Bài giảng môn học Địa lý lớp 9 - Tiết 41 - Bài 36: Vùng đồng bằng sông Cửu Long (tiết 1)

Ngày dạy: 23/02/2010 Tiết : 41 Bài 36 : VÙNG ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG (TT) I. MỤC TIÊU BÀI HỌC : 1. Về kiến thức: - HS cần hiểu được đồng bằng sông Cửu Long là vùng trọng điểm sản xuất lương thực-thực phẩm lớn nhất cả nước . Đồng thời là vùng xuất khẩu nông sản hàng đầu cả nước. - Công nghiệp dịch vụ bắt đầu phát triển . Các TP’ Cần Thơ, Mĩ Tho, Cà Mau đang phát huy vai trò trung tâm kinh tế của vùng. - Đồng bằng sông Cửu Long có điều kiện thuận lợi để phát triển kinh tế trên đất liền cũng như trên biển. - Biết một số vấn đề về môi trường đang đặt ra đối với vùng là: cải tạo đất mặn, đất phèn, phòng chống cháy rừng, bảo vệ sự đa dạng sinh học và môi trường sinh thái rừng ngập mặn. 2. Về kĩ năng: - Phân tích dữ liệu trong sơ đồ kết hợp với lược đồ để khai thác kiến thức theo câu hỏi. - Biết kết hợp kênh hình, kênh chữ và liên hệ với thực tế để phân tích và giải thích được một số bức xúc ở đồng bằng sông Cửu Long. - Sử dụng bản đồ tự nhiên để phân tích tiềm năng tự nhiên của vùng. 3. Về thái độ: Ý thức được hậu quả của việc phá rừng để nuôi trồng thủy sản. II. CHUẨN BỊ: - GV: Lược đồ kinh tế của vùng đồng bằng sông Cửu Long Một số tranh ảnh về sản xuất của vùng Tư liệu về Đồng bằng sông Cửu Long - HS: SGK- tập bản đồ Sưu tầm tranh ảnh ( nt) Trả lời câu hỏi III. PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC: Trực quan, phân tích, thảo luận, nêu vấn đề IV. TIẾN TRÌNH TIẾT DẠY: 1.Ổn định lớp: Kiểm diện 2. Kiểm tra bài cũ: Câu hỏi 1 : Tự luận (7đ) Cho biết thế mạnh của tài nguyên thiên nhiên để phát triển nông nghiệp ở Đồng bằng sông Cửu Long? ( Đất phù sa ngọt, rừng ngập mặn sinh vật phong phú, khí hậu nóng ẩm Nước lợ, nước mặn Sông Mê Công, kênh rạch.. Biển ấm) Câu hỏi 2: Trắc nghiệm ( 3đ) Nhờ vào đâu mà Đồng bằng sông Cửu Long có nhiều thuận lợi trong việc giao lưu kinh tế với các nước trong tiểu vùng sông Mê Công: A- Nhờ vị trí trên đường giao thông hàng hải B-Nhờ hải cảng tốt nhất trong vùng C-Nhờ hệ thống giao thông đường biển, đường sông và đường bộ với các vùng ở Việt nam, với Campuchia, Thái Lan, Lào D- Hai câu ( A + B )đúng * 3. Bài mới:Giới thiệu bài . HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG Hoạt đợng 1: HS Làm việc cá nhân. ? Căn cứ vào bảng 36.1 Hãy tính tỉ lệ (%) diện tích và sản lượng lúa của Đồng bằng sông Cửu Long so với cả nước ? ? Nêu ý nghĩa của việc sản xuất lương thực ở đồng bằng này? ?Nêu tên và xác định trên lược đồ các tỉnh trồng nhiều lúa nhất ở đồng bằng sông Cửu Long ? Đồng bằng sông Cửu Long có những điều kiện thuận lợi gì để trở thành vùng sản xuất lương thực lớn nhất của cả nước ? * Liên hệ về việc xuất khẩu gạo của Việt Nam : 10/2007 xuất 3,7 triệu thu hơn 1,2 tỉ USD ? Dựa vào ảnh 36.1 tìm hiểu vấn đề trồng cây ăn quả và nuôi vịt đàn, nuôi trồng thủy sản ở Đồng bằng sông Cửu Long ?Tại sao Đồng bằng sông Cửu Long có thế mạnh phát triển nghề nuôi trồng và đánh bắt thủy sản?(vì có nhiều sông nước, khí hậu ấm áp ) ? Em có nhận xét gì về nghề rừng ở Đồng bằng sông Cửu Long?