Tài liệu phân phối chương trình THCS Công nghệ

Bộ giáo dục và đào tạo Tài liệu Phân phối ch−ơng trình THCS môn công nghệ (Dùng cho các cơ quan quản lí giáo dục và giáo viên, áp dụng từ năm học 2008-2009) 2 A. HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG KHUNG PHÂN PHỐI CHƯƠNG TRèNH THCS I. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG Khung phõn phối chương trỡnh (KPPCT) này ỏp dụng cho cấp THCS từ năm học 2008- 2009, gồm 2 phần: (A) Hướng dẫn sử dụng KPPCT; (B) Khung PPCT. 1. Về Khung phõn phối chương trỡnh KPPCT quy định thời lượng dạy học cho từng phần của chương trỡnh (chương, phần, bài học, mụđun, chủ đề,...), trong đú cú thời lượng dành cho luyện tập, bài tập, ụn tập, thớ nghiệm, thực hành và thời lượng tiến hành kiểm tra định kỡ tương ứng với cỏc phần đú. Thời lượng quy định tại KPPCT ỏp dụng trong trường hợp học 1 buổi/ngày, thời lượng dành cho kiểm tra là khụng thay đổi, thời lượng dành cho cỏc hoạt động khỏc là quy định tối thiểu. Tiến độ thực hiện chương trỡnh khi kết thỳc học kỡ I và kết thỳc năm học được quy định thống nhất cho tất cả cỏc trường THCS trong cả nước. Căn cứ KPPCT, cỏc Sở GDĐT cụ thể hoỏ thành PPCT chi tiết, bao gồm cả dạy học tự chọn cho phự hợp với địa phương, ỏp dụng chung cho cỏc trường THCS thuộc quyền quản lớ. Cỏc trường THCS cú điều kiện bố trớ giỏo viờn và kinh phớ chi trả giờ dạy vượt định mức quy định (trong đú cú cỏc trường học nhiều hơn 6 buổi/tuần), cú thể chủ động đề nghị Phũng GDĐT xem xột trỡnh Sở GDĐT phờ chuẩn việc điều chỉnh PPCT tăng thời lượng dạy học cho phự hợp (lónh đạo Sở GDĐT phờ duyệt, kớ tờn, đúng dấu). 2. Về phõn phối chương trỡnh dạy học tự chọn a) Thời lượng và cỏch tổ chức dạy học tự chọn: Thời lượng dạy học tự chọn của cỏc lớp cấp THCS trong Kế hoạch giỏo dục là 2 tiết/tuần, dạy học chung cho cả lớp (cỏc trường tự chủ về kinh phớ cú thể chia lớp thành nhúm nhỏ hơn nhưng vẫn phải theo kế hoạch chung của cả lớp). Việc sử dụng thời lượng dạy học tự chọn THCS theo 1 trong 2 cỏch sau đõy: Cỏch 1: Chọn 1 trong 3 mụn học, hoạt động giỏo dục : Tin học, Ngoại ngữ 2, Nghề phổ thụng (trong đú Ngoại ngữ 2 cú thể bố trớ vào 2 tiết dạy học tự chọn này hoặc bố trớ ngoài thời lượng dạy học 6 buổi/tuần). Cỏch 2: Dạy học cỏc chủ đề tự chọn nõng cao, bỏm sỏt (CĐNC, CĐBS). − Dạy học CĐNC là để khai thỏc sõu hơn kiến thức, kĩ năng của chương trỡnh, bổ sung kiến thức, bồi dưỡng năng lực tư duy nhưng phải phự hợp với trỡnh độ tiếp thu của học sinh. Cỏc Sở GDĐT tổ chức biờn soạn, thẩm định tài liệu CĐNC (trong đú cú cỏc tài liệu Lịch sử, Địa lớ, Văn học địa phương), dựng cho cấp THCS theo hướng dẫn của Bộ GDĐT (tài liệu CĐNC sử dụng cho cả giỏo viờn và học sinh như SGK) và quy định cụ thể PPCT dạy học cỏc CĐNC cho phự hợp với mạch kiến thức của mụn học đú. Cỏc Phũng GDĐT đụn đốc, kiểm tra việc thực hiện PPCT dạy học cỏc CĐNC. − Dạy học cỏc CĐBS là để ụn tập, hệ thống húa, khắc sõu kiến thức, kĩ năng (khụng bổ sung kiến thức nõng cao mới). Trong điều kiện chưa ban hành được tài liệu CĐNC, cần dành thời lượng dạy học tự chọn để thực hiện CĐBS