi - HS : §äc ®Ò, lªn b¶ng vÏ h×nh - GV : N. xÐt vµ söa sai vÒ h×nh vÏ ? Trong c©u a, ta cÇn sö dông kiÕn thøc g× ®Ó chøng minh tø gi¸c AEMF lµ h×nh ch÷ nhËt Ý ? CÇn C/M tø gi¸c AEMF cã 3 gãc vu«ng Ý ME ^ AB MF ^ AC MO ^ MO’ Ý GV : Gîi ý sö dông hai tiÕp tuyÕn c¾t nhau Þ Gäi 2 HS cïng lªn b¶ng tr×nh bµy - HS : D­íi líp lµm bµi vµo vë vµ nhËn xÐt kÕt qu¶ bµi trªn b¶ng ? Nªu c¸ch chøng minh c©u b ? KiÕn thøc nµo sö dông ®Ó gi¶i HS : Sö dông hÖ thøc l­îng trong D vu«ng ? §Ó chøng minh OO’ lµ tiÕp tuyÕn cña ®­êng trßn (M ; MA) ta lµm nh­ thÕ nµo Ý OO’ ^ MA t¹i A Î (M ; MA) ? T­¬ng tù nªu c¸ch chøng minh BC lµ tiÕp tuyÕn cña ®­êng trßn ®­êng kÝnh OO’ Ý BC ^ IM t¹i M Î ®­êng trßn ®­êng kÝnh OO’ - GV : Qua gîi ý ph©n tÝch Þ gäi 3 HS lªn b¶ng lµm c©u b, c, d - HS : D­íi líp nhËn xÐt, söa sai Bµi 1: (5 phót) B. 25cm A. 50cm c) C. 600cm2 Bµi 42 (Sgk-128) 3 4 1 2 Gi¶i: a) V× MA vµ MB lµ c¸c tiÕp tuyÕn cña (O) nªn MA = MB vµ DAMB c©n t¹i M, cã ME lµ tia ph©n gi¸c cña nªn ME ^ AB - T­¬ng tù, ta cã MF ^ AC vµ MO vµ MO’ lµ c¸c tia ph©n gi¸c cña hai gãc kÒ bï nªn MO ^ MO’. Do vËy AEMF lµ h×nh ch÷ nhËt (tø gi¸c cã 3 gãc vu«ng) b) DMAO vu«ng t¹i A, AE ^ MO nªn ME.MO = MA2 (1) T­¬ng tù ta cã MF.MO’ = MA2 (2) Tõ (1) vµ (2) ME.MO = MF.MO’ c) Theo c©u a ta cã MA = MB = MC nªn ®­êng trßn ®­êng kÝnh BC cã t©m lµ M vµ b¸n kÝnh MA OO’ ^ MA t¹i A Þ OO’ lµ tiÕp tuyÕn cña ®­êng trßn (M ; MA) d) Gäi I lµ trung ®iÓm cña OO’. Khi ®ã I lµ t©m cña ®­êng trßn cã ®­êng kÝnh OO’ víi IM lµ b¸n kÝnh Mµ IM lµ ®­êng trung b×nh cña h×nh thang OBCO’ nªn IM // OB // O’C. Do ®ã IM ^ BC Ta thÊy BC ^ IM t¹i M nªn BC lµ tiÕp tuyÕn cña ®­êng trßn IV. Cñng cè: - Qua giê «n tËp tiÕp theo nµy c¸c em ®· ®­îc «n l¹i nh÷ng kiÕn thøc g× vµ lµm d¹ng bµi tËp nµo ? Ph­¬ng nµo nµo ¸p dông gi¶i chóng ? - GV nhËn xÐt, chó ý cho cÇn n¾m ch¾c c¸c ®Þnh lý vÒ tiÕp tuyÕn vµ c¸c hÖ thøc trong ch­¬ng vµo lµm bµi tËp vµ ®Æc biÖt lµ c¸ch tr×nh bµy lêi gi¶i V. H­íng dÉn vÒ nhµ : - N¾m ch¾c c¸c kiÕn thøc cÇn nhí trong ch­¬ng II Xem l¹i c¸c bµi tËp ®· ch÷a ë líp; Lµm tiÕp bµi 43 (Sgk-128) - ChuÈn bÞ tèt ®Ó tiÕt tíi kiÓm tra 1 tiÕt Ngµy so¹n 6/01/2013 TiÕt 34 kIÓM TRA ch­¬ng ii Môc tiªu : Qua bµi nµy häc sinh cÇn : KiÓm tra l¹i kiÕn thøc vÒ c¸ch x¸c ®Þnh ®­êng trßn . §­êng trßn ngo¹i tiÕp tam gi¸c . C¸ch x¸c ®Þnh t©m ®­êng tr ßn ngo¹i tiÕp . VËn dông kiÕn thøc ®· häc ®Ó thùc hiÖn bµi to¸n tÝnh to¸n vµ chøng minh . KiÓm tra kü n¨ng vÏ h×nh . RÌn luyÖn tÝnh chÝnh x¸c , tÝnh khoa häc A/ Tr¾c nghiÖm (3®) C©u 1 : Chän c©u tr¶ lêi ®óng vµ khoanh trßn . Cho tam gi¸c ®Òu ABC c¹nh dµi 