Bài giảng môn học Vật lý lớp 9 - Tiết 25: Tác dụng từ của dòng điện – từ trường

Ngày soạn: 13/11/2012 Ngày dạy: 17/11/2012 TIẾT 25: TÁC DỤNG TỪ CỦA DÒNG ĐIỆN – TỪ TRƯỜNG I. Mục tiêu 1. Kiến thức - Mô tả được TN về tác dụng từ của dòng điện. - Trả lời được câu hỏi từ trường tồn tại ở đâu. - Biết cách nhận biết từ trường. 2. Kĩ năng - Làm TN, nhận biết từ trường. 3. Thái độ - Yêu thích môn học II. Chuẩn bị: 1. Giáo viên cho các nhóm HS: - 1 nguồn điện 3V-9V, 1 kim NC đặt trên mũi kim thẳng đứng. - 1 công tắc, 2 giá TN, 5 đoạn dây nối, 1 ampe kế có GHĐ 1,5A và ĐCNN 0,1A - 1 đoạn dây dẫn constantan dài khoảng 40cm. 2. Chuẩn bị của HS: - Đọc và nghiên cứu trước bài 22_SGK III. Tiến trình giảng dạy 1. Ổn định lớp 2. Kiểm tra. - Hãy nêu đặc điểm của NC ? Chữa bài tập 21.1_SBT ? - Chữa bài tập 21.2, 21.3_SBT ? 3. Bài mới HOẠT ĐỘNG CỦA GV & HS NỘI DUNG * Hoạt động 1: Tổ chức tình huống học tập GV: Tổ chức tình huống học tập như phần mở bài trong SGK * Hoạt động 2: Tìm hiểu lực từ của dòng điện GV: Yêu cầu h/s nghiên cứu cách bố trí TN hình 22.1_SGK - Nêu mục đích, cách bố trí, tiến hành TN HS: nghiên cứu SGK ® Nêu mục đích, cách bố trí, tiến hành TN GV: Phát dụng cụ TN cho các nhóm h/s ® yêu cầu h/s làm TN HS: HĐ nhóm làm TN ® nêu kết quả TN. GV: Yêu cầu HS trả lời câu C1 HS: Trả lời câu C1 GV: Cho h/s ngắt công tắc, quan sát hiện tượng xảy ra ® rút ra nhận xét. HS: làm TN ® nêu hiện tượng xảy ra. GV: Từ kết quả TN trên em rút ra KL gì ? HS: Rút ra KL * Hoạt động 3: Tìm hiểu Từ trờng. GV: có phải kim NC ở vị trí trên mới có lực từ tác dụng ? Làm thế nào để kiểm tra ? HS: Trả lời. GV: yêu cầu h/s làm TN theo yêu cầu SGK HS: HĐ nhóm làm TN ® Trả lời câu C2, C3 GV: TN trên chứng tỏ không gian xung quanh NC, xung quanh dòng điện có gì đặc biệt ? HS: Trả lời GV: Kết luận về từ trường. HS: Đọc SGK ® ghi vở GV: Có trực tiế nhận biết được từ trường bằng các giác quan không ? Vậy nhận biết bằng cách nào ? HS: Trả lời GV: Kết luận * Hoạt động 4: Vận dụng GV: Nhắc lai cách tiến hành TN phát hiện các tác dụng của dòng điện trong dây dẫn thẳng - Thông báo: TN do Ơ-xtét tiến hành năm 1820 HS: Nghe thông báo. GV: Hướng dẫn h/s trả lời câu C4, C5, C6 HS: Trả lời câu C4, C5, C6 I. Lực từ. 1. Thí nghiệm. Hình 22.1_SGK - Dụng cụ: nguồn điện, công tắc, biến trở, ampe kế, kim NC, dây dẫn. C1: không 2. Kết luận - Dòng điện có tác dụng từ lên kim NC đặt gần nó. II. Từ trường. 1. Thí nghiệm. C2: Kim NC lệch khỏi hướng Nam -Bắc. C3: Kim NC luôn chỉ một hướng xác định. 2. Kết luận: - Không gian xung quanh NC, xung quanh dòng điện tồn tại một từ trường. 3. Cách nhận biết từ trường. - Dùng NC thử đưa vào không gian cần kiểm tra. Nếu có lực từ tác dụng lêm kim NC thì nơi đó có từ trường. III. Vận dụng C4: - Đặt kim NC lại gần dây dẫn AB. Nếu kim NC lệch khỏi hướng Bắc-Nam thì dây dẫn AB có dòng điện chạy qua và ngược lại. C5: TN đặt kim NC ở trạng thái tự do, khi đã đứng cân bằng kim NC luôn chỉ theo hướg Bắc - Nam C6: Không gian xung quanh NC có từ trường. 4. Củng cố: - Từ trường tồn tại ở đâu ? Làm thế nào để nhận biết từ trường ? - Gọi 2 h/s đọc phần ghi nhớ SGK 5. Hướng dẫn về nhà - Học thuộc phần ghi nhớ SGK, đọc phần có thể em chưa biết. - Làm bài tập 22.1, 22.2, 22.3, 22.4 _SBT - Đọc và nghiên cứu trước bài 23_SGK