Sáng kiến kinh nghiệm - Xây dựng qui trình dự giờ thăm lớp, phân tích đánh giá bài học

Phần mở đầu Lý do chọn đề tàI Vai trò ; Vị trí Bài lên lớp(hay tiết lên lớp , hay bài học) là hình thức tổ chức dạy học hiện nay ở trường phổ thông của chúng ta. Do đó có thể cho rằng chất lượng dạy học do chất lượng của bài lên lớp quyết định. Bởi vậy việc tác động có hiệu lực đối với các giờ dạy đạt được hiệu quả cao một phần lớn là nhờ góp ý xây dựng của đồng nghiệp qua dự giờ thăm lớp - phân tích đánh giá bài học. Dự giờ thăm lớp – phân tích đánh giá bài học, nó mang lại hiệu quả cho cả người dự và người dạy; đòi hỏi người dự phải biết lên kế hoạch ,suy nghĩ,vận dụng tổng hợp kiến thức và nghiệp vụ sư phạm của mình để đánh giá sâu, sát, dễ hiểu với mục tiêu đem lại chất lượng cao cho giáo viên trong quá trình giảng dạy và kết quả học tập tốt của học sinh. 3. Thực trạng Với năng lực và kinh nghiệm của bản thân ,với sự say mê nghề nghiệp tôi chọn đề tài “Xây dựng qui trình dự giờ thăm lớp, phân tích đánh giá bài học”. Với mục tiêu là đi tìm giải pháp hữu hiệu cho công việc quan trọng bậc nhất trong công tác quản lý và chỉ đạo chuyên môn ở đơn vị trường THCS. Nhà trường là nơi hoạt động mạnh mẽ nhất của công tác lý luận dạy học và thực tiễn dạy học, ở đó người quản lý chuyên môn phải biết trước làm trước thật hiểu về lý luận nghiệp vụ và nghệ thuật trong quản lý chuyên môn trong đó nghiệp vụ quản lý dạy học đặt lên hàng đầu và đó cũng là nhân tố chính đúc kết thành mục tiêu của sự nghiệp GD nói chung,chất lượng dạy học của nhà trường nói riêng, đồng thời nó cũng nằm trong một kế hoạch chính của công tác bồi dưỡng thường xuyên cho cán bộ quản lý, giáo viên, do Bộ giáo dục và đào tạo ban hành. “ Dự giờ thăm lớp - Đánh giá bài học” là công việc chính và thường xuyên của người quản lý chuyên môn, tuy nhiên trong thực tế đôi lúc chưa đạt đúng tầm và ý nghĩa của nó. Cũng có người coi trọng nó, nhưng chưa tìm được một giải pháp thích hợp và có hiệu quả nhất - lúng túng trong thao tác – trong đánh giá Xuất phát từ vị trí vai trò , từ thực trạng ở đơn vị, từ suy nghĩ cá nhân, tôi quyết định chọn đề tài này nhằm góp thêm một số vấn đề từ thực tế công việc để các bạn đồng nghiệp tham khảo, có thể nó sẽ hỗ trợ thêm cho các bạn thực hiện tốt trong công việc chỉ đạo dạy và học ở đơn vị mình . Xây dựng quy trình dự giờ thăm lớp - phân tích đánh giá bài học tôi coi trọng nó, xây dựng nó và coi nó là một căn cứ thiết yếu để chỉ đạo việc dạy và học, nâng cao chất lượng đáp ứng kịp yêu cầu đổi mới phương pháp GD. Kiểm tra đánh giá việc dạy và học không chỉ dành cho đáng giá, xếp loại thi đua mà cái cao hơn, quan trọng hơn nâng cao chất lượng dạy học ở đơn vị. Vậy việc xây dựng qui trình dự giờ thăm lớp, phân tích đánh giá bài học là nhiệm vụ quan trọng bậc nhất của người quản lý chuyên môn ở nhà trườngTHCS. II. Nhiệm vụ của đề tàI Xây dựng qui trình dự giờ thăm lớp, phân tích đánh giá bài học bằng cơ sở lý luận khoa học và bằng tiếp cận hệ thống Xây dựng phương Pháp luận- nhận thức về quản lý, một mặt hoạt động chỉ đạo dạy học ở trường THCS. Nâng cao chất