Bài giảng Môn Vật lý lớp 7 - Bài 1 - Bài tập: Xác định tia phản xạ, tia tới

Ngày soạn : 7/11/2009 TIẾT 1 BÀI TẬP: XÁC ĐỊNH TIA PHẢN XẠ,TIA TỚI A. MỤC TIÊU 1. Kiến thức: - Ôn lại các kiến thức về định luật truyền thẳng của ánh sáng và phản xạ ánh sáng. 2. Kỹ năng: -Rèn luyện kỹ năng quan sát và diễn đạt bằng lời, kỹ năng vẽ hình, đo độ. 3. Thái độ: -Rèn luyện tính cẩn thận, yêu thích môn học. B. PHƯƠNG PHÁP: - Nêu và giải quyết vấn đề. - Vấn đáp. C. CHUẨN BỊ: Các kiến thức cơ bản của hai định luật D.TIẾN TRÌNH LÊN LỚP I.Ổn định Kiểm tra sĩ số :…………………………………………………………………………………………… II. Kiểm tra bài cũ Giới thiệu môn học và những yêu cầu cơ bản III. Bài mới a. Đặt vấn đề: Như vậy trong chương trình vật lí ta đã học hai định luật cơ bản của chương. Để các em nắm vững các kiến thức bài học hôm nay thầy trò ta áp dụng các kiến thức trên để bgiair quyết các bài tập b. Triển khai bài: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG KIẾN THỨC Hoạt động 1: Nhắc lại kiến thức cơ bản đã học. Yêu cầu học sinh nhắc lại nội dung của định luật truyền thẳng của ánh sáng? Học sinh: Trả lời câu hỏi của giáo viên GV: Đường truyền của ánh sáng được biểu diễn như thế nào? Học sinh: Trả lời câu hỏi của giáo viên Yêu cầu học sinh nhắc lại nội dung của định luật phản của ánh sáng? Học sinh: Trả lời câu hỏi của giáo viên GV: Yêu cầu học sinh lên bảng vẽ hình Học sinh: Trả lời câu hỏi của giáo viên Hoạt động 2: Bài tập GV: Hướng dẫn Các bước vẽ tia phản xạ B1: Vẽ đường pháp tuyến. B2: Xác định số đo góc tới B3: Vẽ tia phản xạ sao cho số đo góc phản xạ bằng góc tới . Học sinh làm theo các bước như đã hướng dẫn 1. §Þnh luËt truyÒn th¼ng cña ¸nh s¸ng. - Trong m«i tr­êng trong suèt vµ ®ång tÝnh, ¸nh s¸ng truyÒn ®i theo d­êng th¼ng. 2.Đường truyền của tia sáng - §­êng truyÒn cña ¸nh s¸ng ®­îc biÓu diÔn b»ng mét ®­êng th¼ng cã h­íng gäi lµ tia s¸ng. S M 3.Định luật phản xạ của ánh sáng - Tia ph¶n x¹ n»m trong mÆt ph¼ng chøa tia tíi vµ ®­êng ph¸p tuyÕn t¹i ®iÓm tíi. N R S - Gãc ph¶n x¹ b»ng gãc tíi. I 4. Bài tập: Bài 1. Áp dụng vẽ tia tới, tia phản xạ, số đo góc tới, số đo góc phản xạ trong các hình sau: R S I a, I b, Bài làm S I a, R S N Góc tới i= 00 Góc phản xạ i=0 G I 4. Cũng cố: Giáo viên cũng cố lại các kiến thức cơ bản Nhận xét khả năng tự học của các em. 5. Dặn dò: Nắm vững kiến thức chuẩn bị tiết 2. TIẾT 2 BÀI TẬP: VÏ ®­êng ®i cña tia s¸ng qua mét g­¬ng. TÝnh gãc ®Æt cña g­¬ng víi ph­¬ng n»m ngang. A. MỤC TIÊU 1. Kiến thức:- Tiếp tục Ôn lại các kiến thức về định luật truyền thẳng của ánh sáng và phản xạ ánh sáng. 2. Kỹ năng: -Rèn luyện kỹ năng quan sát và diễn đạt bằng lời, kỹ năng vẽ hình,đo độ. 3. Thái độ: -Rèn luyện tính cẩn thận, yêu thích môn học, tinh thần hợp tác. B. PHƯƠNG PHÁP: - Nêu và giải quyết vấn đề. Vấn đáp. C. CHUẨN BỊ:Các kiến thức cơ bản của hai định luật, bài tập cũng cố. máy chiếu. D.TIẾN TRÌNH LÊN LỚP I.