Bài giảng môn học Vật lý lớp 9 - Bài 1: Giới thiệu nghề điện dân dụng

Bài 1 GIỚI THIỆU NGHỀ ĐIỆN DÂN DỤNG I/ Mục tiêu : Biết được vị trí, vai trò của nghề điện dân dụng đối với sản xuất và đời sống . Biết được một số thông tin cơ bản về nghề điện dân dụng . Biết được một số biện pháp an toàn lao động trong nghề điện dân dụng . II/ Chuẩn bị : Bảng phụ . III/ Tổ chức hoạt động của HS : Ổn định tổ chức : Giảng bài mới : Hoạt động của GV Hoạt động của HS NỘI DUNG * Hoạt động 1: Tìm hiểu vai trò, vị trí của nghề điện dân dụng . - Nêu được việc sử dụng điện năng trong đời sống và trong hoạt động sản xuất của các hộ tiêu thụ điện . - Yêu cầu người thợ điện phải có mắt ở hầu hết các cơ quan, xí nghiệp, nhà máy, công trường . . .để làm các công việc về điện . - Nghề điện dân dụng góp phần đẩy nhanh tốc độ phát triển công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước . * Hoạt động 2: Đặc điểm và yêu cầu của nghề . - Đối tượng lao động của nghề điện dân dụng bao gồm những gì ? - Nội dung lao động của nghề điện dân dụng : Hãy sắp xếp các công việc sau cho đúng với chuyên ngành của nghề điện dân dụng vào các cột trong bảng . - Điều kiện làm việc của nghề điện dân dụng : Hướng dẫn HS cách đánh dấu (x) vào ô trống những cụm từ về môi trường làm việc của nghề điện - Yêu cầu của nghề điện dân dụng đối với người lao động : Để làm được những công việc của nghề điện dân dụng cần có một số yêu cầu cơ bản như thế nào ? - Triển vọng của nghề: +Nghề điện dân dụng phát triển để phục vụ cho ai ? +Tương lai của nghề điện dân dụng như thế nào ? +Điều kiện phát triển của nghề điện dân dụng . +Với sự phát triển của KH-KT , thiết bị mới có nhiều tính năng yêu cầu của người thợ điện cần phải làm gì ? - Những nơi đào tạo nghề : - Những nơi hoạt động nghề * Hoạt động 3 : Củng cố + Dặn dò . - Cho biết nội dung lao động của nghề điện dân dụng ? - Nghề điện dân dụng có triển vọng phát triển như thế nào ? - Để trở thành người thợ điện cần phấn đấu và rèn luyện như thế nào ? - Về nhà xem trước bài 2 . - HS lắng nghe GV nêu được vai trò, vị trí của nghề điện dân dụng trong đời sống , SX . - Gồm : + Thiết bị bảo vệ, đóng cắt và lấy điện . + Nguồn điện 1 chiều và xoay chiều dưới 380V . + Thiết bị đo lường điện . + Vật liệu và dụng cụ làm việc của nghề điện . + Các loại đồ dùng điện . - HS sắp xếp theo trình tự vào bảng ở SGK . - HS dực vào cách hướng dẫn của GV để điền vào ô trống trong SGK . - HS trả lời câu hỏi của GV : +Về kiến thức : + Về kỹ năng : + Về thái độ : + Về sức khỏe : - Phục vụ CNH và HĐH đất nước . - Gắn liền với sự phát triển điện năng, đồ dùng điện, xây dựng nhà ở . - Ở thành phố, ở nông thôn, miền núi . - Luôn cập nhật, nâng cao kiến thức và kỹ năng nghề nghiệp . - Các trường dạy nghề, THCN, CĐ, ĐHKT,TT kỹ thuật và hướng nghiệp . - Hộ GĐ tiêu dùng điện, cơ quan, xí nghiệp, nông trại, đơn vị kinh doanh - HS trả lời các câu hỏi I/ Vai trò, vị trí của nghề điện dân dụng trong SX và đời sống : - Trong SX và trong đời sống đều gắn với việc sử dụng điện năng nên cần phải nhiều người để làm các