lượng, đánh giá tình hình dạy - học ở đơn vị III, Đối tượng nghiên cứu Kiểm tra hoạt động dạy học của người quản lý GD trọng tâm là hoạt động dự giờ thăm lớp phân tích đánh giá bài học. Người quản lý GD với những biện pháp nâng cao chất lượng kiểm tra dạy học. Các đối tượng liên quan đến dạy và học của nhà trường, tài liệu tham khảo, thiết bị đồ dùng IV. Phương pháp nghiên cứu: 1. Quan sát việc dạy của thầy, việc học của trò bằng dự giờ thăm lớp Nghiên cứu tài liệu liên quan đến lý luận việc dạy và học . Đối chiếu và so sánh thực tiễn của các đối tượng dạy và học Điều tra thông tin thu thập số liệu Nghiên cứu hồ sơ các nhà QLGD, dự giờ thăm lớp, biên bản sinh hoạt nhóm tổ chuyên môn. V. Phạm vi đề tàI nghiên cứu: 1. “ Xây dựng qui trình dự giờ thăm lớp - phân tích đánh giá bài học” của người quản lý GD ở trường THCS Các điều kiện cần và đủ để người quản lý chuyên môn thực hiện hoạt động dự giờ thăm lớp - Phân tích đánh giá và xếp loại bài học Tìm hiểu thông tin, tài liệu dạy và học hiện nay Thông qua các kỳ thi giáo viên dạy giỏi ở các cấp , qua dự giờ giáo viên trong trường B. phần nội dung Chương I : cơ sở lý luận 1. Về mặt lý luận: Xây dựng qui trình dự giờ thăm lớp, phân tích đánh giá bài học là một hoạt động chuyên biệt. Đánh giá hoạt động dạy học là công việc bao hàm một hệ thống phức tạp nhưng rất logic, là tiền đề xuất phát từ cơ sở lý luận khoa học mang tính đặc thù của nghiệp vụ sư phạm. Đánh giá hoạt động dạy và học là đánh giá quá trình dạy của thầy và quá trình học của trò. Để thiết lập được quá trình đánh giá bài học trước cần hiểu các khái niệm cơ bản : Xây dựng qui trình dự giờ thăm lớp - Phân tích đánh giá bài học là gì ? Quá trình xây dựng qui trình dự giờ thăm lớp, phân tích đánh giá bài học như thế nào ? Vai trò, vị trí của việc dự giờ thăm lớp, phân tích đánh giá bài học ? Mục tiêu, ý nghĩa của việc xây dựng qui trình dự giờ thăm lớp, phân tích đánh giá bài học? * Bài học là: “Một quá trình tổ chức cho trò hoạt động đến lĩnh hội khái niệm và kỹ năng, kỹ xảo tương ứng với nó theo một tời gian xác định, ở một trình độ phát triển nhất định” (Hồ Ngọc Đại) * Bài học: Là hình thức tổ chức cơ bản của quá trình dạy học trong một thời gian xác định ( Triết học) tại một thời điểm dành riêng( lớp học), giáo viên (GV) tổ chức hoạt động nhận thức của một tập thể học sinh(HS) có cơ sở cố định có trình độ phát triển nhất định, có chú ý tới đặc điểm của từng em nhằm làm cho tất cả các em nắm vững kiến thức trực tiếp ngay trong quá trình dạy học- Đồng thời qua đó mà phát triển năng lực nhận thức, GD đạo dức cho HS (Nguyễn Ngọc Quang) * Bài học là cấu trúc toàn diện bốn thành tố: Mục đích- Nội dung – Phương pháp - Kết quả. Bốn thành tố này có liên quan chặt chẽ với nhau vừa tồn tại trong nhau vừa độc lập với nhau, sự liên hệ bốn thành tố này có tính qui luật, nó tạo thành mạng và hệ thống của mạng (các bước của quá trình dạy học trên lớp). Vì vậy nếu ta hiểu được bài học và ý nghĩa của nó sẽ giúp ta trong quá trình dự giờ thăm lớp dễ xác định được qui trình của nó ta gọi là “Xây dựng qui trình dự giờ thăm lớp - Phân