Bài giảng môn học Địa lý lớp 9 - Tuần 4 - Tiết 7 - Bài 7: Các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển và phân bố nông nghiệp (Tiếp theo)

TUẦN 4 / TIẾT 7 SOẠN NGÀY: 6 / 9 / 2008 DẠY NGÀY: 10 /9 / 2008. BÀI 7 I- MỤC TIÊU BÀI : 1- Kiến thức: HS cần : Nắm được vai của các nhân tố tự nhiên và kinh tế xã hội đối với sự phân bố và phát triển nông nghiệp ở nước ta Thấy được các nhân tố trên đã ảnh hưởng đến sự hình thành nền nông nghiệp nước talà nền nông nghiệp nhiệt đới, đang phát triển theo hướng thâm canh và chuyên môn hóa,hiểu :đất, nước, khí hậu,sinh vật,là tài nguyên quí giá đề phát triển nông nghiệp.Không nên làm ô nhiễm , suy thoáitài nguyên này . 2- Kĩ năng : Rèn kĩ năng đánh giá, giá trị kinh tế các tài nguyên thiên nhiên.Phân tích đánh gía thuận lợi –khó khăn ả hưởng đến NN. Biết sơ đồ hóa các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển và phân bố nông nghiệp Biết liên hệ được với thực tiễn ở địa phương III-PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC : Bản đồ địa lí tự nhiên Việt Nam Bản đồ khí hậu Việt Nam Các lược đồ tự nhiên Tây nguyên (H 28.1)- Đông Nam Bộ (H31.1) – Đồng băng sông Cửu Long (H35.1) IV- TIẾN HÀNH GIẢNG BÀI :  Kiểm cũ (5’) + Nền kinh tế nước ta trước thời kì đổi mới có đặc điểm gì ? +Cho biết xu hướng chuyển dịch cơ cấu kinh tế thể hiện rõ ở những khu vực nào ? + Hãy nêu một số thành tựu, thách thức trong phát triển kinh tế của đất nước  Giới thiệu bài (2’) Nền nông nghiệp nước ta là nền nông nghiệp nhiệt đới, chịu ảnh hưởng mạnh mẽ của các điều kiện tự nhiên. Điều kiện kinh tế xã hội ngày càng được cải thiện . đặc biệt là mở rộng thị trường trong và ngoài nước. Đã thúc đẩy quá trình chuyên môn hóa và thâm canh nông nghiệp HOẠT ĐỘNG THẦY HOẠT ĐỘNG TRÒ NỘI DUNG CHÍNH  (HĐ 1: 15 ‘ ) --> Cả lớp Hình thức: Hãy cho biết sự phát triển và phân bố nông nghiệp phụ thuộc vào những tài nguyên nào của tự nhiên ? -ĐVĐ -Vì sao nói nông nghiệp phụ thuộc rất nhiều vào đất đai ,KH ((sinh vật, ĐV, TV sống được cần có 5 yếu tố cơ bản: Nhiệt độ, nước, ánh sáng, không khí, chất dinh dưỡng ) -Cho biết vai trò của đất đối với nông nghiệp +hoạt động nhóm : 3 nhóm thảo luận -yêu cầu HS đọc 1 đoạn SGK –Trang 24 -dựa vào kiến thức đó em hãy thảo luận Câu hỏi: -Nước ta có mấy nhóm đất chính ? Tên ? Diện tích mỗi nhóm ? -Mỗi nhóm đất phù hợp với loại cây trồng gì ? +Yêu cầu HS hoàn thành phiếu học tập -(sau 5’) – Đại diện nhóm trình bày GV : chuẩn lại kiến thức cập nhật thống kê (Tài nguyên đất nước ta rất hạn chế , xu hướng diện tích bình quân đầu ngườingày một giảm do dân số tăng . Cần sử dụng hợp lí, duy trì nâng cao độ phì của đất ) GV: Yêu cầu duy trì cách chia nhóm thảo luận trên. 1- Dựa vào kiến thức đã học ở lớp 8. Hãy trình bày đặc điểm khí hậu nước ta? - Chia làm 3 nhóm - Mỗi nhóm trình bày 1 đặc điểm - Sau đó: GV chuẩn lại kiến thức cập nhập nhật bảng thống kê Chuyển ý : Nước rất cần cho nông nghiệp như ông cha ta nói “Nhất nước, nhì phân” --> Vậy tài nguyên của Việt Nam có những gì? ? Tại sao thủy lợi là biện pháp hàng đầu trong thâm canh nông nghiệp ở nước ta ? (Hạn hán, lũ lụt) -Trong môi trường nhiệt đới gió mùa ẩm, tài nguyên sinh vật nước ta có đặc điểm gì ? Chuyển ý : Tài nguyên thiên nhiên của nước ta về cơ bản thuận lợi để nước ta phát triển nền nông nghiệp nhiệt đới với sản phẩm đa dạng. Song yếu tố quyết định là con người và chính sách phát triển nông nghiệp của Đảng và Nhà nước  (HĐ 2 ) --> Nhóm -HS đọc SGK mục 2 Gợi mở : Kết quả của nông nghiệp đạt được. Trong những năm qua là nhờ sự tác động mạnh mẽ của chính sách nông nghiệp của Đảng và Nhà nước ? Qua phần kênh chữ mục 2 . Em hãy cho biết vai trò của yếu tố chính ssách của Đảng -Nhà nước tác động lên vấn đề gì trong nông nghiệp 1-Em hãy kể tên một số cơ sở VC – KT trong nông nghiệp (Thủy lợi hình thành hình 7.1 ) 2- Sự phát triển công nghiệp chế biến ảnh hưởng thế nào trong phân bố nông nghiệp (Tăng