Trường THCS Quảng Đông - Giáo án Ngữ văn 6

Ngày soạn: 16/8/2013 TUẦN 1- TIẾT 1 Tõ vµ cÊu t¹o cña tõ tiÕng viÖt I.MỤC TIÊU 1. Kiến thức - Định nghĩa về từ, từ đơn, từ phức, các loại từ phức. - Đơn vị cấu tạo từ tiếng Việt. 2. Kỹ năng: - Nhận diện, phân biệt được: + Từ và tiếng + Từ đơn và từ phức + Từ ghép và từ láy. - Phân tích cấu tạo của từ. 3.Thái độ: Giáo dục các em biết yêu quí, giữ gìn sự trong sáng của vốn từ tiếng Việt. II.CHUẨN BỊ G:Soạn bài, bảng phụ H: §äc tr­íc bµi III.TIẾN TRÌNH DẠY HỌC Hoạt động 1:Khởi động 1.Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra sự chuẩn bị của hs 2.Bài mới: ë TiÓu häc, c¸c em ®· ®ùoc häc vÒ tiÕng vµ tõ. TiÕt häc nµy chóng ta sÏ t×m hiÓu s©u thªm vÒ cÊu t¹o cña tõ tiÕng ViÖt ®Ó gióp c¸c em sö dông thuÇn thôc tõ tiÕng ViÖt. Ho¹t ®éng 2: H×nh thµnh kiến thức Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung G treo b¶ng phô ghi mÉu. G gäi H ®äc mÉu. ? Trưíc mçi g¹ch chÐo lµ 1 tõ, em h·y cho biÕt c©u v¨n trªn cã mÊy tõ ? Vµ cã bao nhiªu tiÕng( mçi mét con ch÷ lµ mét tiÕng) ? VËy tiÕng vµ tõ trong c©u v¨n trªn cã cÊu t¹o ntn? TiÕng dïng ®Ó lµm g×? ? 9 tõ trong VD trªn khi kÕt hîp víi nhau cã t¸c dông g×?(t¹o ra c©u cã ý nghÜa) ? Tõ dïng ®Ó lµm g×? ? Khi nµo mét tiÕng cã thÓ coi lµ mét tõ? ->Khi nó có nghĩa ? Tõ nhËn xÐt trªn em h·y rót ra kh¸i niÖm tõ lµ g×? * GV nhÊn m¹nh kh¸i niÖm vµ cho hs ®äc ghi nhí ? ë TiÓu häc c¸c em ®· ®­îc häc vÒ tõ ®¬n, tõ phøc, em h·y nh¾c l¹i kh¸i niÖm vÒ c¸c tõ trªn? H/s th¶o luËn nhãm. Ph©n läai tõ ®¬n vµ tõ phøc - §¹i diÖn nhãm lªn tr×nh bµy KQu¶, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt bæ sung. ? Dùa vµo b¶ng ph©n lo¹i h·y chØ ra sù kh¸c nhau gi÷a tõ phøc vµ tõ ®¬n? ? CÊu t¹o cña tõ ghÐp vµ tõ l¸y cã g× gièng nhau vµ cã g× kh¸c nhau ? - Giống: Đều là những từ có từ 2 tiếng trở lên - Khác: + từ ghép: quan hệ với nhau về mặt nghĩa + Từ láy: quan hệ với nhau về láy âm giữa các tiếng ? Vậy trong từ có những từ loại nào? từ đơn là gì? từ phức là gì? trong từ phức có những kiểu từ nào?từ ghép và từ láy có cấu tạo gì giống và khác nhau? Gọi học sinh đọc phần ghi nhớ ? Hai tõ phøc trång trät, ch¨n nu«i cã g× gièng vµ kh¸c nhau? + Gièng: ®Òu lµ tõ phøc (gåm hai tiÕng) + Kh¸c: Ch¨n nu«i: gåm hai tiÕng cã quan hÖ vÒ nghÜa - Trång trät gåm hai tiÕng cã quan hÖ l¸y ©m I. Tõ lµ g× ? 1.Ví dụ: ThÇn /d¹y/ d©n/ c¸ch/ trång trät/, ch¨n nu«i/vµ/ c¸ch/ ¨n ë/. 2. NhËn xÐt: - VD trªn cã 9 tõ, 12 tiÕng. - Cã tõ chØ cã mét tiÕng, cã tõ 2 tiÕng. - TiÕng dïng ®Ó t¹o tõ - Tõ dïng ®Ó t¹o c©u. - Khi mét tiÕng cã thÓ t¹o c©u, tiÕng Êy trë thµnh mét tõ. 3.Kết luận à Tõ lµ ®¬n vÞ ng«n ng÷ nhá nhÊt dïng ®Ó t¹o c©u. II.Từ đơn và từ phức 1.Ví dụ: Tõ /®Êy /níc/ ta/ ch¨m/ nghÒ/ trång trät/, ch¨n nu«i /vµ /cã/ tôc/ ngµy/ tÕt/ lµm /b¸nh chng/, b¸nh giÇy/. 