Tham luận: Một số giải pháp nâng cao chất lượng trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi môn tiếng anh

Báo cáo tham luận về bồi dưỡng học sinh giỏi môn Tiếng Anh MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG TRONG CÔNG TÁC BỒI DƯỠNG HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH Kính thưa quý vị đại biểu Thưa toàn thể hội nghị Được sự cho phép của chủ trì Hội nghị, tôi xin đại diện cho Tổ Anh văn xin được trình bày tham luận “Một số giải pháp nâng cao chất lượng trong công tác bồi dưỡng HSG môn Tiếng Anh” Người xưa đã từng nói “Hiền tài là nguyên khí quốc gia”. Vì vậy bồi dưỡng học sinh giỏi là một công tác mũi nhọn trong việc nâng cao dân trí, đào tạo nguồn lực, bồi dưỡng nhân tài cho nhà trường nói riêng, cho địa phương và cho huyện nói chung; và là một trong những nhiệm vụ quan trọng của ngành giáo dục chúng ta. Bồi dưỡng HSG là công việc khó khăn, lâu dài, đòi hỏi nhiều công sức của thầy và trò. Hàng năm, qua các kỳ thi HSG bộ môn Tiếng Anh, thi IOE các cấp, tổ Tiếng anh đã gặt hái được những thành công nhất định, đóng góp vào thành tích HSG chung của trường, của huyện. I. Đặc điểm tình hình: 1. Thuận lợi: Công tác bồi dưỡng học sinh giỏi luôn được BGH nhà trường quan tâm, giúp đỡ, tạo điều kiện thuận lợi, đánh giá, động viên khen thưởng kịp thời cho cả giáo viên và học sinh. Nhà trường có kế hoạch và phân công phân nhiệm cụ thể cho từng giáo viên. Đội ngũ giáo viên giảng dạy bộ môn Tiếng anh nhiệt tình, có tinh thần trách nhiệm, có trình độ chuyên môn vững vàng. Cơ sở vật chất nhà trường tương đối đáp ứng đủ cho công tác dạy và học bồi dưỡng; Môi trường dạy học thân thiện, tích cực; Học sinh trong đội thi HSG có ý thức học tập tốt. Học sinh tham gia thi IOE có nhiều kiến thức và sẽ tham gia tốt kỳ thi HSG Tiếng Anh do các cấp tổ chức. II. Khó khăn: Kỹ năng nghe và nói Tiếng anh của HS chưa đáp ứng tốt của yêu cầu thi HSG; Các em chưa có môi trường rèn luyện kỹ năng ngôn ngữ; Tài liệu và các nội dung giảng dạy, các đề cương… cho việc bồi dưỡng HSG vừa thiếu vừa không có sự chỉ đạo cụ thể của ngành cho bộ môn. Giáo viên dạy bồi dưỡng đều tự soạn chương trình dạy, theo kinh nghiệm của bản thân, theo chủ quan, tự nghiên cứu, tự sưu tầm tài liệu … Bên cạnh đó kiến thức bồi dưỡng quá rộng giáo viên khó xác định trọng tâm cần chuyển tải Là môn học khó nên chất lượng học sinh cũng như sự yêu thích của các em hạn chế, tâm lý sợ thi, sợ rớt của các em trong đội tuyển …. đây là những khó khăn lớn của người làm công tác bồi dưỡng HSG nói chung, bồi dưỡng HSG môn Tiếng anh nói riêng. Giáo viên dạy bồi dưỡng vừa phải lo đảm bảo chất lượng đại trà, phải hoàn thành nhiệm vụ chủ nhiệm lớp, công tác kiêm nhiệm vì thế cường độ làm việc sẽ ảnh hưởng đến việc đầu tư cho công tác bồi dưỡng HSG. Học sinh bị chi phối nhiều bởi các môn học, học chính khóa, học thêm các em lớp 9 còn học thêm để chuẩn bị vào 10…các em chưa bố trí được thời gian tự bồi dưỡng môn Tiếng anh, luyện tập thêm ở nhà, nếu các em không đầu tư nhiều thời gian cho việc tự học thì kết quả không cao là điều tất yếu. III. Kết