Bài giảng môn học Địa lý lớp 12 - Tiết 45 - Tuần 15 - Bài 40 : Thực hành : Phân tích tình hình phát triển công nghiệp ở đông nam bộ

Ngày soạn : 18/04/2009 Ngày dạy : 20/04/2009 Tiết : 45 Tuần : 15 ( HKII ) BÀI 40 : THỰC HÀNH : PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH PHÁT TRIỂN CÔNG NGHIỆP Ở ĐÔNG NAM BỘ I. Mục tiêu bài học : 1. Về kiến thức : - Khắc sâu kiến thức bài 39. - Trình bày được thế mạnh, tình hình phát triển công nghiệp ở Đông Nam Bộ. 2. Về kỹ năng : - Xử lí và phân tích số liệu theo yêu cầu đề bài và rút ra nhận xét cần thiết. - Biết cách viết và trình bày báo cáo về ngành kinh tế của một vùng nhất định. 3. Về thái độ : - Nhận thấy được công nghiệp là ngành có ý nghĩa rất quan trọng đối với Đông Nam Bộ và cả nước và hiện nay đang phát triển mạnh mẽ. 4. Kiến thức trọng tâm : - Viết báo cáo ngắn về sự phát triển của công nghiệp dầu khí ở vùng Đông Nam Bộ. - Vẽ biểu đồ thể hiện quy mô và cơ cấu giá trị sản xuất công nghiệp phân theo thành phần kinh tế của vùng Đông Nam Bộ. II. Đồ dùng dạy học : - Bản đồ kinh tế Đông Nam Bộ. - Atlat địa lí Việt Nam. - Dụng cụ cần thiết. III. Phương pháp : Đàm thoại gợi mở, phát vấn, nêu vấn đề, thảo luận. IV. Tiến trình tổ chức dạy học : 1. Ổn định lớp : ( Kiểm diện sĩ số ghi vào sổ đầu bài ) 2. Kiểm tra bài cũ : CH 1 : Hãy nêu thế mạnh và hạn chế của vùng Đông Nam Bộ trong việc phát triển tổng hợp kinh tế. à Sgk trang 177, 178. CH 2 : Hãy trình bày một số phương hướng chính để khai thác lãnh thổ theo chiều sâu trong công nghiệp của vùng ? à Sgk trang 178, 179, 180. 3. Bài mới : - Đông Nam Bộ là vùng kinh tế phát triển nhất nước ta hiện nay, công nghiệp là ngành chiếm tỷ trọng hàng đầu trong GDP. Sự phát triển đó có sự đóng góp không nhỏ của ngành công nghiệp dầu khí. Giá trị sản xuất công nghiệp đang phát triển mạnh và có sự thay đổi qua các thành phần kinh tế khác nhau. Để hiểu rõ vấn đề này chúng ta cùng hoàn thành bài thực hành hôm nay. HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH HĐ 1 : Giáo viên hướng dẫn học sinh làm bài tập 1. Bước 1 : Giáo viên yêu cầu học sinh đọc kĩ và xác định yêu cầu của đề bài. Bước 2 : Giáo viên hướng dẫn học sinh viết báo cáo về tình hình phát triển ngành : - Giới thiệu khái quát về tiềm năng phát triển ngành công nghiệp dầu khí ( các bể trầm tích, các mỏ dầu và khí của vùng ). - Tình hình phát triển của ngành công nghiệp dầu khí. - Tác động của ngành công nghiệp dầu khí đến cơ cấu kinh tế chung của vùng. Bước 3 : Giáo viên nêu các gợi ý để học sinh viết báo cáo. Những gợi ý chính cho bài báo cáo : 1. Tiềm năng dầu khí của vùng : Dầu khí nước ta có trữ lượng dự báo khoảng 10 tỉ tấn, tập trung trên diện tích khoảng 500.000 km2, trải rộng khắp vùng biển bao gồm các bể trầm tích : - Sông Hồng. - Trung Bộ. - Cửu Long. - Nam Côn Sơn. - Thổ Chu – Mã Lai. Trong các bể trầm tích trên thì bể trầm tích Cửu Long, Nam Côn Sơn ở Đông Nam Bộ được coi là có trữ lượng lớn nhất và có ưu thế về dầu khí. * Bồn trũng Cửu Long hiện có một số mỏ dầu khí đang được khai thác : - Hồng