Bài giảng môn học Vật lý lớp 9 - Bài 62 : Điện gió – điện mặt trời – điện hạt nhân

BÀI62 : ĐIỆN GIÓ – ĐIỆN MẶT TRỜI – ĐIỆN HẠT NHÂN I MỤC TIÊU : Kiến thức : Nêu được các bộ phận chính của máy phát điện gió, pin mặt trời, nhà máy nguyên tử Kỹ năng chỉ ra được sự biến đổi năng lượng torng các bộ phận chínhcủa các máy trên Nêu được ưu điểm và nhược điểm của việc sản xuất và sử dụng điện gió, điện mặt trời, điện hạt nhân Thái độ Khuyến khích sản xuất và sử dụng các nguồn năng lượng sẵn có trong tự nhiên để chuyển hoá thành điện năng CHUẨN BỊ Đối với giáo viên 1 máy phát điện gió , quạt gió ( quạt điện ) 1 pin mặt trời, 1 bóng đèn ( 200V – 100W ) 1 động cơ nhỏ 1 đèn LED có giá Hình vẽ sơ đồ nhà máy điện nguyên tử TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC Kiểm tra bài cũ ( 4 ph ) Nêu nguyên tắc hoạt động của nhà máy nhiệt điện và thuỷ điện Bài mới Hoạt động của học sinh Trợ giúp của GV Hoạt động 1: Phát hiện ra cách sản xuất điện mới không cần đến nhiên liệu, đó là từ gió hoặc từ ánh sáng mặt trời ( 5 phút ) - HS trả lời câu hỏi của GV + Nhà máy nhiệt điện : cần có nhiên liệu như dầu, than đá + Nhà máy thủy điện : nước - Suy nghĩ câu hỏi mà GV đặt ra - Quan sát GV làm thí nghiệm - HS trả lời câu hỏi của GV – Phát hiện ra năng lượng gió và năng lượng ánh sáng có thể chuyển hoá thành điện năng và các dạng năng lượng này rất dồi dào trong tự nhiên - Yêu cầu học sinh nhắc lại trong nhà máy nhiệt điện và thủy điện, muốn cho máy phát điện hoạt động a phải cung cấp cho nó cái gì ? - GV : ở nhà máy phát điện đó việc cung cấp than đá vànước khá tốn kém và phức tạp. Có cách nào sản xuất điện năng mà không cần phải sử dụng nhiều nhiên liệu và nguyên liệu nước hay không? - Làm TN biểu diễn: cho máy phát điện gió và pin mặt trời hoạt động - GV : trong các thiết bị trên, năng lượng nào đã được chuyển hoá thành điện năng? Nguồn năng lượng đó có dễ kiếm trong tự nhiên không? Máy phát điện gió Hoạt động 2 :Tìm hiểu cấu tạo và hoạt động của máy phát điện gió ,quá trình biến đổi năng lượng torng máy phát điện gió ( 8 phút ) - HS suy nghĩ trả lời: + Gió thổi vào cánh buồm à thuyền buồm chuyển động : động năng HS đọc và trả lời câu C1 - HS thảo luận nhóm và trả lời câu hỏi +Thuận lợi: gió là nguồn năng lượng có trong tự nhiên +Khó khăn : không phải lúc nào cũng có gió để máy phát điện hoạt động - Hãy nêu những hiện tựong gió trong tự nhiên có năng lượng, đó là những dạng năng lượng nào? - Lần lượt cho từng nhóm quan sát máy phát điện gió - Vậy so với nhiệt điện và thủy điện thì việc sản xuất điện gió có thuận lợi và khó khăn gì không? Pin mặt trời: Hoạt động 3 : tìm hiểu cấu tạo và hoạt động của pin mặt trời ( 8ph ) - Đọc phần thông báo ở SGK trang 162 - Nhận biệt hình dạng tấm pin mặt trời, hai cực âm và dương của pin - Theo dõi TN của GV, nhận biết được nguyên tắc hoạt động của pin mặtrời - HS suy nghĩ trả lời : trong pin mặt