tích đánh giá bài học” 2. ý nghĩa: Xây dựng qui trình dự giờ thăm lớp - Phân tích đánh giá bài học là tính tất yếu cuả người quản lý chuyên môn nó được nằm trong một quy trình quản lý giáo dục. Nhằm mục đích phát hiện, sửa chữa điều chỉnh các hoạt dộng dạy -học đang diễn ra cho phù hợp với mục tiêu giáo dục ( lí luận quản lý GD). Hoạt động Xây dựng qui trình dự giờ thăm lớp - Phân tích đánh giá bài học là hoạt động mang tính truyền thống thường xuyên của nghành GD phổ thông nhằm tổ chức mạng lưới kiểm tra dạy - học, đưa nhà trường vào nề nếp, kỷ cương, nó là một bộ phận quan trọng của hiệu quả GD. Xây dựng qui trình dự giờ thăm lớp - Phân tích đánh giá bài học là một trong những chức năng cơ bản về quản lí của người quản lí chuyên môn. Hoạt động dạy học nó đa dạng về nội dung phong phú về hình thức, phức tạp ở nhiều mặt nên cần thiết phải xây dựng kế hoạch và kiểm tra thường xuyên. Xác định rõ ý nghĩa, tầm quan trọng hoạt động kiểm tra sẽ nắm được mâu thuẫn kịp thời và xử lí các mâu thuẫn đó, đồng thời cũng chính là tiền đề của một quyết định mới; là trung tâm thu thập thông tin trong mọi hoạt động sư phạm ( lí luận quản lí GD ). 3. Xuất phát điểm để xây dựng quy trình : Căn cứ quyết định 478 /QĐ ra ngày 11 tháng 03 năm 1993 của bộ trưởng bộ GD và ĐT quy định nội dung thanh kiểm tra Căn cứ các văn bản chỉ đạo về hoạt động dạy học, đổi mới phương pháp dạy học ở trương THCS hiện nay : - Thực hiện kế hoạch phát triển GD của phòng, sở, bộ giáo dục - Thực hiện các nhiệm vụ kế hoạch đào tạo, căn cứ quy chế GD . - Chất lượng dạy học bao gồm: + Chất lượng giảng dạy của giáo viên, của các tổ bộ môn về trình độ nghiệp vụ, thực hiện nội dung chương trình, kết quả giảng dạy và tham gia các công tác khác. + Chất lượng học tập của học sinh về trình độ GD đạo đức, tác phong và trình độ tiếp thu các tri thức khoa học kỹ thuật... - Tự kiểm tra công tác quản lý của mình bao gồm các công tác kế hoạch, công tác tổ chức nhân sự, công tác chỉ đạo, công tác kiểm tra đánh giá. Một đơn vị có chất lượng dạy học tốt tất yếu phải có công tác kiểm tra và đánh giá chất lượng tốt, rút ra bài học kinh nghiệm cho GV và bản thân người quản lí chuyên môn. Xuất phát từ kinh nghiệm thực tiễn trên cơ sở lí luận dạy học, việc đánh giá thực chất, chất lượng dạy học hoàn toàn phụ thuộc về công tác kiểm tra chuyên môn. Để đánh giá thực lực dạy học rất cần đến nghiệp vụ quản lý năng lực sư phạm của người quản lý chuyên môn trong quá trình kiểm tra hoạt động dạy học. Vì vậy việc tìm ra biện pháp kiểm tra đánh giá dạy học luôn phải khẳng định mình bằng tri thức khoa học, trau dồi rút kinh nghiệm mang tính nghiệp vụ trên cơ sở lí lận khoa học, là công tác thường xuyên bắt buộc vì vậy cần tìm ra giải pháp hữu hiệu nhất. Trong thực tại việc dạy học có phần chưa đáp ứng đúng với chủ trương chung của nghành GD về đổi mới phương pháp dạy học do đó người quản lý GD cần tiếp cận, tiếp thu cái mới dựa trên nền tảng đã có để nâng cao chất lượng kiểm tra dạy và học có hiệu quả. Thực tế người quản lí chuyên môn thực hiện kiểm tra chất lượng dạy học có thể nói không hoàn toàn khó mà vấn đề ở đây tìm ra quy chế biện pháp đơn giản hoá tránh ảnh hưởng các hoạt động khác về cả mặt tâm lí giáo viên về mục tiêu GD mới quan trọng. 