Đề thi tuyển sinh đại học, cao đẳng năm 2004 môn Văn - Khối C

bé gi¸o dôc vμ ®μo t¹o ------------------------- ®Ò ChÝnh thøc ®Ò thi tuyÓn sinh ®¹i häc, cao ®¼ng n¨m 2004 M«n: V¨n, Khèi C Thêi gian lμm bμi: 180 phót, kh«ng kÓ thêi gian ph¸t ®Ò ----------------------------------------- C©u I (2 ®iÓm) Tr×nh bμy nh÷ng nÐt chÝnh trong phong c¸ch nghÖ thuËt cña Tè H÷u. C©u II (5 ®iÓm) Anh/chÞ h·y ph©n tÝch bμi th¬ ChiÒu tèi (Mé) vμ bμi th¬ Gi¶i ®i sím (T¶o gi¶i) ë tËp NhËt kÝ trong tï (Ngôc trung nhËt kÝ) ®Ó lμm næi bËt nh÷ng nÐt ®Ñp trong t©m hån t¸c gi¶ Hå ChÝ Minh. C©u III (3 ®iÓm) Ph©n tÝch h×nh ¶nh thiªn nhiªn vμ con ng−êi ë phè huyÖn nghÌo lóc chiÒu tèi trong truyÖn ng¾n Hai ®øa trÎ cña Th¹ch Lam (chó ý lμm râ nh÷ng nÐt ®Æc s¾c trong nghÖ thuËt miªu t¶ cña t¸c gi¶). ---------------------------------------------------------------- C¸n bé coi thi kh«ng gi¶i thÝch g× thªm Hä vμ tªn thÝ sinh:....................................... Sè b¸o danh:........................ 1 bé gi¸o dôc vμ ®μo t¹o ------------------------- ®Ò chÝnh thøc §¸p ¸n – thang ®iÓm ®Ò thi tuyÓn sinh §¹i häc, Cao ®¼ng n¨m 2004 ---------------------------- M«n: V¨n, Khèi C (§¸p ¸n - Thang ®iÓm cã 03 trang) C©u ý Néi dung §iÓm I Nh÷ng nÐt chÝnh trong phong c¸ch nghÖ thuËt cña Tè H÷u 2,0 1 Th¬ Tè H÷u lμ th¬ tr÷ t×nh chÝnh trÞ, quan t©m thÓ hiÖn nh÷ng vÊn ®Ò lín, lÏsèng lín, t×nh c¶m lín cña c¸ch m¹ng vμ con ng−êi c¸ch m¹ng. Khuynh h−íngsö thi næi bËt trong nh÷ng s¸ng t¸c tõ cuèi cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p trë vÒsau. 0,5 2 Th¬ Tè H÷u trμn ®Çy c¶m høng l·ng m¹n, lu«n h−íng ng−êi ®äc tíi mét ch©n trêi t−¬i s¸ng. 0,5 3 Th¬ Tè H÷u cã giäng t©m t×nh, ngät ngμo, tha thiÕt - giäng cña t×nh th−¬ng mÕn. NhiÒu vÊn ®Ò chÝnh trÞ, c¸ch m¹ng ®· ®−îc thÓ hiÖn nh− nh÷ng vÊn ®Ò cñat×nh c¶m mu«n ®êi... 0,5 4 Th¬ Tè H÷u ®Ëm ®μ tÝnh d©n téc kh«ng chØ trong néi dung mμ cßn trong nghÖ thuËt biÓu hiÖn: c¸c thÓ th¬ vμ thi liÖu truyÒn thèng ®−îc sö dông nhuÇn nhuyÔn, ng«n tõ gi¶n dÞ, vÇn ®iÖu phong phó, nh¹c tÝnh dåi dμo... 0,5 L−u ý Cã thÓ nªu ®óng 4 ý nh− ®· tr×nh bμy trong ®¸p ¸n hoÆc