3cm .B¸n kÝnh ®­êng trßn ngo¹i tiÕp tam gi¸c ABC lµ A/ cm B) 2 cm C) cm D)cm C©u2 : §iÒn (X) vµo chç (.....) thÝch hîp C©u Néi dung §óng Sai 1 Mét ®­êng trßn cã v« sè trôc ®èi xøng 2 DABC néi tiÕp trong ®­êng trßn (O), H vµ K theo thø tù lµ trung ®iÓm cña AB vµ AC. NÕu OH > OK th× AB > AC C©u 3: Cho h×nh vÏ bªn .H·y ®iÒn vµo chç .... ®Ó ®­îc mét mÖnh ®Ò ®óng . a/ C¸c ®o¹n th¼ng b»ng nhau lµ........................................ A b/ C¸c gãc b»ng nhau lµ ................................................... c/ C¸c ®­êng th¼ng vu«ng gãc víi nhau lµ .............................. C©u 4 : H·y khoanh trßn vµo c©u ®óng trong c¸c c©u sau . Hai ®­êng trßn ph©n biÖt nhiÒu nhÊt cã hai ®iÓm chung . Hai ®­êng trßn ph©n biÖt cã thÓ cã 3 ®iÓm chung . T©m cña ®­êng trßn ngo¹i tiÕp mét tam gi¸c bao giê còng n»m trong tam gi¸c Êy . B -Tù luËn (7®) Cho hai ®­êng trßn (O;R) vµ (O' ;R') tiÕp xóc ngoµi nhau t¹i A (R >R') . VÏ c¸c ®­êng kÝnh AOB , AO'C . D©y DE cña ®­êng trßn (O) vu«ng gãc víi BC t¹i trung ®iÓm K cña BC. Chøng minh tø gi¸c BDCE lµ h×nh thoi . Gäi I lµ giao ®iÓm cña EC vµ vµ(O') . Chøng minh r»ng 3 ®iÓm D, A, I th¼ng hµng Chøng minh r»ng KI lµ tiÕp tuyÕn cña ®­êng trßn (O'). H­íng dÉn chÊm A/ phÇn tr¾c nghiÖm (3®) ( Mçi c©u 0,75® ) C©u1 / C (®óng) C©u 2/ 1 (®óng) ; 2 (Sai ) C©u3 / AB = AC ; OB = OC ; ÐBAO=ÐOAC , ÐBOA=ÐAOC ; ÐOBA=ÐOCA C©u 4/ a (®óng) ( C©u 2 vµ c©u 3 GV cã thÓ linh ho¹t ®Ó chia 0, 75® cho tõng ý) B/tù luËn (7®) H×nh vÏ (1®) Phôc vô cho c©u a (0,5® ) ; Phôc vô cho c©u b , c (0,5® ). C©u a / (2®) KB =KC ( gt ) (0,5® ) KD = KE ( ®­êng kÝnh vu«ng gãc d©y ) (0,5® ) Nªn BECD lµ h×nh b×nh hµnh . (0,5® ) Mµ DE BC . Do ®ã BECD lµ h×nh thoi (0,5® ) ( H×nh b×nh hµnh cã hai ®­êng chÐo vu«ng gãc ) C©u b/ (2®) néi tiÕp (o) cã AB lµ ®­êng kÝnh nªn vu«ng gãc t¹i D . (0,5®) Hay (0,25®) T­¬ng tù (07,5®) Mµ DB // EC ( Hai c¹nh ®èi h×nh b×nh hµnh ) (0,25®) Suy ra D, A , I th¼ng hµng (0,25®) C©u c/ (2®) Ta cã KI = KD (®­êng trung tuyÕn øng víi c¹nh huyÒn cña tam gi¸c vu«ng ) (0,25®) Do ®ã c©n t¹i K , suy ra ÐKDA = ÐKIA . (0,25®) Tam gi¸c AO'I c©n t¹i O' nªn ÐAO'I = ÐO'IA. (0,25®) Mµ ÐDAK = ÐO/AI vµ ÐDAK + ÐADK = 900 (DADK vu«ng t¹ii K ) (0,5®) Suy ra ÐAIK + ÐAIO' = 900 . Do ®ã O'I IK , I (O') . (0,5®) V× thÕ KI lµ tiÕp tuyÕn cña (O') (0,25®) (Tuú theo c¸ch tr×nh bµy cña HS mµ GV cã thÓ ph©n nhá c¸c c©u cã sè ®iÓm (0,5®) thµnh c¸c ý ®óng cã sè ®iÓm (0,25®) Ngµy so¹n 12/01/2013 Ch­¬ng III: Gãc víi ®­êng trßn TiÕt 35 Gãc ë t©m . sè ®o cung A/ Môc tiªu Häc xong tiÕt nµy HS cÇn ph¶i ®¹t ®­îc : KiÕn thøc: - Häc sinh