công việc trong nghề điện dân dụng . - Do vậy người thợ điện phải có mặt ở hầu hết các cơ quan, xí nghiệp, nhà máy, công trường để làm các công việc về điện . II/ Đặc điểm và yêu cầu của nghề : 1/ Đối tượng của nghề điện dân dụng : - Gồm : + Thiết bị bảo vệ, đóng cắt và lấy điện + Nguồn điện 1 chiều và xoay chiều dưới 380V . +Thiết bị đo lường điện + Vật liệu và dụng cụ làm việc của nghề điện + Các loại đồ dùng điện 2/ Nội dung lao động của nghề điện dân dụng 3/ Điều kiện làm việc của nghề điện dâm dụng . 4/ Yêu cầu của nghề điện dân dụng đối với người lao động . 5/Triển vọng của nghề : 6/Những nơi đào tạo nghề : 7/Những nơi hoạt động nghề Bài 2 VẬT LIỆU ĐIỆN DÙNG TRONG LẮP ĐẶT MẠNG ĐIỆN GIA ĐÌNH I/ Mục tiêu : Biết được một số vật liệu điện thường dùng trong lắp đặt mạng điện . Biết cách sử dụng một số vật liệu điện thông dụng . II/ Chuẩn bị : - Một số dây dẫn điện : Dây dẫn trần, dây dẫn bọc chất cách điện, dây dẫn lõi nhiều sợi, dây dẫn lõi một sợi . Một số loại dây cáp điện, Puli sứ, vỏ đui đèn, ống luồn dây dẫn, vỏ cầu chì . III/ Tổ chức hoạt động của HS : Ổn định tổ chức : Kiểm tra bài cũ : Giảng bài mới : Hoạt động của GV Hoạt động của HS NỘI DUNG * Hoạt động 1: Tìm hiểu dây dẫn điện . + GV cho HS quan sát cấu tạo của một số dây dẫn điện trong hình2 -1 SGK. Phân loại và ghi vào bảng . - Gọi HS điền những từ thích hợp vào chỗ trống trong các câu sau (Xem các câu hỏi trong SGK) . - Mạng điện trong nhà thường sử dụng loại dây dẫn nào ? + Cấu tạo dây dẫn điện được bọc cách điện . - Cho HS quan sát thực tế dây dẫn được bọc cách điện và trả lời : a/ Vỏ bọc cách điện và lõi dây dẫn được làm bằng gì? b/ Hãy cho biết tại sao lớp vỏ cách điện của dây dẫn điện thường có màu sắc khác nhau? +Sử dụng dây dẫn điện: - Ký hiệu :dây dẫn điện của bản vẽ thiết kế mạng điện: M (n x F) Trong đó M :lõi đồng . n: là số lõi dây, F : là tiết diện của lõi dây dẫn ( mm2 ) . - Trong quá trình sử dụng dây dẫn ta cần chú ý điều gì ? * Hoạt động 2: Tìm hiểu dây cáp điện . - GV vẽ hình 2-3 SGK trình bày cấu tạo của cáp điện gồm: lõi cáp, vỏ cách điện, vỏ bảo vệ - Nêu sự khác nhau về cấu tạo của dây dẫn điện và cáp điện . + Cáp điện thường được sử dụng như thế nào trong mạng điện gia đình ? * Hoạt động 3: Tìm hiểu về vật liệu cách điện : - Thế nào là vật liệu cách điện ? - Hãy gạch chéo vào những ô trống để chỉ ra những vật liệu cách điện của mạng điện trong nhà ? * Hoạt động 4 : Củng cố và dặn dò . - Hãy mô tả cấu tạo của cáp điện và dây dẫn điện trong mạng điện gia đình ? - HS quan sát hình 2-1 và điền vào bảng phân loại dây dẫn điện . Dây dẫn trần Dây dẫn bọc cách điện Dây dẫn lõi nhiểu sợi Dây dẫn lõi 1 sợi d a,b,c c,b a - Điền từ thích hợp vào các câu sau : + Câu 1: từ thích hợp là : Bọc cách điện + Câu 2: từ thích hợp là : Nhiều . - Loại dây dẫn được bọc cách điện . HS trả lời câu hỏi của GV - Vỏ : chất cách điện tổng hợp PVC . - Lõi : được làm bằng đồng hoặc nhôm . - Màu sắc khác nhau có thể phân biệt được dây đôi và dây đơn . - HS trả lời câu hỏi của GV . +Thường xuyên kiểm tra vỏ bọc cách điện để