nhằm ụn tập, hệ thống húa, khắc sõu kiến thức, kĩ năng cho học sinh. Hiệu trưởng cỏc trường THCS chủ động lập Kế hoạch dạy học cỏc CĐBS (chọn mụn học, ấn định số tiết/tuần cho từng mụn, tờn bài dạy) cho từng lớp, ổn định trong từng học kỡ trờn cơ 3 sở đề nghị của cỏc tổ trưởng chuyờn mụn và giỏo viờn chủ nhiệm lớp. Giỏo viờn chuẩn bị kế hoạch bài dạy (giỏo ỏn) CĐBS với sự hỗ trợ của tổ chuyờn mụn. b) Kiểm tra, đỏnh giỏ kết quả dạy học tự chọn: Việc kiểm tra, đỏnh giỏ kết quả học tập CĐTC của mụn học thực hiện theo quy định tại Quy chế đỏnh giỏ, xếp loại học sinh trung học cơ sở và học sinh trung học phổ thụng. Lưu ý: Cỏc bài dạy CĐTCNC, CĐBS bố trớ trong cỏc chương như cỏc bài khỏc, cú thể cú điểm kiểm tra dưới 1 tiết riờng nhưng khụng cú điểm kiểm tra 1 tiết riờng, điểm CĐTC mụn học nào tớnh cho mụn học đú. 3. Thực hiện cỏc hoạt động giỏo dục a) Phõn cụng giỏo viờn thực hiện cỏc Hoạt động giỏo dục: Trong KHGD quy định tại CTGDPT do Bộ GDĐT ban hành, cỏc hoạt động giỏo dục đó được quy định thời lượng với số tiết học cụ thể như cỏc mụn học. Đối với giỏo viờn được phõn cụng thực hiện Hoạt động giỏo dục ngoài giờ lờn lớp (HĐGDNGLL), Hoạt động giỏo dục hướng nghiệp (HĐGDHN) được tớnh giờ dạy như cỏc mụn học; việc tham gia điều hành HĐGD tập thể (chào cờ đầu tuần và sinh hoạt lớp cuối tuần) là thuộc nhiệm vụ quản lý của Ban Giỏm hiệu và giỏo viờn chủ nhiệm lớp, khụng tớnh vào giờ dạy tiờu chuẩn. b) Tớch hợp HĐGDNGLL, HĐGDHN, mụn Cụng nghệ: - HĐGDNGLL: Thực hiện đủ cỏc chủ đề quy định cho mỗi thỏng, với thời lượng 2 tiết/thỏng và tớch hợp nội dung HĐGDNGLL sang mụn GDCD cỏc lớp 6, 7, 8, 9 ở cỏc chủ đề về đạo đức và phỏp luật. Đưa nội dung về Cụng ước Quyền trẻ em của Liờn Hợp quốc vào HĐGDNGLL ở lớp 9 và tổ chức hưởng ứng phong trào "Xõy dựng trường học thõn thiện, học sinh tớch cực” do Bộ GDĐT phỏt động. - HĐGDHN (lớp 9): Điều chỉnh thời lượng HĐGDHN thành 9 tiết/năm học sau khi đưa một số nội dung GDHN tớch hợp sang HĐGDNGLL ở 2 chủ điểm sau đõy: + "Truyền thống nhà trường", chủ điểm thỏng 9; + "Tiến bước lờn Đoàn", chủ điểm thỏng 3. Nội dung tớch hợp do Sở GDĐT (hoặc uỷ quyền cho cỏc Phũng GDĐT) hướng dẫn trường THCS thực hiện cho sỏt thực tiễn địa phương. Về phương phỏp tổ chức thực hiện HĐGDHN, cú thể riờng theo lớp hoặc theo khối lớp; cú thể giao cho giỏo viờn hoặc mời cỏc chuyờn gia, nhà quản lý kinh tế, quản lý doanh nghiệp giảng dạy. 4. Đổi mới phương phỏp dạy học; đổi mới kiểm tra, đỏnh giỏ a) Chỉ đạo đổi mới phương phỏp dạy học (PPDH): - Những yờu cầu quan trọng trong đổi mới PPDH là: + Phỏt huy tớnh tớch cực, hứng thỳ trong học tập của học sinh và vai trũ chủ đạo của giỏo viờn; + Thiết kế bài giảng khoa học, sắp xếp hợp lý hoạt động của giỏo viờn và học sinh, thiết kế hệ thống cõu hỏi hợp lý, tập trung vào trọng tõm, trỏnh nặng nề quỏ tải (nhất là đối với bài dài, bài khú, nhiều kiến thức mới); bồi dưỡng năng lực độc lập suy nghĩ, vận dụng sỏng tạo kiến thức đó học, trỏnh thiờn về ghi nhớ mỏy múc khụng nắm vững bản chất; + Tăng cường ứng dụng cụng nghệ thụng tin trong dạy học, khuyến khớch