Bài giảng môn học Địa lý lớp 9 - Tiết 5 - Bài 5: Thực hành: Phân tích và so sánh tháp dân số năm 1989 và năm 1999

Tiết 5 Bài 5 THỰC HÀNH NS:23/8/08 PHÂN TÍCH VÀ SO SÁNH THÁP DÂN SỐ NĂM 1989 VÀ NĂM 1999 I/ Mục tiêu : - HS biết cách phân tích, so sánh tháp dân số .Tìm được sự thay đổi và xu hướng thay đổi cơ cấu dân số theo tuổi ở nước ta . - Xác lập được mối quan hệ giữa gia tăng dân số với cơ cấu dân số theo độ tuổi , giữa dân số và phát triển kinh tế- xã hội của đất nước . - HS thấy được sự cần thiết phải thực hiện chính sách về dân số . II/ Chuẩn bị : -Tháp dân số Việt Nam năm 1989 và năm 1999 phóng to . - Tài liêïu về cơ cấu dân số theo độ tuổi ở nước ta. III/ Tiến trình bài dạy : 1) Ổn định tổ chức lớp . 2) Kiểm tra bài cũ : - Tại sao giải quyết việc làm đang là vấn đề xã hội gay gắt ở nước ta ? -- Để giải quyết vấn đề việc làm, theo em cần phải có những giải pháp nào ? 3) Thực hành : Để hiểu rõ hơn đặc điểm cơ cấu dân số theo độ tuổi ở nước ta có chuyển gì trong những năm qua ? ảnh hưởng của nó tới sự phát triển kinh tế xã hội như thế nào ? Ta cùng phân tích so sánh tháp dân số năm 1989 và 1999. Hoạt động của GV và HS Nội dung chính GV nêu mục tiêu bài thực hành. Yêu cầu HS đọc nội dung bài thực hành. GV chia HS thành 3 nhóm và mỗi nhóm trả lời theo các nội dung đã chuẩn bị theo câu hỏi sgk . Nhóm 1 : HS quan sát tháp dân số năm 1989 và năm 1999 phân tích và so sánh hai tháp dân số theo các mặt : + Hình dạng của tháp . + Cơ cấu dân số theo độ tuổi . + Tỉ lệ dân số phụ thuộc . ( Nhóm 1 trình bày ở tháp dân số phóng to trên bảng theo thứ tự các nội dung câu hỏi ) . - Nhóm 2 : + Nêu nhận xét về sự thay đổi của cơ cấu dân số theo độ tuổi của nước ta . Giải thích nguyên nhân của sự thay đổi đó . ( HS trình bày ở tháp dân số phóng to ) . - Nhóm 3 : + Cơ cấu dân số theo độ tuổi của nước ta có những thuận lợi và khó khăn gì cho sự phát triển kinh tế – xã hội ? Cần phải có những biện pháp gì để từng bước khắc phục những khó khăn này ? ( HS lấy những dẫn chứng từ cuộc sống thực tế ở địa phương để minh họa ) . Sau khi các nhóm trình bày, các thành viên trong nhóm bổ sung và các nhóm khác có thể bổ sung những thiếu sót để hoàn chỉnh nội dung trả lời GV chuẩn xác kiến thức theo dàn ý . 1) Phân tích và so sánh hai tháp dân số : - Hình dạng : đều có đáy rộng, đỉnh nhọn nhưng chân của đáy ở nhóm 0 - 4 tuổi của năm 1999 thu hẹp hơn . - Tuổi dưới và trong tuổi lao động đều cao. - Tỉ lệ dân số phụ thuộc còn cao và cũng có sự thay đổi giữa hai tháp . 2) Nhận xét : -Về cơ cấu : từ năm 1989 đến 1999 có sự thay đổi từ dân số trẻ sang dân số già . - Nguyên nhân : đất nươc hòa bình, đời sống vật chất và tinh thần ngày càng cao . 3) Thuận lợi và khó khăn : - Đảm bảo nguồn lao động . - Thị trường tiêu thụ lớn - Khó khăn về giải quyết việc làm , trật tự xã hội và môi trường . . . - Biện pháp : đẩy mạnh việc phát triển kinh tế , xuất khẩu lao động . . . IV/ Đánh giá : Quan sát H 5.1 nhóm tuổi 0 – 14 của năm 1999 so với năm 1989 thay đổi như thế nào sau đây : a/ Tỉ lệ nữ tăng, nam giảm b/ Tỉ lệ nữ giảm, nam tăng c/ Tỉ lệ nữ, nam đều giảm d/ Tỉ lệ nư,õ nam cùng tăng 2. Nhận xét sự thay đổi và xu hướng thay đổi cơ cấu dân số theo độ tuổi của nước ta. Giải thích nguyên nhân ? V/ Hoạt động nối tiếp : 1) Bài vừa học : - Tập đọc và so sánh tháp tuổi . - Trình bày và phân tích những nội dung theo câu hỏi . Liên hệ với thực tiễn địa phương . 2) Bài sắp học : Chia thành 3 nhóm chuẩn bị các nội dung sau : - Nhóm 1 : nền kinh tế trước thời kỳ đổi mới . - Nhóm 2 : nền kinh tế sau thời kỳ đổi mới . - Nhóm 3 : Nhận xét và so sánh những sự thay đổi này . VI/ Phụ lục :