tránh gây ra tai nạn cho người . + Đảm bảo an toàn khi nối dây - HS quan sát và nghe thông tin về cấu tạo của cáp điện . - Quan sát bảng 2-2 SGK về một số loại dây cáp điện - Khác nhau : cáp điện đều có vỏ bảo vệ - Sử dụng từ đường dây hạ áp của lưới điện đến mạng điện trong nhà - HS trả lời câu hỏi của GV . - Vật liệu cách điện luôn đi liền với vật liệu dẫn điện nhằm đảm bảo an toàn cho người và cho mạng điện Nên phải đảm bảo:độ cách điện cao,chịu nhiệt tốt,chống ẩm và có độ bền cơ học . - Thực hiện cách gạch chéo trong SGK . - HS trả lời câu hỏi GV I/ Dây dẫn điện : 1/ Phân loại : Gồm . - Dây dẫn trần - Dây dẫn bọc cách điện . - Dây dẫn lõi nhiều sợi - Dây dẫn lõi một sợi . * Chú ý : mạng điện trong nhà thường sử dụng loại dây dẫn bọc cách điện . 2/ Cấu tạo : Gồm : +Vỏ cách điện : được làm bằng chất cách điện tổng hợp PVC + Lõi : được làm bằng chất đồng hoặc nhôm 3/ Sử dụng : phải chọn dây dẫn theo đúng thiết kế của mạng điện là M (n x F ) - Trong quá trình sử dụng cần chú ý sau : + Phải kiểm tra vỏ bọc cách điện . + Khi nối dây phải đảm bảo an toàn . II/ Dây cáp điện : 1/ Cấu tạo : Gồm + Lõi cáp (1) + Vỏ cách điện (2) + Vỏ bảo vệ (3) . Trong thực tế có cáp một lõi và cáp nhiều lõi 2/ Sử dụng : dùng để lắp đặt đường dây hạ áp dẫn điện từ lưới điện phân phối đến mạng điện trong nhà . III/ Vật liệu cách điện: Cần đạt các yêu cầu sau : Độ cách điện cao, chụi nhiệt tốt, chống ẩm tốt và có độ bền cơ học cao Bài 3 DỤNG CỤ DÙNG TRONG LẮP ĐẶT MẠNG ĐIỆN . I/Mục tiêu : Biết dụng cụ, phân loại của một số đồng hồ đo điện . Biết công dụng của một số dụng cụ cơ khí dùng trong lắp đặt điện . II/ Chuẩn bị : - kìm cắt dây, kìm tuốt dây, tuavít, khoan, búa, thước . Bảng phụ hình 3-1, 3-2, 3-3 SGK . III/ Tổ chức hoạt động của HS : Ổn định tổ chức : Kiểm tra bài cũ : Giảng bài mới : Hoạt động của GV Hoạt động của HS NỘI DUNG * Hoạt động 1: Tìm hiểu về đồng hồ đo điện + Công dụng của đồng hồ đo điện : - Hãy kể tên một số đồng hồ đo điện mà em biết ? - Hãy tìm trong bảng 3-1 những đại lượng đo của đồng hồ đo điện và đánh dấu (x) vào ô trống ? - Tại sao người ta phải lắp vôn kế và ampe kế trên vỏ máy biến áp ? + Công dụng: nhờ vào các đồng hồ đo điện mà chúng ta có thể biết được tình trạng làm việc của các thiết bị điện, nguyên nhân gây ra hư hỏng, sự cố kỹ thuật . - Đồng hồ vạn năng, ampe kế, vôn kế . . . Cường độ dòng điện 1 Cường độ sáng 1 Điện trở mạch điện 1 Điện năng tiêu thụ của đồ dùng điện 1 đường kính dây dẫn 1 Điện áp 1 Công suất tiêu thụ của mạch điện 1 - Dùng dể đo U, I khi máy biến áp hoạt động I/ Đồng hồ đo điện : 1/ Công dụng của đồng hồ đo điện : - Biết được tình trạng làm việc của các thiết bị điện, phán đoán được nguyên nhân gây ra hư hỏng, sự cố kỹ thuật, hiện tượng làm việc không bình thường của mạch điện và đồ dùng điện 2/ Phân loại đồng hồ đo điện : + Ampe kế : đo I + Oát kế : đo P + Vôn kế :đo U + Công tơ : đo điện năng . + Ôm kế : đo điện trở + Đồng hồ vạn năng: đo I, U, R + Phân loại đồng hồ đo điện : - Gọi HS điền những đại lượng đo tương ứng với đồng hồ đo điện vào bảng 