4. Điều kiện cần thiết của người quản lí chuyên môn trong xây dựng qui trình dự giờ thăm lớp - Phân tích đánh giá bài học. - Cần có năng lực nghiệp vụ quản lý chuyên môn tốt, phải thực sự một nhà chuyên môn nhà chính trị, nhà sư phạm và còn là nhà tâm lý học. - Phải là công tác thường xuyên kiểm tra và tự kiểm tra trong hoạt động dạy học. - Phải thiết kế được quy trình, nội dung, phương pháp, chặt chẽ, phải nhận thức được mục tiêu GD, nắm chắc cơ sở lí luận dạy học, nắm bắt được trình độ, năng lực dạy học của các đối tượng được kiểm tra. Vạch ra kế hoạch và thời lượng kiểm tra và mục tiêu kiểm tra, đặt ra được hệ thống câu hỏi, giải quyết tốt câu hỏi đó đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ. Chương II: Theo dõi quy trình Xây dựng qui trình dự giờ thăm lớp - Phân tích đánh giá bàI học I. Tình hình chung Ưu điểm : Thực tế hiện nay cho thấy ở các trường THCS người quản lý chuyên môn đều có kế hoạch kiểm tra đối với hoạt động dạy và học trên cơ sở qua biên bản báo cáo kết quả của tổ, nhóm chuyên môn qua hồ sơ giáo án giảng dạy của giáo viên và trực tiếp tham gia dự giờ thăm lớp, đánh giá bằng phiếu dự giờ. Qua kế hoạch hoạt động kiểm tra của hiệu trưởng, phó hiệu trưởng thấy hầu hết đã có ý thức đề cao vấn đề hoạt động chuyên môn; ở một số trường cho thấy hiệu trưởng, phó hiệu trưởng đã trực tiếp tham gia hoạt động kiểm tra như: - Kiểm tra kế hoạch công tác sư phạm - Kiểm tra giờ trên lớp - Kiểm tra hoạt động sư phạm ngoài giờ lên lớp Các hoạt động đó thực hiện có hiệu quả và qua đó hiệu trưởng sử dụng kết quả đó làm căn cứ đánh giá, báo cáo tìm ra biện pháp hữu hiệu cho hoạt động chuyên môn theo tuần – tháng – kỳ – năm 2. Nhược điểm : - Khách quan: Hiệu trưởng, phó hiệu trưởng là người không chỉ đảm nhận riêng hoạt động chuyên môn mà còn chịu trách nhiệm nhiều hoạt trong động nhà trường, số tiết lên lớp của ban giám hiệ có hạn, có thể nói “ bị xoá mòn hay gián đoạn ” trong công tác giảng dạy. Mặc dù có văn bản hướng dẫn công tác kiểm tra dạy học nhưng các chuyên đề nghiên cứu về hoạt động kiểm tra dạy học nhưng chưa đáp ứng kịp thời - Một số trường vùng sâu, xa thuộc vùng khó khăn do phòng học, trường lớp chưa đảm bảo còn học hai ca, số lớp nhiều, GV đông cũng đã ảnh hưởng lớn đến chất lượng kiểm tra. - Chủ quan: Người quản lý chuyên môn chưa được trang bị kí lưỡng về hoạt động dạy học, các hoạt động mang tính thói quen hoặc kinh nghiệm theo phương pháp cũ, nặng nề về mục đích xếp loại, còn coi nhẹ việc dự giờ thăm lớp, thiếu dự giờ đột xuất. + Chưa hoàn toàn khẳng định vai trò, vị trí của việc kiểm tra chất lượng dạy học, ít góp ý trực tiếp bài dạy của giáo viên là mục tiêu lớn II. Điều tra tổ trưởng, giáo viên và trường bạn Để có số liệu đối chiếu và làm căn cứ nghiên cứu tôi đã thực hiện một chương trình thực tế điều tra ở các giáo viên, tổ trưởng, các hiệu trưởng, phó hiệu trưởng một số trường trong huyện Đô Lương Quan điểm chọn đối tượng: Có trường tiên tiến