nhËn biÕt ®­îc gãc ë t©m, cã thÓ chØ ra hai cung t­¬ng øng, trong ®ã cã mét cung bÞ ch¾n. - Thµnh th¹o c¸ch ®o gãc ë t©m b»ng th­íc ®o gãc, thÊy râ sù t­¬ng øng gi÷a sè ®o (®é) cña cung vµ cña gãc ë t©m ch¾n cung ®ã trong tr­êng hîp cung nhá hoÆc cung nöa ®­êng trßn. HS biÕt suy ra sè ®o (®é) cña cung lín (cã sè ®o lín h¬n 1800 vµ bÐ h¬n hoÆc b»ng 3600) - BiÕt so s¸nh hai cung trªn mét ®­êng trßn hay trong hai ®­êng trßn b»ng nhau c¨n cø vµo sè ®o (®é) cña chóng . - HiÓu vµ vËn dông ®­îc ®Þnh lý vÒ “céng sè ®o hai cung” - BiÕt ph©n chia tr­êng hîp ®Ó tiÕn hµnh chøng minh, biÕt kh¼ng ®Þnh tÝnh ®óng ®¾n cña mét mÖnh ®Ò kh¸i qu¸t b»ng mét chøng minh vµ b¸c bá mét mÖnh ®Ò kh¸i qu¸t b»ng mét ph¶n vÝ dô . KÜ n¨ng: - RÌn kÜ n¨ng ®o gãc, vÏ h×nh, nhËn biÕt kh¸i niÖm Th¸i ®é: - Häc sinh vÏ, ®o cÈn thËn vµ suy luËn hîp l« gÝc . B/ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß - GV: Th­íc, compa, th­íc ®o ®é, b¶ng phô - HS: Th­íc, compa, th­íc ®o ®é C/TiÕn tr×nh bµi d¹y I. Tæ chøc II. KiÓm tra bµi cò HS1: Nªu c¸ch dïng th­íc ®o gãc ®Ó x¸c ®Þnh sè ®o cña mét gãc. LÊy vÝ dô minh ho¹. GV : Giíi thiÖu s¬ l­îc néi dung kiÕn thøc träng t©m cña ch­¬ng III III. Bµi míi Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng cña GV 1. Gãc ë t©m - GV treo b¶ng phô vÏ h×nh 1(sgk ) yªu cÇu HS nªu nhËn xÐt vÒ mèi quan hÖ cña gãc AOB víi ®­êng trßn (O) . - §Ønh cña gãc vµ t©m ®­êng trßn cã ®Æc ®iÓm g× ? - H·y ph¸t biÓu thµnh ®Þnh nghÜa - GV cho HS ph¸t biÓu ®Þnh nghÜa sau ®ã ®­a ra c¸c kÝ hiÖu vµ chó ý c¸ch viÕt cho HS . - Quan s¸t h×nh vÏ trªn h·y cho biÕt . + Gãc AOB lµ gãc g× ? v× sao ? + Gãc AOB chia ®­êng trßn thµnh mÊy cung ? kÝ hiÖu nh­ thÕ nµo ? + Cung bÞ ch¾n lµ cung nµo ? nÕu gãc a = 1800 th× cung bÞ ch¾n lóc ®ã lµ g× ? §Þnh nghÜa: ( sgk/66 ) - lµ gãc ë t©m (®Ønh O cña gãc trïng víi t©m O cña ®­êng trßn) m n - Cung AB kÝ hiÖu lµ: . §Ó ph©n biÖt hai cung cã chung mót kÝ hiÖu hai cung lµ: ; - Cung lµ cung nhá ; cung lµ cung lín . - Víi a = 1800 mçi cung lµ mét nöa ®­êng trßn . - Cung lµ cung bÞ ch¾n bëi gãc AOB , - Gãc ch¾n cung nhá , - Gãc ch¾n nöa ®­êng trßn . 2. Sè ®o cung - Gi¸o viªn yªu cÇu HS ®äc néi dung ®Þnh nghÜa sè ®o cung - H·y dïng th­íc ®o gãc ®o xem gãc ë t©m AOB cã sè ®o lµ bao nhiªu ®é ? - H·y cho biÕt cung nhá AmB cã sè ®o lµ bao nhiªu ®é ? => s® = ? - LÊy vÝ dô minh ho¹ sau ®ã t×m sè ®o cña cung lín AnB . - GV giíi thiÖu chó ý /SGK §Þnh nghÜa: (Sgk) Sè ®o cña cung AB: KÝ hiÖu s® VÝ dô: s® = 1000 s® = 3600 - s® Chó ý: (Sgk) +) Cung nhá cã sè ®o nhá h¬n 1800 +) Cung lín cã sè ®o lín h¬n 1800 +) Khi 2 mót cña cung trïng nhau th× ta cã “cung kh«ng” víi sè ®o 00 vµ cung c¶ ®­êng trßn cã sè ®o 3600 3. So s¸nh hai cung - GV ®Æt vÊn ®Ò vÒ viÖc so s¸nh hai cung chØ x¶y ra khi chóng cïng trong mét ®­êng trßn hoÆc trong hai ®­êng trßn b»ng nhau . - Hai cung b»ng nhau khi nµo ? Khi ®ã s® cña chóng cã b»ng nhau kh«ng ? - Hai cung cã sè ®o b»ng nhau liÖu cã b»ng nhau kh«ng ? lÊy vÝ dô chøng tá kÕt luËn trªn lµ sai . +) GV vÏ h×nh vµ nªu c¸c ph¶n vÝ dô ®Ó häc sinh hiÓu ®­îc qua h×nh vÏ minh ho¹. - GV yªu cÇu HS nhËn xÐt rót ra kÕt luËn sau ®ã vÏ h×nh minh ho¹ +) Hai cung b»ng nhau nÕu chóng cã sè ®o b»ng nhau . +) Trong hai cung cung nµo cã sè ®o lín h¬n th× ®­îc gäi lµ cung lín h¬n . +) nÕu s® s® +) nÕu s® s® 4. Khi nµo th× - H·y vÏ 1 ®­êng trßn vµ 1 cung AB, lÊy mét ®iÓm C n»m trªn cung AB ? Cã nhËn xÐt g× vÒ sè ®o cña c¸c cung AB , AC vµ CB . - Khi ®iÓm C n»m trªn cung nhá AB h·y chøng minh yªu cÇu cña ( sgk) - HS lµm theo gîi ý cña sgk . +) GV cho HS chøng minh sau ®ã lªn b¶ng tr×nh bµy . - GV nhËn xÐt vµ chèt l¹i vÊn ®Ò cho c¶ hai tr­êng hîp . - T­¬ng tù h·y nªu c¸ch chøng minh tr­êng hîp ®iÓm C thuéc cung lín AB . - H·y ph¸t biÓu tÝnh chÊt trªn thµnh ®Þnh lý . GV gäi häc sinh ph¸t biÓu l¹i néi dung ®Þnh lÝ sau ®ã chèt l¹i c¸ch ghi nhí cho häc sinh. Cho ®iÓm C Î vµ chia thµnh 2 cung ; §Þnh lÝ: NÕu C Î s® = s®+ s® Khi C thuéc cung nhá AB ta cã tia OC n»m gi÷a 2 tia OA vµ OB theo c«ng thøc céng sè ®o gãc ta cã : b) Khi C thuéc cung lín AB IV. Cñng cè - GV nªu néi dung bµi tËp 1 (Sgk - 68) vµ h×nh vÏ minh ho¹ vµ yªu cÇu häc sinh th¶o luËn nhãm tr¶ lêi miÖng ®Ó cña cñng cè ®Þnh nghÜa sè ®o cña gãc ë t©m vµ c¸ch tÝnh gãc. a) 900 b) 1800 c) 1500 d) 00 e) 2700 V. H­íng dÉn vÒ nhµ - Häc thuéc ®Þnh nghÜa, tÝnh chÊt, ®Þnh lý . - N¾m ch¾c c«ng thøc céng sè ®o cung , c¸ch x¸c ®Þnh sè ®o cung trßn dùa vµo gãc ë t©m . - Lµm bµi tËp 2, 3 ( sgk - 69) - H­íng dÉn bµi tËp 2: Sö dông tÝnh chÊt 2 gãc ®èi ®Ønh, gãc kÒ bï. - H­íng dÉn bµi tËp 3: §o gãc ë t©m sè ®o cung trßn Ngµy so¹n 13/01/2013 TiÕt 36 LuyÖn tËp A/Môc tiªu Häc xong tiÕt nµy HS cÇn ph¶i ®¹t ®­îc : KiÕn thøc: Cñng cè l¹i c¸c kh¸i niÖm vÒ gãc ë t©m, sè ®o cung. BiÕt c¸ch vËn dông ®Þnh lý ®Ó chøng minh vµ tÝnh to¸n sè ®o cña gãc ë t©m vµ sè ®o cung . KÜ n¨ng: RÌn kü n¨ng tÝnh sè ®o cung vµ so s¸nh c¸c cung . Th¸i ®é: Häc sinh cã th¸i ®é ®óng ®¾n, tÝch cùc trong häc tËp B/ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß - GV: Th­íc, compa - HS: Th­íc, compa C/TiÕn tr×nh bµi d¹y I. Tæ chøc II. KiÓm tra bµi cò - HS: Nªu c¸ch x¸c ®Þnh sè ®o cña mét cung . So s¸nh hai cung ? NÕu C lµ mét ®iÓm thuéc cung AB th× ta cã c«ng thøc nµo ? III. Bµi míi Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng cña GV 1. Bµi tËp 4 (SGK/69) - GV nªu bµi tËp 4 vµ yªu cÇu häc sinh ®äc ®Ò bµi, vÏ h×nh, ghi gi¶ thiÕt, kÕt luËn cña bµi to¸n. - Bµi to¸n cho g× ? yªu cÇu g× ? - D AOT cã g× ®Æc biÖt ta cã sè ®o cña gãc lµ bao nhiªu? sè ®o cña cung nhá AB lµ bao nhiªu ? VËy sè ®o cña cung lín AB lµ bao nhiªu ? Gi¶i : Theo h×nh vÏ ta cã : OA = OT vµ OA ^ OT D AOT lµ tam gi¸c vu«ng c©n t¹i A V× lµ gãc ë t©m cña (O) s® s® 2. Bµi tËp 5 (SGK/69) - GV ra bµi tËp 5, gäi HS ®äc ®Ò bµi, vÏ h×nh vµ ghi GT , KL cña bµi to¸n - Bµi to¸n cho g× ? yªu cÇu g× ? - Cã nhËn xÐt g× vÒ tø gi¸c AMBO tæng sè ®o hai gãc vµ lµ bao nhiªu gãc = ? - H·y tÝnh gãc theo gîi ý trªn - HS lªn b¶ng tr×nh bµy , GV nhËn xÐt vµ ch÷a bµi . - Gãc lµ gãc ë ®©u ? cã sè ®o b»ng sè ®o cña cung nµo ? () - Sè ®o cung lín ®­îc tÝnh nh­ thÕ nµo ? m n Gi¶i: a) Theo gt cã MA, MB lµ c¸c tiÕp tuyÕn cña (O) MA ^ OA ; MB ^ OB Tø gi¸c AMBO cã : V× lµ gãc ë t©m cña (O)  s® s® 3. Bµi tËp 6 (SGK/69) - GV ra tiÕp bµi tËp 6 ( sgk - 69) gäi HS vÏ h×nh vµ ghi GT , KL ? - Theo em ®Ó tÝnh gãc AOB , sè ®o cung AB ta dùa vµo ®iÒu g× ? H·y nªu ph­¬ng h­íng gi¶i bµi to¸n . - DABC ®Òu néi tiÕp trong ®­êng trßn (O) OA , OB , OC cã g× ®Æc biÖt ? - TÝnh gãc vµ råi suy ra gãc . - Lµm t­¬ng tù víi nh÷ng gãc cßn l¹i ta cã ®iÒu g× ? VËy gãc t¹o bëi hai b¸n kÝnh cã sè ®o lµ bao nhiªu ? - H·y suy ra sè ®o cña cung bÞ ch¾n . Gi¶i: a) Theo gt ta cã D ABC ®Òu néi tiÕp trong (O) OA = OB = OC AB = AC = BC D OAB = D OAC = D OBC Do D ABC ®Òu néi tiÕp trong (O) OA , OB , OC lµ c¸c ®­êng ph©n gi¸c cña c¸c gãc A , B , C . Mµ b) Theo ®Þnh nghÜa sè ®o cña cung trßn ta suy ra : s® = s®= s® = 1200 s® = s®= s® = 2400 IV. Cñng cè - Nªu ®Þnh nghÜa gãc ë t©m vµ sè ®o cña cung . - NÕu ®iÓm C Î ta cã c«ng thøc nµo ? - Gi¶i bµi tËp 7 (Sgk - 69) - h×nh 8 (Sgk) *) Bµi tËp 7/SGK + Sè ®o cña c¸c cung AM, BN, CP, DQ b»ng nhau. + C¸c cung nhá b»ng nhau lµ : + Cung lín = cung lín PBNC; cung lín = cung lín V. H­íng dÉn vÒ nhµ : - Häc thuéc c¸c kh¸i niÖm , ®Þnh nghÜa , ®Þnh lý . - Xem l¹i c¸c bµi tËp ®· ch÷a . - Lµm tiÕp bµi tËp 8, 9 (Sgk - 69 , 70) Gîi ý:- Bµi tËp 8 ( Dùa theo ®Þnh nghÜa so s¸nh hai cung ) - Bµi tËp 9 ( ¸p dông c«ng thøc céng cung ) Ngµy so¹n 19/01/2013 TiÕt 37 liªn hÖ gi÷a cung vµ d©y A/Môc tiªu Häc xong tiÕt nµy HS cÇn ph¶i ®¹t ®­îc : KiÕn thøc: - BiÕt sö dông c¸c côm tõ “Cung c¨ng d©y” vµ “D©y c¨ng cung ” - Ph¸t biÓu ®­îc c¸c ®Þnh lý 1 vµ 2, chøng minh ®­îc ®Þnh lý 1 . - HiÓu ®­îc v× sao c¸c ®Þnh lý 1, 2 chØ ph¸t biÓu ®èi víi c¸c cung nhá trong mét ®­êng trßn hay trong hai ®­êng trßn b»ng nhau . KÜ n¨ng: RÌn kÜ n¨ng vËn dông kiÕn thøc vµo gi¶i bµi tËp Th¸i ®é: Häc sinh tÝch cùc, chñ ®éng B/ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß: Th­íc, compa, th­íc ®o ®é C/TiÕn tr×nh bµi d¹y I. Tæ chøc II. KiÓm tra bµi cò HS1:Ph¸t biÓu ®Þnh lý vµ viÕt hÖ thøc nÕu 1 ®iÓm C thuéc cung AB cña ®­êng trßn . HS2:Gi¶i bµi tËp 8 (Sgk - 70) III. Bµi míi Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng cña GV 1. §Þnh lÝ 1 - GV vÏ h×nh 9/SGK vµ giíi thiÖu c¸c côm tõ “Cung c¨ng d©y” vµ “D©y c¨ng cung ” - GV cho HS nªu ®Þnh lý 1 sau ®ã vÏ h×nh vµ ghi GT , KL cña ®Þnh lý ? - H·y nªu c¸ch chøng minh ®Þnh lý trªn theo gîi ý cña SGK . - GV h­íng dÉn häc sinh chøng minh hai tam gi¸c vµ b»ng nhau theo hai tr­êng hîp (c.g.c) vµ (c.c.c) . - HS lªn b¶ng lµm bµi . GV nhËn xÐt vµ söa ch÷a . - GV chèt l¹i - HS ghi nhí m n - Cung AB c¨ng 1 d©y AB - D©y AB c¨ng 2 cung vµ §Þnh lý 1: ( Sgk - 71 ) GT : Cho (O ; R ) , d©y AB vµ CD KL : a) b) AB = CD ( sgk ) Chøng minh: XÐt D OAB vµ D OCD cã : OA = OB = OC = OD = R a) NÕu s® = s® D OAB = D OCD ( c.g.c) AB = CD ( ®cpcm) b) NÕu AB = CD D OAB = D OCD ( c.c.c) s® = s® ( ®cpcm) 2. §Þnh lÝ 2 - H·y ph¸t biÓu ®Þnh lý sau ®ã vÏ h×nh vµ ghi GT , KL cña ®Þnh lý ? - GV cho HS vÏ h×nh sau ®ã tù ghi GT, KL vµo vë . - Chó ý ®Þnh lý trªn thõa nhËn kÕt qu¶ kh«ng chøng minh . - GV treo b¶ng phô vÏ h×nh bµi 10 (SGK/71) vµ yªu cÇu häc sinh x¸c ®Þnh sè ®o cña cung nhá AB vµ tÝnh ®é dµi c¹nh AB nÕu R = 2cm. (Sgk ) GT: Cho ( O ; R ) ; hai d©y AB vµ CD KL: a) b) AB > CD 3. LuyÖn tËp - GV yªu cÇu häc sinh ®äc ®Ò bµi, GV h­íng dÉn häc sinh vÏ h×nh vµ ghi gi¶ thiÕt, kÕt luËn cña bµi 13 (SGK /72) . - Bµi to¸n cho g× ? yªu cÇu g× ? - GV h­íng dÉn chia 2 tr­êng hîp t©m O n»m trong hoÆc n»m ngoµi 2 d©y song song. - Theo bµi ra ta cã AB // CD ta cã thÓ suy ra ®iÒu g× ? - §Ó chøng minh cung AB b»ng cung CD ta ph¶i chøng minh g× ? - H·y nªu c¸ch chøng minh cung AB b»ng cung CD . - KÎ MN song song víi AB vµ CD ®  ta cã c¸c cÆp gãc so le trong nµo b»ng nhau ? Tõ ®ã suy ra gãc b»ng tæng hai gãc nµo ? - T­¬ng tù tÝnh gãc theo sè ®o cña gãc vµ so s¸nh hai gãc vµ ? - Tr­êng hîp O n»m ngoµi AB vµ CD ta còng chøng minh t­¬ng tù . GV yªu cÇu HS vÒ nhµ chøng minh . Bµi tËp 13: ( Sgk - 72) GT : Cho ( O ; R) d©y AB // CD KL : Chøng minh: a) T.hîp O n»m trong hai d©y song song: KÎ ®­êng kÝnh MN // AB vµ CD   ( So le trong )   ( So le trong ) T­¬ng tù ta còng cã : Tõ (1) vµ (2) ta suy ra : s® = s® ( ®cpcm ) Tr­êng hîp O n»m ngoµi hai d©y song song: (Häc sinh tù chøng minh tr­êng hîp nµy) IV. Cñng cè - Ph¸t biÓu l¹i ®Þnh lý 1 vµ 2 vÒ liªn hÖ gi÷a d©y vµ cung . - Ph©n tÝch t×m h­íng gi¶i bµi tËp 13b (SGK) *) Tr­êng hîp: T©m O n»m ngoµi 2 d©y song song. (AB // CD) V. H­íng dÉn vÒ nhµ : - Häc thuéc ®Þnh lý 1 vµ 2 . - N¾m ch¾c tÝnh chÊt cña bµi tËp 13 ( sgk ) ®· chøng minh ë trªn . - Gi¶i bµi tËp trong Sgk - 71 , 72 ( bµi tËp 11 , 12 , 14 ) - H­íng dÉn: ¸p dông ®Þnh lý 1 víi bµi 11 , ®Þnh lý 2 víi bµi 12 . Ngµy 20 th¸ng 1 n¨m 2013 TiÕt 38 luyÖn tËp A/Môc tiªu bµi d¹y : +KiÕn thøc : Häc sinh biÕt c¸ch so s¸nh hai cung trßn, vËn dông ®­îc ®Þnh lý vÒ céng sè ®o hai cung,c¸c ®Þnh lý vÒ mèi liªn hÖ gi÷a cung vµ d©y vµo bµi tËp BiÕt vÏ h×nh, suy luËn t×m ra c¸ch chøng minh, cã lêi gi¶i râ rµng, ng¾n gän. +KÜ n¨ng: VÏ h×nh, suy luËn, chøng minh +Th¸i ®é : Häc sinh tù gi¸c, tÝch cùc häc tËp + Ph­¬ng ph¸p : vÊn ®¸p, luyÖn tËp, ho¹t ®éng nhãm B/ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß - GV: th­íc, compa, th­íc ®o ®é - HS: Dông cô häc tËp C/TiÕn tr×nh bµi d¹y I. Tæ chøc líp II. KiÓm tra bµi cò - Ph¸t biÓu ®Þnh lý 1 vÒ mèi liªn hÖ gi÷a cung vµ d©y, vÏ h×nh, ghi tãm t¾t ®Þnh lý ? III. Bµi míi (36 phót) Ho¹t ®éng cña GV vµ HS Néi dung 1. Bµi 5 trang 69 - §äc bµi 5 trang 69 - VÏ h×nh, ghi gi¶ thiÕt kÕt luËn? - Bµi to¸n cho biÕt g×? ta ph¶i t×m g× ? - NÕu biÕt sè ®o gãc AOB cã biÕt sè ®o cung AmB kh«ng ? - NÕu biÕt sè ®o cung AmB th× sè ®o cung AnB b»ng ? - H·y t×m sè ®o gãc AOB ? +Tø gi¸c OAMB cã tæng c¸c gãc trong b»ng 3600 trong ®ã cã vµ b»ng 900 ( do MB, MA lµ tiÕp tuyÕn; A, B lµ tiÕp ®iÓm ) + Sè ®o Bµi 10 trang 75 SBT + Cho tam gi¸c ABC cã AB > AC . trªn c¹nh AB lÊy D sao cho AD = AC . VÏ ®­êng trßn t©m o ngo¹i tiÕp tam gi¸c DBC.Tõ O lÇn l­ît h¹ c¸c ®­êng vu«ng gãc OH, OK xuèng BC vµ BD a)chøng minh : OH < OK b) So s¸nh hai cung nhá BD vµ BC ? - VÏ h×nh ? ghi gi¶ thiÕt, KL ? - So s¸nh BC víi hiÖu AB -AC ? - So s¸nh BC víi hiÖuAB -AD ? - KÕt luËn g× ? +C¨n cø vµo ®©u ®Ó so s¸nh hai cung BD, BC ? + H·y so s¸nh ? a) xÐtABC : theo b. ®¼ng thøc tam gi¸c ta cã : BC > AB - AC mµ AC= AD (gt) nªn BC > AB - AD hay BC > BD + Theo ®Þnh lý vÒ d©y cung vµ kho¶ng c¸ch ®Õn t©m , tõ BC > BD suy ra OH < OK b) Tõ B§T vÒ d©y cung BC >B§ > 3.Bµi 11 trang 75 SBT + Trªn cung AB cña ®­êng trßn (o) lÊy hai ®iÓm C, D chia d©y nµy thµnh 3 ®o¹n b»ng nhau AC = CD = DB. C¸c b¸n kÝnh qua C vµ D c¾t cung nhá AB lÇn l­ît ë E vµ F. Chøng minh : a) b) < + Lªn b¶ng vÏ h×nh ? + Ghi GT, KL ? + §Ó cung AEb»ng cung