Bài giảng Bài: axit nitric và muối nitrat

Giáo viên hướng dẫn: Trương Thị Ngọc Tấn Giáo sinh kiến tập: Nguyễn Thị Bích Nga Bài: AXIT NITRIC VÀ MUỐI NITRAT Hoạt động của thầy và trị Nội dung ghi bảng Đề cương A.AXIT NITRIC I.Cấu tạo phân tử: -CTCT: O H – O – N O -N có hóa trị IV, có mức oxh cao nhất là +5 II.Tính chất vật lí: -Là chất lỏng, không màu, dễ bay hơi, tan vô hạn trong nước: -Kém bền dễ bị phân hủy bởi to: III.Tính chất hóa học: 1)Tính axit mạnh: HNO3 à H+ + NO3- -Đổi màu chỉ thị: quì tím hóa đỏ -Tác dụng oxit bazơ, bazơ và muối của axit yếu hơn tạo muối nitrat VD: Fe2O3 + 6HNO3 ® 2Fe(NO3)3 + 3H2O Ca(OH)2 + 2HNO3 ® Ca(NO3)2+ 2H2O CaCO3+HNO3 ® Ca(NO3)2 + CO2 + 2H2O 2)Tính oxi hóa: Là axit có tính oxi hóa mạnh, có thể bị khử đến nhiều sảm phẩm khác nhau a)Với kim loại: ( Trừ Au, Pt). -Với kim loại có tính khử yếu:Cu, Pb, Ag … +KL+HNO3 loãng NO 3Cu +8HNO3(loãng)Cu(NO3)2+2NO+4H2O +KL +HNO3 đặc NO2. Cu +4HNO3 (đặc) Cu(NO3)2+2NO2+2H2O -Với kim loại có tính khử mạnh:Mg, Zn, Al …, HNO3loãng ->N2O, N2; HNO3 rất loãng ->NH4NO3 8Al+30HNO3(l)®8Al(NO3)3+ 3N2O+ 15H2O Chú ý: Fe, Al bị thụ động hóa trong dd HNO3 đặc, nguội. b)Với phi kim: - C, S, P bị oxh về mức oxh cao nhất, HNO3 bị khử đến NO2 hoặc NO tùy theo nồng độ của axit. P + 5HNO3(đặc) H3PO4 + 5NO2 + H2O C + 4HNO3(đặc)® CO2 + 4NO2 + 2H2O c)Với hợp chất: như H2S, HI, SO2, FeO, muối sắt (II) 3H2S + 2HNO3 ® 3S + 2NO + 4H2O 3FeO+ 10 HNO3 ® 3Fe(NO3)3+ NO +5H2O 4HNO3+3Fe(NO3)2® 3Fe(NO3)3+NO+2H2O IV.Ứng dụng: -Sản xuất phân đạm: NH4NO3 -Sản xuất thuốc nổ, thuốc nhuộm, dược phẩm. V.Điều chế: 1)Trong PTN: NaNO3(r)+H2SO4(đặc)®HNO3 +NaHSO4(dd) 2)Trong CN: -Nguyên liệu: NH3 và O2 -ĐK: To cao và P cao -Quá trình sản xuất gồm 3 giai đoạn: 4NH3 + 5O2 4NO +6H2O + Q 2NO + O2 2NO2 4NO2 + O2 + 2H2O 4 HNO3