nhiều năm, có trường một số năm không đạt tiên tiến . Cán bộ quản lý có nam , nữ đủ các lứa tuổi và trình độ khác nhau. - Địa bàn khảo sát: Trường chuẩn quốc gia, trường xa trung tâm, vùng khó khăn, trường cận chuẩn. - Tiếp cận bằng hệ thống câu hỏi đàm thoại trực tiếp: + Đồng chí hãy cho biết tầm quan trọng của công tác “xây dựng qui trình dự giờ thăm lớp - Phân tích đánh giá bài học” ? + Đồng chí có kế hoạch kiểm tra dạy học của năm học chưa? + Đồng chí xây dựng qui trình dự giờ thăm lớp - Phân tích đánh giá bài học như thế nào? + Đồng chí có phương pháp hình thức và nội dung kiểm tra ra sao? + Đồng chí có đánh giá xếp loại không ? Xếp loại theo tiêu chuẩn nào? + Đồng chí có thói quen kiểm tra một mình hay phối hợp ? + Các phương pháp kiểm tra như thế nào có góp ý trực tiếp hay không ? Qua gặp gỡ khảo sát tôi nhận thấy: Cách ghi chép và qua bảng theo dõi của một số đồng chí đã làm tốt nhưng cũng có chỗ cần điều chỉnh Kết quả : Trả lời bằng cách đàm thoại + 50% đ/c trả lời hoạt động xây dựng qui trình dự giờ thăm lớp - Phân tích đánh giá bài học là trung tâm chỉ đạo chuyên môn + .100% có kế hoạch dạy và học +. 25% có qui trình kiểm tra đánh giá +. 50% có phối hợp kiểm tra +. 67% có xếp loại ngay +. 50% có thói quen kiểm tra độc lập +. 67 % góp ý, xây dựng và rút kinh nghiệm bài học cho giáo viên có hiệu quả. Tại địa bàn huyện Đô Lương các nhà quản lí GD đã nhận thức được tầm quan trọng của công tác kiểm tra dạy học đưa các hoạt động đó đi vào kỷ cương nề nếp trong nhà trường. Một số đồng chí kiểm tra đánh giá chủ yếu lấy kết quả xếp loại thi đua. Một số đồng chí có kế hoạch cụ thể phát huy tác dụng sau khi kiểm tra, tuy nhiên công tác này chưa được thường xuyên hay chưa có sự thống nhất, chưa xây dựng được mục tiêu chính. Vậy qua đây có thể cho rằng nếu điều chỉnh được một số khuyết điểm trên thì hoạt động này trở nên ý nghĩa trong quản lí chuyên môn nói riêng trong hoạt động quản lý GD nói chung, giúp giáo viên, học sinh đạt kết quả tốt trong dạy học. Chương III. Biện pháp kế hoạch xây dựng quy trình Bước 1: chuẩn bị giờ Bước 2: Tiến hành dự giờ Bước 3: Phân tích bài học Bước 4: Nhận xét đánh giá xếp loại. Để thực hiện tốt kế hoạch xây dựng quy trình ta cần thực hiện theo các bước như sau: 1. Có 5 hình thức dự giờ: - Dự giờ báo trước - Dự giờ không báo - Dự giờ các lớp song song - Dự giờ theo chuyên đề - Dự giờ cả buổi học 2. Quy trình dự giờ trên lớp có các bước sau: - Xác định yêu cầu dự giờ - Chuẩn bị giờ - Dự giờ trên lớp - Phân tích nội dung truyền đạt, yêu cầu kiến thức và thực hiện các bước - Ghi nhận xét, đánh giá Bước một: Chuẩn bị giờ Lên kế hoạch Kế hoạch dự giờ thăm lớp - Phân tích đánh giá bài học là một bộ phận trong kế hoạch năm học cán bộ quản lý ngoài kế hoạch chung cần có kế họach riêng cho đơn vị thời gian (năm học, kỳ học, tuần học) phải đầy đủ rõ ràng trong hồ sơ. * Bảng kế hoạch dự giờ thăm lớp : Họ tên giáo viên Chuyên môn chính Dạy lớp Dự giờ thực hành Dự phương pháp lên lớp Dự nội dung hiệu quả Tổng số tiết Ghi chú 1 2 3 4 5 6 7 8 A Văn 9A 2 tiết 2tiết 4tiết B Toán 8B 1tiết 2tiết 1tiết 4Tiết C Vật