Tiết 33 Giảng văn: Đất nước (Nguyễn Đình Thi)

Ngµy so¹n: Ngµy gi¶ng: TiÕt 33- Gi¶ng v¨n: §Êt n­íc NguyÔn §×nh Thi . A. PhÇn chuÈn bÞ: I. Yªu cÇu bµi d¹y: 1.Gióp h/s: - C¶m xóc cña nhµ th¬ trong mïa thu lµm chñ ®Êt n­íc. - H×nh ¶nh cã t/ chÊt kh¸i qu¸t vµ gîi c¶m m¹nh mÏ cña bµi th¬. - NT cña bµi th¬. - RLKN ph©n tÝch. 2. GD h/s lßng yªu n­íc. Tr©n träng th¬ k/c. II. ChuÈn bÞ: - GV: SGK , SGV, Häc tèt v¨n 12, PTBGTPV 12.. Gi¸o ¸n. - HS : SGK, So¹n bµi theo HD. B. PhÇn thÓ hiÖn trªn líp: * æn ®Þnh tæ chøc: I. KiÓm tra bµi cò: (5') 1. C©u hái §äc thuéc lßng 7 c©u th¬ ®Çu, cho biÕt c¶m xóc cña nhµ th¬? 2. §¸p ¸n: - §äc ®óng, diÔn c¶m. - T¹i mïa thu VB nhµ th¬ hoµi niÖm vÒ mïa thu HN - ®Ñp, buån. II. D¹y bµi míi: * Lêi vµo bµi (1’): C¶m xóc cña nhµ th¬ trong t­ thÕ lµm chñ vËn mÖnh cïng tinh thÇn ®Êu tranh quËt c­êng ®­îc thÓ hiÖn ntn? II. §o¹n 2: (16’) ? §äc ®.th¬ cho biÕt c¶m nhËn cñaE vÒ m¹ch th¬, m¹ch c¶m xóc ë ®©y? ? ''Mïa thu nay kh¸c råi'', theo E nh.th¬ muèn so s¸nh víi mïa thu nµo? - M¹ch th¬ ®ét ngét thay ®æi: tõ hoµi niÖm vÒ mïa thu qu¸ khø vôt trë vÒ víi mïa thu hiÖn t¹i: muµ thu VB, mïa thu k/c. -> So víi mïa thu x­a cña HN lµ ®Ñp nh­ng buån, cßn mïa thu nay kh¸c h¼n- nh.th¬ kh¼ng ®Þnh ''kh¸c råi'' Kh¸c vÒ : thêi gian, kh«ng gian- gi÷a qu¸ khø vµ hiÖn t¹i, gi÷a kh«ng gian t.phè vµ nói rõng VB. §Æc biÖt ®©y lµ mïa thu k/c, con ng ®­îc tù do, lµm chñ vïng k/c. GV: Sau ch.dÞch Thu §«ng VB 1947, cuéc k/c b­íc vµo giai ®o¹n míi víi tiÒm lùc v÷ng vµng; Thùc tÕ Êy ®· t¹o cho nh.th¬ nh÷ng c¶m xóc míi mÎ, t­¬i ®Ñp vÒ ®Êt n­íc vµ mïa thu. ? T©m tr¹ng nh.th¬ biÓu hiÖn NTN? ? T×m trong ®o¹n th¬ nh÷ng thñ ph¸p NT gióp biÓu ®¹t t/tr¹ng cña nh.th¬? ph©n tÝch? -> ''T«i ®øng vui nghe''- > t/tr¹ng nh.th¬ v« cïng phÊn chÊn, høng khëi tù hµo. + Sö dông ®iÖp ng÷ ''cña chóng ta'' kÕt hîp tõ chñ ®Þnh ''®©y'' + Sö dông thñ ph¸p liÖt kª (nói rõng, nh÷ng c¸nh ®ång, dßng s«ng, ng¶ ®­êng...) kÕt hîp nh÷ng tÝnh tõ ®Þnh tÝnh (th¬m m¸t, b¸t ng¸t, ®á nÆng phï sa) -> Gîi c¸i bao qu¸t toµn c¶nh non s«ng ®Êt n­íc; Võa gîi lªn sù ph× nhiªu, giµu cã cña non s«ng. + ChuyÓn ®æi c¸ch x­ng h«: Tõ c¸i t«i tr÷ t×nh sang c¸i ta réng lín, ®¹i diÖn cho céng ®ång... kh¼ng ®Þnh quyÒn vµ t­ thÕ lµm chñ. + NhÞp th¬ s«i næi, dån dËp bëi sù xuÊt hiÖn cña hµng lo¹t vÇn tr¾c (phÊp phíi, ¸o míi, biÕc, th¬m m¸t b¸t ng¸t) + H.