Bài giảng môn học Địa lý lớp 12 - Bài 59: Các vùng kinh tế trọng điểm

Tuần: Ngày soạn: Tiết: Ngày dạy BÀI 59 CÁC VÙNG KINH TẾ TRỌNG ĐIỂM MỤC TIÊU BÀI HỌC Sau bài học, HS cần: Kiến thức Hiểu được vai trò và đặc điểm của các vùng kinh tế trọng điểm ở nước ta Biết được quá trình hình thành và phát triển của 3 vùng KTTĐ Trình bày được vị trí, vai trò, nguồn lực và hướng phát triển từng vùng KTTĐ Kĩ năng Xác định trên bản đồ ranh giới 3 vùng KTTĐ và các tỉnh thuộc mỗi vùng Phân tích được bảng số liệu, xây dựng biểu đò, nêu đặc điểm cơ cấu kinh tế của 3 vùng KTTĐ PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC Bản đồ tự nhiên VN Bản đồ kinh tế VN Biểu đồ thống kê và các biểu đồ có liên quan HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định lớp: 2. Kiểm tra bài cũ: 3. Bài mới. Hoạt động của GV và HS Nội dung chính Hoạt động 1: Xác định đặc điểm vùng KTTĐ Hình thức: Cặp GV đặt câu hỏi Trình bày các đặc điểm chính của vùng KTTĐ So sánh khái niệm vùng nông nghiệp và vùng KTTĐ HS thảo luận cặp để trả lời các câu hỏi, sau đó GV gọi một số HS trả lời rồi chuẩn kiến thức. (Vùng nông nghiệp được hình thành dựa trên sự phân hóa về điều kiện sinh thái, Điều kiện KT-XH, trình độ thâm canh và chuyên môn hóa sản xuất Vùng KTTĐ được hình thành từ chiến lược phát triển KT-XH của đất nước, có tỉ trọng lớn trong GDP, được đầu tư trong nước, thu hút đầu tư nước ngoài và thúc đẩy sự phát triển của các vùng khác). Hoạt động 2: Tìm hiểu quá trình hình thành và phát triển Hình thức: Cá nhân/Cặp GV hướng dẫn HS nghiên cứu mục 2 và trả lời các câu hỏi theo dàn ý: Câu 1: Quá trình hình thành Thời gian hình thành:Số vùng KT Qui mô và xu hướng thay đổi các vùng: . Câu 2: Thực trạng phát triển KT của 3 vùng so với cả nước: - GDP của 3 vùng so với cả nước: - Cơ cấu GDP phân theo ngành: - Kim ngạch xuất khẩu: Hai HS cùng bàn, trao đổi để trả lời câu hỏi. Một số HS đại diện trình bày trước lớp, các HS khác nhận xét, bổ sung GV nhận xét phần trình bày của HS và bổ sung kiến thức. Hoạt động 3: Tìm hiểu đặc điểm của vùng 3 KTTĐ Hình thức: nhóm - Bước 1: GV chia nhóm và giao nhiệm vụ cho từng nhóm: + Nhóm 1: hoàn thành phiếu HT 1 + Nhóm 2: hoàn thành phiếu HT 2 + Nhóm 3: hoàn thành phiếu HT 3 - Bước 2: HS các nhóm trao đổi, đại diện các nhóm lên trình bày, các nhóm khác bổ sung ý kiến, GV chuẩn Kiến thức. Đặc điểm: Phạm vi gồm nhiều tỉnh, thành phố, ranh giới có sự thay đôit theo thời gian Có đủ các thế mạnh, có tiềm năng KT và hấp dẫn đầu tư Có tỉ trọng GDP lớn, hỗ trợ các vùng khác Có khả năng thu hút các ngành mới về công nghệ và dịch vụ Quá trình hình thành và phát triển a) Quá trình hình thành: - Hình thành vào đầu thập kỉ 90 của thế kỉ 20, gồm 3 vùng - Qui mô diện tích có sự thay đổi theo hướng tăng thêm các tỉnh lân cận b) Thực trạng (2001-2005) - GDP của 3 vùng so với cả nước: 66,9% - Cơ cấu GDP phân theo ngành: chủ yếu thuộc khu vực công nghiệp – xây dựng và dịch vụ - Kim ngạch xuất khẩu 64,5%. Ba vùng kinh tế trọng điểm: Vùng KTTĐ phía BẮc (Thông tin phản hồi PHT) Vùng KTTĐ miền Trung (Thông tin phản hồi PHT) Vùng KTTĐ phía Nam (Thông tin phản hồi PHT) ĐÁNH GIÁ Xác định ranh giới của các vùng KTTĐ trên bản đồ. Căn cứ vào cơ cấu GDP của 3 vùng, hãy rút ra nhận xét và nêu vai trò của vùng KTTĐ phía Nam Nêu ý nghĩa KT-XH của vùng KTTĐ miền Trung HOẠT ĐỘNG NỐI TIẾP HS về ø sưu tầm các tư liệu về tỉnh nhà để họa bài 44 PHỤ LỤC Phiếu học tập 1: tìm hiểu các đặc điểm của vùng KTTĐ phía Bắc Qui mô Thế mạnh và hạn chế Cơ cấu GDP/Trung tâm Định hướng phát triển Phiếu học tập 2: tìm hiểu các đặc điểm của vùng KTTĐ miền Trung Qui mô Thế mạnh và hạn chế Cơ cấu GDP/Trung tâm Định hướng phát triển Phiếu học tập 3: tìm hiểu các đặc điểm của vùng KTTĐ phía Nam Qui mô Thế mạnh và hạn chế Cơ cấu GDP/Trung tâm Định hướng phát triển Thông tin phản hồi Phiếu học tập 1: tìm hiểu các đặc điểm của vùng KTTĐ phía Bắc Qui mô Thế mạnh và hạn chế Cơ cấu GDP/Trung tâm Định hướng phát triển - Gồm 8 tỉnh: Hà Nội, Hải Dương, Hưng Yên, Hải Phòng, Quảng Ninh, Hà Tây, Vĩnh Phúc, Bắc Ninh - Diện tích: 15,3 nghìn km2 - Dân số: 13,7 Triệu người - Vị trí địa lí thuận lợi trong giao lưu - Có thủ đô Hà Nội là trung tâm - Cơ sở hạ tầng phát triển, đặc biệt là hệ thống giao thông - Nguồn lao dộng dồi dào, chất lượng cao - Các ngành KT phát triển sớm, cơ cấu tương đối đa dạng - Nông – lâm – ngư: 12,6% - Công nghiệp – xây dựng: 42,2% - Dịch vụ: 45,2% -Trung tâm: Hà Nội, Hải Phòng, Hạ Long, Hải Dương. - Chuyển dịch cơ cấu KT theo hướng sản xuất hàng hóa - Đẩy mạnh phát triển các ngành KTTĐ - Giải quyết vầ đề thất nghiệp và thiếu việc làm - Coi trọng vấn đề giảm thiểu ô nhiễm MT nước, không khí và đất. Phiếu học tập 2: tìm hiểu các đặc điểm của vùng KTTĐ miền Trung Qui mô Thế mạnh và hạn chế Cơ cấu GDP/Trung tâm Định hướng phát triển - Gồm 5 tỉnh: Thừa Thiên – Huế, Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định. - Diện tích: 28 nghìn km2 - Dân số: 6,3 triệu người - vị trí chuyển tiếp từ vùng phía bắc sang phía Nam. Là của ngõ thông ra biển với các cảng biển, sân bay: Đà Nẵng, Phú BÀi thuận lợi trong giao trong và ngoài nước - Có Đà Nẵng là trung tâm - Có thế mạnh về khai thác tổng hợp tài nguyên biển, khoáng sản, rừng - Còn khó khăn về lực lượng lao động và cơ sở hạ tầng, đặc biệt là hệ thống giao thông - Nông – Lâm – Ngư: 25% - Công Nghiệp – Xây Dựng: 36,6% -Trung Tâm: Hà Nội, Hải Phòng, Hạ Long, Hải Dương - Dịch Vụ: 38,4% -Trung Tâm: Đà Nẵng, Qui Nhơn, Huế - Chuyeenrdichj cơ cấu KT theo hướng phát triển tổng hợp tài nguyên biển, rừng, du lịch. - Đầu tư cơ sở vật chất kĩ thuật, giao thông - Phát triển các ngành công nghiệp chế biến, lọc dầu - Giải quyết vấn đề phòng chống thiên tai do bão. Phiếu học tập 3: tìm hiểu các đặc điểm của vùng KTTĐ phía Nam Qui mô Thế mạnh và hạn chế Cơ cấu GDP/Trung tâm Định hướng phát triển - Gồm 8 tỉnh: TP.HCM, Đồng Nai, Bà Rịa – Vũng TÀu, Bình Dương, Bình Phước, Tây Ninh, Long An, Tiền Giang - Diện tích: 30,6 nghìn km2 - Dân số: 15,2 triệu người - Vị trí bản lề giữa Tây Nguyên và Duyên hải Nam Trung Bộ với ĐBSCL - Nguông tài nguyên thiên nhiên giàu có: dầu mỏ, khí đốt - Dân cư, nguồn lao động dồi dào, có kinh nghiệm sản xuất và trình độ tổ chức sản xuất cao - Cơ sở vật chất kĩ thuật tương đối tốt và đồng bộ - Có TP.HCM là trung tâm phát triển rất năng động - Có thế mạnh về khai thác tổng hợp tài nguyên biển, khoáng sản, rừng - Nông – Lâm – Ngư: 7,8% - Công Nghiệp – Xây Dựng: 59% -Trung Tâm: Hà Nội, Hải Phòng, Hạ Long, Hải Dương - Dịch Vụ: 35,3% -Trung Tâm: TP.HCM, Biên Hòa, Vũng TÀu - Chuyển dịch cơ cấu Kt theo hướng phát triển các ngành công nghệ cao. - Hoàn thiện cơ sơ vật chất kĩ thuật, giao thông theo hướng hiện đại - Hình thành các khu công nghiệp tập trugn công nghệ cao - giải quyết vấn đề đô thị hóa và việc làm cho người lao động - Coi trọng vấn đề giảm thiểu ô nhiễm môi trường, không khí, nước