trời, quang năng trực tiếp biến đổi thành điện năng, không cần một cơ cấu trung gian nào cả - HS dự đoán, đề xuất phương án kiểm trả bằng đèn LED - HS trả lời : chỉ sản xuất được điện mặt trời khi trời nắng, có ánh sáng chiếu trực tiếp lên pin mặt trời . Có thể sử dụng để lắp đặt ở những nơi mà lưới điện quốc giá không đến được - Giới thiệu cho HS xem tấm pin mặt trời, hai cực của tấm pin ( giống nhưhai cực của một pin thường dùng ) - Dùng đèn 200V – 100W chiếu ánh sáng lên lề mặt tấm pin, pin phát điện - Lưu ý cho HS, ởđây không cần một máy phát điện. Vật quá trình biện đổ năng lượng trong pin mặt trời khác với trong máy phát điện ở chỗ nào? - Dòng điện do pin mặt trời cung cấp là dòng điện một chiều hay xoay chiều? Làm thế nào để biết? - Việc sản xuất điện mặt trời có thuận lợi và khó khăn gí? Hoạt động 4: nhận biết một số tính năng kỹ thuật của pin mặt trời( công dụng, hiệu suất ) để ứng dụng vào thực tế ( 5ph) - HS làm việc, trả lời câu C2 - HS ghi bài : máy phát điện gió và pin mặt trời gọn nhẹ có thể cung cấp năng lượng điện cho những vùng núi , hải đảo xa xôi - Thông báo cho HS hai thông số kỹ thuật của pin mặt trời là công suất và hiệu suất - Yêu cầu HS thảo luận trả lời câu C2 Nhà máy điện hạt nhân Hoạt động 5: tìm hiểu các bộ phận chính của nhà máy điện nguyên tử và các quá trình biến đổi năng lượng trong các bộ phận đó ( 5ph) - HS làm việc cá nhân Quan sát hình 61.1 và 62.3 để trả lới câu hỏi của GV Thảo luận chung ở lớp dưới sự giúp đỡ của GV để rút ra câu trả lới chính xác HS ghi bài : nhà máy phát điện hạt nhân biến đổi năng lượng hạt nhân thành năng lượng điện, có thể cho công suất rất lớn nhưng phải có thiết bị bảo vệ rất cẩn thận để ngăn các bức xạ có thể gây nguy hiểm chết người - Yêu cầu học sinh quan sát hình 61.1 và 62.3 để trả lời câu hỏi + Hai nhà máy này có các bộ phận chính nào giống nhau và khác nhau ? + Bộ phận lò hơi và lò phản ứng là khác nhau ở hai nhà máy nhưng nhiệm vụ của chúng có giống nhau không? Đó là nhiệm vụ gì? - Thông báo ưu điểm của nhà máy điện hạt nhân và các biện pháp bảo đảm an toàn Sử dụng tiết kiệm điện năng Hoạt động 6: tìm hiểu nguyên tắc chung của việc sử dụng điện năng và các biện pháp tiệt kiệm điện năng ( 6ph) - Làm việc cá nhân rồi thảo luận chung để trả lời câu C3 - Tự đọc thông báo ở SGK để nâu các biện pháp tiết kiệm điện - HS trả lời câu hỏi của GV - Tự đọc bảng 1 ở SGK để trả lới C4 - Tổ chức cho HS thảo luận chung ở lớp để trả lới câu C3 - Vì sao biện pháp tiết kiệm điện chủ yếu là hạn chế sử dụng điện vào giớ cao điểm - Yêu cầu HS trả lới câu C4 Hoạt động 7: củng cố ( 4ph) - Tổng kết bài học - Tự đọc phần ghi nhớ - Trả lờùi câu hỏi của GV - Nêu câu hỏi củng cố + Nêu những ưu điểm và nhược điểm của việc sản xuất và sử dụng điện gió, điện mặt trời Dặn dò : - Học phần ghi nhớ - Làm bài tập 62.1à62.4 SBT - Đọc phần “ có thể em chưa biết” - Chuẩn bị ôn bài thi học kỳ hai