(rừng ngập mặn có diện tích lớn nhất) ?Trong nông nghiệp vấn đề gì về môi trường cần đặt ra đối với vùng ĐBSCL? Tại sao? ( Diện tích đất phèn, đất mặn khá lớn nếu cải tạo sẽ có thể sử dụng để nuôi trồng thủy sản tránh nguy cơ phá rừng, cháy rừng -> ô nhiễm môi trường ->, bảo vệ sự đa dạng sinh học và môi trường sinh thái rừng ngập mặn) Hoạt động 2: Hoạt động nhóm GV chia lớp làm 6 nhóm thảo luận (3/) ?Nhận xét về sản xuất công nghiệp vùng Đồng bằng sông Cửu Long so với nông nghiệp ? + Nhóm số lẻ: ? Dựa vào bảng 36.2, hãy giải thích vì sao trong cơ cấu sản xuất công nghiệp, ngành chế biến lương thực thực phẩm có tỉ trọng cao hơn cả? Xác định trên lược đồ các thành phố, thị xã có cơ sở công nghiệp chế biến lương thực, thực phẩm ? + Nhóm số chẳn: ? Phát triển mạnh công nghiệp chế biến lương thực thực phẩm có ý nghĩa như thế nào đối với sản xuất nông nghiệp ở Đồng bằng sông Cửu Long? - Đại diện HS trình bày kết quả. Các nhóm khác nhận xét bổ sung - GV chuẩn xác kiến thức. Hoạt động 3: hoạt động nhóm/ cặp ? Nêu bật những thành tựu xuất khẩu nông sản của vùng? ? Nêu ý nghĩa của vận tải thủy trong sản xuất và đời sống nhân dân trong vùng.? (Hàng xuất khẩu chủ lực là gạo (chiếm 80%) năm 2002, thuỷ sản đông lạnh., hoa quả.) ? Du lịch sinh thái của Đồng bằng sông Cửu Long có những nét gì độc đáo? ( Du lịch sinh thái trên sông, miệt vườn, biển đảo) * Chuyển ý . ? Xác định trên lược đồ các thành phố Cần Thơ, Mỹ Tho, Long Xuyên, Cà Mau? ? Nhờ những điều kiện thuận lợi gì mà thành phố Cần Thơ trở thành trung tâm công nghiệp lớn nhất ở Đồng bằng sông Cửu Long? ( Vị trí địa lí, cơ cấu sản xuất công nghiệp, vai trò của cảng Cần Thơ) IV.TÌNH HÌNH PHÁT TRIỂN KINH TẾ : 1. Nông nghiệp : - Đồng bằng sông Cửu Long là vùng trọng điểm lúa lớn nhất cả nước. -Đồng bằng sông Cửu Long là vùng trồng cây ăn quả lớn nhất cả nước. - Nghề nuôi vịt đàn, khai thác và nuôi trồng thủy sản phát triển mạnh . - Nghề rừng giữ vai trò quan trọng, đặc biệt là rừng ngập mặn ven biển và trên bán đảo Cà Mau. 2. Công nghiệp: - Tỉ trọng công nghiệp còn thấp, khoảng 20% GDP toàn vùng năm 2002. - Hầu hết các cơ sở sản xuất công nghiệp tập trung tại các Thành phố và thị xã . 3. Dịch vụ : - Khu vực dịch vụ ở Đồng bằng sông Cửu Long gồm các ngành chủ yếu: Xuất nhập khẩu, vận tải thuỷ, du lịch. V. CÁC TRUNG TÂM KINH TẾ : - Cần Thơ, Mỹ Tho, Long Xuyên, Cà Mau. Trong đó Cần Thơ là trung tâm kinh tế lớn nhất. 4. Củng cố và luyện tập: 1.Đồng bằng sông Cửu Long có những điều kiện thuận lợi gì để trở thành vùng sản xuất lương thực lớn nhất của cả nước ? 2. Phát triển mạnh công nghiệp chế biến lương thực thực phẩm có ý nghĩa như thế nào đối với sản xuất nông nghiệp ở Đồng bằng sông Cửu Long? 3. Chọn ý đúng trong câu sau: Vùng nuôi trồng thủy sản phát triển mạnh nhát nước ta là: A -Duyên Hải Nam Trung Bộ B- Đồng bằng sông Hồng C- Đồng bằng sông Cửu Long D-Bắc Trung Bộ 4. HS làm bài tập bản đồ và bài 3 SGK. Bảng 36.3. Sản lượng thủy sản ở Đồng bằng sông Cửu Long thời kì 1995-2000 (nghìn tấn) 1995 2000 2002 Đồøng bằng sông Cửu Long 819,2 1169,1 1354,5 Cả nước 1584,4 2250,5 2647,4 Vẽ biểu đồ cột thể hiện sản lượng thủy sản ở Đồng bằng sông Cửu Long và cả nước thời kì 1995-2002. Nhận xét. 5. Hướng dẫn hs tự học ở nhà: - Học bài kết hợp sgk trả lời câu hỏi. - Hoàn thành bài tập trong tập bản đồ và SGK - Chuẩn bị bài 37 “Vẽ và phân tích biểu đồ về tình hình sản xuất của ngành thủy sản ở Đờng Bằng Sơng Cửu Long” + Dụng cụ : thước kẻ, máy tính, bút chì, màu, át lát địa lí Việt Nam. + Xem lại bài 34: cách vẽ biểu đồ . + Nghiên cứu bảng 37.1 dể lập bảng số liệu mới. + Trả lời các câu hỏi của bài tập 2SGK. V. RÚT KINH NGHIỆM :