Ổn định Kiểm tra sĩ số :…………………………………………………………………………………………… II. Kiểm tra bài cũ Giới thiệu môn học và những yêu cầu cơ bản III. Bài mới a. Đặt vấn đề: Như vậy trong chương trình vật lí ta đã học hai định luật cơ bản của chương. Để các em nắm vững các kiến thức bài học hôm nay thầy trò ta áp dụng các kiến thức trên để bgiair quyết các bài tập b. Triển khai bài: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG KIẾN THỨC Hoạt động 1:Bài tập 1.GV: Chiếu bài tập lên bảng HS: Đọc đề, tóm tắt bài toán. GV: Yêu cầu 1 học sinh lên bảng vẽ hình. Bµi 1: Mét tia s¸ng mÆt trêi nghiªng mét gãc =300 so víi ph­¬ng n»m ngang. Dïng mét g­¬ng ph¼ng høng tia s¸ng ®ã ®Ó soi s¸ng ®¸y mét èng trô th¼ng ®øng. Hái gãc nghiªng B cña mÆt g­¬ng so víi ph­¬ng n»m ngang lµ bao nhiªu? GV: Tia phản xạ có phương, chiều như thế nào? HS: Trả lời, học sinh khác nhận xét. GV:Yêu cầu 1 học sinh lên vẽ tia phản xạ. HS: Lên vẽ hình. GV: Yêu cầu 1 học sinh tính SIR GV: Đường pháp tuyến có tính chất gì? HS: Lên vẽ đường pháp tuyến IN lµ ®­êng ph¸p tuyÕn còng lµ ®­êng ph©n gi¸c cña gãc SIR => SIN = 600 Từ đó yêu cầu học sinh tính góc SIX Bµi 2 Mét tia s¸ng mÆt trêi nghiªng mét gãc =600 so víi ph­¬ng n»m ngang. Hái ph¶i ®Æt g­¬ng hîp víi ph­¬ng n»m ngang mét gãc bao nhiªu ®Ó thu ®­îc tia ph¶n x¹ cã ph­¬ng n»m ngang? GV: Chiếu bài tập lên bảng HS: Đọc đề, tóm tắt bài toán. GV: Yêu cầu 1 học sinh lên bảng vẽ hình tóm tắt. GV: Tia phản xạ có phương,chiều như thế nào? HS: Trả lời, học sinh khác nhận xét. GV:Yêu cầu 1 học sinh lên vẽ tia phản xạ. HS: Lên vẽ hình trường hợp 1: Chiều từ phải sang trái. Yêu cầu 1 học sinh lên vẽ đường pháp tuyến. Gäi IN lµ ®­êng ph¸p tuyÕn cña g­¬ng th× IN còng lµ ®­êng ph©n gi¸c cña gãc SIR GV: yêu cầu học sinh tính NIR RIG2 Trường hợp 2: GV:Yêu cầu 1 học sinh lên vẽ tia phản xạ. HS: Lên vẽ hình trường hợp 1: Chiều từ trái sang phải. Yêu cầu 1 học sinh lên vẽ đường pháp tuyến. GV: yêu cầu học sinh tính góc SIR từ đó suy ra góc RIG2 . S G Ph­¬ng ph¸p gi¶i: I 300 X N R Tia SI cho tia ph¶n x¹ IR. Ta cã: SIR =300 +900 = 1200 IN lµ ®­êng ph¸p tuyÕn còng lµ ®­êng ph©n gi¸c cña gãc SIR => SIN = 600 => GIS= 900 – SIN => GIS = 900- 600 =300 =>GIX= GIS + SIX = 600 vËy g­¬ng nghiªng víi ph­¬ng n»m ngang méy gãc 600. Bµi 2 S 600 Ph­¬ng ph¸p gi¶i Ta nhËn thÊy cã hai vÞ trÝ ®Æt g­¬ng ph¼ng ®Ó thu ®­îc tia ph¶n x¹ cã ph­¬ng n»m ngang. Tr­êng hîp 1: S N G1 R I G2 Gäi IN lµ ®­êng ph¸p tuyÕn cña g­¬ng th× IN còng lµ ®­êng ph©n gi¸c cña gãc SIR => NIR = 600/ 2 = 300 => RIG2 = 900 – 300 = 600. VËy g­¬ng hîp víi mÆt ph¼ng n»m ngang mét gãc 600 Tr­êng hîp 2: S N G1 I R G2 SIR = 1800 - 600 = 1200 => NIR = 600 => RIG2 = 900 - 600 = 300. VËy g­¬ng hîp víi mÆt ph¼ng n»m ngang mét gãc 300. 