3-2 SGK . + Một số ký hiệu của đồng hồ đo điện : - Hướng dẫn HS viết ký hiệu của đồng hồ đo điện . - VD: Vôn kế có thang đo 300V, cấp chính xác 1,5 thì sai tuyệt đối lớn nhất là : * Hoạt động 2 : Tìm hiểu các dụng cụ cơ khí - Hướng dẫn HS điền công dụng và tên dụng cụ vào ô trống ở bảng 3-4 SGK * Hoạt động 3 : Củng cố + Dặn dò . - Cho HS trả lời câu hỏi trong SGK /17 . - Các nhóm chuẩn bị dây dẫn và các mẫu báo cáo thực hành ở bài 4 Đồng hồ đo điện Đại lượng đo Ampe kế I Oát kế P Vôn kế U Công tơ A Ôm kế Điện trở Đồng hồ vạn năng I, U, R - Quan sát hình vẽ 3-3 SGK và xem VD trình bày của GV - HS xem bảng 3-4 SGK để trả lời các công dụng +HS trả lời : Câu Đ-S Từ sai Từ đúng 1 S oátkế ômkế 2 S song song nối tiếp 3 Đ 4 S nối tiếp song song 3/ Một số ký hiệu của đồng hồ đo điện : + Vôn kế : +Ampe kế : + Oát kế : + Công tơ điện : +Ôm kế : Cấp chính xác: 0,1; 0,2; . . . + Điện áp thử cách điện (2KV) . + Phương đặt dụng cụ đo : II/ Dụng cụ cơ khí : - Dùng để lắp đặt dây dẫn và các thiết bị điện VD : + Thước : + Pan me : + Tua-vít : + Búa : + Cưa sắt : + Kìm : + Khoan (tay, điện ) Baøi 4 THÖÏC HAØNH : SÖÛ DUÏNG ÑOÀNG HOÀ ÑO ÑIEÄN . I / MUÏC TIEÂU : 1 . Bieát coâng duïng , caùch söû duïng moät soá ñoàng hoà ño ñieän thoâng duïng . 2 . Ño ñöôïc ñieän naêng tieâu thuï cuûa maïch ñieän ( Hoaëc ño ñöôïc ñieän trôû baèng ñoàng hoà vaïn naêng . 3 . Ñaûm baûo an toøan ñieän cho HS trong giôø thöïc haønh . II/ CHUAÅN BÒ : * Ñoái vôùi moãi nhoùm HS : a) Duïng cuï : Kìm ñieän , tua vít , buùt thöû ñieän . b ) Thieát bò : + Ñoàng hoà ño ñieän : ampe keá ( ñieän töø , thang ño 1A ) ,Voân keá ( ñieän töø ,thang ño 300V ), OÂm keá , oùat keá , coâng tô ñieän , ñoàng hoà vaïn naêng . c) Vaät lieäu : Baûng thöïc haønh laép saün maïch ñieän goàm 4 boùng ñeøn 220V-100W ( Hoaëc baûng thöïc haønh ño ñieän trôû ) , Daây daãn ñieän . III/ TOÅ CHÖÙC HOÏAT ÑOÄNG CUÛA HS : 1/ OÅn ñònh toå chöùc : 2/ Noäi dung vaø trình töï thöïc haønh : * Hoïat ñoäng 1 : Tìm hieåu ñoàng hoà ño ñieän : HOÏAT ÑOÄNG CUÛA GV HOÏAT ÑOÄNG CUÛA HS NOÄI DUNG + Cho HS tìm hieåu moät soá ñoàng hoà ño ñieän nhö : Ampe keá , voân keá , OÂm keá . . . Cho bieát taùc duïng cuûa caùc duïng cuï treân , caùch maéc vaøo maïng ñieän , caùch ñoïc keát quaû treân thang ño + Tìm hieåu caùc kyù hieäu ñöôïc ghi treân maët ñoàng hoà + Chöùc naêng cuûa caùc loïai ñoàng hoà ño : Ño ñaïi löôïng gì + Tìm hieåu ñaïi löôïng ño vaø thang ño + Caáu taïo beân ngoøai cuûa ñoàng hoà ño : Caùc boä phaän chính vaø caùc nuùm ñieàu chænh cuûa ñoàng hoà . * TIEÁT 6 : + Quan saùt caùc ñoàng hoà ño ñieän + Traû lôøi caùc caâu hoûi cuûa GV : Ampe keá laø 1 duïng cuï duøng ñeå ño cöôøng ñoä doøng ñieän .Caùch maéc vaøo maïch ñieän theo kieåu maéc noái tieáp . Khi ñoïc chuù yù luùc ñaàu ta söû duïng thang ño 1A hay 3A - Voân keá laø 1 duïng cuï duøng ñeå ño hieäu ñieän theá . Caùch maéc vaøo maïch ñieän theo kieåu maéc song song . Khi ñoïc ta caàn chuù yù söû duïng thang ño 3V hay 12V . - Ñoàng hoà vaïn naêng laø 1 duïng cuï söû duïng ñeå ño nhieàu chöùc naêng : Ño I , U , R cuûa daây daãn I/ Tìm hieåu ñoàng hoà ño ñieän : + Ampe keá : + Voân keá : + Ñoàng hoà vaïn naêng : + Coâng tô ñieän : * Hoïat ñoäng 2 : Thöïc haønh söû duïng ñoàng hoà ño ñieän HOÏAT ÑOÄNG CUÛA GV HOÏAT ÑOÄNG CUÛA HS NOÄI DUNG a) Phöông aùn 1 : Ño ñieän naêng tieâu thuï cuûa maïch ñieän baèng coâng tô ñieän + Böôùc 1: Yeâu caàu HS ñoïc vaø giaûi thích caùc kyù hieäu ghi treân maët coâng tô ñieän . + Böôùc 2 : Noái maïch ñieän thöïc haønh - Yeâu caàu neâu teân caùc phaàn töû cuûa sô ñoà maïch ñieän trong baûng ñieän döôùi ñaây. Sau ñoù tieán haønh . * CHUÙ YÙ :Treân coâng tô ñieän coù 4 choát :1,2,3,4 ñeám töø traùi sang .Khi noái vaøo nguoàn ñieän ta noái vaøo choát 1,3 ( Choát leû ) . Phuï taûi ñöôïc noái vaøo choát 2,4 ( Choát chaún ) * HS ño ñieän naêng tieâu thuï cuûa maïch ñieän baèng coângt ô ñieän kieåu caûm öùng + Ñoïc vaø giaûi thích nhöõng kyù hieäu ghi treân maët coâng tô ñieän . - Coâng tô ñieän 1 pha xoay chieàu - Chæ soá tieâu thuï ñieän naêng Kwh - Soá voøng quay : - Hieäu ñieän theá söû duïng : 220V - Cöôøng ñoä ñònh möùc : - Boùng ñeøn troøn 220V- 100W - Caàu chì , coâng taéc , daây daãn + HS laéng nghe söï höôùng daãn cuûa GV ñeå tieán haønh noái maïch theo sô ñoà hình 4.2 SGK + Baùo caùo keát quaû ño ñieän naêng tieâu thuï vaøo baûng 4.1 SGK II/ Thöïc haønh söû duïng Ñoàng hoà ño ñieän 1/ Ño ñieän naêng tieâu cuûa maïch ñieän baèng Coâng tô ñieän + Böôùc 1: Ñoïc vaø giaûi thích nhöõng kyù hieäu ghitreân maët coâng tô ñieän + Böôùc 2 : Noái maïch ñieän thöïc haønh + Böôùc 3 : Ño ñieän naêng tieâu thuï cuûa maïch ñieä * Hoïat ñoäng 3 : Thöïc haønh söû duïng ñoàng hoà vaïn naêng HOÏAT ÑOÄNG CUÛA GV HOÏAT ÑOÄNG CUÛA HS NOÄI DUNG b) Phöông aùn 2 : Ño ñieän trôû baèng ñoàng hoà vaïn naêng * Böôùc 1 : Tìm hieåu caùch söû duïng ñoàng hoà vaïn naêng + Ñoàng hoà vaïn naêng :ño ñöôïc 3 chöùc naêng : I , U , R +Caùch söû duïng : cuûa töøng nuùm ñieàu chænh ñeå choïn ñaïi löôïng caàn ño nhö : doøng ñieän I , ñieän aùp moät chieàu hay xoay chieàu , ñieän trôû vôùi thang ño thích hôïp + Haõy moâ taû caáu taïo beân ngoøai cuûa ñoàng hoà vaïn naêng * Böôùc 2 : Ño ñieän trôû baèng ñoàng hoà vaïn naêng : CHUÙ YÙ: Phaûi caét ñieän tröôùc khi ño ñieän trôû + Yeâu caàu HS ñoïc nguyeân taéc chung khi söû duïng ñoàng hoà vaïn naêng ñeå ño ñieän trôû trong SGK . + Yeâu caàu HS tieán haønh ño ñieän trôû treân baûng thöïc haønh +GV ñaùnh giaù keát quaû thöïc haønh,yù thöùc hoïc taäp , baûo ñaûm an toøan lao ñoäng , veä sinh nôi laøm vieäc * TIEÁT 7 : +HS quan saùt vaø tìm hieåu caùch söû duïng ñoàng hoà vaïn naêng * Caáu taïo beân ngoøai cuûa ñoàng hoà vaïn naêng : + 2 nuùm ñieàu chænh öùng vôùi töøng thang ño + Treân maët ñoàng hoà coù 3 giôùi haïn ño öùng vôùi cöôøng ñoä doøng ñieän ,hieäu ñieän theá , ñieän trôû . + 2 que ño +HS caàn löu yù phaûi caét ñieän tröôùc khi ño ñieän trôû + Caàn naém nhöõng nguyeân taéc chung khi ño ñieän trôû baèng ñoàng hoà vaïn naêng + Tieán haønh ño vaø baùo caùo keát quaû ño ñieän trôû baèng ñoàng hoà vaïn naêng vaøo baûng 4.2 SGK . + Noäp baûng