sử dụng cụng nghệ thụng tin, sử dụng cỏc phương tiện nghe nhỡn, thực hiện đầy đủ thớ nghiệm, thực hành, liờn hệ thực tế trong giảng dạy phự hợp với nội dung bài học; 4 + Giỏo viờn sử dụng ngụn ngữ chuẩn xỏc, trong sỏng, sinh động, dễ hiểu, tỏc phong thõn thiện, khuyến khớch, động viờn học sinh học tập, tổ chức hợp lý cho học sinh làm việc cỏ nhõn và theo nhúm; + Dạy học sỏt đối tượng, coi trọng bồi dưỡng học sinh khỏ giỏi và giỳp đỡ học sinh học lực yếu kộm. - Đối với cỏc mụn học đũi hỏi năng khiếu như: Mĩ thuật, Âm nhạc, Thể dục cần coi trọng truyền thụ kiến thức, hỡnh thành kỹ năng, bồi dưỡng hứng thỳ học tập, khụng quỏ thiờn về đỏnh giỏ thành tớch theo yờu cầu đào tạo chuyờn ngành hoạ sỹ, nhạc sỹ, vận động viờn. - Tăng cường chỉ đạo đổi mới PPDH thụng qua cụng tỏc bồi dưỡng giỏo viờn và dự giờ thăm lớp của giỏo viờn, tổ chức rỳt kinh nghiệm giảng dạy ở cỏc tổ chuyờn mụn, hội thảo cấp trường, cụm trường, địa phương, hội thi giỏo viờn giỏi cỏc cấp. b) Đổi mới kiểm tra, đỏnh giỏ (KTĐG): - Những yờu cầu quan trọng trong đổi mới KTĐG là: + Giỏo viờn đỏnh giỏ sỏt đỳng trỡnh độ học sinh với thỏi độ khỏch quan, cụng minh và hướng dẫn học sinh biết tự đỏnh giỏ năng lực của mỡnh; + Trong quỏ trỡnh dạy học, cần kết hợp một cỏch hợp lý hỡnh thức tự luận với hỡnh thức trắc nghiệm khỏch quan trong KTĐG kết quả học tập của học sinh, chuẩn bị tốt cho việc đổi mới cỏc kỳ thi theo chủ trương của Bộ GDĐT. + Thực hiện đỳng quy định của Quy chế Đỏnh giỏ, xếp loại học sinh THCS, học sinh THPT do Bộ GDĐT ban hành, tiến hành đủ số lần kiểm tra thường xuyờn, kiểm tra định kỳ, kiểm tra học kỳ cả lý thuyết và thực hành. - Đổi mới đỏnh giỏ cỏc mụn Mỹ thuật, Âm nhạc (THCS), Thể dục (THCS, THPT): Đỏnh giỏ bằng điểm hoặc đỏnh giỏ bằng nhận xột kết quả học tập theo quy định tại Quy chế Đỏnh giỏ, xếp loại học sinh THCS, học sinh THPT sửa đổi. c) Đối với một số mụn khoa học xó hội và nhõn văn như: Ngữ văn, Lịch sử, Địa lớ, Giỏo dục cụng dõn, cần coi trọng đổi mới PPDH, đổi mới KTĐG theo hướng hạn chế chỉ ghi nhớ mỏy múc, khụng nắm vững kiến thức, kỹ năng mụn học. Trong quỏ trỡnh dạy học, cần đổi mới KTĐG bằng cỏch nờu vấn đề mở, đũi hỏi học sinh phải vận dụng tổng hợp kiến thức, kỹ năng và biểu đạt chớnh kiến của bản thõn. d) Từ năm học 2008-2009, tập trung chỉ đạo đỏnh giỏ sõu hiệu quả dạy học của mụn Giỏo dục cụng dõn để tiếp tục đổi mới PPDH, KTĐG nhằm nõng cao chất lượng mụn học này (cú hướng dẫn riờng). 5. Thực hiện cỏc nội dung giỏo dục địa phương (hướng dẫn tại cụng văn số 5977/BGDĐT- GDTrH ngày 07/7/2008) II. NHỮNG VẤN ĐỀ CỤ THỂ CỦA MễN CễNG NGHỆ 1. Thực hiện Kế hoạch giáo dục 1.1. Những vấn đề chung Từ năm học 2008-2009, Bộ GDĐT ban hành KPPCT, trong đó quy định thời l−ợng theo các phần, ch−ơng, các tiết thực hành, ôn tập và kiểm tra; các Sở GDĐT căn cứ KPPCT của Bộ GDĐT để xây dựng PPCT chi tiết cho từng bài, có thể tăng hoặc giảm thời l−ợng cho các bài trong sách giáo khoa (SGK) cho phù hợp với điều kiện của địa ph−ơng. Các quy định chi tiết cần phù hợp với đặc điểm của loại hình tr−ờng (công lập, ngoài công