Bài giảng môn học Địa lý lớp 9 - Tiết 7 - Bài 7: Các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển nông nghiệp

Ngày soạn: 08/4/2013 Ngày giảng:9/4/2013 Tiết 7 - Bài 7: CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP I. Mục tiêu bài học 1. Kiến thức - Nắm được vai trò của các nhân tố tự nhiên và kinh tế - xã hội đối với sự phát triển và phân bố nông nghiệp ở nước ta. - Thấy được những nhân tố này đã ảnh hưởng đến sự hình thành nền nông nghiệp nước ta là nền nông nghiệp nhiệt đới, đang phát triển theo hướng thâm canh và chuyên môn hoá. 2. Kỹ năng - Đánh giá giá trị kinh tế các tài nguyên thiên nhiên. - Biết sơ đồ hoá các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển và phân bố nông nghiệp. II. Đồ dùng dạy học - Bản đồ địa lí tự nhiên Việt Nam. - Bản đồ khí hậu Việt Nam. III. Hoạt động trên lớp 1. Ổn định tổ chức (1’) 2. Kiểm tra bài cũ (5’) ? Trình bày nội dung của chuyển dịch cơ cấu kinh tế nước ta? ? Nêu những thành tựu và khó khăn trong quá trình phát triển kinh tế đất nước? 3. Bài mới - Giới thiệu bài Hoạt động của GV - HS Nội dung chính * HĐ1: hoạt động cá nhân ? Cho biết những điều kiện tự nhiên nào ảnh hưởng đến sự phát triển và phân bố nông nghiệp nước ta? ? Cho biết vai trò của tài nguyên đất đối với ngành nông nghiệp? Chia lớp thành 3 nhóm thảo luận các câu hỏi: N1:Nước ta có mấy nhóm đất chính? N2:Các nhóm đất đó phân bố ở đâu? N3:Từng nhóm đất phù hợp với loại cây trồng gì? ? Tài nguyên đất có phải là vô tận không? Tại sao?Cần phải sử dụng ntn? * HĐ2: HS hoạt động cá nhân ? Trình bày những đặc điểm cơ bản của khí hậu nước ta? ? Khí hậu nước ta có thuận lợi – khó khăn gì? ? Để khắc phục những khó khăn đó chúng ta phải làm gì? - HS báo cáo – nhận xét – bổ sung - GV nhận xét bổ sung => chuẩn kiến thức (Phải có những biện pháp tích cực phòng chống thiên tai: mưa lũ lụt, hạn hán, bão, gió lốc. - Cải tạo đất canh tác, thay đổi cơ cấu cây trồng , cơ cấu mùa vụ phù hợp với khí hậu) * HĐ3: hoạt động cá nhân ? Tài nguyên nước ở nước ta có những đăc điểm gì? Có thuận lợi, khó khăn gì trong sx nông nghiệp? ? Tại sao thuỷ lợi lại là biện pháp hàng đầu trong thâm canh nông nghiệp ở nước ta? * HĐ4: hoạt động cá nhân ? Tài nguyên sinh vật nước ta có đặc điểm gì? ? Tài nguyên SV nước ta tạo cơ sở gì cho sự phát triển và phân bố nông nghiệp? GV : Ngoài những điều kiện tự nhiên thì điều kiện kinh tế – xã hội đã tác động lớn tới sự phát triển của nền nông nghiệp Việt Nam * HĐ5: HS hoạt động cá nhân/cặp ? Em hãy nêu các nhân tố KT – XH? (HS đọc SGK, nghiên cứu nội dung của từng nhân tố) ? Trong phát triển nông nghiệp, người dân VN có những lợi thế nào? ? Nhận xét về cơ sở vật chất kỹ thuật ở nước ta? ? Nhà nước ta đã có những chính sách nào để phát triển nông nghiệp? ? Tóm lại vai trò của kinh tế – xã hội đối với trồng trọt, chăn nuôi là gì? I. Các nhân tố tự nhiên (16’) 1. Tài nguyên đất - Là tài nguyên quý giá, là tư liệu sản xuất không thể thay thế được của ngành nông nghiệp. - 2 nhóm đất chính là đất phù sa và đất feralit. - Diện tích đất nông nghiệp nước ta hiện nay là hơn 9 triệu ha. 2. Tài nguyên khí hậu Đặc điểm khí hậu Thuận lợi - khó khăn - Khí hậu nhiệt đới gió mùa ẩm - Phân hoá phức tạp theo không gian, theo thời gian, ảnh hưởng của gió mùa. - Thời tiết diễn biến thất thường, thiên tai thường xuyên xảy ra a) Thuận lợi: - Cây trồng sinh trưởng phát triển quanh năm => sx tăng vụ, xen canh, gối vụ, năng suất cao. - Cơ cấu cây trồng đa dạng. b) Khó khăn: - Thời tiết diễn biến phức tạp, nhiều thiên tai bất thường xảy ra: Bão, lũ, lụt, mưa đá, sương muối. - Sâu bệnh, dịch bệnh, nấm mốc phát triển mạnh 3. Tài nguyên nước - Nước ta có mạng lưới sông ngòi dày đặc, nguồn nước ngầm phong phú. Đó là nguồn nước tưới rất quan trọng. - Khó khăn: Có lũ lụt, hạn hán theo mùa => Thuỷ lợi là biện pháp hàng đầu trong thâm canh nông nghiệp nước ta tạo ra năng suất và sản lượng cây trồng cao hơn. 4. Tài nguyên sinh vật - Phong phú đa dạng => Là cơ sở để thuần dưỡng, lai tạo nên các loại cây trồng, vật nuôi có chất lượng tốt, thích nghi với các điều kiện sinh thái của từng địa phương. II. Các nhân tố kinh tế – xã hội (20’) 1. Dân cư và lao động nông thôn - Người dân VN giàu kinh nghiệp trong sản xuất nông nghiệp, cần cù, sáng tạo 2. Cơ sở vật chất – kỹ thuật - Cơ sở vật chất kỹ thuật ở nước ta ngày càng hoàn thiện. 3. Chính sách phát triển nông nghiệp + Tạo mô hình phát triển nông nghiệp thích hợp: Hộ gia đình, trang trại, sản xuất theo hướng xuất khẩu, khai thác mọi tiềm năng sẵn có. 4. Thị trường trong và ngoài nước + Mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm, thúc đẩy sản xuất, đa dạng hoá sản phẩm, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi theo hướng sản xuất hàng hoá. => Điều kiện kinh tế – xã hội là nhân tố quyết định tạo nên những thành tựu to lớn trong nông nghiệp. 4. Củng cố (2’) - GV hệ thống lại nội dung bài học, nhấn mạnh phần II. 5. Hướng dẫn học bài (1’) - Về học bài, kết hợp đọc thêm trong SGK. - Làm BT3 (27). - Đọc trước bài 8.