Giáo án Ngữ văn 12 - Tiết 118 Nguyễn Ái quốc - Hồ Chí Minh (1890 -1969)

Tiết 118 NGUYỄN ÁI QUỐC - HỒ CHÍ MINH ( 1890 -1969 ) A/. Mục tiêu: -Giúp HS nắm được tiểu sử, quan điểm sáng tác văn học của Hồ Chí Minh. Qua sự nghiệp văn chương hiểu được Bác Hồ là “ Anh hùng giải phóng dân tộc,danh nhân văn hóa thế giới “, hiểu được những nét lớn về phong cách nghệ thuật của Bác Hồ . -Giúp HS kỹ năng phân tích đánh giá một tác phẩm. -Giáo dục cho HS lòng yêu nước, kính yêu Bác Hồ. -Yêu cầu HS tìm hiểu trước các tác phẩm tiêu biểu của Bác và soạn bài ở nhà. B/.Phương tiện thực hiện : - SGK, thiết kế bài học. -Một số hình ảnh tiêu biểu. -Một số bài hát viết về Bác Hồ C/. Tiến trình lên lớp : Ổn định lớp . Bài cũ. Bài mới. Bác Hồ, vị lãnh tụ vĩ đại, người Cha già kính yêu của dân tộc Việt Nam, là người bạn đáng kính của nhân dân lao động trên thế giới. Bác đã dành trọn cuộc đời của mình vì sự ấm no, tự do, hạnh phúc của chúng ta. Bác còn là một nhà văn, nhà thơ lớn đã có nhiều đóng góp cho kho tàng văn học Việt Nam với một phong cách đa dạng và đặc sắc. Chúng ta sẽ cảm nhận và hiểu thêm về cuộc đời, quan điểm, tư tưởng, phong cách nghệ thuật của Bác qua bài “ Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh “ TG HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG BÀI HỌC * GV giới thiệu vào bài mới và ghi đề bài học. *GV hướng dẫn HS tìm hiểu mục I – sgk, HS trả lời các câu hỏi, GV hệ thống lại. -Nêu tên và bí danh, bút danh trong sự nghiệp CM và sự nghiệp văn chương của Bác Hồ mà em biết ? -Dựa vào sgk, hãy nêu những nét khái quát về tiểu sử của Bác Hồ ? -GV gợi ý : Chọn những mốc thời gian quan trọng trong cuộc đời của Bác . -Những sự kiện có ý nghĩa quan trong trong sự nghiệp CM và văn chương của Người? -Thế giới đã đánh giá về Bác như thế nào ? *GV hướng dẫn HS tìm hiểu mục II-sgk. -GV nêu một số câu thơ, tác phẩm; hướng dẫn HS tìm hiểu để rút ra kết luận. -Bác Hồ có những quan điểm văn chương nào? Nêu dẫn chứng minh hoạ ?Có thể so sánh với quan điểm văn học đương thời? -Bác có phủ định hoàn toàn quan điểm sáng tác của văn chương cổ hay không? Vì sao? *GV hướng dẫn HS tìm hiểu mục III-sgk để rút ra kết luận. - Trong sự nghiệp văn học của Người, Bác Hồ sáng tác những thể loại tiêu biểu nào ? -Nêu mục đích chủ yếu của Bác khi viết văn chính luận ? -Nêu những tác phẩm văn chính luận tiêu biểu của Bác mà em biết ? * GV đọc 1 đoạn trong " Tuyên ngôn độc lập ", phân tích khái quát để chứng minh văn phong của của Bác . - Hãy nhận xét khái quát bút pháp viết văn chính luận của Bác ? -GV giới thiệu một số t/p, hướng dẫn HS tìm hiểu để trả lời câu hỏi . -Nêu đặc điểm nổi bật trong truyện của Nguyễn Ái Quốc? Nêu dẫn chứng minh hoạ. -Nội dung của truyện và kí là gì? Nêu một số tác phẩm tiêu biểu ? -Nêu những bài thơ, tập thơ của Bác mà em biết ? -GV giới thiêu sơ lược về 3 tập thơ của Bác, tiết sau sẽ tìm hiểu khái quát về tập NKTT. -Nêu khái quát nội dung và phong cách thơ tiếngViệt của Bác ? - Nhận xét khái quát nội dung và phong cách thơ tiếng Hán của Bác ? *GV hướng dẫn HS dựa vào những nội dung đã tìm hiểu ở các mục trên và mục IV-sgk để rút ra kết luận -Hãy đánh giá tổng quát về phong cách NT của Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh? -Nêu nhận xét khái quát về sự nghiệp CM và sự nghiệp văn chương của Bác Hồ ? *GV củng cố : Quan điểm và phong cách NT mang tính hiện đại của Bác. *GV hướng dẫn, HS trả lời.. C/. Dặn dò : Về nhà : Học bài cũ và soạn bài : Vi hành Đọc và tóm tắt khái quát tác phẩm. Chú ý nghệ thuật:cách tạo tình huống truyện, hình thức viết một bức thư, miêu tả nhân vật, cách liên tưởng, so sánh… . I/ Tiểu sử : -Bác Hồ có rất nhiều