FB ta ph¶i chØ ra ®iÒu g× ? ( gãc AOB b»ng gãc BOF ) + H·y chøng minh cho tam gi¸c AOC b»ng tam gi¸c BOD ? +H·y so s¸nh gãc O3 vµ O1 ( dùa vµo hai tam gi¸c AOC vµ COF ) Chøngminh : a) AOB c©n (OA = OB = b¸n kÝnh ) +AOC = BOD ( c.g.c ) v× cã OA = OB, , AC = BD b) OCD c©n (OC = OD do AOC = BOD ) nªn 900 ( v× gãc ODC vµ CDF lµ hai gãc kÒ bï). Do vËy trong tam gi¸c CDF cã gãc CDF lín h¬n gãc CFD CF>CD hay CF > CA. + XÐt AOC vµ COF cã OA = OF, OC chung nh­ng CF > CA nªn > >. IV. Cñng cè C¸c kiÕn thøc ®· vËn dông trong bµi ? V. H­íng dÉn vÒ nhµ - ¤n l¹i hai tiÕt 37,38; lµm bµi 12,13,14 s¸ch BT trang 75 Ngµy so¹n 26/01/2013 TiÕt 39 Gãc néi tiÕp A/Môc tiªu Häc xong tiÕt nµy HS cÇn ph¶i ®¹t ®­îc : KiÕn thøc: - HS nhËn biÕt ®­îc nh÷ng gãc néi tiÕp trªn mét ®­êng trßn vµ ph¸t biÓu ®­îc ®Þnh nghÜa vÒ gãc néi tiÕp . - Ph¸t biÓu vµ chøng minh ®­îc ®Þnh lý vÒ sè ®o cña gãc néi tiÕp . - BiÕt c¸ch ph©n chia tr­êng hîp . - NhËn biÕt (b»ng c¸ch vÏ h×nh) vµ chøng minh ®­îc c¸c hÖ qña cña ®Þnh lý trªn . KÜ n¨ng: RÌn kÜ n¨ng vÏ h×nh, suy luËn vµ chøng minh Th¸i ®é: Häc sinh tù gi¸c, tÝch cùc, hµo høng trong häc tËp B/ChuÈn bÞ : M¸y chiÕu ®a n¨ng, th­íc, compa, th­íc ®o ®é C/TiÕn tr×nh bµi d¹y I. Tæ chøc II. KiÓm tra bµi cò - Dïng m¸y chiÕu ®­a ra h×nh vÏ gãc ë t©m vµ hái ®©y lµ lo¹i gãc nµo mµ c¸c em ®· häc ? - Gãc ë t©m cã mèi liªn hÖ g× víi sè ®o cung bÞ ch¾n ? - GV dïng m¸y chiÕu dÞch chuyÓn gãc ë t©m thµnh gãc néi tiÕp vµ giíi thiÖu ®©y lµ lo¹i gãc míi liªn quan ®Õn ®­êng trßn lµ gãc néi tiÕp. - VËy thÕ nµo lµ gãc néi tiÕp, gãc néi tiÕp cã tÝnh chÊt g× ? chóng ta cïng nhau ®i t×m hiÓu nã. III. Bµi míi Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng cña GV 1. §Þnh nghÜa - GV vÏ h×nh 13 ( sgk ) lªn b¶ng sau ®ã giíi thiÖu vÒ gãc néi tiÕp . - Cho biÕt ®Ønh vµ hai c¹nh cña gãc cã mèi liªn hÖ g× víi (O) ? - HS: §Ønh cña gãc n»m trªn (O) vµ hai c¹nh chøa hai d©y cña (O) - ThÕ nµo lµ gãc néi tiÕp , chØ ra trªn h×nh vÏ gãc néi tiÕp ë hai h×nh trªn ch¾n nh÷ng cung nµo ? - GV gäi HS ph¸t biÓu ®Þnh nghÜa vµ lµm bµi - GV dïng m¸y chiÕu vÏ s½n h×nh 14 , 15 ( sgk ), yªu cÇu HS thùc hiÖn ( sgk ) - Gi¶i thÝch t¹i sao gãc ®ã kh«ng ph¶i lµ gãc néi tiÕp ? §Þnh nghÜa: ( sgk - 72 ) H×nh 13. lµ gãc néi tiÕp, lµ cung bÞ ch¾n. - H×nh a) cung bÞ ch¾n lµ cung nhá BC; h×nh b) cung bÞ ch¾n lµ cung lín BC. (Sgk - 73) +) C¸c gãc ë h×nh 14 kh«ng ph¶i lµ gãc néi tiÕp v× ®Ønh cña gãc kh«ng n»m trªn ®­êng trßn. +) C¸c gãc ë h×nh 15 kh«ng ph¶i lµ gãc néi tiÕp v× hai c¹nh cña gãc kh«ng ®ång thêi chøa hai d©y cung cña ®­êng trßn. 2. §Þnh lÝ - Chón