lập), thời gian học 1 buổi/ngày hoặc 2 buổi/ngày. Đối với các bài dạy 2 tiết hoặc những tiết dạy 2 bài giao cho giáo viên chủ động lựa chọn nội dung và phân chia thời l−ợng phù hợp. 5 Trong mỗi năm học, Cấp THCS và THPT có 37 tuần thực học. Môn Công nghệ với nội dung kiến thức và tổng số tiết nh− năm tr−ớc nh−ng đ−ợc dạy trong 37 tuần, đồng thời giảm bớt một số bài hoặc nội dung của một số bài, các Sở GDĐT chủ động điều chỉnh thời l−ợng của các bài cho phù hợp với nội dung. 1.2. Một số vấn đề cần chú ý khi thực hiện ch−ơng trình. a) Đối với tích hợp nội dung các môn học: Từ năm học 2008-2009, Bộ GDĐT chỉ đạo thực hiện dạy tích hợp giáo dục bảo vệ môi tr−ờng và Hoạt động Giáo dục h−ớng nghiệp vào môn Công nghệ, cụ thể: - Đối với tích hợp giáo dục bảo vệ môi tr−ờng: Căn cứ vào văn bản h−ớng dẫn của Bộ GDĐT và tài liệu đ−ợc cấp phát “Giáo dục bảo vệ môi tr−ờng trong môn Công nghệ trung học cơ sở” do Nhà xuất bản Giáo dục phát hành để dạy tích hợp giáo dục bảo vệ môi tr−ờng vào các nội dung cụ thể của các bài học. - Đối với tích hợp Hoạt động giáo dục h−ớng nghiệp với môn Công nghệ (ở lớp 9) do giáo viên Công nghệ giảng dạy. Khi thực hiện, giáo viên chủ động nghiên cứu sách giáo viên Hoạt động giáo dục h−ớng nghiệp lớp 9, lựa chọn chủ đề phù hợp để tích hợp vào nội dung các bài giảng của môn Công nghệ. b) Giáo dục địa ph−ơng. Bộ GDĐT h−ớng dẫn thực hiện các nội dung giáo dục địa ph−ơng đối với một số môn học, trong đó có môn Công nghệ tại văn bản số 5977/BGDĐT-GDTrH ngày 07/7/2008. Đối với lớp 6 Thực hiện nh− quy định của ch−ơng trình, tuy nhiên GV có thể chủ động lựa chọn nội dung phù hợp với thực tế địa ph−ơng, cụ thể: 1. Ch−ơng I: May mặc trong gia đình, từ bài 5 đến bài 7. Tuỳ theo điều kiện cụ thể giáo viên (GV) có thể lựa chọn các sản phẩm khác phù hợp với địa ph−ơng để dạy thực hành, không bắt buộc dạy theo các bài thực hành trong sách giáo khoa (SGK). 2. Ch−ơng II: Trang trí nhà ở, từ bài 8 đến bài 14: - Phần lý thuyết GV dạy kỹ về nguyên tắc chung; - Phần thực hành, GV chọn các nội dung có trong SGK phù hợp với vùng miền, không nhất thiết phải dạy hết các nội dung. Cụ thể: a) Bài 8, 9: Sắp xếp đồ đạc hợp lý trong nhà ở và thực hành + Với các thành phố, thị xã, GV dạy học sinh (HS) sắp xếp theo các nội dung của nhà ở thành phố. + Đối với nông thôn, GV dạy học sinh sắp xếp theo nội dung nhà ở nông thôn. + Đối với miền núi, GV dạy sắp xếp theo nội dung nhà miền núi (nhà sàn). b) Bài 12, 13 và bài 14: + GV dạy các nguyên tắc chung; + Các nội dung thực hành GV chọn các loại hoa, cây cảnh phù hợp với những loại có ở địa ph−ơng. 3. Ch−ơng III: Nấu ăn trong gia đình, từ bài 15-18 - Dạy nh− nội dung SGK. - Từ bài 18-20, GV lựa chọn các loại nguyên liệu phù hợp với thời vụ, sẵn có ở địa ph−ơng, không nhất thiết phải dạy theo các nội dung có trong SGK. - Nội dung các bài khác dạy theo SGK. 6 - Với thời l−ợng 2 tiết/tuần, giáo viên thực hiện dạy đúng PPCT, đủ số tiết quy định. Tuỳ theo từng bài cụ thể giáo viên tổ chức dạy học cho phù hợp với đối t−ợng học sinh, khuyến khích học sinh tự học tập, nghiên