quả đạt được: Xác định được thuận lợi, khó khăn trong công tác bồi dưỡng HSG nhất là bộ môn Tiếng anh, năm học 2012-201 tôi được nhà trường phân công giảng dạy bộ môn Tiếng anh khối 9, bản thân luôn cố gắng nhiệt tình, được sự hỗ trợ, động viện của nhà trường, các đồng nghiệp nên trong năm học vừa qua đã có học sinh tham gia thi IOE: …. em đạt cấp huyện; …… cấp tỉnh; …… cấp Quốc gia. Bộ môn Tiếng anh, thi trong kỳ thi HSG; đạt …. em cấp huyện; …… cấp tỉnh. Có được kết quả trên là nhờ vào sự cố gắng của cả thầy và trò, chủ trương và tạo điệu kiện tốt nhất của nhà trường, sự giúp đỡ của đồng nghiệp, phụ huynh học sinh và ngành giáo dục huyện. Phải nói là sự cố gắng của học sinh: Trần Quỳnh Nhiên, bản thân em là HS có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn thế mà em đã vươn lên học giỏi, mang thành tích về cho bản thân, nhà trường. IV. Một số giải pháp: Từ thực tế của bản thân, chúng tôi nhận thấy để nâng cao chất lượng trong công tác bồi dưỡng HSG Tiếng Anh cần thực hiện một số giải pháp như sau: 1. Về chương trình bồi dưỡng: Đây là cái khó nhất (theo tôi nghĩ), chúng ta cần phải biết trang bị cho các em cái gì, kiến thức nào là quan trọng và cần thiết so với yêu cầu kỳ thi HSG, chúng cần biên soạn chương trình, nội dung bồi dưỡng cụ thể, rõ ràng, chi tiết cho từng khối lớp, từng mảng kiến thức, rèn các kỹ năng ngôn ngữ theo số tiết quy định nhất định. Xác định rõ trọng tâm kiến thức giảng dạy cho từng khối lớp, tránh trùng lặp; Chương trình bồi dưỡng cần liên thông, từ cơ bản đến nâng cao và mở rộng, từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp. Cần nắm chắc phương pháp khi truyền đạt cho các em. VD: đối với bộ môn tiếng Anh, chúng tôi phải lựa chọn các dạng bài phát triển vốn từ vựng, mẫu câu, luyện phát âm..v.v. và đặc biệt chú trọng rèn luyện bốn kĩ năng : nghe, nói, đọc, viết cho học sinh.  + Đối với dạy kĩ năng nói: Dạy kĩ năng nói là dạy học sinh có thể tham gia các đoạn đối thoại đơn giản trong và ngoài nhà trường. Học sinh có thể luyện nói thông qua hoạt động vấn đáp giữa giáo viên và học sinh, giữa học sinh và học sinh trong thảo luận nhóm đôi, đóng vai.    + Đối với dạy kĩ năng đọc: Để dạy đọc hiệu quả cần phải đa dạng hóa các hình thức. VD: đọc cá nhân theo cặp, nhóm, đọc trả lời câu hỏi, đọc kể lại, đọc phân vai, đọc chính tả…    + Đối với dạy viết: Mục tiêu của kĩ năng này là học sinh có thể viết được đoạn văn ngắn, đơn giản về các chủ đề quen thuộc. Giáo viên cần giới thiệu chủ đề, viết mẫu, có chấm chữa lỗi cho học sinh cẩn thận.    + Đặc biệt là với dạy kĩ năng nghe, phải tiến hành theo ba giai đoạn: Trước khi nghe, trong khi nghe và sau khi nghe. Nghe để lấy ý chính, nghe chi tiết, nghe hoàn thành bài tập, nghe kiểm tra đáp án và cần đa dạng các hình thức nghe: Có thể nghe băng, nghe đĩa, nghe qua video, nghe thầy cô, nghe các bạn, nghe theo nhóm, theo cặp  … Tài liệu bồi dưỡng: giáo viên tìm tòi, sưu tầm, dựa vào nội dung kiến thức phù hợp trong các đề thi HSG các năm, thông qua việc trao đổi chuyên môn, chia sẻ với đồng nghiệp trong và ngoài đơn vị. 2. Thời