tên : Nguyễn Sinh Cung, Nguyễn Tất Thành, Nguyễn Ái Quốc, Hồ Chí Minh… -Khi Bác sáng tác văn chương, có những bút danh : Trần Lực, Nguyễn Ái Quốc, Hồ Chí Minh… -Quê quán : Kim Liên, Nam Đàn, Nghệ An -Song thân: Cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc và bà Hoàng Thị Loan - 1911, Bác ra đi tìm đường cứu nước, mở đầu cho sự nghiệp CM. + Ở nước ngoài, Bác vừa lao động kiếm sống vừa tham gia hoạt động chính trị. + Bác vừa viết văn, vừa làm báo để vạch trần tội ác của thực dân, phong kiến; cổ động các phong trào yêu nước và cách mạng trong nước. - 1930, Bác sáng lập Đảng Cộng Sản Việt Nam. -1941, Bác về nước, lãnh đạo phong trào CM và giành thắng lợi trong cuộc Tổng khởi nghĩa CM tháng Tám-1945. -1945-1969, Bác giữ nhiều chức vụ cao nhất của nướcViệt Nam DCCH và lãnh đạo CM kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ đến khi Người qua đời. II/. Quan điểm sáng tác : -Văn nghệ là hoạt động tinh thần phong phú và phục vụ cho sự nghiệp CM. Người nghệ sĩ đồng thời là người chiến sĩ. Thơ phải có chất thép và nhà thơ phải biết xung phong. -Văn chương phải chú trọng đến đối tượng thưởng thức: quần chúng nhân dân là đối tượng phục vụ. -Văn chương phải có tính chân thực, “ miêu tả cho hay, cho thực, cho hùng hồn “, tránh viết cầu kì, xa lạ. III/. Sự nghiệp văn học : 1. Văn chính luận : -Chủ yếu nhằm đấu tranh chính trị : tiến công kẻ thù, thể hiện nhiệm vụ CM. + Ở nước ngoài : Viết bài cho báo : Người cùng khổ, Nhân đạo, Đời sống thợ thuyền - xuất bản ở Pháp. + Ở trong nước : Viết bài cho báo Thanh niên, Nhân dân… -Tác phẩm tiêu biểu : Tuyên ngôn độc lập, Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến, Không có gì quý hơn độc lập tự do. -Bút pháp : giàu cảm xúc, cấu trúc chặt chẽ, lí lẽ sắc bén, ngôn từ chọn lọc, văn phong hào hùng. Đó là những bài luận chiến sâu sắc. 2. Truyện và kí : Đặc điểm : + Miêu tả hiện thực kết hợp hư cấu nghệ thuật ->trí tưởng tượng phong phú. + Mỗi truyện có tư tưởng riêng, sự hấp dẫn, sáng tạo,ý tưởng thâm thuý, giàu chất trí tuệ. - Nội dung : tấn kẻ thù, vạch trần tội ác thực dân - Tác phẩm tiêu biểu : +Truyện : Vi hành, Những trò lố hay Varen và Phan Bội Châu… +Kí : Nhật kí chìm tàu, Vừa đi đường vừa kể chuyện… 3. Thơ ca : -Gồm 3 tập thơ : Nhật kí trong tù ( 133 bài ) , Thơ Hồ Chí Minh ( 86 bài ), Thơ chữ Hán Hồ Chí Minh ( 36 bài ) - Nhật kí trong tù : tìm hiểu tiết sau . -Thơ tiếng Việt : trữ tình, độc đáo, mộc mạc, giản dị. Thể hiện lòng yêu nước sâu sắc. -Thơ chữ Hán : thâm thuý với nhiều đề tài, tứ thơ phóng khoáng. IV/. Phong cách nghệ thuật : Đa dạng nhưng thống nhất, kết hợp mối quan hệ chính trị và văn chương, tư tưởng và nghệ thuật, truyền thống và hiện đại. Mỗi thể loại có phong cách riêng, độc đáo và hấp dẫn. V/. Tổng kết : Qua sự nghiệp cách mạng và văn chương, Bác Hồ là “ Anh hùng giải phóng dân tộc và danh nhân văn hóa thế giới “, vị lãnh tụ kính yêu của nhân dân Việt Nam. VI/. Luyện tập : 1. BÁC HỒ ĐÃ CÙNG VỚI GIA ĐÌNH ĐÃ SỐNG Ở HUẾ TRONG THỜI GIAN NÀO ? 1895 – 1909 1895 – 1901 1906 – 1909 B và C x 2. BÁC HỒ ĐÃ CÙNG VỚI GIA ĐÌNH SỐNG Ở THỪA THIÊN HUẾ Ở NHỮNG ĐỊA ĐIỂM NÀO ? Làng Thai Dương ( Huyện Phú Vang ) Làng Dương Nỗ ( Huyện Phú Vang ) Làng Dương Nỗ và Thành Nội ( Huế )x A và B 3. BÁC HỒ TỪ NƯỚC NGOÀI VỀ NƯỚC ĐỂ HOẠT ĐỘNG CÁCH MẠNG VÀ LÃNH ĐẠO PHONG TRÀO CÁCH MẠNG VIỆT NAM TỪ NĂM NÀO ? 1940 1941x 1942 1943 4. THƠ VĂN CỦA BÁC THỂ HIỆN NHỮNG NỘI DUNG TƯ TƯỞNG TIÊU BIỂU NÀO ? Cảm thông số phận bất hạnh của người nông dân trước cách mạng tháng Tám năm1945. Ca ngợi những thắng cảnh của quê hương đất nước. Lòng yêu nước và tinh thần nhân đạo sâu sắc.x Phê phán sâu sắc chế độ phong kiến-thực dân .