2.Nhận xét : * Laäp baûng phaân loaïi . Kieåu caáu taïo töø Ví duï Töø ñôn Töø,ñaáy,nöôùc,ta,chaêm, ngheà,vaø,coù,tuïc,ngaøy,teát, laøm Töø phöùc Töø gheùp Baùnh chöng , baùnh giaày Töø laùy Troàng troït - Töø ñôn : Chæ coù 1 tieáng coù nghóa - Töø phöùc : Coù hai tieáng trôû leân gheùp laïi coù nghõóa taïo thaønh - Tõ ghÐp gåm 2 tiÕng cã quan hÖ vÒ nghÜa. - Tõ l¸y cã 2 tiÕng cã quan hÖ vÒ ©m. 3.Kết luận : Tõ Tõ ®¬n Tõ phøc Tõ ghÐp Tõ l¸y Hoạt động 3: Hướng dẫn về nhà -Nắm khái niệm từ là gì? Các kiểu câu tạo từ - Làm các bài tập sgk chuẩn bị cho tiết luyện tập. IV. RÚT KINH NGHIỆM ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ------------------------------------------------ Ngày soạn: 16/8/2013 TIẾT 2 Hoạt động 1: Khởi động 1.Kiểm tra bài cũ: Từ là gì? Các kiểu cấu tạo từ 2.Bài mới: Hoạt động 2: Luyện tập Bµi 1. a. Tõ nguån gèc, con ch¸u thuéc kiÓu tõ ghÐp. b. Tõ ®ång nghÜa víi tõ nguån gèc: Céi nguån, gèc g¸c... c. Tõ ghÐp chØ qua hÖ th©n thuéc: cËu mî, c« d×, chó ch¸u,anh em.. Bµi 2: C¸c kh¶ n¨ng s¾p xÕp: - ¤ng bµ, cha mÑ, anh chÞ, cËu mî... - B¸c ch¸u,chÞ em,d× ch¸u ,cha anh... Bµi 3: -Nªu c¸ch chÕ biÕn b¸nh: b¸nh r¸n, b¸nh n­íng, b¸nh hÊp, b¸nh nhóng... -Nªu tªn chÊt liÖu lµm b¸nh: b¸nh nÕp, b¸nh tÎ, b¸nh gai, b¸nh khoai, b¸nh ng«, b¸nh s¾n, b¸nh ®Ëu xanh... -TÝnh chÊt cña b¸nh: b¸nh dÎo, b¸nh phång, b¸nh xèp... - H×nh d¸ng cña b¸nh: b¸nh gèi, b¸nh khóc, b¸nh quÊn thõng... Bµi 4: - Miªu t¶ tiÕng khãc cña ng­êi - Nh÷ng tõ cã t¸c dông miªu ta ®ã: nøc në, sôt sói, r­ng røc... Bµi 5: - T¶ tiÕng c­êi: khóc khÝch, s»ng sÆc, h« hè, ha h¶, hÒnh hÖch... - T¶ tiÕng nãi: khµn khµn, lÌ nhÌ, thá thÎ, lÐo nhÐo, lÇu bÇu, sang s¶ng... - T¶ d¸ng ®iÖu: Lõ ®õ, l¶ l­ít, nghªnh ngang, ng«ng nghªnh, th­ít tha.. 3: Hướng dẫn về nhà -Làm hoàn chỉnh các bài tập. -soạn bài: Giao tiếp, văn bản và phương thức biểu đạt. +Đọc bài và soạn theo các yêu cầu sgk +Tìm hiểu chung về văn bản và phương thức biểu đạt. IV. RÚT KINH NGHIỆM ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ------------------------------------------------ Ngày soạn: 17/8/2013 TIẾT 3 GIAO TIẾP, VĂN BẢN VÀ PHƯƠNG THỨC BIỂU ĐẠT I.MỤC TIÊU 1/ KiÕn thøc: - S¬ gi¶n vÒ ho¹t ®éng truyÒn ®¹t,tiÕp nhËn t­ t­ëng t×nh c¶m b»ng ph­¬ng tiÖn ng«n tõ: giao tiÕp,v¨n b¶n,ph­¬ng thøc biÓu ®¹t,kiÓu v¨n b¶n. - Sù chi phèi cña môc ®Ých giao tiÕp trong viÖc lùa chän ph­¬ng thøc biÓu ®¹t ®Ó t¹o lËp v¨n b¶n. - C¸c kiÓu v¨n b¶n tù sù, miªu t¶,biÓu c¶m,lËp luËn,thuyÕt minh vµ hµnh chÝnh c«ng vô. 2. Kó naêng : - B­íc ®Çu nhËn biÕt vÒ viÖc lùa chän ph­¬ng thøc biÓu ®¹t phï hîp víi môc ®Ých giao tiÕp. - NhËn ra c¸c kiÓu v¨n b¶n ë 1 v¨n b¶n cho tr­íc c¨n cø vµo ph­¬ng thøc biÓu ®¹t. - NhËn ra t¸c dông cña viÖc lùa chän ph­¬ng thøc biÓu ®¹t ë 1 ®o¹n v¨n b¶n cô thÓ. II.CHUẨN BỊ Gi¸o viªn : Säan bµi.+ B¶ng phô Häc sinh : Säan bµi. III.TIẾN TRÌNH DẠY HỌC Hoạt động 1: Khởi động 1.Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra sự chuẩn bị của hs 2.Bài mới: Hoạt động 2:Hình thành kiến thức Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung VD: Khi ®i ®­êng, thÊy mét viÖc g×, muèn cho mÑ biÕt em lµm thÕ nµo? - KÓ hoÆc nãi. ? §«i lóc rÊt nhí b¹n th©n ë xa mµ kh«ng thÓ trß chuyÖn th× em lµm thÕ nµo? - ViÕt th­ ? Trong ®/s khi cã mét t­ t­ëng,t×nh c¶m, nguyÖn väng,( khuyªn nhñ muèn tá lßng yªu mÒn b¹n, muèn tham gia mét h/® do nhµ tr­êng tæ chøc...) Mµ cÇn biÓu ®¹t cho ng­êi hay ai ®ã biÕt th× em lµm thÕ nµo? - Nói hoặc viết ? Người này nghe người khác nói, người này đọc của người khác viết lµ hä đang làm gì với nhau? - Giao tiếp ? Người nói, người viết được gọi là hoạt động gì? - Truyền đạt ? Người nghe, người đọc gọi là hoạt động gì? - Tiếp nhận * GV: C¸c em nãi vµ viÕt nh­ vËy lµ c¸c em ®· dïng ph­¬ng tiÖn ng«n tõ ®Ó biÓu ®¹t ®iÒu m×nh muèn nãi. Nhê ph­¬ng tiÖn ng«n tõ mµ mÑ hiÓu ®­îc ®iÒu em muèn nãi, b¹n nhËn ®­îc nh÷ng t×nh c¶m mµ em g­Ø g¾m. §ã chÝnh lµ giao tiÕp. ? VËy giao tiÕp lµ g×? B»ng ph­¬ng tiÖn nµo? * GV chèt: ®ã lµ mèi quan hÖ hai chiÒu gi÷a ng­êi truyÒn ®¹t vµ ng­êi tiÕp nhËn. ? Khi muèn hiÓu ®­îc t­ t­ëng, t×nh c¶m, nguyÖn väng Êy 1 c¸ch ®Çy ®ñ trän vÑn cho ng­êi kh¸c hiÓu em ph¶i lµm thÕ nµo? - T¹o lËp v¨n b¶n " nãi cã ®Çu cã ®u«i, m¹ch l¹c,lý lÏ chÆt chÏ. Gv chuyÓn ý : VËy nh­ thÕ nµo lµ mét v¨n b¶n? G cho H/s ®äc c©u ca dao (sgk tr 16) ? C©u ca dao s¸ng t¸c ®Ó lµm g×? C©u ca dao nãi lªn vÇn ®Ò g× ? - C©u ca nªu ra 1 lêi khuyªn: khuyªn con ng­êi gi÷ ®óng lËp tr­êng t­ t­ëng kh«ng giao ®éng khi ng­êi kh¸c thay ®æi chÝ h­íng. ? Bµi ca dao ®­îc lµm theo thÓ th¬ g×? Hai c©u lôc vµ b¸t liªn kÕt víi nhau nh­ thÕ nµo? + Bµi ca dao lµm theo thÓ th¬ lôc b¸t, Cã sù liªn kÕt chÆt chÏ: . VÒ h×nh thøc: VÇn ªn . VÒ néi dung,ý nghÜa: C©u sau gi¶i thÝch râ ý c©u tr­íc. ? Theo em c©u ca dao ®ã cã thÓ coi lµ mét v¨n b¶n ch­a ? -> lµ mét v¨n b¶n v× cã néi dung trän vÑn, liªn kÕt m¹ch l¹c . * GV chèt: Bµi ca dao lµ mét v¨n b¶n: nã cã chñ ®Ò thèng nhÊt, cã liªn kÕt m¹ch l¹c vµ diÔn ®¹t trän vÑn ý. ? Theo em lêi ph¸t biÓucña c« hiÖu tr­ëng trong lÔ khai gi¶ng cã ph¶i lµ mét vb kh«ng? V× sao? - (Lµ vb.§©y lµ mét v¨n b¶n v× ®ã lµ chuçi lêi nãi cã chñ ®Ò, cã sù liªn kÕt vÒ néi dung: b¸o c¸o thµnh tÝch n¨m häc tr­íc, ph­¬ng h­íng n¨m häc míi." VB nãi.) ? Bøc th­ cã ph¶i lµ 1 vb¶n kh«ng? -( Lµ vb¶n viÕt, cã chñ ®Ò lµ th«ng b¸o t×nh h×nh lµ quan t©m tíi ng­êi nhËn th­.) ? §¬n xin häc, bµi th¬... cã ph¶i lµ vb kh«ng? (§Òu lµ vb v× chóng ®ªu lµ sù th«ng tin vµ cã m®Ých t­ t­ëng nhÊt ®Þnh.) ? VËy em hiÓu thÕ nµo lµ v¨n b¶n? Gi¸o viªn chèt l¹i : VËy v¨n b¶n lµ chuçi nãi miÖng hay bµi viÕt diÔn ®¹t mét néi dung t­¬ng ®èi trän vÑn ; cã liªn kÕt m¹ch l¹c ®Ó thùc hiÖn môc ®Ých giao tiÕp tïy theo môc ®Ých giao tiÕp cô thÓ mµ ng­êi ta sö dông c¸c kiÓu v¨n b¶n víi c¸c ph­¬ng thøc biÓu ®¹t phï hîp . - GV treo b¶ng phô - GV giíi thiÖu 6 kiÓu v¨n b¶n vµ ph­¬ng thøc biÕu ®¹t. - LÊy VD cho tõng kiÓu v¨n b¶n? Häc sinh ®äc c¸c kiÓu v¨n b¶n víi c¸c ph­¬ng thøc biÓu ®¹t. Môc ®Ých giao tiÕp cña tõng kiÓu v¨n b¶n ? (?) Coù taát caû maáykieåu vaên baûn ?Haõy neâu töøng loaïi vaên baûn vaø cho ví duï ? a: Töï söï : Trình