baùo caùo thöïc haønh . + Thu doïn duïng cuï thöïc haønh 2/ Ño ñieän trôû baèng ñoàng hoà vaïn naêng : + Böôùc 1 : Tìm hieåu caùch söû duïng ñoàng hoà vaïn naêng + Böôùc 2 : Ño ñieän trôû baèng ñoàng hoà vaïn naêng - Nguyeân taéc chung khi ño ñieän trôû baèng ñoàng hoà vaïn naêng - Ño ñieän trôû treân baûng thöïc haønh III/ ÑAÙNH GIAÙ : IV/ Baùo caùo thöïc haønh 3/ Daën doø : Xem tröôùc baøi 5 : THÖÏC HAØNH : NOÁI DAÂY DAÃN ÑIEÄN . CHUAÅN BÒ : Moät soá daây daãn ñoâi vaøø daây daãn chieát , keo quaán Baøi 5 THÖÏC HAØNH NOÁI DAÂY DAÃN ÑIEÄN I / MUÏC TIEÂU : 1. Bieát ñöôïc caùc yeâu caàu cuûa moái noái daäy daãn ñieän . 2 . Hieåu ñöôïc moät soá phöông phaùp noái daây daãn ñieän . 3 . Thöïc haønh vaø noái ñöôïc moät soá moái noái daây daãn ñieän . II/ CHUAÅN BÒ : * Ñoái vôùi moãi nhoùm HS : + DUÏNG CUÏ : kìm caét daây , kìm muõi nhoïn , kìm troøn , tua vít , dao nhoû , moû haøn + VAÄT LIEÄU VAØ THIEÁT BÒ : Hoäp noái daây , ñai oác noái daây , daây ñieän loõi moät sôïi , daây ñieän meàm loõi nhieàu sôïi ,baêng dính caùch ñieän , nhöïa thoâng , thieác haøn , giaáy nhaùm III/ TOÅ CHÖÙC HOÏAT ÑOÄNG CUÛA HS : 1/ OÅn ñònh toå chöùc : 2/ Noäi dung vaø trình töï thöïc haønh : HOÏAT ÑOÄNG CUÛA GV HOÏAT ÑOÄNG CUÛA HS NOÄI DUNG * Hoïat ñoäng 1 : Tìm hieåu moät soá kieán thöùc boå trôï : + Yeâu caàu HS ñoïc caùc thoâng tin vaø quan saùt moät soá moái noái daây daãn ñieän trong hình 5.1 SGK + GV thoâng baùo cho HS naém ba loïai moái noái thoâng duïng nhö : - Moái noái thaúng (noái noái tieáp ) .- Moái noái phaân nhaùnh (noái reõ ) . - Moái noái duøng phuï kieän (hoäp daây noái , Bu-long . . . ) + Cho HS ñoïc moät soá yeâu caàu khi noái daây + GV trình baøy sô ñoà quy trình chung noái daây daãn ñieän : - Boùc voõ caùch ñieän Laøm saïch loõi Noái daây Kieåm tra moái noái Haøn moái noái Caùch ñieän moái noái + Höôùng daãn böôùc 1 :Boùc voõ caùch ñieän cho HS thöïc haønh + GV thöïc hieän caùc thao taùc Boùc caét vaùt vaø boùc phaân ñoïan cho HS quan saùt . Sau ñoù cho HS thöïc haønh töøng nhoùm + Höôùng daãn HS quan saùt noái noái tieáp hình 5.5 noái daây daãn loõi 1 sôïi + Höôùng daãn HS quan saùt noái noái tieáp hình 5 .6 noái daây daãn loõi nhieàu sôïi + Höôùng daãn HS quan saùt noái reõ : Noái phaân nhaùnh trong hình 5 .7 goàm coù noái daây daãn loõi moät sôïi vaø noái daây daãn loõi nhieàu sôïi * Chuù yù : Vôùi caùch noái naøy khi caét voõ caùch ñieän neân duøng dao coøn nhöõng thao taùc khaùc cuõng gioáng nhö noái noái tieáp , + Höôùng daãn HS caùch noái daây baèng phuï kieän :goàm coù 2 caùch - Noái baèng vít : laøm khuyeân kín laøm khuyeân hôû , noái daây - Noái baèng ñai oác noái daây : laøm ñaàu noái thaúng , noái daây daãn ,kieåm tra moái noái . + Höôùng daãn HS thao taùc haøn moái noái goàm coù 3 böôùc : - laøm saïch moái noái , laùng nhöïa thoâng , haøn thieát moái noái + Höôùng daãn HS caùch quaán baêng keo caùch ñieän sao cho an toøan , caùch ñieän toát khi vaän haønh +Kieåm tra ñaùnh giaù tieát thöïc haønh + Ñoïc thoâng tin vaø quan saùt moät soá moái noái daây daãn ñieän trong hình 5 . 