cứu, s−u tầm tranh ảnh, mẫu vật để giảng dạy. - Chủ động khai thác các trang thiết bị đã có và thiết bị dạy học đ−ợc cung ứng, giáo viên xây dựng kế hoạch thực hành và trình hiệu tr−ởng phê duyệt để đảm bảo dạy đủ các bài thực hành. Chú ý rèn luyện kĩ năng của học sinh theo yêu cầu của chuẩn kiến thức, kĩ năng. Thông qua dạy thực hành, giáo dục học sinh ý thức học tập, vận dụng kiến thức vào thực tế sản xuất và trong đời sống. Đối với Lớp 7. Phân môn nông nghiệp. Nội dung SGK Công nghệ 7 gồm 4 phần, 56 bài. Khi thực hiện giáo viên cần l−u ý bám sát Ch−ơng trình giáo dục phổ thông và kế hoạch giáo dục môn Công nghệ (52,5 tiết/năm, làm tròn là 52 hoặc 53 tiết) để xác định kiến thức cơ bản, trọng tâm cho phù hợp. Thực hiện đổi mới ph−ơng pháp dạy học, phát huy khả năng tự học của học sinh, chủ động tìm tòi kiến thức thông qua SGK, tài liệu tham khảo và thực tế cuộc sống dưới sự h−ớng dẫn của giáo viên. Những nội dung cho học sinh tự tìm hiểu phải có sự thống nhất trong tổ chuyên môn và đ−ợc hiệu tr−ởng đồng ý. Từ năm học 2008-2009, Bộ GDĐT h−ớng dẫn các Sở GDĐT đ−ợc lựa chọn và thay thế một số nội dung cho phù hợp với điều kiện thực tế địa ph−ơng, cụ thể nh− sau: 1. Đối với vùng nông thôn, Phần Trồng trọt và Chăn nuôi dạy bắt buộc, GV thực hiện theo phân phối ch−ơng trình quy định; phần Lâm nghiệp và Thủy sản, tùy theo điều kiện cụ thể của địa ph−ơng chọn 1 trong 2 phần nói trên, thời l−ợng còn lại để ôn tập, củng cố kiến thức môn Công nghệ, không sử dụng cho các môn học khác. 2. Đối với vùng đô thị, có thể chuẩn bị tài liệu để dạy nuôi trồng, chăm sóc cây cảnh, vật cảnh, thủy canh rau sạch, các giải pháp sinh học bảo vệ môi tr−ờng... để thay thế cho một số bài của phần Trồng trọt và Chăn nuôi; một số hay toàn bộ phần Lâm nghiệp và Thủy sản; thời l−ợng còn lại dùng để ôn tập củng cố kiến thức môn Công nghệ, không sử dụng cho môn học khác. Bài kiểm tra học kỳ I được thực hiện sau khi học xong phần trồng trọt và 4 tiết của phần Lõm nghiệp (hoặc Thủy sản). Đối với Lớp 8. Phân môn Công nghiệp. Nội dung SGK Công nghệ 8 gồm 3 phần, 59 bài. Khi thực hiện giáo viên cần l−u ý trong PPCT một số bài chuyển sang cho HS tự đọc do GV h−ớng dẫn hoặc không dạy để phù hợp phù hợp với vùng miền. Với những nội dung bài t−ơng tự hoặc có nguyên tắc hoạt động, nguyên lí làm việc giống nhau giáo viên chỉ cần dạy kĩ một bài và h−ớng dẫn học sinh tự đọc. Phải thực hiện đúng phân phối ch−ơng trình, đủ số tiết quy định cho từng bài, đủ nội dung trong sách giáo khoa. Giáo viên chủ động phân chia nội dung giảng dạy cho phù hợp với trình độ nhận thức của học sinh. Tăng c−ờng h−ớng dẫn học sinh tự học, đọc tài liệu tham khảo, phần “có thể em ch−a biết” để mở rộng hiểu biết. Không nhất thiết phải dạy hết tất cả nội dung của SGK, có thể giao cho học sinh tự đọc, giáo viên kiểm tra. - Tuỳ theo điều kiện cơ sở vật chất, thiết bị dạy học của tr−ờng giáo viên cần khai thác triệt để để dạy đủ các tiết thực hành. Trong quá trình giảng dạy phải đảm bảo hình thành cho học sinh thói quen vận dụng kiến thức đ−ợc học vào sản xuất và trong cuộc