lý 6C 2tiết 1 tiết 1tiết 4tiết ...... Tuy nhiên theo kế hoạch nếu không dự hết số tiết theo kế hoạch thì cần phối hợp nhóm hoặc tổ chuyên môn để thực hiện đúng kế hoạch. Kế hoạch đầu năm, kỳ, tháng, tuần là tất cả GV được giự giờ- thăm lớp, được nghe đánh giá, góp ý về chất lượng giờ dạy của mình . Có thể lên kế hoạch đầu năm, đầu kỳ như sau: Thời gian Đối tượng đánh giá Bài học Mục đích đánh giá Ghi chú Môn Số tiết ... ... ... ... ... ... Chuẩn bị: Chuẩn bị là một khâu quan trọng- Chuẩn bị tốt có thể thực hiện được 50% công việc dự giờ - đánh giá, không chuẩn bị hiệu quả mang lại sẽ thấp. Vậy chuẩn bị những gì ? Chuẩn bị như thế nào? - Chuẩn bị nghiên cứu tài liệu, tìm hiểu tài liệu về môn học, tài liệu đổi mới phương pháp dạy học, tài liệu tham khảo (Qua kế hoạch chuên môn- thời khóa biểu lịch báo giảng, tài liệu bồi dưỡng thường xuyên). Tìm hiểu tài liệu phải có cách nhìn tổng quan bài học ( mục đích yêu cầu - trọng tâm bài học - đội sâu bài học) - Khi dự giờ cần bao quát được nội bài học, nắm chắc các tình huống xẩy ra- Đặt ra các yêu cầu cụ thể, nắm được mặt ưu, mặt khuyết của GV lên lớp, khả năng tiếp thu của học sinh, nắm được đơn vị kiến thức, đơn vị thời gian, cấu trúc lô rích của bài giảng. - Tiếp cận HS có thể không cần thiết nhưng là điều kiện tốt cho dự giờ – thăm lớp (không nên ngồi cùng HS) nhẹ nhàng, không làm ảnh hưởng đến HS, tạo điều kiện thuận lợi để HS tiếp cận bài học - Yêu cầu cuối cùng là đặt câu hỏi cho HS làm bài khảo sát để kiểm tra hiệu quả bài giảng, yêu cầu nội dung hỏi phải trọng tâm (cũng có thể hỏi phần thiếu sót hoặc phần khắc sâu). c. Xây dựng lực lượng dự giờ thăm lớp : Không phải môn nào, bài nào người quản lý cũng độc lập kiểm tra đánh giá được do đó cần xây dựng lực lượng dự giờ (tổ trưởng, nhóm trưởng). Tất nhiên phải có kế hoạch để họ chuẩn bị đầy đủ để sau dự giờ họ góp ý đánh giá; cũng có thể dự giờ một mình nếu mục tiêu thăm lớp. Ngòai ra nếu muốn kiểm tra xem giữa khả năng lên lớp và đánh giá giờ dạy của họ đối vớingười khác nên cùng GV đó đi dự một người tiếp theo. d. Những điều cần tránh khi dự giờ: - Tránh dự giờ thành qui luật. - Tránh dự giờ với tâm thế không thoải mái - Tránh dự giờ khi GV tâm lý bị chi phối bởi hoàn cảnh khách quan e. Các phương tiện khi dự giờ - Sổ thăm lớp dự giờ - Phiếu đánh giá - Sách giáo khoa, tài liệu liên quan Bước2 : Tiến hành dự giờ - Quan sát bài học : Sau khi hoàn thành các khâu chuẩn bị báo cho GV biết (đột xuất hay không đột xuất) khi vào lớp thực hiện các yêu cầu sau: . Xác định vị trí ngồi(vị trí phải nge được, thấy được, quan sát được), không ngồi với HS . Tạo không khí thoải mái cởi mở khi tiếp xúc lớp . Thực hiện nghiêm túc vào trước ra sau . Không trao đổi với GV hay HS khi GV đang giảng bài - Ghi chép chắt lọc chính xác. . Cần ghi chép chọn lọc những điều, mắt thấy tai nghe, bằng phương pháp tốc ký; ghi ưu điểm, các thao tác của giáo viên. Có thể ghi ngay ưu điểm hay nhược điểm vào cột nhận xét để dễ xây dựng bài khi góp ý. . Ghi vào sổ dự giờ: Chia thành 2 cột Tiến trình GV lên lớp Nhận xét đánh giá . .. . Ghi theo mẫu qui định chung . Có thể kẻ cột để đánh giá chi tiết chính xác Thời lượng Hệ thống Thao tác Nội dung kiến thức Kỷ năng phương pháp Mứcđộ HĐ Của HS ưu điểm Nhược điểm T . hợp điểm .. .. .. . . Ghi theo cách này cho phép ta tăng lượng thông tin việc đánh gia nếu không thực hiện được sau khi dự giờ nhưng thuận lợi và độ chính xác cao khi phân tích đánh giá bài học, xếp loại và góp ý cho giáo viên sau này. II. Phân tích bài học : hân tích đánh giá bài học là hoạt động bắt buộc khi dự giờ GV. Phân tích đánh giá bài học là sự tái hiện bài dạy ở mức độ khái quát tổng hợp ở mức độ cao hơn bài học đó và cũng chính là khâu nghiệm thu công trình khoa học, nếu ta phân tích kỹ đánh giá chất lượng chính xác thì tay nghề giáo viên càng lên cao tuy nhiên chú ý tới yếu tố khuyến khích động viên nhưng không bỏ qua sai phạm kỷ thuật nào. Phân tích bài họctheo sơ đồ sau: Thầy Trò Hoạt động dạy Kiến thức P. pháp dạy Kết quả Kiến thức P. pháp học Hoạt động học * Căn cứ để phân tích bài học : Căn cứ vào mục tiêu bài học Căn cứ vào thống kê của người dự giờ ( trong sổ ghi chép ) a. Phân tích nội dung bài học + kiến thức lý thuyết bài học + kỹ năng được rèn luyện + kiến thức được khắc sâu + ý nghĩa giáo dục: phẩm chất, ý chí, tình cảm - thái độ – ý tưởng – hiệu quả + Rút ra kết luận tổng hợp tính đúng, sai thừa thiếu của nội dung . b. Phương pháp sử dụng trong bài học Phương pháp tổ chức thực hiện qua các thao tác nghiệp vụ bộ môn, đặt vấn đề - đặt câu hỏi – xử lý tình huống, hướng dẫn sử dụng sách – lôgíc bài giảng – quá trình dẫn dắt học sinh tìm ra chân lý. Từ hai vấn đề trên rút ra kết luận : Tính hợp lý, xác định giáo viên làm trung tâm, buộc học sinh phải làm việc khoa học, hiệu quả. + Phân tích kết quả: Kết quả được rút ra từ phân tích nội dung và phương pháp , kết quả được kết luận cho toàn bộ bài học – thực tế chứng minh rằng mỗi khi xác định đúng đơn vị kiến thức và áp dụng phương pháp tốt thì hiệu quả đạt được sẽ như ý, bởi vậy kết quả không được đo đếm cụ thể nhưng có căn cứ ở nội dung và phương pháp. IIi. Đánh giá bài học và xếp loại Dựa vào việc phân tích khái quát hoá bài học, người quản lý (người dự giờ ) chỉ ra được mặt mạnh, mặt yếu – những chỗ hổng, chỗ yếu trong quá trình thực hiện bài giảng, rút kinh nghiệm để kết quả bài giảng tiếp theo đạt kết quả tốt hơn – tay nghề giáo viên được nâng cao hơn. Các cách đánh giá xếp loại bài học Có thể đánh giá theo mẫu quy định chung Ghi những nét nổi bật , cô đúc của nhiều thành tố theo liên kết dọc cho từng thành tố theo bảng sau . Thành tố Nhận xét bằng lời điểm Mục đích Nội dung Phương pháp Kết quả Điểm tối đa cho mỗi hạng mục là 5 điểm Thang điểm dựa vào mẫu quy định chung để dánh giá hạng mục và xếp loại theo các bậc: Giỏi, khá, trung bình, yếu, kém. + Cách khác : Căn cứ vào hiệu quả của bài giảng thể hiện ở kết quả của nó, qua kết quả khảo sát, đánh giá, qua đánh giá tổng quan bài học quan sát được khi dự giờ . Đầy đủ số lượng kiến thức kỷ năng đã quy định trong chương trình và SGK do bộ ban hành. Đúng chính xác theo yêu cầu của chương trình Hiệu quả trong học tập đạt vững chắc về kiến thức kỹ năng , học sinh độc lập tư duy sáng tạo. Truyền thụ sâu kiến thức, kỷ năng theo yêu cầu chương trình Nếu khi vào dự giờ người quản lý tạo được không khí để bài học được thực hiện tự nhiên nhất thì động thái sau khi dự giờ cũng không kém phần quan trọng ( người dự giờ ra khỏi lớp giáo viên lên lớp đã chào học sinh ( Kể cả cháy giáo án ) chỉ kiểm tra giáo án khi ra khỏi lớp. Một điều cần lưu ý là khi giáo viên dạy đạt kết quả cao thì rõ ràng cần phải biểu dương, nhưng khi giáo viên dạy chưa đạt yêu cầu cần xem xét hết các góc độ để chỉ ra nhược điểm cho giáo viên rút kinh nghiệm , không được chê “ kém” làm mất tính tích cực của họ. Chương IV : Hiệu quả đạt được. Chất lượng học sinh được nâng lên rõ rệt theo chiều hướng tăng dần theo từng năm học. HS Giỏi nhiều năm được xếp loại vào nhóm đầu của huyện. Số HS đậu vào THPT ngày càng đông tỉ lệ ngày một tăng dần . Trong những năm phòng tổ chức thi giáo viên dạy giỏi đơn vị chúng tôi đã đạt dược thành tích cao trong lĩnh vực này tay nghề của giáo viên vững chắc hơn , tích cực hơn trong giảng dạy. Tạo được nề nếp dạy – học nghiêm túc. Nâng cao nghiệp vụ quản lí chuyên môn của bản thân. Nắm bắt được nhiều kiến thức ở nhiều bộ môn khác nhau Tăng thêm uy tín của người quản lí đối với giáo viên. Trong giai đoạn hiện nay với tinh thần đổi mới dạy học của ngành, người quản lí chuyên môn cần đặt ra yêu cầu cao trong việc thực hiện nhiệm vụ chuyên môn của mình; có nhiều việc cần phải làm, đặc biệt những trường có số lớp nhiều ,GV đông thì việc thăm lớp dự giờ có khi cũng bị động nhưng nếu ta nắm chắc được quy trình này thì nó hộ trợ đắc lực cho ta tránh được sai sót trong phân tích - đánhgiá giờ dạy. C. Kết luận Tất cả nhũng vấn đề trên đây là thực trạng và giải pháp của hoạt động dự giờ thăm lớp, phân tích đánh giá bài học. Bằng thực tế hoạt động cá nhân và qua khảo sát đồng nghiệp – Bằng sự hiểu biết có hạn và qua nghiên cứu học tập bản thân tôi đưa ra đề án này mong rằng nó sẽ mang lại hiệu quả cao trong công tác chỉ đạo chuyên môn ở trường THCS. Dự giờ thăm lớp – phân tích đánh giá bài học là phần việc quan trọng nhất của người quản lý trong chỉ đạo chuyên môn. Quy trình trên là công cụ quan trọng là phương tiện hộ trợ đặc hiệu cho ban giám hiệu giải toả được những bế tắc về phương pháp trong quản lý nói riêng, giáo viên nói chung. Tuy nhiên bài nghiên cứu khoa học chưa thể có sự hoàn chỉnh, nó chỉ đưa ra được một trong các phương án khả thi. Tôi nghĩ rằng có sự đầu tư của các nhà lý Quản lý dạy học xứng đáng với tầm giá trị của công tác dự giờ thăm lớp – phân tích đánh giá bài học ở trường THCS đặc biệt là lúc chúng ta đang đổi mới phương pháp dạy học thì hiệu quả dạy - học, hiệu quả giáo dục sẽ đạt ở đỉnh cao Qua đề án này bản thân tôi mong rằng mình đã góp một phần công sức nhỏ trong công tác giáo dục nói chung, nâng cao chất lượng dạy học nói riêng Điều mong muốn của các nhà quản lý là sẽ có một quy trình đầy đủ sáng tạo hơn chính xác hơn và đó cũng là tiêu chí của bản thân rất mong được sự phê bình góp ý giúp đỡ của các thầy cô giáo để tôi hoàn thành đề án này. Xin chân thành cảm ơn !