Bài giảng môn học Địa lý lớp 9 - Tiết 21 - Bài 17: Vùng trung du và miền núi Bắc Bộ

Tiết 21 SỰ PHÂN HÓA LÃNH THỔ NS :17/10/08 Bài 17 VÙNG TRUNG DU VÀ MIỀN NÚI BẮC BỘ I/ Mục tiêu : - Qua bài học, HS hiểu được ý nghĩa vị trí địa lý; một số thế mạnh và khó khăn của điều kiện tự nhiên, dân cư kinh tế và xã hội của vùng. Thấy được sự khác biệt giữa hai tiểu vùng Đông Bắc và Tây Bắc. - Phân tích và giải thích được một số chỉ tiêu phát triển dân cư, xã hội. - HS thấy được sự cần thiết phải bảo vệ môi trường và tài nguyên. II/ Chuẩn bị : - Lược đồ tự nhiên vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ. - Tranh ảnh về Trung du và miền núi Bắc Bộ. III/ Tiến trình bài dạy : 1. Ổn định tổ chức lớp 2. Kiểm tra bài cũ 3. Khởi động : Trung Du và miền núi Bắc Bộ là vùng lãnh thổ địa đầu của tổ quốc có nhiều thế mạnh để phát triển kinh tế. Điều này được thể hiện như thế nào ? Chúng ta cùng tìm hiểu bài học hôm nay. Hoạt động của GV và HS Nội dung chính GV giới thiệu lược đồ H 6.2 kết hợp lược đồ 17.1 sgk : * HS hoạt động nhóm Chia thành 4 nhóm với 4 nội dung sau : - Nhóm 1 : HS xác định vị trí địa lý và giới hạn lãnh thổ của vùng ? - Nhóm 2 : Xác định vị trí các tỉnh trong vùng ? - Nhóm 3 : Xác định các bộ phận các đảo, quần đảo trong vịnh Bắc Bộ ? - Nhóm 4 : Nêu ý nghĩa vị trí địa lý của vùng ? Các nhóm trình bày và GV chuẩn xác kiến thức. Chuyển ý. * Hoạt động nhóm với 4 nội dung sau : Dựa vào lược đồ 17.1 và bảng 17.1 sgk : + Xác định vị trí các mỏ than, sắt, thiếc và các dòng sông có tiềm năng phát triển thủy điện ? + Hãy xác định các hướng núi và độ cao địa hình ? Qua đó nhận xét sự khác biệt giữa hai tiểu vùng ? + Sự khác biệt về điều kiện tự nhiên của hai tiểu vùng ? + Thế mạnh kinh tế và những khó khăn giữa hai tiểu vùng tiểu vùng ? Các nhóm trình bày, GV chuẩn xác kiến thức. Chuyển ý - Dựa vào kiến thức đã học cho biết đặc điểm và tình hình phân bố dân cư của vùng ? - Với điều kiện tự nhiên như vậy, vùng này có thể phát triển các ngành kinh tế nào ? * HS hoạt động cá nhân - Dựa vào số liệu bảng 17.2 (sgk), Hãy nhận xét sự chênh lệch về dân cư , xã hội của hai tiểu vùng Đông Bắc và Tây Bắc ? GV phân tích và cho HS thấy được sự quan tâm của nhà nước đối với sự phát triển kinh tế – xã hội ở Trung du và miền núi Bắc Bộ. I/ Vị trí địa lý và giới hạn lãnh thổ : -Diện tích: 100.965 km2 ( chiếm 30,7% ) - Dân số : 11,5 triệu người ( 14,4% ) ( Năm 2002 ) II/ Điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên : - Đông Bắc : Núi trung bình và núi thấp hình cánh cung, có mùa đông lạnh. - Tây Bắc : núi cao, địa hình hiểm trở, có mùa đông lạnh ít hơn. - Giàu tài nguyên khoáng sản : than, sắt, apatít. . . - Tiềm năng thủy điện lớn. III/ Đặc điểm dân cư, xã hội : - Là địa bàn cư trú xen kẽ của nhiều dân tộc ít người. - Có nhiều chênh lệch về chỉ tiêu phát triển dân cư, xã hội giữa Đông Bắc và Tây Bắc. IV/ Đánh giá : 1.Đặc điểm nào sau đây không đúng về tài nguyên khoáng sản ở Trung du và miền núi Bắc Bộ ? a. Đa số mỏ có trử lượng nhỏ b. Điều kiện khai thác phức tạp c. Phân bố rất phân tán d. Nhiều chủng loại. 2. So với Tây Bắc, Đông Bắc có : a. Dân số đông hơn b. Hoạt động công nghiệp phát triển mạnh hơn c. Trình độ phát triển kinh tế – xã hội cao hơn d. Tất cả các ý trên đều đúng 3. Hiện nay vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ đã có và đang xây dựng nhà máy thủy điện : a. Hòa Bình b. Thác bà c. Sơn La d. Cả 3 nhà máy trên V/ Hoạt động nối tiếp : 1. Bài vừa học : - Nắm được vị trí lãnh thổ của vùng. Những thuận lợi và khó khăn về điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên ? - Tình hình phát triển kinh tế xã hội của tiểu vùng Đông Bắc và Tây Bắc 2. Bài sắp học : - Tình hình phát triển ngành công nghiệp, nông nghiệp và dịch vụ. - Xác định trên lược đồ các nhà máy nhiệt điện, thủy điện, các trung tâm công nghiệp luyện kim, cơ khí ? VI/ Phụ lục :