Bài giảng môn học Địa lý lớp 9 - Bài 5 – Tiết 5: Thực hành: Phân tích và so sánh tháp dân số năm 1989 và năm 1999

Ngày soạn: 1/9/2013 Ngày giảng: 4/9/2013 Bài 5 – Tiết 5: THỰC HÀNH: PHÂN TÍCH VÀ SO SÁNH THÁP DÂN SỐ NĂM 1989 VÀ NĂM 1999 I . Mục tiêu cần đạt : 1.Kiến thức : - Biết cách phân tích , so sánh tháp dân số - Nắm được sự thay đổi và xu hướng thay đổi cơ cấu dân số theo độ tuổi ở nước ta -Thấy rõ mối quan hệ giữa gia tăng dân số với cơ cấu dân số theo độ tuổi, giữa dân số và phát triển kinh tế xã hội của đất nước 2. Kĩ năng : - Tư duy: phân tích, so sánh tháp DS VN 1989 và 1999 để rút ra kết luận về xu hướng thay đổi cơ cấu DS theo độ tuổi ở nước ta. Phân tích được MQH giữa gia tăng DS với cơ cấu DS theo độ tuổi , giữa DS và phát triển KT-XH - Giải quyết vấn đề: quyết định các biện pháp nhằm giảm tỉ lệ sinh và nâng cao chất lượng cuộc sống. - Làm chủ bản thân: trách nhiệm của bản thân đối với cộng đồng về quy mô gia đình hợp lí - Giao tiếp: trình bày suy nghĩ, lắng nghe, phản hồi, giao tiếp, hợp tác khi làm việc nhóm. - Tự nhận thức: thể hiện sự tự tin khi làm việc cá nhân và trình bày thông tin. II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh : 1. Giáo viên : Tháp tuổi hình 5.1 2. Học sinh : Sách giáo khoa . III. Hoạt động dạy và học : 1. Kiểm tra bài cũ: - Nêu đặc điểm nguồn lao động và sử dụng lao động ở nước ta . - Tại sao nói giải quyết việc làm là vấn đề gay gắt ở nước ta ? - Chất lượng cuộc sống của người dân có những thay đổi quan trọng như thế nào và còn vấn đề gì cần giải quyết ? 2. Khởi động: - Tháp tuổi là một công cụ nghiên cứu về dân số rất hữu ích . Trong tiết học này chúng ta phân tích , so sánh tháp dân số 1989 và 1999 để thấy được những thay đổi trong dân số nước ta giai đoạn này . 3. Bài mới + Hoạt động1: Tìm hiểu BT 1 (nhóm ) Cho HS đọc yêu cầu BT 1. - HS nhắc lại kiến thức cơ bản về tháp tuổi . HDHS QS tháp DS - GV: cho HS thảo luận nhóm 5’(4 nhóm)Quan sát tháp dân số năm 1989 và năm 1999, so sánh hai tháp dân số về các mặt: Hình dạng ,cơ cấu dân số theo độ tuổi và giới tính,tỉ lệ dân số phụ thuộc - Phân tích từng tháp sau đó tìm sự khác biệt về các mặt của từng tháp, Điền thông tin vào bảng dưới đây. HS: Trình bày GV: Chuẩn xác Nội dung Tháp 1989 Tháp 1999 Hình dạng Đáy rộng hơn Hẹp hơn Cơ cấu dân số theo độ tuổi Trên tuổi lao động 7.2 % 8.1 % Trong tuổi lao động 53.8 % 58.4 % Trẻ em 39 % 33.5 % Nam 48.7 % 49.2 % Nữ 51.3 % 50.8 % Tỉ lệ dân số phụ thuộc 46.2 : 53.8 = 86 % 41.6 : 58.4 = 71 % + Hoạt động 2: Tìm hiểu BT 2 (nhóm ) Cho HS đọc yêu cầu BT 2 Cho HS thảo luận nhóm 3’( 4 nhóm) Dựa vào kiến thức đã học và kết quả phân tích BT 1. phân tích và so sánh trên nêu nhận xét về sự thay đổi và xu hướng thay đổi của cơ cấu dân số nước ta . Giải thích nguyên nhân. HS: Trình bày GV: Chuẩn xác. Cơ cấu DS nước ta đã có sự thay đổi:( Tăng..; giảm). Nguyên nhân: thực hiện tốt các chính sách DS và KHHGĐ, nâng cao chất lượng cuộc sống. + Hoạt động 3: Tìm hiểu BT 3 (nhóm ) Cho HS đọc yêu cầu BT 3 Cho HS thảo luận theo bàn 3’ trả lời câu hỏi 3 SGK. -Cơ cấu dân số trên có thuận lợi và khó khăn gì cho sự phát triển kinh tế xã hội ? - Chúng ta cần phải có những biện pháp gì để từng bước khắc phục những khó khăn này? HS: Trình bày GV: chuẩn xác - Thuận lợi:Lực lượng lao động và dự trữ lao động dồi dào. - Khó khăn: + Nhóm 0-14 tuổi đông đặt ra nhiều vấn đề cấp bách về văn hoá, giáo dục, y tế. + Tỉ lệ và dự trữ lao động cao gây khó khăn cho việc giải quyết việc làm + Tỉ lệ người cao tuổi cũng là vấn đề quan tâm chăm sóc sức khoẻ. - Biện pháp khắc phục: Cần có chính sách dân số hợp lí. Tạo việc làm. Cần có chính sách trong việc chăm sóc sức khoẻ người già IV. Củng cố - hướng dẫn học sinh tự học ở nhà : * Thực hành: GV nhận xét tiết TH( chuẩn bị, tinh thần làm việc của các nhóm) Thu bài các nhóm làm tốt chấm điểm. * vận dụng: - Hoàn thành bài thực hành vào vở - Chuẩn bị bài 6 Sự phát triển nền kinh tế Việt Nam + Quá trình phát triển nền kinh tế nuớc ta diễn ra như thế nào ? + Sự chuyển dịch cơ cấu nền kinh tế nuớc ta thể hiện như thế nào ? + Những thành tựu và thách thức trong quá trình phát triển kinh tế xã hội .