Ngọc ( Ruby ). - Rạng Đông ( Dawn ). - Bạch Hổ ( White Tiger ). - Rồng ( Daragon ). - Sư Tử Đen, Sư Tử Vàng. - Hàng loạt các mỏ dầu khí khác lân cận. * Bồn trũng Nam Côn Sơn : - Mỏ Đại Hùng ( Big Bear ). - Mỏ Lan Đỏ. - Các mỏ khác như Hải Thạch, Mộc Tinh, Rồng Đôi, Cá Chò đang chuẩn bị khai thác. 2. Sự phát triển của công nghiệp dầâu khí : Vẽ biểu đồ hình cột thể hiện tình hình khai thác dầu thô ở nước ta dựa vào bảng số liệu đã cho và một số tranh ảnh về khai thác dầu khí ở Đông Nam Bộ, trên cơ sở đó trình bày tình hình khai thác dầu thô ở nước ta ( hầu hết sản xuất thô tập trung ở Đông Nam Bộ ). 3. Tác động của công nghiệp dầu khí đến sự phát triển kinh tế của Đông Nam Bộ : - Ngoài việc khai thác dầu thô và khí đốt, còn có khí đồng hành. Từ năm 1995, khí đồng hành từ mỏ Bạch Hổ đã được đưa về phục vụ nhà máy nhiệt điện tuabin khí Bà Rịa. Sản xuất khí đốt hóa lỏng, phân bón, cung cấp nguyên liệu cho nhà máy lọc dầu Dung Quất với công suất 6,5 triệu tấn/năm. - Kèm theo các dịch vụ dầu khí như vận chuyển - Sự phát triển của công nghiệp dầu khí thúc đẩy sự thay đổi cơ cấu kinh tế của vùng một cách nhanh chóng và sự phân hóa lãnh thổ của vùng Đông Nam Bộ, góp phần nâng cao vị thế của vùng trong cả nước. Tuy nhiên cần chú ý đặc biệt giải quyết vấn đềø ô nhiễm môi trường trong quá trình vận chuyển, khai thác, chế biến dầu khí. HĐ 2 : Vẽ biểu đồ nhận xét cơ cấu công nghiệp phân theo thành phần kinh tế của vùng Đông Nam Bộ. Bước 1 : Học sinh đọc Sgk để xác định yêu cầu của đề bài ( Loại biểu đồ thích hợp là biểu đồ tròn bán kính lớn, nhỏ khác nhau ). Bước 2 : Phân tích đề bài, giáo viên hướng dẫn học sinh tiến hành các bước thực hiện bài thực hành : - Xử lí số liệu : Giáo viên chia lớp thành 2 nhóm : + Nhóm 1 : Tính cơ cấu công nghiệp năm 1995 + Nhóm 2 : Tính cơ cấu công nghiệp năm 2005 ( Đơn vị : % ) Khu vực kinh tế 1995 2005 Tổng số 100 100 Khu vực Nhà nước 38.8 24.1 Khu vực ngoài Nhà nước 19.7 23.4 Khu vực có vốn đầu tư nước ngoài 41.5 52.5 - Tính bán kính : R1 = 1, R2 = 1,98. Bước 3 : Học sinh vẽ biểu đồ vào vở. Bước 4 : Học sinh trình bày kết quả, giáo viên chuẩn kiến thức. - Trong cơ cấu giá trị sản xuất công nghiệp phân theo khu vực kinh tế của vùng Đông Nam Bộ, khu vực có vốn đầu tư nước ngoài chiếm tỉ trọng lớn nhất và có xu hướng tăng về tỉ trọng ( năm 1995 : 41,5 %, năm 2005 : 52,5 % ). Đây là khu vực sản xuất công nghiệp quan trọng nhất ở Đông Nam Bộ vì Đông Nam Bộ chiếm trên 67,5 % số vốn đầu tư nước ngoài ở Việt Nam. - Khu vực công nghiệp Nhà nước có tỉ trọng thấp và tỉ trọng có xu hướng giảm từ 38,8 % năm 1995 còn 24,1 % năm 2005. - Tỉ trọng của khu vực ngoài Nhà nước đứng vị trí thứ 2 sau khu vực có vốn đầu tư nước ngoài và tỉ trọng có xu hướng tăng ( từ 19,7 %, năm 2005 tăng lên 23,4 % ). 4. Củng cố : - Giáo viên gọi một số học sinh đem vở lên chấm điểm để đánh giá kết quả làm việc của các em. 5. Dặn dò : - Học sinh về nhà hoàn thiện bài thực hành nếu chưa xong. Đọc trước bài mới “ Vấn đề sử dụng hợp lý và cải tạo tự nhiên ở Đồng bằng sông Cửu Long ”.