sống. - Kiểm tra đánh giá: Thực hiện kiểm tra đúng số tiết quy định trong phân phối ch−ơng trình. Giáo viên chủ động trong việc bố trí kiểm tra th−ờng xuyên đúng quy định của Bộ GDĐT. Kiểm tra định kỳ (1 tiết) kết hợp hình thức tự luận với trắc nghiệm. - Thiết bị dạy học: Ch−ơng trình Công nghệ 8 cần nhiều thiết bị, giáo viên cần triệt để sử dụng các thiết bị đ−ợc Bộ GDĐT cung cấp, chủ động khai thác các thiết bị đã có của nhà trờng để giảng dạy có hiệu quả. Từ năm học 2008-2009, Bộ GDĐT cho phép các Sở đ−ợc lựa chọn và thay thế một số nội dung cho phù hợp với điều kiện thực tế địa ph−ơng, cụ thể nh− sau: 7 1. Phần Vẽ kỹ thuật dạy theo quy định của ch−ơng trình. 2. Phần Cơ khí: - Bài 19: H−ớng dẫn HS tự đọc - Bài 21, 22: dạy 2 nội dung C−a và khoan kim loại; 2 nội dung dũa và đục h−ớng dẫn HS tự đọc. - Bài 25: H−ớng dẫn HS tự đọc. 3. Phần Kĩ thuật điện - Bài 42: H−ớng dẫn HS tự đọc - Bài 43: Không dạy nội dung thực hành bếp điện, nồi cơm điện. - Bài 44: Không dạy nội dung máy bơm n−ớc. Đối với lớp 9. Ch−ơng trình gồm 18 môđun, mỗi môđun dạy với thời l−ợng 35 tiết (1 tiết/tuần), gồm các môđun sau: 1. Cắt may 10. Sửa chữa xe đạp 2. Nấu ăn 11. Gia công gỗ 3. Đan len 12. Soạn thảo văn bản bằng máy vi tính 4. Làm hoa - Cắm hoa 13. Trồng lúa 5. Thêu 14. Trồng hoa 6. Quấn máy biến áp một pha 15. Trồng cây rừng 7. Lắp đặt mạng điện trong nhà 16. Trồng cây ăn quả 8. Lắp đặt mạch điện trang trí, báo hiệu 17. Trồng cây ăn quả 9. Gò kim loại 18. Nuôi thuỷ sản Nội dung các môđun là những ứng dụng của kỹ thuật cơ bản vào thực tiễn sản xuất và đời sống, đ−ợc xây dựng trên cơ sở những kiến thức cơ bản HS đã học ở lớp 6, 7 và lớp 8. Hiện nay Bộ GDĐT đã biên soạn 5 môđun : Cắt may, Nấu ăn, Trồng cây ăn quả, Sửa chữa xe đạp và Lắp đặt mạng điện trong nhà. Bộ GDĐT h−ớng dẫn thực hiện nh− sau: - Các tr−ờng lựa chọn 1 trong 5 môđun Bộ đã biên soạn hoặc tổ chức biên soạn các môn đun khác phù hợp với địa ph−ơng để giảng dạy. - Ngoài 18 môđun trên, các địa ph−ơng có thể tổ chức biên soạn tài liệu thuộc các lĩnh vực khác để giảng dạy cho phù hợp với vùng miền, điều kiện thực tế của địa ph−ơng. Ví dụ nh− : Trồng, chăm sóc cây hoa, cây cảnh, cây cảnh trang trí, cải tạo môi tr−ờng sống, nuôi cá ba sa; kỹ thuật nuôi ong lấy mật; Kỹ thuật nuôi cá hồi ở vùng lạnh... Việc tổ chức biên soạn các tài liệu để thay thế cho các môđun hoặc nội dung trong SGK phải thực hiện theo đúng quy định về biên soạn tài liệu của Bộ GDĐT. Cụ thể: - Phải đ−ợc Sở GDĐT phê duyệt, tổ chức thẩm định và báo cáo về Bộ GDĐT để biết. - Thực hiện ch−ơng trình + Môđun Cắt may: • Chỉ dạy môđun này khi tr−ờng có phòng máy may hoặc liên hệ tỡm sự hỗ trợ của các cơ sở sản xuất may. 8 • Khi dạy phần này phải kết hợp dạy lí thuyết và dạy thao tác sử dụng dụng cụ, tập vẽ các bản vẽ cắt may, tập cắt, may một số kiểu quần áo; kết quả phải có sản phẩm để đánh giá cho điểm. • Bài kiểm tra học kì hoặc cuối năm (2 tiết), giáo viên có thể tổ chức kiểm tra vấn đáp lí thuyết kết hợp với thực hành các thao tác cơ bản. + Môđun Nấu ăn • Để dạy môđun này cần xây dựng kế hoạch