Giáo án Ngữ văn 12 - Tiết 12: Đọc thêm mấy ý nghĩ về thơ - Nguyễn đình thi – đô- xtôi- ép- xki - x. xvai- gơ -

TiÕt 12: §äc thªm MÊy ý nghÜ vÒ th¬ - NguyÔn §×nh Thi – §«- Xt«i- Ðp- xki - X. Xvai- G¬ - Ngµy so¹n: 10/09/2010 Ngµy d¹y:…………….Líp12C2.SÜ sè…………V¾ng………………………………… …………….Líp12C3.SÜ sè…………V¾ng………………………………… …………….Líp12C4.SÜ sè…………V¾ng………………………………… …………….Líp12C5.SÜ sè…………V¾ng………………………………… …………….Líp12C6.SÜ sè…………V¾ng………………………………… …………….Líp12C7.SÜ sè…………V¾ng………………………………… I. Môc tiªu bµi häc: 1.KiÕn thøc: Gióp häc sinh - HiÓu ®­îc ®Æc tr­ng cña th¬( h×nh ¶nh, t­ t­ëng, tÝnh ch©n thËt, ng«n ng÷...) - ThÊy ®­îc c¸ch lËp luËn chÆt chÏ, c¸ch diÔn d¹t tinh tÕ, cã h×nh ¶nh, giµu c¶m xóc. - ThÊy ®­îc cuéc ®êi vµ t¸c phÈm cña §«- xt«i- Ðp- xki lµ ngußon cæ vò quÇn chóng lao ®éng nghÌo ®oµn kÕt ®øng lªn lËt ®æ ¸ch c­êng quyÒn. §«- xt«i- Ðp- xki ®­îc mäi ng­êi, mäi thÕ hÖ t«n vinh. - ThÊy ®­îc nghÖ thuËt dùng ch©n dung v¨n häc cña Xvai- g¬. 2.KÜ n¨ng: - RÌn luyÖn kÜ n¨ng ®äc- hiÓu bµi v¨n nghÞ luËn theo ®Æc tr­ng thÓ lo¹i. 3.Th¸i ®é: II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh: a. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn: SGK, SGV, Tµi liÖu tham kh¶o. b. ChuÈn bÞ cña häc sinh: SGK, vë so¹n v¨n, b¶ng phô. III.TiÕn tr×nh bµi d¹y: 1. æn ®Þnh tæ chøc. 2. KiÓm tra bµi cò: Kh«ng 3. Bµi míi Ho¹t ®éng d¹y häc cña thÇy vµ trß KiÕn thøc c¬ b¶n *H§1 H­íng dÉn häc sinh t×m hiÓu bµi “ MÊy ý nghÜ vÒ th¬” - GV: Theo NguyÔn §×nh Thi, ®Æc tr­ng c¬ b¶n nhÊt cña th¬ lµ g× ? - GV: N§T lÝ gi¶i nh­ thÕ nµo vÒ ®Æc tr­ng cña th¬? - GV: Ngoµi ®Æc tr­ng trªn, th¬ cßn cã nh÷ng ®Æc tr­ng nµo kh¸c? - GV: Theo NguyÔn §×nh Thi ng«n ng÷ th¬ cã g× ®Æc biÖt so víi ng«n ng÷ c¸c thÓ lo¹i v¨n häc kh¸c? - GV: NhËn xÐt nghÖ thuËt lËp luËn, c¸ch ®­a dÉn chøng, c¸ch sö dông tõ ng÷ h×nh ¶nh cña NguyÔn §×nh Thi trong viÖc lµm s¸ng tá vÊn ®Ò ®¨3tj ra? - GV: NhËn xÐt vÒ gi¸ trÞ cña bµi viÕt? *H§2 T×m hiÓu bµi tiÓu luËn vÒ §«-Xt«i-Ðp –xki HS trao ®æi th¶o luËn + Nhãm 1-2: T×m hiÓu ch©n dung §«-Xt«i-Ðp –xki. + Nhãm 3-4: T×m hiÓu nghÖ thuËt ph¸c ho¹ ch©n dung §«-Xt«i-Ðp –xki? - C¸c nhãm trao ®æi th¶o luËn trong 15 phót vµ cö ®¹i diÖn th«ng b¸o kÕt qu¶ th¶o luËn. C¸c nhãm nhËn xÐt, bæ sung , thèng nhÊt kiÕn thøc GV chuÈn x¸c kiÕn thøc. I. MÊy ý nghÜ vÒ th¬: 1.§Æc tr­ng c¬ b¶n nhÊt cu¶ th¬. - §Çu mèi cña th¬ lµ t©m hån con ng­êi. + Khi lµm th¬ tr¹ng th¸i t©m lÝ ®ang rung chuyÓn kh¸c th­êng, t©m hån ph¶I rung ®éng. + Bµi th¬ lµ sîi d©y truyÒn t×nh c¶m cho ng­êi ®äc. + Th¬ lµ tiÕng nãi m·nh liÖt cña t×nh c¶m. + C¶m xóc lµ ®éng lùc c¬ b¶n cña th¬. - H×nh ¶nh, t­ t­ëng vµ tÝnh ch©n thËt rong th¬: NguyÔn §×nh Thi k/® nh÷ng h×nh ¶nh th¬ ë ngay trong ®êi thùc, võa l¹ l¹i võa quen, ®­îc sµng läc b»ng nhËn thøc, t­ t­ëng cña ng­êi lµm th¬. - Ng«n ng÷ th¬ kh¸c ng«n ng÷ c¸c lo¹ h×nh truyÖn, kÞch, kÝ. T¸c gi¶ nªu quan ®iÓm: “kh«ng cã vÊn ®Ò th¬ tù do, th¬ cã vÇn vµ kh«ng cã vÇn mµ chØ cã th¬ thùc vµ th¬ gi¶, th¬ hay vµ th¬ kh«ng hay, cã th¬ vµ kh«ng th¬” . 4. NghÖ thuËt lËp luËn cña NguyÔn §×nh Thi. - LËp luËn chÆt chÏ - V¨n giµu h×nh ¶nh, c¶m xóc. 5. ý nghÜa v¨n b¶n Víi ý nghÜa thêi sù, tÝnh chÊt khoa häc ®óng ®¾n, g¾n bã chÆt chÏ víi cuéc sèng vµ thùc tiÔn s¸ng t¹o thi ca.->Quan niÖm vÒ th¬ cña N§T vÉn cã gi¸ trÞ ®Õn ngµy nay. II. §«-Xt«i-Ðp –xki 1. Ch©n dung §«-Xt«i-Ðp –xki a. Hai thêi ®iÓm dèi lËp trong cuéc sèng cña §«-Xt«i-Ðp –xki. - Thêi ®iÓm thø nhÊt: Khi «ng ph¶i sèng kiÕp sèng cña mét kÎ l­u vong , c¶nh ngé bÇn cïng (tê xÐc cuèi cïng, hiÖu cÇm ®å, phßng lµm viÖc, Ch©u ©u nh­ mét nhµ ngôc , c¬n ®éng kinh, nhµ ngôc…)=> Thêi ®iÓn cña sù tuyÖt väng lín nhÊt. - Thêi ®iÓm thø 2: Trë vÒ Tæ quèc; “mét gi©y h¹nh phóc tuyÖt ®Ønh”, nh÷ng giê phót “xuÊt thÇn”, niÒm høng kh¬Øu tr­íc ®¸m ®«ng cuång nhiÖt,-> c¸i chÕt khi “Xø mÖnh ®· hoµn thµnh” trong “t×nh c¶m anh em…c¸c ®¼ng cÊp cña n­íc Nga”. b. Nh÷ng m©u thuÉn trong thiªn tµi . - Nh÷ng t×nh c¶m m·nh liÖt trong c¬ thÓ yÕu ®uèi cña mét con bÖnh thÇn kinh, con ng­êi mang tr¸i tim vÜ ®¹i “chØ ®Ëp v× n­íc Nga” ph¶i t×m ®Õn nh÷ng c¬ héi thÊp hÌn, bÞ giµy vß v× hoµn c¶nh. - Sè phËn v×u dËp thiªn tµi , nh­ng thiªn tµi tù cøu v·nb»ng lao ®éng vµ còng tù ®èt ch¸y trong lao ®éng . - Ng­êi bÞ l­u ®µy biÖt xø, “®au khæ mét m×nh” trë thµnh“ sø gi¶ cu¶ xø xë m×nh” ->con ng­êi ®Çy m©u thuÉn vµ c« ®¬n ®· ®em ®Õn cho ®Êt n­íc mét sù hoµ gi¶i … => Ch©n dung cña §«-Xt«i-Ðp –xki : + Mét tÝnh c¸ch m©u thuÉn. +Mét sè phËn ngang tr¸i. 2. NghÖ thuËt ph¸c ho¹ ch©n dung §«-Xt«i-Ðp –xki : - CÊu tróc t­¬ng ph¶n ë nhiÒu cÊp ®é ( trong mét c©u, gi÷a 2 vÕ, trong tõng ®o¹n)-> Sù ®èi lËp h×nh ¶nh lµ nÐt bót t­¬ng ph¶n lµ nÐt bót xuyªn suèt ¸ng v¨n nµy. - Nh÷ng h×nh ¶nh so s¸nh , Èn dô cã tÝnh hÖ thèng ( Thuéc lÜnh vùc t«n gi¸o, nh÷ng lùc l­îng siªu nhiªn) -> kh¾c ho¹ sø m¹ng, tÇm vãc cña thiªn tµi. - G¾n h×nh t­îng con ng­êi trªn khung c¶nh réng lín-> t« ®Ëm ch©n dung v¨n häc. 4. Cñng cè: - Qua ®o¹n trÝch em hiÓu g× vÒ §«- xt«i- Ðp- xki? 5. H­íng dÉn tù häc: - Dùa vµo mét trong nh÷ng ®Æc tr­ng cña th¬, h·y ph©n tÝch vµ lµm s¶ng tá vÊn ®Ò ®­îc tr×nh bµy trong bµi viÕt. - So¹n bµi : NghÞ luËn vÒ mét hiÖn t­îng ®êi sèng