baøy dieãn bieán söï vieäc Vd : Thaùnh gioùng , Taám Caùm. b: Mieâu taû :taùi hieän traïng thaùi söï vaät , con ngöôøi . Vd : Taû ngöôøi , taû thieân nhieân , söï vaät c: Bieåu caûm : baøy toû tình caûm , caûm xuùc Vd : Baøi thô caûnh khuya(HCM) d: Nghò luaän :Neâu yù kieán ñaùnh giaù , baøn baïc . Vd :” Aên quaû nhôù keû troàng caây” ñ: Thuyeát minh :giôùi thieäu ñaëc ñieåm , tính chaát , phöông phaùp Vd : giôùi thieäu veà caùc saûn phaåm söõa , thuoác …… e: Haønh chính – coâng vuï : trình baøy yù muoán , quyeát ñònh naøo ñoù , theå hieän quyeàn haïn , traùch nhieäm giöõa ngöôøi vaø ngöôøi . - Gi¸o viªn h­íng dÉn häc sinh lµm bµi tËp ( 1) Hµnh chÝnh c«ng vô ( 2 ) Tù sù ( 3) miªu t¶ (4) ThuyÕt minh (5) biÓu c¶m ( 6) NghÞ luËn ? Qua viÖc t×m hiÓu h·y cho biÕt: ThÕ nµo lµ ho¹t ®éng giao tiÕp? ThÕ nµo lµ mét v¨n b¶n? Cã mÊy VB? - H/s ®äc ghi nhí. I.T×m hiÓu chung vÒ v¨n b¶n vµ ph­¬ng thøc biÓu ®¹t. 1.V¨n b¶n vµ môc ®Ých giao tiÕp. - Giao tiÕp lµ häat ®éng truyÒn ®¹t, tiÕp nhËn t­ t­ëng, t×nh c¶m b»ng ng«n ng÷. -Văn bản: Vd: Þ Bµi ca dao lµ mét v¨n b¶n: nã cã chñ ®Ò thèng nhÊt, cã liªn kÕt m¹ch l¹c vµ diÔn ®¹t mét ý trän vÑn - >V¨n b¶n lµ chuçi lêi nãi, hay bµi viÕt, chñ ®Ò thèng nhÊt, liªn kÕt, chÆt chÏ, m¹ch l¹c... 2.KiÓu v¨n b¶n vµ ph­¬ng th­c biÓu ®¹t cña v¨n b¶n. - Có 6 kiểu văn bản ứng vói 6 phương thức biểu đạt - Tự sự - Miêu tả - Biểu cảm - Nghị luận - Thuyết minh - Hành chính – công vụ * Ghi nhí ( SGKtr 17 ) II.LuyÖn tËp: 1. Bµi tËp 1: a/ V¨n b¶n tù sù ( Cã ng­êi, cã viÖc,d/biÕn sù viÖc) b/ VB Mt¶: T¶ c¶nh TN ®ªm tr¨ng trên s«ng. c/ NghÞ luËn: Bµn luËn vÊn ®Ò lµm cho ®Êt n­íc giÇu m¹nh. d/ BiÓu c¶m:T/c tù tin, tù hµo cña c« g¸i. ®/ ThuyÕt minh: GthiÖu h­íng quay cña ®Þa cÇu. 2. Bµi tËp 2: “ Con rång ch¸u tiªn” " VB tù sù v× kÓ ng­êi, viÖc, lêi nãi,h®éng theo 1 diÔn biÕn nhÊt ®Þnh 3.Hướng dẫn về nhà -Nắm khái niệm giao tiếp, văn bản. -Các kiểu văn bản và mục đích giao tiếp của các kiểu vb đó -Soạn bài: Thánh Gióng +Đọc văn bản. +Tìm hiểu khái niệm truyền thuyết. +Tìm hiểu về sự ra đời của Thánh Gióng. +Ý nghĩa của một số chi tiết IV. RÚT KINH NGHIỆM ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ------------------------------------------------ Ngày soạn: 17/8/2013 TIẾT 4 THÁNH GIÓNG (Truyền thuyết) I.MỤC TIÊU 1.KiÕn thøc -Nh©n vËt,sù kiÖn,cèt truyÖn trong t¸c phÈm thuéc thÓ lo¹i truyÒn thuyÕt vÒ ®Ò tµi gi÷ n­íc. -Nh÷ng sù kiÖn vµ di tÝch ph¶n ¸nh lÞch sö ®Êu tranh gi­ n­íc cña «ng cha ta ®­îc kÓ trong mét t¸c phÈm truyÒn thuyÕt. 2.KÜ n¨ng -RÌn kÜ n¨ng ®äc- hiÓu v¨n b¶n truyÒn thuyÕt. -Ph©n tÝch mét sè chi tiÕt k× ¶o trong v¨n b¶n. -N¾m b¾t t¸c phÈm th«ng qua hÖ thèng c¸c sù viÖc ®­îc kÓ theo tr×nh tù thêi gian. 3.Th¸i ®é -Gi¸o dôc lßng tù hµo vÒ truyÒn thèng anh hïng trong lÞch sö chèng giÆc ngo¹i x©m cña d©n téc, lßng biÕt ¬n ®èi víi nh÷ng anh hïng cã c«ng víi ®Êt n­íc. II/ ChuÈn bÞ: 1.Giáo viên: Soạn bài,tranh ảnh về Thánh Gióng. 2.Học sinh: Soạn bài III.TIẾN TRÌNH DẠY HỌC Hoạt động 1: Khởi động 1.Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra sự chuẩn bị bài của hs 2.Bài mới: Chñ ®Ò ®¸nh giÆc cøu n­íc lµ chñ ®Ò lín, c¬ b¶n, xuyªn suèt LS v¨n häc VN nãi chung, v¨n häc d©n gian VN nãi riªng. Th¸nh Giãng lµ truyÖn d©n gian thÓ hiÖn rÊt tiªu biÓu vµ ®éc ®¸o chñ ®Ò nµy. §©y lµ mét c©u chuyÖn hay vµ hÊp dÉn, l«i cuèn biÕt bao thÕ hÖ ng­êi VN. §iÒu g× ®· lµm nªn søc hÊp dÉn, l«i cuèn cña c©u chuyÖn nh­ vËy? Hi väng r»ng bµi häc h«m nay c« trß chóng ta sÏ gi¶i ®¸p ®­îc th¾c m¾c ®ã. Hoạt động 2: Tìm hiểu chung Häat ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung Gv hướng dẫn hs tìm hiểu khái niệm truyền thuyết. GV h­íng dÉn ®äc : §äc to, l­u lo¸t, râ rµng, thay ®æi giäng theo tõng ®o¹n. "GV ®äc mÉu. - HS ®äc GV h­íng dÉn häc sinh t×m hiÓu ý nghÜa c¸c tõ khã ë phÇn chó thÝch . Chó ý c¸c tõ m­în chó thÝch: 5, 10, 11, 17 . ?Em h·y kÓ tãm t¾t nh÷ng sù viÖc chÝnh cña truyÖn? Nh÷ng sù viÖc chÝnh: - Sù ra ®êi cña Th¸nh Giãng - Th¸nh Giãng biÕt nãi vµ nhËn tr¸ch nhiÖm ®¸nh giÆc - Th¸nh Giãng lín nhanh nh­ thæi - Th¸nh Giãng v­¬n vai thµnh tr¸ng sÜ c­ìi ngùa s¾t ®i ®¸nh giÆc vµ ®¸nh tan giÆc. - Vua phong TG lµ Phï §æng Thiªn V­¬ng vµ nh÷ng dÊu tÝch cßn l¹i cña Th¸nh Giãng. ?Truyeän chia laøm maáy ñoaïn ? Ñaët tieâu ñeà cho caùc ñoaïn Hoạt động 3: Tìm hiểu văn bản Häc sinh theo dâi ®o¹n 1. ? Th¸nh Giãng ra ®êi nh­ thÕ nµo? - Bµ mÑ uím ch©n vµo vÕt ch©n to, thô thai, sinh con trai lªn 3 tuæi kh«ng biÕt nãi, biÕt c­êi, ®Æt ®©u n¨m ®Êy. ? NhËn xÐt vÒ sù ra ®êi cña Th¸nh Giãng? ->Mét ®øc trÎ ®­îc sinh ra nh­ Giãng lµ b×nh th­êng hay k× l¹ ? - Kh¸c th­êng, k× l¹, hoang ®­êng ?YÕu tæ kú l¹ Êy nhÊn m¹nh ®iÒu g× vÒ con ng­êi Thanh Giãng. ->Sù ra ®êi kh¸c th­êng cña Giãng. Lµ con ng­êi cña thÇn, th¸nh chø kh«ng ph¶i lµ ng­êi d©n b×nh th­êng ?T¹i sao t¸c gi¶ d©n gian kh«ng ®Ó Giãng lµ mét vÞ thÇn bçng xuÊt hiÖn mµ ®Ó Giãng sinh ra tõ gia ®×nh nhµ n«ng d©n? ->kh¼ng ®Þnh : Anh hïng lµ do d©n sinh ra, do d©n nu«i d­ìng GV: VÞ thÇn ®ã lín lªn nh­ thÕ nµo? ta t×m hiÓu tiÕp. ? GiÆc ¢n sang x©m l­îc, thÕ giÆc m¹nh “sø gi¶ ®i rao kh¾p n¬i t×m ng­êi cøu n­íc” chi tiÕt “ sø gi¶ ....n­íc” thÓ hiÖn ®iÒu g×? ->Lêi kªu gäi khÈn thiÕt cña non s«ng ®Êt n­íc tr­íc n¹n ngo¹i x©m vµ nhiÖm vô ®¸nh giÆc ngo¹i x©m lµ cña toµn d©n. ?Th¸nh Giãng cÊt tiÕng nãi khi nµo? + Nghe tiÕng sø gi¶ cËu bÐ bçng d­ng cÊt tiÕng nãi “¤ng vÒ t©u vua, s¾m cho ta mét con ngùa s¾t, mét ¸o gi¸p s¾t , vµ mét roi s¾t..." ? TiÕng nãi ®Çu tiªn cña Giãng lµ tiÕng nãi ®ßi ®i ®¸nh giÆc: TiÕng nãi ®ã cã ý nghÜa g× ? -> Lßng yªu n­íc, niÒm tin chiÕn th¾ng . GV: C©u nãi cña Giãng tãat lªn niÒm tin chiÕn th¾ng , ý thøc vÒ vËn mÖnh d©n téc , ®ång thêi thÓ hiÖn søc m¹nh tù c­êng cña d©n téc ta . Þ §©y lµ chi tiÕt thÇn k× cã nhiÒu ý nghÜa: ?Thánh Gióng đòi những gì ở sữ giả? Gioùng ñoøi ngöïa saét , roi saét , aùo giaùp saét ñeå ñaùnh giaëc cöùu nöôùc ? Giãng ®ßi ngùa s¾t, roi s¾t, gi¸p s¾t ®Ó ®i ®¸nh giÆc ®iÒu ®ã cã ý nghÜa g× ? *Sau khi gÆp sø gi¶ cËu bÐ cßn biÕn ®æi g× n÷a, tiết sau chúng ta sẽ tìm hiểu tiếp. I.Tìm hiểu chung 1.Khái niệm truyền thuyết - TruyÖn d©n gian truyÒn miÖng kÓ vÒ c¸c nh©n vËt, sù kiÖn cã liªn quan ®Õn lÞch sö thêi qóa khø. - Th­êng cã yÕu tè t­ëng t­îng k× ¶o. - ThÓ hiÖn th¸i ®é, c¸ch ®¸nh gi¸ cña nh©n d©n ®èi víi c¸c sù kiÖn vµ nh©n vËt LS. 2.