thực hành từ đầu năm học, lựa chọn địa điểm thực hành, chuẩn bị chu đáo dụng cụ (bếp, xoong, nồi, rổ, rá, dao...); cần có kế hoạch chuẩn bị nguyên liệu, phụ liệu nấu ăn. • Để đảm bảo số giờ thực hành quy định, trong phân phối ch−ơng trình cần kết hợp dạy lí thuyết và thực hành ở các bài lí thuyết. • Các bài thực hành trong sách giáo khoa bắt buộc phải thực hiện. • Khi giảng dạy cần chú ý bảo đảm các điều kiện an toàn lao động. • Bài kiểm tra học kì hoặc cuối năm (2 tiết), giáo viên có thể tổ chức kiểm tra lí thuyết kết hợp với thực hành, có các tiêu chí đánh giá thực hành. + Môđun Trồng cây ăn quả • Trong điều kiện hiện tại của đa số các trường thì môđun này dễ thực hiện. Giáo viên cần chuẩn bị trớc địa điểm (vườn trường), các nguyên, vật liệu thực hành cần thiết như: cây chủ, mầm để chiết ghép, cây giống (nhãn, vải, xoài); các dụng cụ thực hành (dao , kéo, băng nilon, dây buộc...). • Cần kết hợp giữa giảng dạy lí thuyết và thực hành. • Chú ý đến thực hiện nội quy, an toàn trong thực hành; không cho học sinh tiếp xúc với thuốc sâu, hoá chất độc hại. + Môđun Lắp đặt mạng điện trong nhà • Giáo viên cần khai thác các loại thiết bị đã có trong phòng thí nghiệm, chuẩn bị chu đáo các dụng cụ cần thiết, có kế hoạch chuẩn bị nguyên, vật liệu thực hành. • Các giờ lí thuyết bổ trợ cho học sinh nghiên cứu kĩ sơ đồ lí thuyết; giờ thực hành giáo viên cần giới thiệu kĩ sơ đồ lắp đặt, nối dây, công dụng các loại dụng cụ, những chú ý khi ghép nối thiết bị với nhau. • Tr−ớc khi vận hành mạng điện giáo viên phải kiểm tra cẩn thận, tuyệt đối không cho học sinh tự đóng mạch điện. + Môđun Sửa chữa xe đạp • Kết hợp vừa dạy lí thuyết và dạy thực hành. • Chuẩn bị ph−ơng tiện để thực hành (2 − 4 chiếc xe đạp khác nhau, có loại thay đổi được tỉ số truyền), dụng cụ sửa chữa xe đạp t−ơng ứng với số xe đạp, các loại nguyên liệu khác nh−: dầu bôi trơn, dầu điêzen, mỡ bôi trơn, giẻ lau, khay đựng, bàn chải nhỏ, cữ ... • Giáo viên phải chú ý cho học sinh nắm được quy trình sửa chữa. - Kiểm tra đánh giá + Đảm bảo đủ bài kiểm tra theo quy định của Bộ. Kiểm tra th−ờng xuyên giáo viên tự bố trí. + Các bài thực hành phải có nhận xét, cho điểm, đánh giá. + Trong mỗi môđun có 2 bài kiểm tra định kì, thực hiện kiểm tra theo các hình thức: Kết hợp với kiểm tra lí thuyết với thực hành, kiểm tra lí thuyết sử dụng câu hỏi tự luận hoặc trắc nghiệm. + Bài kiểm tra học kì I và Bài kiểm tra cuối năm học 9 • Kiểm tra thực hành kết hợp với kiểm tra lí thuyết. - Thiết bị dạy học Tuỳ theo tình hình thực tế có x−ởng tr−ờng, thiết bị dạy học loại nào thì nên h−ớng học sinh vào học môđun đó. Phải triệt để tận dụng các loại thiết bị đã có kết hợp với mua mới để tổ chức dạy, học đảm bảo đủ số tiết thực hành. Trong giảng dạy giáo viên nên chia theo nhóm để khắc phục tình trạng số l−ợng thiết bị không đủ. Tăng c−ờng sử dụng các loại tranh ảnh, mô hình, bản vẽ phóng to để dạy lí thuyết bổ trợ, chú ý cho học sinh quan sát thao tác, nắm đ−ợc quy trình thực hành, công dụng và cách sử dụng các loại dụng cụ. 2. Sử dụng thiết bị giáo dục, dạy thực hành Do đặc