1 a) Noái noái tieáp daây daãn loõi moät sôïi b) Noái phaân nhaùnh daây daãn loõi moät sôïi . c) Noái noái tieáp daây daãn loõi nhieàu sôïi . d) Noái phaân nhaùnh daây daãn loõi nhieàu sôïi . e) Noái daây trong hoäp noái daây . + HS nhaän bieát coù 3 loïai moái noái thoâng duïng thöôøng söû duïng trong thöïc teá . + HS naém ñöôïc 4 yeâu caàu khi noái daây + Caùc nhoùm quan saùt söï höôùng daãn cuûa GV roài tieán haønh theo caùc böôùc sau : * Böôùc 1 : Boùc voõ caùch ñieän + Duøng dao hoaëc kìm ñeå boùc voõ caùch ñieän töø 15 – 20cm a) Boùc caét vaùt : Ñaët dao vaøo ñieåm caét vaø goït lôùp voõ caùch ñieän moät goùc 300.Sau ñoù duøng kìm tuoát daây b) Boùc phaân ñoïan : Duøng cho loïai daây coù 2 lôùp caùch ñieän , lôùp ngoøai ñöôïc caét leäch vôùi lôùp trong khoûang 5 – 8cm * Böôùc 2 : Laøm saïch loõi - Duøng giaáy nhaùm laøm saïch loõi * Böôùc 3 : Noái daây + Caùc nhoùm quan saùt caùch noái noái tieáp hình 5 .5 : Noái daây daãn 1 sôïi - Uoán gaëp loõi :chia ñoïan loõi laøm 2 - Vaën xoùay : - Kieåm tra moái noái + Caùc nhoùm quan saùt caùch noái daây daãn loõi nhieàu sôïi hình 5 .6 -Boùc voõ caùch ñieän vaø laøm saïch loõi - Loàng loõi - Vaën xoaén - Kieåm tra moái noái + Caùc nhoùm quan saùt vaø chuù yù söï höôùng daãn cuûa GV . + Tieán haønh thöïc haønh theo nhoùm ôû hình 5 .7 vaø 5 .8 SGK +HS quan saùt vaø thöïc haønh theo nhoùm hình 5 .9 , 5 * Böôùc 4: Haøn moái noái + Quan saùt vaø thöïc haønh theo nhoùm ôû hình 5 .11 SGK * Böôùc 5: Caùch ñieän moái noái + Quan saùt vaø thöïc haønh theo nhoùm oû hình veõ 5 .12 , 5 .13 SGK +HS ñaùnh giaù chaát löôïng saûn phaåm , thöïc hieän theo quy trình ,yù thöùc hoïc taäp , ñaûm baûo an toøan khi thöïc haønh I/ Moät soá kieán thöùc boå trôï : 1) Caùc loïai moái noái daây daãn ñieän : - Moái noái thaúng - Moái noái phaân nhaùnh - Moái noái duøng hoäp phuï kieän 2/ Yeâu caàu moái noái - Daãn ñieän toát - Coù ñoä beàn cô hoïc cao - An toøan ñieän - Ñaûm baûo veà maët myõ thuaät 3/ Quy trình chung noái daây daãn ñieän : a) Boùc voõ caùch ñieän b) Laøm saïch loõi c) Noái daây : + Noái daây daãn theo ñöôøng thaúng : - Noái daây daãn loõi 1 sôïi - Noái daây daãn loõi nhieàu sôïi . + Noái re õ: (noái phaân nhaùnh ) . + Noái daây duøng phuï kieän . c) Kieåm tra moái noái d) Haøn moái noái e) Caùch ñieän moái noái TEÂN BAØI THÖÏC HAØNH LAÉP MAÏCH ÑIEÄN BAÛNG ÑIEÄN I / MUÏC TIEÂU : 1 . Veõ ñöôïc sô ñoà laép ñaët maïch ñieän baûng ñieän . 2. Hieåu ñöôïc quy trình laép ñaët maïch ñieän baûng ñieän . 3 . Laép ñaët ñöôïc baûng ñieän goàm 2 caàu chì , 1 oå caém ñieän , 1 coâng taéc ñieàu khieån 1 boùng ñeøn ñuùng quy trình vaø yeâu caàu kyõ thuaät . 