Bài giảng môn học Vật lý lớp 9 - Tiết 37: Hiện tượng cảm ứng điện từ

Ngày soạn: 23/12/2012 Ngày dạy: 27/12/2012 TIẾT 37: . HIỆN TƯỢNG CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ I. Mục tiêu 1. Kiến thức - Làm được thí nghiệm dùng nam châm vĩnh cửu hoặc nam châm điện để tạo ra dòng điện cảm ứng - Mô tả được cách làm xuất hiện dòng điện cảm ứng trong cuộn dây dẫn kín bằng nam châm vĩnh cửu hoặc nam châm điện - Sử dụng được đúng 2 thuật ngữ mới, đó là dòng điện cảm ứng và hiện tượng cảm ứng điện từ 2. Kĩ năng: - Quan sát và mô tả chính xác hiện tượng xảy ra 3. Thái độ: - Ham hiểu biết, yêu thích môn học. II. Chuẩn bị: 1. Giáo viên: - 1 đinamô xe đạp có gắn bóng đèn * GV chuẩn bị cho các nhóm HS: - Một cuộn dây có gắn bóng đèn LED - Nam châm điện , nguồn điện 2. Chuẩn bị của HS: - Đọc và nghiên cứu trước bài 31_SGK. III. Tiến trình giảng dạy 1. Ổn định lớp 2. Kiểm tra bài cũ. - Chữa bài tập 30.1_SBT ? 3. Bài mới HOẠT ĐỘNG CỦA GV & HS NỘI DUNG Hoạt động 1: Tổ chức tình huống học tập GV: Em hãy cho biết trường hợp nào không dùng pin, ắc quy mà vẫn tạo ra dđ không ? HS: Suy nghĩ trả lời GV: Bộ phận nào làm cho đèn xe đạp phát sáng ? Bình điện xe đạp có những bộ phận nào ? ® Bài mới HS: Suy nghĩ Hoạt động 2: Tìm hiểu cấu tạo và họat động của đinamô. GV: Yêu cầu h/s quan sát Hình 31.1 và quan sát đinamô đã tháo vỏ đặt trên bàn giáo viên - Hãy chỉ ra bộ phận chính của đinamô ? HS: Quan sát hình vẽ, đinamô thật ® trả lời GV: Hoạt động của bộ phận nào của đinamô gây ra dđ ? HS: trả lời Hoạt động 3: Tìm hiểu cách tạo ra dòng điện GV: Cho h/s nghiên cứu câu C1, nêu dụng cụ TN cần thiết, các bước tiến hành TN HS: Nghiên cứu câu C1, nêu dụng cụ và các bước tiến hành TN GV: Phát dụng cụ TN cho các nhóm - Yêu cầu h/s làm TN câu C1 ® Nêu hiện tượng xảy ra HS: Nhận dụng cụ TN, tiến hành làm TN câu C1 ® Quan sát, nêu hiện tượng xảy ra GV: Yêu cầu h/s dự đoán câu C2 HS: Dự đoán câu C2 GV: Yêu cầu h/s làm TN kiểm tra HS: Tiến hành làm TN câu C2 GV: Qua câu hỏi C1, C2 em có nhận xét gì ? HS: Nêu nhận xét GV: Cho h/s đọc TN câu C3, nêu dụng cụ TN cần thiết, các bước tiến hành TN HS: Nghiên cứu câu C3, nêu dụng cụ và các bước tiến hành TN GV: Phát dụng cụ TN cho các nhóm - Yêu cầu h/s làm TN câu C3 ® Nêu hiện tượng xảy ra HS: Nhận dụng cụ TN, tiến hành làm TN câu C1 ® Quan sát, nêu hiện tượng ® trả lời câu C3 GV: Khi đóng ngắt mạch điện thì cường độ dòng điện thay đổi ntn ? Từ trường của NC thay đổi ra sao ? HS: Trả lời ® thảo luận rút ra nhận xét. Hoạt động 4: Hiện tượngcảm ứng điện từ. GV: Qua các TN, từ 2 nhận xét trên " Khi nào xuất hiện dòng điện cảm ứng? HS: Trả lời. GV: Hướng dẫn hs trả lời câu C4, C5. HS: Trả lời. I. Cấu tạo và họat động của đinamô ở xe đạp. - Cấu tạo: có 1 nam châm và cuộn dây. - Khi quay núm của đinamô thì nam châm quay theo và đèn sáng. II. Dùmg nam châm để tạo ra dòng điện 1. Dùng nam châm vĩnh cửu: * TN 1: (hình 31.2) C1: Trong cuộn dây xuất hiện dòng điện khi: - Di chuyển NC lại gần cuộn dây. - Di chuyển NC ra xa cuộn dây. C2: Trong cuộn dây có xuất hiện dòng điện cảm ứng. NX: dòng điện xh trong cuộn dây dẫn kín khi ta đưa nam châm lại gần hay ra xa 1 đầu cuộn dây đó hoặc ngược lại. 2. Dùng nam châm điện. C3. Dòng điện xuất hiện: - Trong khi đóng mđiện của nam châm. - Trong khi ngắt mđiện của nam châm. NX: Dòng điện xuất hiện ở cuộn dây dẫn kín trong thời gian dòng điện của nam châm điện biến thiên. III. Hiện tượng cảm ứng điện từ. - Dđ được tạo ra trong TN 1,2 gọi là dòng điện cảm ứng. - Hiện tượng xuất hiện dđ cảm ứng gọi là hiện tượng cảm ứng điện từ. C4: Trong cuộn dây có xuất hiện dòng điện cảm ứng. C5: Nhờ nam châm ta có thể tạo ra dòng điện . 4. Củng cố - Tạo ra dòng điện cảm ứng bằng cách nào ? Hiện tượng tạo ra dòng điện cảm ứng gọi là gì ? - Gọi 2 học sinh đọc phần ghi nhớ SGK 5. Hướng dẫn về nhà. - Học phần ghi nhớ SGK - Làm bài tập 31.1 31.3 (SBT) - Đọc trước nội dung bài 32.