bè côc néi dung tr¶ lêi thμnh 2 hay 3 ý, miÔn kh«ng bá sãt nh÷ng ®iÒu c¬ b¶n ®· ®−îc ®¸p ¸n ®Ò cËp tíi. II Ph©n tÝch bμi th¬ ChiÒu tèi (Mé) vμ bμi th¬ Gi¶i ®i sím (T¶o gi¶i) ë tËp NhËt kÝ trong tï (Ngôc trung nhËt kÝ) ®Ó lμm næi bËt nh÷ng nÐt ®Ñp trong t©m hån t¸c gi¶ Hå ChÝ Minh 5,0 1 Giíi thiÖu chung vÒ t¸c gi¶ Hå ChÝ Minh, t¸c phÈm NhËt kÝ trong tï vμ hai bμi th¬ (0,5 ®iÓm) a. Hå ChÝ Minh lμ nhμ c¸ch m¹ng vÜ ®¹i ®ång thêi lμ t¸c gia v¨n häc lín. Sù nghiÖp s¸ng t¸c cña B¸c phong phó, ®a d¹ng, gåm cã ba bé phËn chÝnh, trong®ã th¬ ca chiÕm mét vÞ trÝ næi bËt. NhËt kÝ trong tï (Ngôc trung nhËt kÝ) lμ t¸c phÈm th¬ tiªu biÓu, ®−îc viÕt trong kho¶ng thêi gian tõ mïa thu 1942 ®Õn mïathu 1943, tøc lμ thêi gian B¸c bÞ chÝnh quyÒn T−ëng Giíi Th¹ch b¾t giam t¹i Qu¶ng T©y (Trung Quèc). 0,25 b. ChiÒu tèi (Mé) vμ Gi¶i ®i sím (T¶o gi¶i) lμ hai bμi th¬ rÊt cã gi¸ trÞ cña tËpNhËt kÝ trong tï (Ngôc trung nhËt kÝ), võa gîi ®−îc c¶nh sèng gian tru©n cña B¸c trong nh÷ng ngμy bÞ giam cÇm võa mang tÝnh chÊt tù biÓu hiÖn s©u s¾c. Qua hai bμi, ta cã thÓ nhËn ra nh÷ng nÐt ®Ñp trong t©m hån t¸c gi¶ Hå ChÝ Minh. 0,25 2 Nh÷ng ®iÓm cÇn ph©n tÝch ë bμi ChiÒu tèi (Mé) (1,5 ®iÓm) a. Dï l©m vμo c¶nh bÞ ®äa ®μy, B¸c vÉn thÓ hiÖn t×nh c¶m yªu mÕn thiÕt tha vμ th¸i ®é ®ång c¶m, chia sÎ víi t¹o vËt, thiªn nhiªn vïng s¬n c−íc lóc chiÒu bu«ng. C¸nh chim mái mÖt (quyÖn ®iÓu) vμ chßm m©y lÎ loi (c« v©n) võa lμ ®èi t−îng cña niÒm th−¬ng c¶m võa chÝnh lμ biÓu hiÖn bªn ngoμi cña nçi buån trong lßng ng−êi tï trªn con ®−êng ®μy ¶i, xa ®Êt n−íc quª h−¬ng. 0,5 2 b. Sù chuyÓn c¶nh ë nöa sau bμi th¬ cho thÊy lßng yªu con ng−êi, yªu cuéc sèng ®Æc biÖt s©u s¾c cña B¸c. B¸c ®· nãi vÒ h×nh ¶nh c« g¸i xãm nói xay ng« víi biÕt bao c¶m xóc tr×u mÕn. B¸c hiÓu nçi nhäc nh»n vÊt v¶ cña ng−êi lao ®éng (côm tõ ma bao tóc ®−îc lÆp l¹i theo trËt tù ®¶o ng−îc ë c©u 3 vμ 4 gãp phÇn biÓu ®¹t ý nμy) nh−ng ®ång thêi còng nh×n thÊy nÐt ®Ñp riªng, chÊt th¬ riªng ë nh÷ng c¶nh ®êi b×nh dÞ (®iÒu Ýt gÆp trong th¬ cæ ®iÓn). 0,5 c. ¸nh hång cña lß than ®−îc nh¾c tíi ë cuèi bμi (qua ch÷ hång - nh·n tù trong t¸c phÈm) cho thÊy t©m tr¹ng B¸c ®ang chuyÓn biÕn tõ buån sang vui. Quan träng h¬n, nã gióp ta hiÓu ®−îc niÒm l¹c quan ®¸ng quý cña nhμ c¸ch m¹ng. Râ rμng trong hoμn c¶nh nμo B¸c còng h−íng tíi phÇn t−¬i s¸ng cña cuéc ®êi. 0,5 3 Nh÷ng ®iÓm cÇn ph©n tÝch ë bμi Gi¶i ®i sím (T¶o gi¶i) (2,0 ®iÓm) a. Gi¶i ®i sím I cho thÊy nh÷ng gian tru©n cña chuyÕn ®i ®μy, thÓ hiÖn c¸i nh×n thÊu suèt, ®iÒm tÜnh cña B¸c ®èi víi hoμn c¶nh. T− thÕ cña B¸c lμ t− thÕ ng−êi chiÕn sÜ, chñ ®éng, s½n sμng ®−¬ng ®Çu cïng thö th¸ch (®−îc h×nh t−îng hãa qua h×nh ¶nh ®ªm tèi, ®−êng xa, h×nh ¶nh nh÷ng c¬n giã l¹nh liªn tiÕp thæi tíi) do B¸c ý thøc ®−îc rÊt râ nh÷ng trë ng¹i tÊt yÕu trªn con ®−êng m×nh ®ang dÊn b−íc (chó ý ph©n tÝch khÝa c¹nh biÓu tr−ng cña c¸c h×nh ¶nh chinh nh©n, chinh ®å ) 0,75 b. Võa lªn ®−êng, B¸c ®· h−íng nh×n lªn trêi cao, t×m thÊy ë tr¨ng sao h×nh ¶nh cña ng−êi b¹n ®ång hμnh tin cËy (chó ý ph©n tÝch c¸c tõ «m (ñng), lªn (th−íng) võa thÓ hiÖn ®−îc quü ®¹o chuyÓn ®éng cña sù vËt võa thÓ hiÖn ®−îc niÒm høng khëi trong lßng ng−êi ®i). ë ®©y, lßng yªu thiªn nhiªn, sù nh¹y c¶m ®èi víi c¸i ®Ñp, chót l·ng m¹n rÊt thi sÜ vμ tinh thÇn thÐp cïng ®−îc biÓu lé vμ thèng nhÊt víi nhau (ph¶i cã ®−îc søc m¹nh tinh thÇn thÕ nμo míi vui ®−îc víi tr¨ng sao trong hoμn c¶nh Êy). 0,5 c. Gi¶i ®i sím II miªu t¶ cuéc ®i ®−êng trong ¸nh b×nh minh rùc rì, nèi tiÕp rÊt ®Ñp víi bμi thø nhÊt nãi vÒ cuéc ®i trong ®ªm tèi vμ giã rÐt. KiÓu t− duy th¬ lu«n h−íng vÒ ¸nh s¸ng, h−íng vÒ t−¬ng lai ®−îc thÓ hiÖn ë ®©y rÊt râ. Ta nhËn thÊy cã sù giao hoμ tuyÖt vêi gi÷a B¸c víi thiªn nhiªn trμn ®Çy sinh khÝ. C¸i nång cña c¶m xóc bªn trong ®−îc nhãm lªn nhê h¬i Êm (no·n khÝ) bªn ngoμi, nh−ng ®Õn l−ît m×nh, chÝnh nã nh− ®· lμm ®Êt trêi thªm phÇn Êm ¸p. Nh− vËy, trong bμi th¬ võa cã h×nh ¶nh mét vÞ chinh nh©n cøng cái, võa cã h×nh ¶nh mét thi nh©n trμn ®Çy c¶m høng vÒ c¸i ®Ñp. 0,75 4 Kh¸i qu¸t vÒ nh÷ng nÐt ®Ñp trong t©m hån t¸c gi¶ Hå ChÝ Minh ®−îc thÓ hiÖn qua hai bμi th¬ (1,0 ®iÓm) a. B¸c rÊt yªu thiªn nhiªn, lu«n d¹t dμo c¶m xóc thi ca tr−íc mäi s¾c th¸i ®a d¹ng cña nã (tõ c¶nh hiu h¾t, tiªu s¬ ®Õn c¶nh hoμnh tr¸ng, léng lÉy). 0,25 b. B¸c yªu con ng−êi, g¾n bã tr−íc hÕt víi cuéc sèng con ng−êi (nhÊt lμ cuéc sèng ng−êi lao ®éng); th−êng biÓu lé t×nh c¶m mét c¸ch tù nhiªn, b×nh dÞ; dÔ hoμ ®ång víi chung quanh. 0,25 c. B¸c cã tinh thÇn thÐp, ý thøc râ vÒ ®−êng ®i cña m×nh, kiªn nghÞ tr−íc thö th¸ch, tù chñ trong mäi hoμn c¶nh. B¸c lu«n l¹c quan, trμn ®Çy lßng tin vμo cuéc sèng, t−¬ng lai, vμo xu thÕ vËn ®éng tÝch cùc cña sù vËt. 0,5 L−u ý - Ph−¬ng ¸n lμm bμi tèi −u: th«ng qua viÖc ph©n tÝch bμi ChiÒu tèi (Mé) vμ bμi Gi¶i ®i sím (T¶o gi¶i), lμm næi bËt nh÷ng nÐt ®Ñp trong t©m hån t¸c gi¶. CÇn xuÊt ph¸t tõ viÖc ph©n tÝch c¸c bμi th¬ chø kh«ng ph¶i tõ nh÷ng ý niÖm cã s½n vÒ Hå ChÝ Minh. - Nh÷ng luËn ®iÓm kh¸i qu¸t vÒ vÎ ®Ñp t©m hån t¸c gi¶ Hå ChÝ Minh cã thÓ tr×nh bμy t¸ch ra thμnh mét phÇn ë cuèi bμi viÕt, còng cã thÓ "ph©n bè" ®Òu trong tõng ®o¹n ph©n tÝch cô thÓ ®èi víi hai bμi th¬. 3 III ,Ph©n tÝch h×nh ¶nh thiªn nhiªn vμ con ng−êi ë phè huyÖn nghÌo lóc chiÒu tèi trong truyÖn ng¾n Hai ®øa trÎ cña Th¹ch Lam 3,0 1 Giíi thiÖu chung vÒ t¸c gi¶ Th¹ch Lam vμ truyÖn ng¾n Hai ®øa trÎ (0,5 ®iÓm) Th¹ch Lam (1910 - 1942) lμ mét t¸c gia tiªu biÓu cña v¨n häc ViÖt Nam hiÖn ®¹i, rÊt næi tiÕng víi nh÷ng truyÖn ng¾n võa mang ®Ëm phong vÞ tr÷ t×nh võa thÓ hiÖn c¶m quan hiÖn thùc s©u s¾c. Hai ®øa trÎ (in trong tËp N¾ng trong v−ên - 1938) lμ truyÖn ng¾n thuéc lo¹i tiªu biÓu nhÊt cña Th¹ch Lam, ®· miªu t¶ mét c¸ch ®Çy ¸m ¶nh bøc tranh ®êi sèng ë phè huyÖn nghÌo lóc chiÒu tèi vμ t©m tr¹ng ®îi tμu cña hai ®øa trÎ. 0,5 2 H×nh ¶nh thiªn nhiªn ë phè huyÖn nghÌo lóc chiÒu tèi trong Hai ®øa trÎ (1,0 ®iÓm) a. Thiªn nhiªn víi c¸c biÓu hiÖn cô thÓ: H×nh ¶nh vμ mμu s¾c: hoμng h«n ®á rùc, d·y tre lμng sÉm ®en, ngμn sao lÊp l¸nh, ®om ®ãm nhÊp nh¸y, bãng tèi th¨m th¼m, dμy ®Æc...; ©m thanh: tiÕng Õch nh¸i v¨ng v¼ng, tiÕng muçi vo ve, tiÕng hoa bμng rông khe khÏ tõng lo¹t...; mïi vÞ: mïi quen thuéc cña c¸t bôi, "mïi riªng cña ®Êt, cña quª h−¬ng nμy"... §Æc ®iÓm chung: ªm ¶, ®−îm buån, thÊm ®−îm c¶m xóc tr×u mÕn, n©ng niu cña mét nhμ v¨n lu«n nÆng t×nh víi nh÷ng g× lμ biÓu hiÖn cña hån x−a d©n téc. 0,5 b. Vai