¶nh nh©n ho¸ ''Trêi xanh thay ¸o míi'' (thay ®æi kh«ng khÝ, s¾c mµu, trë nªn t­¬i th¾m, trÎ trung.) -> BiÓu ®¹t thµnh c«ng t.tr¹ng vui s­íng, trµo d©ng, ph¬i phíi, s¶ng kho¸i cña nh.th¬. GV: T.H÷u trong bµi''Hoan h«...” còng viÕt: ''Cña ta, trêi ®Êt ,®ªm ngµy, Nói kia, ®åi nä, s«ng nµy cña ta !'' Víi N§T, niÒm vui ®­îc thèt ra b»ng lêi (T«i ®øng vui nghe..) th× ph¶i lµ niÒm vui lín lao l¾m. B»ng nhÞp ®iÖu th¬ s«i næi, kháe kho¾n, trÎ trung, nh.th¬ nh­ cuèn chóng ta vµo sèng cïng trong 1 t/tr¹ng h¹nh phóc bÊt tËn. ? Trong t/tr¹ng ®ã, nh.th¬ nghe thÊy, nh×n thÊy, c¶m nhËn ®iÒu g× vÒ ®Êt n­íc? - L¾ng nghe 1 mïa thu k/c, t­¬i t¾n, trÎ trung (thiªn nhiªn trong biÕc, con ng nãi c­êi vui t­¬i) - Nh×n thÊy non s«ng ®.n­íc thËt ®Ñp, thËt giµu tiÒm n¨ng (c¸nh ®ång, dßng s«ng) - C¶m nhËn c¶ chiÒu dµi l/sö DT, truyÒn thèng quÝ b¸u cña DT: anh hïng, kiªn c­êng, bÊt khuÊt. GV: C¶m nhËn giµu suy t­ëng cña nh.th¬ vÒ truyÒn thèng ®· gióp ch.ta c¶m nhËn râ 1 ®iÒu: TruyÒn thèng chÝnh lµ n¬i khëi ph¸t, lµ ngän nguån søc m¹nh cña ch.ta trong h.t¹i. Tõ t­îng thanh ''r× rÇm'' gîi Ên t­îng s©u s¾c vÒ 1 tiÕng nãi «ng cha tõ ngµn x­a ''Th­ë mang g­¬m ®i më n­íc'' l­u truyÒn, vang väng trong lßng ®Êt mÑ tíi hiÖn t¹i, nh¾c nhë con ch¸u h·y gi÷ g×n m¶nh ®Êt thiªng liªng nµy. ? Tõ c¸i nh×n, tÇm nh×n Êy, em thÊy thÕ ®øng cña nh.th¬ NTN? ? Em cã n.xÐt g× vÒ ND,NT cña ®.th¬? -> Lµ thÕ ®øng cña con ng ë trªn cao, cã tÇm nh×n bao qu¸t, réng kh¾p, thÕ ®øng cña 1 con ng kiªu h·nh ngÈng cao ®Çu -> §ã còng lµ thÕ ®øng cña c¶ 1 DT trong thêi k× l/sö míi (lµm chñ vïng c¨n cø CM vµ s«i næi tham gia k/c ®Ó b¶o vÖ nÒn §LDT.) * Tãm l¹i: + §o¹n th¬ lµ sù hßa quyÖn gi÷a chÊt tr÷ t×nh bay bæng vµ chÊt chÝnh luËn s©u s¾c, thÓ hiÖn râ ®.®iÓm th¬ N§T. +Trong ®.th¬, ta nhËn thÊy t×nh yªu quª h­¬ng, ®Êt n­íc s©u s¾c cña N§T. +Sù vËn ®éng cña m¹ch th¬ còng lµ sù vËn ®éng t­ t­ëng cña nh.th¬. (c¸ch nh×n, c¶m nhËn vÒ mïa thu.) Vui s­íng víi mïa thu ®Çy ý nghÜa cña vïng k/c, N§T c¶m nhËn s.s¾c gi¸ trÞ cña l/sö DT trong chÝnh h.thùc cuéc k/c chèng P'. III. §o¹n 3: (15’) ? E cho biÕt, ë phÇn th¬ cuèi, n.th¬ kh¾c ho¹ cho ng ®äc thÊy râ h.