thù của môn Công nghệ, có nhiều bài thực hành, giáo viên cần triệt để sử dụng các thiết bị đ−ợc Bộ, Sở GDĐT cung ứng, chủ động khai thác các thiết bị đã có của tr−ờng, tự s−u tầm, làm thêm các thiết bị dạy học khác để giảng dạy. Tr−ớc khi giảng dạy cần chuẩn bị chu đáo, làm thử nhiều lần để nắm chắc các thao tác kỹ thuật, chủ động h−ớng dẫn học sinh thực hiện. Căn cứ điều kiện cơ sở vật chất, thiết bị dạy học của tr−ờng giáo viên cần khai thác triệt để các thiết bị đã có để dạy đủ các bài thực hành. Bộ GDĐT khuyến khích giáo viên sử dụng các trang thiết bị nh− máy tính, máy chiếu, các phần mềm ứng dụng để giảng dạy. Trong quá trình sử dụng trang thiết bị dạy học nói chung và thiết bị của phần điện tử và phân điện kỹ thuật lớp 8, 9 nói riêng cần chú ý đến những điều kiện đảm bảo an toàn cho giáo viên và học sinh. Phải thực hiện nghiêm những quy định trong nội quy thực hành. Đối với giáo viên cần thực hiện nh− sau: - Kế hoạch bài dạy thực hành phải đề cập đến biện pháp an toàn khi dạy học. - Trong khi dạy phải đảm bảo kỉ luật trật tự, tuyệt đối cấm học sinh đùa nghịch khi thực hành. - Thực hành trên các loại máy móc, thiết bị, nối mạch điện... giáo viên phải kiểm tra an toàn tr−ớc khi cho học sinh vận hành. - Sử dụng các loại dụng cụ đúng mục đích. Khi dạy thực hành phải đảm bảo mục tiêu của bài học, hình thành cho học sinh những kỹ năng cần thiết: hiểu, biết đ−ợc quy trình công nghệ để vận dụng vào thực tế sản xuất và đời sống. Tuỳ theo nội dung cụ thể từng bài với điều kiện trang thiết bị dạy học của tr−ờng, vật liệu thực hành có ở địa ph−ơng để vận dụng cho phù hợp. Các bài thực hành cần xây dựng kế hoạch từ đầu năm học để chuẩn bị đầy đủ trang thiết bị, dụng cụ và nguyên vật liệu khi thực hành. ở những tr−ờng không đủ điều kiện để tổ chức học thực hành, giáo viên cần chủ động tổ chức cho học sinh tham quan theo yêu cầu của ch−ơng trình. Nếu không có đủ điều kiện dạy thực hành, tổ chức tham quan các tr−ờng cần báo cáo với Sở GDĐT để tìm ph−ơng án thay thế. Để dạy thực hành hiệu quả, giáo viên cần báo cáo với hiệu tr−ởng nhất thiết phải bố trí, sắp xếp tiết thực hành cho hợp lý, tuỳ theo thời l−ợng bài thực hành bố trí dạy cách tuần với thời l−ợng từ 2 đến 3 tiết liền. 3. Kiểm tra, đánh giá Việc kiểm tra, đánh giá đối với học sinh thực hiện theo Quy chế đánh giá, xếp loại học sinh THCS và học sinh THPT và các văn bản h−ớng dẫn của Bộ GDĐT. Giáo viên chủ động bố trí kiểm tra th−ờng xuyên theo quy định. Các bài kiểm tra định kì (1 tiết) thực hiện theo quy định trong PPCT, cần kết hợp kiểm tra cả lý thuyết và thực hành. Nội dung đề bài kiểm tra cần kết hợp câu hỏi trắc nghiệm khách quan với tự luận để học sinh làm quen với hình thức này, có cơ sở học lên các lớp trên. Giáo viên phải căn cứ vào chuẩn kiến thức, kỹ năng và yêu cầu về thái độ của Ch−ơng trình giáo dục phổ thông; căn cứ vào thực tế trình độ học sinh của tr−ờng và h−ớng dẫn của Bộ GDĐT về đổi mới kiểm tra đánh giá để ra đề kiểm tra nhằm đánh giá đúng thực chất trình độ của học sinh, đảm bảo tính khách quan, công bằng. Tuỳ theo yêu cầu mứ