Bài giảng môn học Vật lý lớp 9 - Bài 53 : Sự phân tích ánh sáng trắng

BÀI 53 : SỰ PHÂN TÍCH ÁNH SÁNG TRẮNG I/ MỤC TIÊU: 1. Biết được: Trong chùm sáng trắng có chứa nhiều chùm sáng màu khác nhau. 2. Làm được thí nghiệm 1 và 2 về sự phân tích chùm sáng trắng bằng lăng kính. Từ đó, tự mình làm tốt thí nghiệm 3 bằng sự phản xạ trên đĩa CD nhằm đi đến kết luận nêu ở mục tiêu 1. 3. Rèn tính hợp tác và tính trung thực trong thực hành. Qua đó gây hứng thú học tập bộ môn. II/ CHUẨN BỊ: Đối với mỗi nhóm học sinh: 1 lăng kính tam giác đều. 1 màn chắn có khoét 1 khe hẹp. 1 bộ các tấm lọc màu xanh, đỏ, nửa đỏ nửa xanh. 1 đĩa CD. 1 đèn ống (phát ánh sáng trắng). III/ TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: III.1/ Kiểm tra bài cũ: (5 phút) 1. Trong các nguồn sáng dưới đây, nguồn nào không phát ánh sáng trắng ? A. Một ngôi sao trên bầu trời. B. Một đèn LED. C. Bóng đèn pha của xe ô tô. D. Bóng đèn tròn đang sáng. 2. Viết đầy đủ câu dưới đây: Có thể tạo ra.................................................(1).......................................... bằng cách .......................................................................(2)............................................................................. III.2/ Bài mới: Hoạt động của học sinh Hỗ trợ của giáo viên HOẠT ĐỘNG 1: (20 phút) Cho học sinh tìm hiểu việc phân tích một chùm sáng trắng bằng lăng kính thông qua thí nghiệm 1 và 2. I. PHÂN TÍCH MỘT CHÙM SÁNG TRẮNG BẰNG LĂNG KÍNH: - Hs hoạt động nhóm: 1. Thí nghiệm 1: (SGK/139) Các em quan sát lăng kính qua vật thật và qua hình (53.1a): - Các nhóm tiến hành thí nghiệm (hình 53.1b): - Các nhóm thảo luận, trả lời câu C1. 2. Thí nghiệm 2: Làm theo nhóm (hình 53.1c). Dự đoán hiện tượng xảy ra và tiến hành quan sát. - Các nhóm thảo luận, trả lời câu C2. - Cá nhân suy nghĩ trả lời câu C3, C4. 3. Kết luận: (đọc SGK/140) Ta biết để có được 1 chùm sáng màu, ta cần chiếu 1 chùm sáng trắng qua tấm lọc màu. Vậy trong chùm sáng trắng có chứa chùm sáng màu ? Để biết điều này đúng hay sai, chúng ta cùng nhau phân tích ánh sáng trắng. Và sự phân tích này được thể hiện ra sao ? Ta sẽ tìm hiểu nó qua tiết học hôm nay. Tiết 59 - BÀI 53 SỰ PHÂN TÍCH ÁNH SÁNG TRẮNG - Gv tổ chức hoạt động nhóm cho hs. - Giới thiệu cho hs thấy lăng kính. - Gọi hs mô tả lăng kính. - Gv mô tả lại cho rõ ràng (nếu được). - Cho các nhóm thảo luận và làm thí nghiệm 1 (hình 53.1b). Đây là thí nghiệm đầu nên cần sự hỗ trợ nhiều của gv. - Sau khi hs làm thí nghiệm, thấy các dải sáng màu, gv gọi hs trả lời câu C1. - Uốn nắn câu trả lời và cho hs ghi câu trả lời vào tập. - Cho hs làm theo nhóm thí nghiệm 2 (hình 53.1c). Lưu ý hs quan sát kỹ 2 trường hợp. - Cần có thời gian để hs suy nghĩ trả lời câu C2, C3, C4. - Uốn nắn câu trả lời và cho hs ghi câu trả lời vào tập. - Gọi hs đọc kết luận sau 2 thí nghiệm 1&2. HOẠT ĐỘNG 2: (12 phút) Cho học sinh tự làm thí nghiệm 3 về việc phân tích một chùm sáng trắng bằng sự phản xạ trên mặt ghi của một đĩa CD. II. PHÂN TÍCH MỘT CHÙM SÁNG TRẮNG BẰNG SỰ PHẢN XẠ TRÊN ĐĨA CD: 1/ Thí nghiệm 3: - Mỗi nhóm tự làm thí nghiệm 3 (hình 53.2). - Các nhóm thảo luận, trả lời câu C5. - Cá nhân suy nghĩ trả lời câu C6. 2. Kết luận: (đọc SGK/140) - Gv để mỗi nhóm tự suy nghĩ tìm phương án thí nghiệm. Lưu ý hs, mục đích thí nghiệm là phân tích ánh sáng trắng, thay vì bằng lăng kính, thì bây giờ bằng đĩa CD là đĩa mà các em thấy hằng ngày. - Cho hs trả lời câu C5. Uốn nắn câu trả lời của hs cho chính xác. - Cho hs suy nghĩ trả lời câu C6. - Uốn nắn câu trả lời và cho hs ghi câu trả lời vào tập. - Gọi hs đọc kết luận sau thí nghiệm 3. HOẠT ĐỘNG 3: (3 phút) Kết luận chung về sự phân tích ánh sáng trắng. III. KẾT LUẬN CHUNG: Đọc kết luận chung trong SGK/141. - Gọi hs đọc kết luận chung (ít nhất 2 lần). HOẠT ĐỘNG 4: (5 phút) Củng cố và dặn dò. - Đọc ghi nhớ. - Nhớ: Về nhà làm các bài tập phần vận dụng. Xem mục có thể em chưa biết/141SGK. Xem trước Bài 54: SỰ TRỘN CÁC ÁNH SÁNG MÀU (trang 142/SGK). - Cho hs đọc ghi nhớ. - Dặn hs về chép ghi nhớ vào vở, học thuộc ghi nhớ và làm các bài tập vận dụng. - Đọc thêm mục có thể em chưa biết. - Chuẩn bị trước cho bài học sau. IV/ RÚT KINH NGHIỆM: