4 “hung thủ” gây đột biến gen và ung thư

4 “hung thỦ” gây ĐỘT BIẾN GEN và ung thư   Đột biến gene là một hiện tượng thường xuyên xảy ra trong thế giới tự nhiên. Nhờ có nó, các loài trong tự nhiên ngày càng tiến hóa và phát triển. Tuy nhiên, sự đột biến gene cũng có những mặt trái tiềm ẩn nguy cơ làm gia tăng bệnh tật. Đặc biệt, nó là một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn tới ung thư. Vậy nguyên nhân nào dẫn tới quá trình đột biến gene? Đi tìm lời giải đáp cho vấn đề này cũng chính là tìm ra cách ngăn chặn những tác động xấu trong môi trường sống có thể gây ra đột biến và ung thư. Hút thuốc lá làm gia tăng nguy cơ gây đột biến gene và ung thư phổi Theo một nghiên cứu mới đây của nhóm các nhà khoa học thuộc viện sinh học Genentech, California, Mỹ, khói thuốc lá có thể gây đột biến hàng nghìn gene và làm gia tăng nguy cơ mắc ung thư phổi. Kết luận này được rút ra sau khi các nhà khoa học nghiên cứu ở một bệnh nhân nam 51 tuổi bị mắc ung thư phổi. Bệnh nhân này đã hút trung bình tới 25 điếu thuốc/ngày trong suốt 15 năm. Nghiên cứu kỹ khối u ung thư vừa được loại bỏ, nhờ vào công nghệ giải mã gene đã giúp các nhà khoa học phát hiện thấy có hàng nghìn gene trong lá phổi của bệnh nhân đã bị đột biến. Quá trình đột biến gene này diễn ra một cách từ từ dưới tác động của các chất độc hại có trong khói thuốc đã được hít vào phổi và được tích lũy dần dần cho tới khi phát triển thành bệnh. Nghiên cứu cũng chỉ ra, trung bình cứ 3 điếu thuốc được hút, thì ít nhất một gene đã bị đột biến do tác động của các thành phần hóa học có trong khói thuốc. Các chất phóng xạ tự do Dù không mong muốn, song, hàng ngày, hàng giờ, cơ thể chúng ta vẫn phải tiếp xúc với các chất phóng xạ tự do có trong không khí và môi trường sống. Các chất phóng xạ tự do này được sản sinh một cách ngẫu nhiên do các phản ứng, các tác động giữa các chất hóa học trong môi trường, hoặc do chính các hoạt động sản xuất công nghiệp của con người trong xã hội. Việc tiếp xúc với chất phóng xạ tự do với nồng độ cao tới một mức nào đó sẽ gây ra tình trạng đột biến gene trong tế bào, và chính là một trong những nguyên nhân gây ra ung thư. Sự cố nổ lò hạt nhân Chernobul (Liên Xô) là một trong những minh chứng cho tác hại chết người của chất phóng xạ. Các chất phóng xạ lưu lại trong không khí trong hàng chục năm vẫn tiếp tục gây ra tình trạng biến đổi gene và ung thư cho hàng nghìn người dân sống trong vùng bị nhiễm phóng xạ. Tiếp xúc nhiều với tia tử ngoại Ánh nắng mặt trời có thể mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe và các hoạt động hàng ngày của con người. Song, các tia cực tím lại có thể gây ra các tác động xấu tới sức khỏe mà chúng ta cũng không thể ngờ. Việc tiếp xúc nhiều với tia tử ngoại trong ánh nắng mặt trời có thể gây biến đổi các tế bào, đặc biệt là các tế bào trên da của con người. Sự đột biến gene do tác động của tia tử ngoại có thể gây ra bệnh ung thư da và nhiều tác động có hại khác đến mắt. Các hóa chất Các loại hóa chất cũng góp phần không nhỏ vào quá trình biến đổi gene trong cơ thể con người và các loài động vật. Làm việc trong các môi trường độc hại có chứa các loại hóa chất như PBDEs (polybrominated diphenyl ethers) - hóa chất được dùng trong sản xuất nhựa hay các thành phần hóa chất sử dụng trong công nghiệp và các hóa chất tẩy rửa... cũng có nguy cơ gây hiện tượng biến đổi gene khá cao. Đặc biệt, khi ăn phải các loại thực phẩm bị nhiễm các hóa chất độc hại nêu trên, nguy cơ bị nhiễm độc và bị biến đổi gene tăng lên và đây chính là nguyên nhân làm gia tăng tỉ lệ mắc các bệnh ung thư đường ruột, ung thư tiền liệt tuyến... Ngoài các hóa chất công nghiệp độc hại, các bác sĩ còn khuyến cáo việc chế biến thực phẩm và lạm dụng các đồ nướng bị cháy, đồ rán bằng dầu ăn dùng đi dùng lại cũng có thể làm gia tăng nguy cơ biến đổi gene.