Đọc- chú thích 3.Bố cục: bè côc 4 ®äan : §1 : Tõ ®Çu .. “ n¾m lÊy “ -> Sù ra ®êi cña Giãng . §2 : TiÕp ..” chó bÐ dÆn “ -> Giãng ®ßi ®i ®¸nh giÆc . §3 : TiÕp .. “ cøu n­íc” -> Giãng ®­îc nu«i lín ®Ó ®¸nh giÆc . §4 : Cßn l¹i : Giãng ®¸nh th¾ng giÆc vµ bay vÒ trêi . II.Tìm hiểu văn bản 1.Sù ra ®êi cña Th¸nh Giãng: - Bµ mÑ ­ím ch©n - thô thai 12 th¸ng míi sinh; - Sinh cËu bÐ lªn 3 kh«ng nãi, c­êi, ®i; Þ XuÊt th©n b×nh dÞ nh­ng còng rÊt thÇn k×. 2. Th¸nh Giãng lín lªn vµ ra trËn ®¸nh giÆc: - TiÕng nãi ®Çu tiªn cña Th¸nh Giãng lµ tiÕng nãi ®ßi ®¸nh giÆc. -> Lßng yªu n­íc, niÒm tin chiÕn th¾ng . + Ca ngîi ý thøc ®¸nh giÆc cøu n­íc: ban ®Çu nãi lµ nãi lêi quan träng, lêi yªu n­íc, ý thøc ®èi víi ®Êt n­íc ®­îc ®Æt lªn hµng ®Çu. + Giãng lµ h×nh ¶nh cña nh©n d©n, lóc b×nh th­êng th× ©m thÇm lÆng lÏ nh­ng khi n­íc nhµ gÆp c¬n nguy biÕn th× ®øng ra cøu n­íc ®Çu tiªn - Giãng ®ßi ngùa s¾t, roi s¾t, ¸o gi¸p s¾t . -> §¸nh giÆc cÇn cã c¶ vò khÝ s¾c bÐn . 3.Hướng dẫn về nhà -Nắm khái niệm về truyền thuyết. -Nắm nội dung bài học : +Sự ra đời của Thánh Gióng. +Tiếng nói đầu tiên của Thánh Gióng có ý nghĩa gì ? Soạn : Thánh Gióng (t2) +Sự lớn lên của TG thể hiện điều gì ?Tìm hiểu ý nghĩa của một số chi tiết. +Thánh Gióng bay về trời. IV.RÚT KINH NGHIỆM -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ------------------------------- Ngày.....tháng......năm 2013 Kí giáo án đầu tuần TTCM Lê Thanh ----------------------------------------------------------- Ngày soạn : 22/8/2013 TUẦN 2-TIẾT 5 THÁNH GIÓNG(T2) HDĐT (3-5P) : BÁNH CHƯNG BÁNH GIẦY Hoạt động 1 : Khởi động 1.Kiểm tra bài cũ : ?Khái niệm truyền thuyết ? ?Tiếng nói đầu tiên của Thánh Gióng có ý nghĩa gì ? 2.Bài mới : Hoạt động 2 : Tìm hiểu văn bản Hoạt động của thầy và trò Nội dung ?Sau khi gÆp sø gi¶ cËu bÐ cßn biÕn ®æi g× n÷a? + Lín nhanh nh­ thæi c¬m ¨n mÊy còng kh«ng no, ¸o võa mÆc song ®· ®øt chØ. ? VËy em cã nhËn xÐt g× tuæi th¬ cña Giãng? (?) T¹i sao lóc ®Êt n­íc b×nh yªn chó bÐ kh«ng lín mµ khi cã giÆc l¹i lín nhanh nh­ thæi nh­ vËy? ?ThÊy chó bÐ ¨n nhiÒu, lín nhanh bµ con ®· lµm g×? ViÖc lµm cña bµ con hµng xãm cã ý nghÜa nh­ thÕ nµo ? * GV: Ngµy nay ë lµng Giãng ng­êi ta vÉn tæ chøc cuéc thi nÊu c¬m, h¸i cµ nu«i Giãng. §©y lµ h×nh thøc t¸i hiÖn qu¸ khø rÊt giµu ý nghÜa. GV chuyÓn ý: GiÆc ®Õn nhµ Giãng ra trËn, Giãng ®¸nh giÆc ra sao? ? Tim nh÷ng chi tiÕt miªu t¶ chó bÐ chuÈn bÞ ra trËn ? + Giãng v­¬n vai biÕn thµnh tr¸ng sü m×nh cao h¬n tr­îng... ? Chi tiÕt nµy cã ý nghÜa g×? -> Sù v­¬n vai cña Giãng thÓ hiÖn søc m¹nh phi th­êng cña thÇn th¸nh. ?So s¸nh lùc l­îng cña Giãng