giá trị cạnh tranh nông sản, nâng cao hiệu quả sản xuất nông nghiệp, thúc đẩy phát triển vùng chuyên canh 3-Cây ăn quả – Rau đối với thị trường quê hương em Yêu cầu HS đọc thầm phần kết luận SGK - Đất, khí hậu, nước, sinh vật - Đất đai, khí hậu là đối tượng của sản xuất nông nghiệp - Là tài nguyên quí giá - Là tư liệu không thể thiếu được nông nghiệp - HS đọc (Tài nguyên đất.....nước ta) Các yếu tố Tài nguyên đất Tên đất Diện tích Phân bố Cây trồng chính HS thảo luận nhóm 3 nhóm Mỗi nhóm trình bày 1 đặc điểm Đặc điểm Khí hậu Việt na Nam Thuận lợi Khó khăn Đặc điểm 1 Đặc điểm 2 Đặc điểm 3 HS đọc nhẩm SGK Trang 25 -Mạng lưới sông ngòi, ao hồ dầy đặc --> nguồn nước phong phú -Vì nước ta thường hạn hán, lũ lụt Thủy lợi: -Chống úng, lũ lụt mùa mưa -cung cấp nước vào mùa khô -cải tạo đất, mở rộng diện tích canh tác -Tăng vụ, thay đổi mùa vu, cây trồng -đa dạng về hệ sinh thái , giàu có về sinh vật -HS đọc SGK mục 2 / Trang 25 HS phát biểu : Lấy chính sách của Đảng và Nhà nước làm trung tâm Chính sách tác động đến : - dân cư- Lao động -Cơ sở VC -chính sách phát triển nông thôn -Thị trường trong và ngoài nước -thúc đẩy phát triển vùng chuyên canh -nâng cao hiệu quả nông nghiệp (Cây công nghiệp, cây ăn quả, gia cầm, lúa, gạo, thịt lợn ... ) HS đọc thầm KL –SGK Trang 27 I- CÁC NHÂN TỐ TỰ NHIÊN: (15’) (1) Tài nguyên đất: - Là tài nguyên quí giá - Là tư liệu sản xuất không thể thay thế được của ngành nông nghiệp Các yếu tố Tài nguyên đất Tên đất Feralit Phù sa Diện tích 16 M ha (65%DT-L.thổ 3 M ha 24% DT –L.thổ Phân bố Miền núi-T.du (Tây nguyên ĐNB) ĐBSH ĐBSCL ĐB ven biển M.Trung Cây trồng thích hợp Cây CN nhiệt đới (cao su, cà phê, chè) Cây lúa nước Cây hoa màu khác * Hướng dẫn HS xem lược đồ 20.1, 31.1, 35.1 để mở rộng thêm các loại đất khác. 2- Tài nguyên khí hậu: ĐẶC ĐIỂM KHÍ HẬU VIỆT NAM Thuận lợi Khó khăn Đ Đ 1 : Nhiệ đới gió mùa ẩm Cây trồng sinh trưởng phát triển quanh năm, năng suất cao nhiều vụ / năm Sâu bệnh, nấm mốc phát triển , mùa khô thiếu nước ĐĐ 2 Phân hóa theo chiều B-N theo độ cao, theo mùa Nuôi trồng các và con ôn đới , nhiệt đới Miền Bắc, vùng núi cao có mùa Đông rét đậm, rét hại, gió Lào ĐĐ 3 Các tai biến thiên nhiên Bão, lũ, lụt gây hạn hán , tổn thất người + của 3- Tài nguyên nước -Có nguồn nước phong phú,mạng lưới sông ngòi dầy đặc , nguồn nước ngầm phong phú -Thủy lợi là biện pháp hành đầu trong thâm canh nông nghiệp nước ta tạo ra năng suất và tăng sản lượng cây trồng cao 4- Tài nguyên sinh vật phong phú II-Các nhân tố kinh tế - xã hội (10’) chính sách phát triển nông thôn của Đảng và Nhà nước 4- Thị trường trong ngoài nước -Mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm, thúc đẩy sản xuất, đa dạng sản phẩm , chuyển đổi cơ cấu cây trồng , vật nuôi 3- Chính sách phát triển nông nghiệp -Tạo mô hình phát triển nông nghiệp thích hợp, khai thác mọi tiềm năng ssẵn có (Kinh tế hộ gia đình, kinh tế trang trại, hàng xuất khẩu 2- Cơ sở VC kĩ thuật -Hoàn thiện CSVC kĩ thuật nông nghiệp 1- Dân cư , nguồn lao động -Khuyến khích sản xuất, phát huy các mặt mạnh trong lao độn g nông nghiệp -Thu hút tạo việc làm cải thiện đời sống IV- CỦNG CỐ (5’) Phân tích những thuận lợi của tài nguyên thiên nhiên để phát triển nông nghiệp ở nước ta Phát triển và phân bố công nghiệp chế biến có ảnh hưởng như thế nào đến phát triển và phân bố công nghiệp TRẮC NGHIỆM: các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển và phân bố nông nghiệp là : a- Đường lối chính sách , tài nguyên thiên nhiên, nguồn vốn b- Tài nguyên khoáng sản, dân cư và lao động, CSVC –KT c- Nguồn nhân lực, tài nguyên thiên nhiên, thị trường d- Tài nguyên thiên nhiên, các nhân tố kinh tế , xã hội ĐÁP ÁN : câu d V-DĂN DÒ (2’) HS học bài, trả lời 3 câu hỏi SGK / Trang 31 Đọc trước bài 8 NHẬN XÉT- RÚT KINH NGHIỆM= BỔSUNG **BỔ SUNG: Thái độ hành vi : Không ủng hộ những hoạt độnglàm ô nhiễm suy thoái và suy giảm đất , nước ., khí hậu , sinh vật .