gian bồi dưỡng: Có kế hoạch bồi dưỡng ngay từ đầu năm học, nếu từ trong hè càng tốt, liên tục và đều đặn, không dồn ép ở tháng cuối trước kỳ thi. Trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi khâu đầu tiên là khâu phát hiện và tuyển chọn học sinh. Tuyển chọn của chúng tôi là căn cứ vào thành tích, kết quả HS ở các năm học trước, căn cứ kết quả thi HSG cấp trường (được tổ chức đúng quy chế và nghiêm túc). Bên cạnh đó giáo viên đứng lớp trực tiếp phát hiện lựa chọn những học sinh có chút năng khiếu, tố chất và đặc biệt phải có sự yêu thích với môn học đó. Bởi nếu không có trí lực và tình yêu đối với môn học thì các em khó mà theo được lớp học bồi dưỡng học sinh giỏi. Nếu được bồi dưỡng liên tục qua nhiều năm học thì đến kỳ thi HSG ở lớp 9 các em có kiến thức chắc hơn, khả năng thi đậu là cao hơn. 3.Về đội ngũ: Đây cũng là yếu tốt quyết định về kết quả bồi dưỡng HSG, giáo viên được phân công có kinh nghiệm, có thể phân công giảng dạy chuyên sâu theo từng mảng kiến thức hoặc theo từng kỹ năng ngôn ngữ (nghe, nói, đọc, viết) Muốn có HSG phải có thầy giỏi, vì thế người thầy phải luôn có ý thức tự học, tự rèn, tích lũy tri thức và kinh nghiệm, trau dồi chuyên môn, luôn xứng đáng là “Người dẫn đường tin cậy” của các em. Hướng dẫn các em tự học ở nhà, cung cấp hoặc giới thiệu cho các em các thông tin, các địa chỉ tài liệu để các em tự học, tự nghiên cứu, tự bổ sung kiến thức. Hướng dẫ các em tự bồi dưỡng và kỹ năng làm bài ở từng dạng khác nhau. Giáo viên phải tạo hứng thú cho HS say mê học Tiếng Anh, tổ chức các hoạt động học tập lành mạnh giúp các em phát triển kỹ năng ngôn ngữ, tạo sự thư giãn cho HS trong các giờ học…Động viên các em tham gia các kỳ thi Tiếng Anh trên mạng, viết bài theo chủ đề .. Để phát huy tính tích cực, tự giác, tự lực của học sinh chúng tôi hướng dẫn các em sử dụng các loại tài liệu sách vở, băng đĩa phù hợp với trình độ của mình để tự rèn luyện thêm ở nhà, khuyến khích các em xem các chương trình tiếng Anh trên tivi, nghe các  chương trình Tiếng Anh qua radio và tham gia sinh hoạt các câu lạc bộ, festival Tiếng Anh…       Đồng thời tôi hướng dẫn học sinh độc lập suy nghĩ, sáng tạo khi giải quyết vấn đề, dạy học sinh phương pháp tự học, tự tìm tòi không ngừng.          Mặt khác chúng tôi thường xuyên sưu tầm các bộ đề thi từ cấp huyện, thành phố, tỉnh, quốc gia nhằm giúp học sinh tiếp xúc làm quen với nhiều dạng đề, nhiều kiểu bài . Phối hợp với phụ huynh học sinh, các giáo viên bộ môn của các em trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi. Làm tốt công tác khuyến khích động viên như các phần quà nhỏ cho các em có bài thi tốt, động viên tinh thần các em trước các kỳ thi … Trên đây là tham luận của chúng tôi về công tác bồi dưỡng học sinh giỏi môn Tiếng Anh nhằm tham gia xây dựng biện pháp bồi dưỡng học sinh giỏi trong năm học 2013-2014. Chúng tôi rất mong được quý vị đại biểu và Hội nghị góp ý để chúng tôi có thêm kinh nghiệm trong công tác dạy bồi dưỡng HSG môn Tiếng Anh. Cuối cùng kính chúc quý vị đại biểu sức khỏe Chúc hội nghị CC VC nhà trường thành công tốt đẹp.