¶nh nµo? ?E h·y t×m nh÷ng thñ ph¸p NT mµ n.th¬ sö dông ë 2 c©u th¬ nµy? ? HiÖu qu¶ diÔn ®¹t? -> H.¶nh ®Êt n­íc trong cuéc k/c chèng P': §au th­¬ng mµ anh dòng. * §.n­íc ®au th­¬ng: ''Nh÷ng c¸nh ®ång quª..... trêi chiÒu'' + Thñ ph¸p nh©n ho¸ (c¸nh ®ång quª ch¶y m¸u, d©y thÐp gai ®©m n¸t trêi chiÒu) + NT t­¬ng ph¶n (c¸nh ®ång, trêi chiÒu > < téi ¸c huû diÖt c/s) + Sö dông ng«n ng÷ t¹o h×nh cña ®iÖn ¶nh... + Tõ ng÷ m¹nh, t¸c ®éng vµo Ên t­îng ng ®äc: ch¶y m¸u, ®©m n¸t. -> D.t¶ h/¶nh ®Êt n­íc ®au th­¬ng. Thùc tÕ ®©y lµ h.¶nh xuÊt ph¸t tõ h.thùc (n.th¬ quan s¸t ®­îc tõ 1 chiÒu hµnh qu©n qua B¾c Giang). N.th¬ ®· n©ng lªn thµnh biÓu t­îng kh¸i qu¸t vÒ h.¶nh ®.n­íc trong ®au th­¬ng. GV: Hai c©u th¬ míi ®äc t­ëng nh­ chØ m« t¶ ngo¹i c¶nh, nh­ng thùc ra thÓ hiÖn t/tr¹ng v« cïng ®au xãt cña n.th¬ tr­íc c¶nh q.h­¬ng bÞ tµn ph¸. ? Trong khæ th¬, t¹i sao ®ang tõ miªu t¶ ®.n­íc ®au th­¬ng mµ n.th¬ l¹i nãi tíi 1 t/tr¹ng cô thÓ, d/chøng? ? Tõ ®ã nh.th¬ ®· kh¾c ho¹ h.¶nh ®.n­íc ®øng lªn NTN? -> Mét t/c¶m th­êng trùc kh«ng phót ngu«i quªn n/vô chung. “Bçng bån chån nhí m¾t ng yªu'' t/c¶m thËt ®ét xuÊt. - Trªn c¸i th­êng trùc cã c¸i ®ét xuÊt mèi t­¬ng quan riªng chung trong lßng ng c/sÜ ®­îc diÔn ®¹t tháa ®¸ng, s©u nÆng. (M¾t ng­êi yªu nh­ thóc giôc ng c/sÜ nhanh chãng ®¸nh ®uæigiÆc thï, nhanh chãng trë vÒ gi¶i phãng quª h­¬ng, thñ ®«.) §Êy lµ yÕu tè, lµ ®éng c¬ tiÕp thªm søc m¹nh ®Ó ng lÝnh v÷ng b­íc ch.®Êu v× quª h­¬ng ®Êt n­íc. C¸i c¸ nh©n vµ c¸i chung ®· hoµ quyÖn víi nhau lµm bõng s¸ng lªn ý th¬ ''tuyªn chiÕn'', ''quyÕt tö'' víi kÎ thï. * §.n­íc ®øng lªn: + C¨m hên (d/c) tõ h/¶nh mang ý nghÜa phæ qu¸t (gèc lóa, bê tre- ®¹i diÖn cho con ng lao ®éng VN) vµ thÓ th¬ 6 ch÷ kÕt hîp 7 ch÷ ®· nhÊn m¹nh nçi c¨m hên s.s¾c. + V÷ng vµng, m¹nh mÏ (khæ 9,10) + Hiªn ngang, ngoan c­êng (khæ 10,11) -> ThËt lµ 1 søc sèng m·nh liÖt, phi th­êng ®¸ng kinh ng¹c. N.th¬ khÐo lÐo t«n lªn h.¶nh kh¸i qu¸t vÒ ®.n­íc ®øng lªn tõ h.¶nh nh÷ng con ng­êi cô thÓ. -> H.¶nh nh÷ng ng ''¸o v¶i'', hä ®É ®øng lªn ®Ó chë che, b¶o vÖ ®.n­íc ''«m ®.n­íc'' (võa cô thÓ ho¸ lßng yªu n­íc, võa gîi thÕ chë che). B»ng h.¶nh th¬ Êy, N§T ®· gãp 1 tiÕng nãi s.s¾c vÒ CNAHCM cao ®Ñp cña VN: B×nh dÞ mµ anh hïng. ? Bµi th¬ kÕt l¹i b»ng h.