4 . Ñaûm baûo an toaøn ñieän . II/ CHUAÅN BÒ DUÏNG CUÏ THÖÏC HAØNH : * Ñoái vôùi moãi nhoùm HS : I/ DUÏNG CUÏ , VAÄT LIEÄU VAØ THIEÁT BÒ : * Duïng cuï :. + 1 kìm caét daây , 1 kìm tuoát daây . + 1 dao nhoû , 1 tua-vít , 1 buùt thöû ñieän , Khoan ñieän caàm tay (muõi khoan, thöôùc keû . * Vaät lieäu vaø thieát bò : + 1 baûng ñieän 20x30cm , oå caém , caàu chì , coâng taéc , daây daãn ñieän , giaáy nhaùm Baêng keo caùch ñieän , boùng ñeøn vaø ñui ñeøn . II/ NOÄI DUNG VAØ TRÌNH TÖÏ THÖÏC HAØNH : HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GV HOAÏT ÑOÄNG CUÛA HS NOÄI DUNG * Hoïat ñoäng 1 : Tìm hieåu chöùc naêng cuûa baûng ñieän trong maïng ñieän trong nhaø : + Höôùng daãn HS quan saùt sô ñoà hình 6.1 SGK vaø ñaët caâu hoûi : a) Treân baûng ñieän nhöõng thieát bò ñieän naøo duøng ñeå ñoùng caét , baøo veä vaø laáy ñieän cuûa maïng ñieän ? b) Baûng ñieän trong nhaø thöôøng coù maáy loïai ? c) Haûy moâ taû caáu taïo cuûa 1 soá baûng ñieän nhaùnh cuûa maïng ñieän lôùp hoïc hoaëc ôû nhaø em + Quan saùt sô ñoà hình 6.1: söï phaân boá baûng ñieän trong maïng ñieän trong nhaø +Traû lôøi caâu hoûi : -Thieát bò ñoùng caét laø:caàu dao coâng taéc . -Thieát bò baûo veä laø caàu chì -Thieát bò laáy ñieän ôû maïng ñieän laø oå caém ñieän - Baûng ñieän trong nhaø thöôøng coù 2 loïai baûng ñieän : baûng ñieän chính vaø baûng ñieän nhaùnh . I/ Tìm hieåu chöùc naêng cuûa baûng ñieän : + Baûng ñieän chính : cung caáp ñieän cho toaøn boä heä thoáng ñieän trong nhaø goàm coù caàu dao , caàu chì (hoaëc aùptoâmaùt toång ) + Baûng ñieän nhaùnh :cung caáp ñieän cho caùc duïng cuï söû duïng ñieän goàm coâng taéc , oå caém ñieän hoäp soá quaït , aùptoâmaùt . . . *Hoïat ñoäng 2 : Veõ sô ñoà laép ñaët maïch ñieän + Höôùng daãn HS sô ñoà nguyeân lyù maïch ñieän baûng ñieän vaø cho bieát - Maïch ñieän baûng ñieän goàm nhöõng phaàn töû gì ? - Chuùng ñöôïc maéc vôùi nhau nhö theá naøo ? * Höôùng daãn cho HS caùch veõ sô ñoà laép ñaët maïch ñieän caàn chuù yù moät soá yeáu toá sau -Vò trí laép ñaët baûng ñieän - Caùch laép ñaët caùc phaàn töû treân baûng ñieän - Phöông phaùp laép ñaët daây daãn noåi hay chìm . + Sô ñoà laép ñaët maïch ñieän ñöôïc tieán haønh theo caùc böôùc sau : a) Veõ ñöôøng daây nguoàn b) Xaùc ñònh vò trí ñeå baûng ñieän , boùng ñeøn c) Xaùc ñònh vò trí caùc thieát bò ñieän treân baûng ñieän . d) Veõ ñöôøng daây daãn ñieän theo sô ñoà nguyeân lyù +Quan saùt sô ñoà hình 6.2 :Sô ñoà nguyeân lyù maïch ñieän baûng ñieän + Nhìn vaøo sô ñoà HS traû lôøi caùc caâu hoûi cuûa GV neâu ra * HS caàn naém 1 soá yeáu toá sau ñeà veõ sô ñoà laép ñaët maïch ñieän + Quan saùt caùch veõ sô ñoà cuûa GV + Caùc nhoùm tieán haønh veõ sô ñoà theo söï höôùng daãn cuûa GV II/ Veõ sô ñoà laép ñaët maïch ñieän Goàm :2 caàu chì ,1 oå caém ñieän ,1 coâng taéc ñieàu khieån vaø 1 boùng ñeøn troøn 1) Tìm hieåu sô ñoà nguyeân lyù : + Caùc duïng cuï treân ñöôïc maéc vaøo baûng ñieän theo kieåu maéc song song . 2) Veõ sô ñoà laép ñaët maïch ñieän * Caàn chuù yù moät soá yeáu toá sau: + Muïc ñích söû duïng , vò trí laép ñaët baûng ñieän + VÒ trí ,caùch laép ñaët caùc phaàn töû cuûa maïch ñieän + Phöông phaùp laép ñaët daây daãn noåi hay chìm * Hoïat ñoäng 3 : Laép ñaët maïch ñieän baûng ñieän + Höôùng daãn HS quy trình laép baûng ñieän nhö sau : a) Böôùc 1: Vaïch daáu b) Böôùc 2 : Khoan loã baûng ñieän c) Böôùc 3 : Noái daây thieát bò ñieän vaøo baûng ñieän d)Böôùc 4 : Laép thieát bò ñieän vaøo baûng ñieän e) Böôùc 5