trß cña h×nh ¶nh thiªn nhiªn: gîi ®óng ®Æc tr−ng cña kh«ng gian phè huyÖn; lμm nÒn cho ho¹t ®éng cña con ng−êi; gi¸n tiÕp thÓ hiÖn t©m tr¹ng nh©n vËt; t¹o nªn chÊt tr÷ t×nh riªng biÖt cho truyÖn ng¾n... 0,25 c. NghÖ thuËt miªu t¶ cña t¸c gi¶: ®Æt thiªn nhiªn d−íi con m¾t quan s¸t cña Liªn - mét ®øa trÎ; c©u v¨n cã nhÞp ®iÖu nh− th¬; h×nh ¶nh bãng tèi ®−îc l¸y ®i l¸y l¹i nh− mét m« tip ®Çy ¸m ¶nh; ©m thanh, mμu s¾c, mïi vÞ khÐo hßa hîp víi nhau... 0,25 3 H×nh ¶nh con ng−êi ë phè huyÖn nghÌo lóc chiÒu tèi trong Hai ®øa trÎ (1,5 ®iÓm) a. C¸c h×nh ¶nh vμ ho¹t ®éng: nh÷ng ng−êi b¸n hμng vÒ muén ®øng n¸n l¹i nãi chuyÖn, mÊy ®øa bÐ nghÌo lom khom nhÆt nh¹nh c¸c thanh nøa, thanh tre trªn nÒn chî, châng n−íc tåi tμn cña mÑ con chÞ TÝ, g¸nh phë v¾ng kh¸ch cña b¸c Siªu, c¶nh nhÕch nh¸c cña gia ®×nh b¸c xÈm, cöa hμng t¹p hãa nhá xÝu cña chÞ em Liªn... C¸c t©m tr¹ng: buån b·, Ýt hi väng vμo lèi kiÕm sèng cã tÝnh chÊt cÇu may hiÖn t¹i, mong ®îi m¬ hå, xa x«i... §Æc ®iÓm chung cña "h×nh ¶nh con ng−êi": hÐo h¾t, x¬ x¸c, mái mßn, t−¬ng hîp víi h×nh ¶nh thiªn nhiªn, tÊt c¶ ®−îc vÏ ra b»ng mét ngßi bót t¶ ch©n s¾c s¶o, rÊt gÇn víi c¸c nhμ v¨n hiÖn thùc phª ph¸n... 0,75 b. T×nh c¶m nhμ v¨n dμnh cho nh÷ng con ng−êi nghÌo khæ n¬i phè huyÖn: th«ng c¶m, xãt th−¬ng, muèn cã sù thay ®æi ®Õn víi cuéc ®êi cña hä. 0,25 c. NghÖ thuËt miªu t¶ cña t¸c gi¶: tËp hîp mét lo¹t chi tiÕt t−¬ng ®ång gîi kh«ng khÝ tμn t¹ (ngμy tμn, chî tμn, kiÕp ng−êi tμn...); dùng lªn nh÷ng mÈu ®èi tho¹i vÈn v¬; nhÊn m¹nh sù ®èi lËp gi÷a c¸i mªnh m«ng cña bãng tèi víi vïng s¸ng nhá nhoi cña ngän ®Ìn; chó ý lμm râ tr¹ng th¸i t©m hån cña nh©n vËt... 0,5 L−u ý - Cã thÓ cã hai c¸ch lμm chÝnh ®èi víi c©u nμy: a) chia bμi viÕt thμnh hai phÇn, mét phÇn ph©n tÝch h×nh ¶nh thiªn nhiªn, mét phÇn ph©n tÝch h×nh ¶nh con ng−êi; b) ph©n tÝch xen kÏ h×nh ¶nh thiªn nhiªn víi h×nh ¶nh con ng−êi. C¶ hai c¸ch lμm nãi trªn ®Òu cã thÓ chÊp nhËn, miÔn ng−êi viÕt nªu ®−îc c¸c luËn ®iÓm c¬ b¶n ®· tr×nh bμy trong ®¸p ¸n. - Kh«ng cho ®iÓm phÇn viÕt thªm vÒ c¶nh ®îi tμu (C¶nh ®îi tμu ®−îc t¸c gi¶ ®Æt vμo mét thêi ®iÓm kh¸c: ®ªm khuya).