¶nh nµo? ? Khæ th¬ cã g× ®Æc biÖt vÒ h×nh thøc? ? H.thøc NT ®ã biÓu ®¹t ®iÒu g×? - ''Sóng næ rung trêi.... ®øng dËy s¸ng lßa.'' + ThÓ th¬ 6 ch÷ ng¾n gän + NhÞp th¬ ng¾n, dån dËp + Hµng lo¹t ®éng tõ m¹nh(...) khiÕn tø th¬ còng nh­ rïng rïng chuyÓn ®éng, cuån cuén s«i trµo. -> BiÓu ®¹t søc m¹nh hïng tr¸ng, hµo khÝ ngót trêi cña n­íc VN ®øng lªn k/c, ®¸nh giÆc thï. ThËt ®Ñp, hµo hïng vµ ®¸ng kh©m phôc. GV: Thùc tÕ h/¶nh cã ý nghÜa nµy còng xuÊt ph¸t tõ 1 sù quan s¸t cô thÓ cña n.th¬ vÒ diÔn biÕn chiÕn tr­êng §iÖn Biªn -> tõ h.¶nh rÊt ®çi hµo hïng ®ã, N§T ®· dùng lªn 1 bøc t­îng ®µi ®.n­íc sõng s÷ng, chãi loµ trªn c¸i nÒn cña m¸u, löa, bïn lÇy, trong 1 kh«ng gian dån dËp, ©m vang tiÕng sóng næ rung trêi -> h.¶nh th¬ mang tÇm vãc sö thi hoµnh tr¸ng. * Tãm l¹i: khæ th¬ cuèi chÝnh lµ sù ph¸t triÓn, lµ sù tæng hîp vµ lµ ®Ønh cao h.¶nh ®.n­íc ®øng lªn trong k/c. C. Tæng kÕt: (4’) ? Nªu dÆc s¾c vÒ NT? ? Kh¸i qu¸t néi dung bµi th¬? 1. NghÖ thuËt: M¹ch c¶m xóc cña t.gi¶ ®i tõ hiÖn t¹i ®Õn víi qu¸ khø råi trë vÒ hiÖn t¹i. + Giäng th¬ p.phó, ®a d¹ng, ®Ëm chÊt nh¹c + Ng«n ng÷, h.¶nh th¬ giµu søc gîi h×nh, gîi c¶m, giµu s¾c th¸i héi ho¹. + Tõ h.¶nh thùc, cô thÓ mµ n©ng lªn thµnh biÓu t­îng kh¸i qu¸t, h×nh t­îng NT -> Tiªu biÓu cho p.c¸ch NT th¬ N§T. 2. Néi dung: + C¶m xóc lín- c¶m xóc ®.n­íc tinh tÕ mµ s©u xa. + T×nh c¶m yªu n­íc ch©n thµnh, cô thÓ, kh¸i qu¸t rÊt l«gÝc biÖn chøng. + Tù hµo vÒ 1 ®.n­íc anh hïng. * Cñng cè: (2') ? Häc xong b.th¬, em thÝch nhÊt c©u th¬ nµo, v× sao? §¸p: (dù kiÕn) c©u th¬ ''¤i nh÷ng c¸nh ®ång....... chiÒu'' H.¶nh ®.n­íc ®au th­¬ng ®­îc d.®¹t víi nhiÒu thñ ph¸p NT: nh©n ho¸, t­¬ng ph¶n, ng«n ng÷ t¹o h×nh cña ®iÖn ¶nh. Tõ ng÷ m¹nh t¸c ®éng vµo Ên t­îng ng ®äc (ch¶y m¸u, ®©m n¸t ) III. H­íng dÉn häc bµi ë nhµ :(2') Bµi cò: - Häc thuéc bµi th¬ - N¾m néi dung bµi häc - Ph©n tÝch hoÆc b×nh gi¶ng 3 khæ th¬ ®Çu. 2. Bµi míi: §äc v¨n b¶n '' Vî chång A Phñ'' + Tãm t¾t t.phÈm. + H.t­îng nh©n vËt MÞ, APhñ. Ngµy so¹n: Ngµy gi¶ng: TiÕt 34 - Gi¶ng v¨n Vî chång A Phñ T« Hoµi A. PhÇn chuÈn bÞ : I. Yªu cÇu bµi d¹y: 1. Gióp h/s: - C¶m nhËn ®­îc t­ t­ëng nh©n ®¹o cña TP, thÊy râ sè phËn bi th¶m cña ng n«ng d©n T.B¾c d­íi chÕ ®é XH cò vµ t/thÇn ®Êu tranh ®Ó tù gi¶i phãng cña hä. - ThÊy ®­îc nh÷ng nÐt ®Æc s¾c trong NT viÕt truyÖn cña THoµi: KÓ chuyÖn