Bài giảng Bài 30 : silic. công nghiệp silicat tiết 38

Tuần : 20 Ngày soạn: 27/12/2013 Bài 30 : SILIC. CÔNG NGHIỆP SILICAT Tiết : 38 Ngày dạy : 03/01/2014 I. MỤC TIÊU: Sau bài này HS phải: 1. Kiến thức: Biết được: - Silic là phi kim hoạt động yếu (tác dụng được với oxi, không phản ứng trực tiếp với hiđro), SiO2 là một oxit axit (tác dụng với kiềm, muối cacbonat kim loại kiềm ở nhiệt độ cao). - Một số ứng dụng quan trọng của silic, silic đioxit và muối silicat. - Sơ lược về thành phần và các công đoạn chính sản xuất thuỷ tinh, đồ gốm, xi măng. 2. Kĩ năng: - Đọc và tóm tắt được thông tin về Si, SiO2, muối silicat, sản xuất thuỷ tinh, đồ gốm, xi măng. - Viết được các phương trình hoá học minh hoạ cho tính chất của Si, SiO2, muối silicat. 3. Thái độ: Làm việc nghiêm túc, chính xác. 4. Trọng tâm: Si, SiO2 và sơ lược về đồ gốm, sứ, xi măng, thủy tinh. II. CHUẨN BỊ: 1. Đồ dùng dạy học: a. Giáo viên : - Các mẫu vật: đồ gốm, sứ, thuỷ tinh, xi măng, đất sét, cát trắng. - Tranh ảnh: Sản xuất đồ gốm, xứ, thuỷ tinh, xi măng. b. Học sinh : Tìm các mẫu vật có liên quan tới bài học và xem trước nội dung bài học khi lên lớp. 2. Phương pháp: Thảo luận nhóm – Đàm thoại - Trực quan – Kết hợp tìm hiểu với SGK. III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY - HỌC: 1. Ổn định lớp (1’): 9A5................................................................................................................... 2. Kiểm tra bài cũ(5’): - HS1: Nêu tính chất hoá học và ứng dụng của muối cacbonat. - HS2,3: Sửa bài tập 1,2 SGK/91. 3. Bài mới: a. Giới thiệu bài(1’): Silic là nguyên tố phổ biến thứ 2 trong vỏ trái đất, ngành công nghiệp liên quan đến silic và hợp chất của nó gọi là công nghiệp silicat rất gần gũi trong đời sống ,c húng ta hãy nghiên cứu về silic và ngành công nghiệp này. b. Các hoạt động chính: Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung ghi bảng Hoạt động 1. Silic (10’) -GV: Hướng dẫn HS nghiên cứu SGK và hỏi: Cho biết trạng thái tự nhiên của silic?Những hợp chất chính của silic trong tự nhiên? -GV: Bổ sung và kết luận. -GV: Yêu cầu HS nghiên cứu SGK và hỏi silic có những tính chất vật lí và hóa học như thế nào? -GV: Nhấn mạnh silic là một phi kim hoạt động hoá học yếu , tinh thể silic nguyên chất là chất bán dẫn. -HS: Nghiên cứu SGK và trả lời câu hỏi của GV (Si chiếm 1/4 khối lượng vỏ trái đất. Đất sét, cao lanh). - HS: Ghi bài. -HS: Nghiên cứu và trả lời như SGK. - HS: Nghe giảng và ghi nhớ. I. SILIC (Si) 1. Trạng thái tự nhiên - Silic là nguyên tố phổ biến thứ 2 sau Oxi , chiếm ¼ khối lượng vỏ quả đất. - Các hợp chất của Silic tồn tại nhiều là cát trắng, đất sét. 2. Tính chất a. Tính chất vật lí - Silic là chất rắn màu xám, khó