víi giÆc ¢n ? - ( thÕ giÆc rÊt m¹nh, qu©n ®«ng) ? Giãng ®¸nh giÆc ntn? chi tiÕt “nhæ tre” cã ý nghÜa g×? NhËn xÐt vÒ c¸c chi tiÕt Êy? + Ngùa hÝ vang phun löa....giÆc chÕt nh­ r¹, roi s¾t g·y Giãng nhæ tre bªn ®­êng quËt vµo giÆc-> chi tiÕt k× l¹. *Giãng ®¸nh giÆc kh«ng nh÷ng b»ng vò khÝ mµ b»ng c¶ cá c©y cña ®Êt n­íc, b»ng nh÷ng g× cã thÓ giÕt ®­îc giÆc. B¸c Hå nãi: "Ai cã sóng th× dïng sóng, ai cã g­¬m th× dïng g­¬m, kh«ng cã g­¬m th× dïng cuèc, thuæng, gËy géc." ? Tõ ®ã em cã suy nghÜ g× vÒ h×nh ¶nh th¸nh Giãng khi ®¸nh giÆc? ? C©u chuyÖn kÕt thóc b»ng sù viÖc g×? §¸nh tan giÆc Giãng lµm g×? ? Cuèi bµi Giãng bay vÒ trêi...T¹i sao t¸c gi¶ d©n gian kh«ng ®Ó Giãng vÒ quª h­¬ng ®Ó h­ëng thô nh÷ng ngµy thanh b×nh? chi tiÕt nµy cã ý nghÜa g×? ->Giãng bay vÒ trêi lµ h×nh ¶nh ®Ñp ®Çy ý nghÜa: lµ vÞ thÇn gióp d©n ®¸nh giÆc kh«ng v× danh lîi vinh hoa...Giãng lµ non n­íc, ®Êt trêi, lµ biÓu t­îng cña ng­êi d©n V¨n Lang... Giãng sèng m·i...) §©y lµ sù ra ®i thËt k× l¹ mµ cïng thËt cao quÝ , chøng tá Giãng kh«ng mµng danh lîi, ®ång thêi cho chóng ta thÊy th¸i ®é cña nh©n d©n ta ®èi víi ng­êi anh hïng ®¸nh giÆc cøu n­íc. ND yªu mÕn, tr©n träng muèn gi÷ m·i h×nh ¶nh cña ng­êi anh hïng nªn ®· ®Ó giãng vÒ víi câi v« biªn, bÊt tö. Bay lªn trêi Giãng lµ non n­íc, lµ ®Êt trêi, lµ biÓu t­îng cña ng­êi d©n V¨n Lang. Häc sinh theo dâi ®o¹n cuèi. ? Nh÷ng dÊu tÝch ®Ó l¹i? -(Ao hå, lµng ch¸y, tre ®»ng ngµ...) ? Nhí ¬n Th¸nh Giãng vua vµ nh©n d©n ®· lµm g×? (LËp ®Òn thê, phong phï ®æng thiªn v­¬ng më héi Giãng .) GVliªn hÖ “Héi khoÎ phï ®æng” hµng n¨m thÓ hiÖn søc m¹nh cña nh©n d©n, khèi ®oµn kÕt d©n téc. ?Theo em truyÖn TG cã thËt kh«ng? ? Nh÷ng chi tiÕt nµo ®­îc coi lµ truyÒn thuyÕt? ? V× sao Tg d©n gian l¹i muèn coi TG lµ cã thËt? -(V× ND ta yªu n­íc mÕm ng­êi anh hïng, yªu mÕn truyÒn thèng anh hïng vµ tù hµo vÒ nã.Bëi vËy mµ nh©n d©n tin lµ cã thËt còng nh­ tin vµo søc m¹nh thÇn kúDT ) ? H×nh t­îng Th¸nh Giãng trong truyÖn thÓ hiÖn ®iÒu g×? Nªu ý nghÜa cña truyÖn? (ND: Ca ngîi ng­êi anh hïng lµng Giãng, thÓ hiÖn søc m¹nh kú diÖu cña ND ... ­íc m¬ cña ND b¶o vÖ v÷ng ch¾c tæ quèc. - NT: TruyÖn g¾n víi phong tôc, ®Þa danh, nh÷ng chi tiÕt k× l¹, kh¸c th­êng.) + H/s ghi nhí. II.Tìm hiểu văn bản - Giãng lín nhanh nh­ thæi. -Bµ con gãp g¹o thãc nu«i chó bÐ. + Giãng lín lªn b»ng thøc ¨n, ®å mÆc cña nh©n d©n, ®­îc nu«i d­ìng b»ng nh÷ng c¸i b×nh th­êng, gi¶n dÞ, Giãng kh«ng hÒ xa l¹ víi nh©n d©n. Giãng ®©u chØ lµ con cña mét bµ mÑ mµ lµ con cña c¶ lµng, cña nh©n d©n. + ND rÊt yªu n­íc, ai còng mong Giãng ra trËn. + Søc m¹nh cña Giãng lµ søc m¹nh cña toµn d©n. - Th¸nh Giãng ra trËn ®¸nh giÆc: Giãng v­¬n vai biÕn thµnh tr¸ng sü m×nh cao h¬n tr­îng... + §¸p øng nhiÖm vô cøu n­íc. ViÖc cøu n­íc lµ rÊt hÖ träng vµ cÊp b¸ch, Giãng ph¶i lín nhanh míi ®ñ søc m¹nh kÞp ®i ®¸nh giÆc. H¬n n÷a, ngµy x­a ND ta quan niÖm r»ng, ng­êi anh hïng ph¶i khæng lå vÒ thÓ x¸c, søc m¹nh, chiÕn c«ng. C¸i v­¬n vai cña Giãng ®Ó ®¹t ®Õn ®é phi th­êng Êy. + Lµ t­îng ®µi bÊt hñ vÒ sù tr­ëng thµnh v­ît bËc, vÒ hïng khÝ, tinh thÇn cña d©n téc tr­íc n¹n ngo¹i x©m. -Giãng ®¸nh giÆc kh«ng nh÷ng b»ng vò khÝ mµ b»ng c¶ cá c©y cña ®Êt n­íc - Giãng ®¸nh giÆc b»ng søc m¹nh kú diÖu cña nh©n d©n, cña thiªn nhiªn, cña ®Êt n­íc. ThÓ hiÖn søc m¹nh cña ng­êi x­a trong c«ng cuéc chèng giÆc ngo¹i x©m. 3. Th¸nh Giãng bay vÒ trêi: + GiÆc tan Giãng lªn ®Ønh nói cëi gi¸p s¾t bá l¹i, mét m×nh mét ngùa bay lªn trêi. -> H×nh t­îng Giãng sèng m·i, lµ vÞ thÇn gióp d©n ®¸nh giÆc. - DÊu tÝch cña nh­ng chiÕn c«ng cßn m·i III.Tổng kết 1.Nd:- Giãng lµ h×nh ¶nh cao ®Ñp cña ng­êi anh hïng ®¸nh giÆc . - Giãng lµ biÓu t­îng cña ý thøc vµ søc m¹nh tù c­êng cña d©n téc . 2.Nt: X©y dùng ng­êi anh hïng cøu n­íc trong truyÖn mang mµu s¾c thÇn k× víi nh÷ng chi tiÕt NT k× ¶o,phi th­êng-h×nh t­îng biÓu cho ý chÝ,søc m¹nh cña cäng ®ång ng­êi ViÑt tr­íc ho¹ x©m l¨ng. -C¸ch thøc x©u chuçi nh÷ng sù kiÖn LS trong qu¸ khø víi nh÷ng h×nh ¶nh thiªn nhiªn ®Êt n­íc:TT Th¸nh Giãng cßn lÝ gi¶i vÒ ao hå, nói sãc,tre ®»ng ngµ. HƯỚNG DẪN ĐỌC THÊM : BÁNH CHƯNG BÁNH GIẦY Gv giúp hs thấy được hình ¶nh con ng­êi trong c«ng cuéc dùng n­íc: 1. Më truyÖn: Vua Hïng chän ng­êi nèi ng«i - Hoµn c¶nh: giÆc ngoµi ®· yªn, ®Êt n­íc th¸i b×nh, ND no Êm, vua ®· giµ muèn truyÒn ng«i. - ý cña vua: ng­êi nèi ng«i vua ph¶i nèi ®­îc chÝ vua, kh«ng nhÊt thÕt lµ con tr­ëng. - H×nh thøc: ®iÒu vua ®ßi hái mang tÝnh chÊt mét c©u ®è ®Ó thö tµi.(Kh«ng hoµn toµn theo lÖ truyÒn ng«i tõ c¸c ®êi tr­íc: chØ truyÒn cho con tr­ëng. Vua chó träng tµi chÝ h¬n tr­ëng thø. §©y lµ mét vÞ vua anh minh) 2. DiÔn biÕn truyÖn: Cuéc thi tµi gi÷a c¸c «ng lang - C¸c «ng lang thi nhau lµm cç thËt hËu, thËt ngon. - Lang Liªu:+ Trong c¸c con vua, chµng lµ ng­êi rhiÖt thßi nhÊt + Tuy lµ Lang nh­ng tõ khi lín lªn chµng ra ë riªng, ch¨m lo viÖc ®ång ¸ng, trång lóa, trång khoai. Lang Liªu th©n th× con vua nh­ng phËn th× gÇn gòi víi d©n th­êng - ThÇn vÉn dµnh chç cho tµi n¨ng s¸ng t¹o cña Lang Liªu. - Tõ gîi ý, lang Liªu ®· lµm ra hai lo¹i b¸nh. 3. KÕt thóc truyÖn: KÕt qu¶ cuéc thi - Lang Liªu ®­îc chän lµm ng­êi nèi ng«i. - Hai thø b¸nh cña Lang Liªu võa cã ý nghÜa thùc tÕ: quÝ h¹t g¹o, träng nghÒ n«ng (lµ nghÒ gèc cña ®Êt n­íc lµm cho ND ®­îc no Êm) võa cã ý nghÜa s©u xa: §Ò cao sù thê kÝnh Trêi, §Êt vµ tæ tiªn cña nh©n d©n ta. - Hai thø b¸nh hîp ý vua chøng tá tµi ®øc cña con ng­êi cã thÓ nèi chÝ vua. §em c¸i quÝ nhÊt cña trêi ®Êt cña ruéng ®ång do chÝnh tay m×nh lµm ra mµ tiÕn cóng Tiªn V­¬ng, d©ng lªn vua th× ®óng lµ con ng­êi tµi n¨ng, th«ng minh, hiÕu th¶o. *NghÖ thuËt:- Sö dông chi tiÕt t­ëng t­îng ®Ó kÓ vÒ viÖc Lang Liªu ®­îc thÇn m¸ch b¶o :" Trong trêi ®Êt kh«ng cã g× quý b»ng h¹t g¹o" - Lèi kÓ chuyÖn DG: Theo tr×nh tù thêi gian. *ý nghÜa cña truyÖn:-B¸nh ch­ng , b¸nh giÇy lµ c©u chuyÖn suy t«n tµi n¨ng, phÈm chÊt con ng­êi trong viÖc x©y dùng ®Êt n­íc. 3.Hướng dẫn về nhà ? T¹i sao héi thi thÓ thao trong nhµ tr­êng l¹i