nóng chảy, có vẻ sáng của kim loại, dẫn điện kém, là chất bán dẫn. b. Tính chất hoá học - Là phi kim hoạt động hoá học yếu hơn C, Cl2 - Tác dụng với O2 ở nhiệt độ cao Si + O2 SiO2 Hoạt động 2: Silic đioxit (10’) -GV: Yêu cầu HS nghiên cứu SGK. -GV: Nêu vấn đề Si là một phi kim à SiO2 có thể có tính chất gì? - GV: Yêu cầu HS viết các PTHH minh họa. -GV: Bổ sung và kết luận -HS: Nghiên cứu SGK. - HS: Suy luận và trả lời câu hỏi của GV. - HS: Viết PTHH. - HS: Ghi bài. II. SILIC ĐIOXIT ( SiO2 ) a. Tác dụng với kiềm (ở nhiệt độ cao) SiO2 + 2NaOH Na2SiO3+H2O b. Tác dụng với oxit bazơ SiO2 + CaO CaSiO3 * SiO2 không tác dụng với nước tạo thành axit. Hoạt động 3: Sơ lược về công nghiệp Silicat(10’) -GV : Giới thiệu công nghiệp silicat. -GV: Tổ chức cho HS trưng bày các mẫu vật sưu tầm của mình theo các nhóm : Gốm sứ, xi măng, thủy tinh . -GV: Yêu cầu HS thảo luận nhóm theo phiếu học tập với các chủ đề: Sản xuất gốm , xi măng, thủy tinh (chú ý mỗi nhóm 1 chủ đề) với các nội dung sau: + Nguyên liệu chính. + Các công đoạn chính. + Cơ sở sản xuất . - GV: Yêu cầu đại diện các nhóm trả lời theo chủ đề. - GV: Bổ sung và kết luận. - GV: Chú ý với chủ đề sản xuất xi măng GV giới thiệu hình vẽ sơ đồ lò quay sản xuất clanhke và tóm tắt sơ lược về công nghiệp silicat sau khi HS thảo luận nhóm. -HS: Chú ý lắng nghe. -HS: Trưng bày các mẫu vật theo nhóm (GV yêu cầu ). -HS: Thảo luận nhóm để tìm ra nội dung chính điền vào phiếu học tập . - HS: Trình bày theo chủ đề. - HS: Nghe giảng và ghi bài. - HS: Chú ý lắng nghe và quan sát. III . SƠ LƯỢC VỀ CÔNG NGHIỆP SILICAT 1. Sản xuất đồ gốm, sứ a. Nguyên liệu chính: Đất sét, thạch anh, fenpat. b. Các công đoạn chính - Nhào đất sét + Thạch anh + fenpat tạo thành khối dẽo tạo hình và sấy khô. - Nung các đồ vật trong lò ở nhiệt độ cao. c. Cơ sở sản xuất :Bát tràng Hà Nội, công ty sứ Hảo Dương, Đồng Nai, Sông Bé. 2. Sản xuất xi măng: a. Nguyên liệu chính: Đất sét, đá vôi b. Các công đoạn chính - Nghiền nhỏ hỗn hợp đá vôi và đất sét rồi trộn với cát và nước ở dạng bùn. - Nung hỗn hợp trong lò quayClanhke rắn. - Nghiển Clanhke + phụ gia Xi măng. c. Cơ sở sản xuất : Nhà máy xi măng Hải Dương, Hải Phòng, Hà Tiên… 3. Sản xuất thuỷ tinh a. Nguyên liệu chính: Cát thạch anh, đá vôi, sô đa b. Các công đoạn chính - Trộn cát + đá vôi+ sôđa. - Ngung hỗn hợp trong lò. - Làm nguội ép thổi thủy tinh thành các đồ vật. c. Cơ sở sản xuất: Nhà máy sản xuất thuỷ tinh ở Hải Phòng, Hà Nội, Bắc Ninh 4. Củng cố - Dặn dò a. Củng cố (5’) : Cho HS đọc phần ghi nhớ SGK. b. Dặn dò (3’): - Bài tập về nhà:1,2,3,4/ 95. - Chuẩn bị trước bài: Sơ lược về bảng tuần hoàn các nguyên tố hoá học . IV. RÚT KINH NGHIỆM: …………………………………………………………………………………………………………