4. Cũng cố: Giáo viên cũng cố lại các kiến thức cơ bản Nhận xét khả năng tự học của các em. 5. Dặn dò: Nắm vững kiến thức chuẩn bị tiết 3,4. Ngày soạn : 15/11/2009 VÏ ®­êng ®i cña tia s¸ng TIẾT 3 qua 2 hoÆc 3 hoÆc 4 g­¬ng ph¼ng. A. MỤC TIÊU 1. Kiến thức: - Ôn lại các kiến thức về định luật truyền thẳng của ánh sáng và phản xạ ánh sáng. 2. Kỹ năng: -Rèn luyện kỹ năng quan sát và diễn đạt bằng lời, kỹ năng vẽ hình, đo độ. 3. Thái độ:-Rèn luyện tính cẩn thận, yêu thích môn học. B. PHƯƠNG PHÁP: - Nêu và giải quyết vấn đề. Vấn đáp. C. CHUẨN BỊ: Bài tập, máy chiếu. D.TIẾN TRÌNH LÊN LỚP I.Ổn định Kiểm tra sĩ số :………………………………………………………………….. II. Kiểm tra bài cũ: lòng vào bài mới. III. Bài mới a. Đặt vấn đề: Nếu có 2-3 gương phẳng ghép lại thì vẽ tia tới và tia phản xạ như thế nào?Bài học hôm nay thầy trò ta áp dụng các kiến thức trên để bgiair quyết các bài tập b. Triển khai bài: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG KIẾN THỨC Hoạt động 1: Khai th¸c bµi to¸n quang h×nh líp 7 Cho hai ®iÓm A, B ®Æt tr­íc hai g­¬ng ph¼ng(G). Tr×nh bµy ph­¬ng ph¸p vÏ ®­êng truyÒn mét tia s¸ng ®i tõ A ph¶n x¹ trªn (G) t¹i råi ph¶n x¹ ®Õn B. GV: Yêu cầu học sinh nhớ lại cách vẽ ảnh của một điểm bằng hai cách : Áp dụng ảnh của một vật tạo bởi gương phẳng và áp dụng định lật phản xạ ánh sáng để vẽ. HS: Lên bảng vẽ. GV: Cũng cố lại bằng bài tập , yêu cầu học sinh lên bảng vẽ. Hoạt động 2.Bài tập. GV: Chiếu bài tập lên máy HS: Đọc đề và nêu tóm tắt Bµi 1: Cho hai g­¬ng ph¼ng (G1) vµ (G2) quay mÆt ph¶n x¹ vµo nhau, hîp víi nhau mét gãc nhän. Hai ®iÓm AB n»m tr­íc hai g­¬ng. Tr×nh bµy c¸ch vÏ ®­êng truyÒn cña mét tia s¸ng tõ A ph¶n x¹ lÇn l­ît trªn hai g­¬ng råi ®Õn B trong hai tr­êng hîp. a. §Õn g­¬ng G1 tr­íc. b. §Õn g­¬ng G2 tr­íc. GV: Yêu cầu học sinh nêu phương án giải quyết bài tập. Học sinh khác nêu nhận xét. GV: Yêu cầu học sinh lên bảng vé ảnh của A và B qua G1 và G2. HS: Khác làm vào vở. Trên cơ sở đó yêu cầu học sinh giải quyết bài tập trong hai trường hợp. GV: yêu cầu học sinh dưới lớp nhận xét. + Khai th¸c bµi to¸n quang h×nh líp 7 Gi¶ sö ta ta ®· vÏ ®­îc tia s¸ng AIB th× tia ph¶n x¹ IB cã ®­êng kÐo dµi ®i qua ¶nh A1 ®èi xøng víi A qua g­¬ng (G). Tõ ®ã suy ra c¸ch vÏ nh­ sau : VÏ A1 ®èi xøng víi A qua (G) t¹i I. Nèi A1 víi B c¾t g­¬ng (G) t¹i I. §­êng truyÒn cña tia s¸nglµ A ’ I ’ B I A, A N B Trªn c¬ së ®ã ta cã ph­¬ng ph¸p vÏ nh­ sau: tia tãi ®i qua A th× tia ph¶n x¹ cã ®­êng kÐo dµi ®i qua A’ ®èi xøng víi A qua g­¬ng. A A, * Ph­¬ng ph¸p gi¶i: A A, B G2 I B1 A B J B a. Gi· sö ta ®· vÏ ®­îc tia s¸ng AIJB th× tia ph¶n x¹ trªn G1 lµ tia IJ ph¶i cã ®­êng kÐo dµi ®i qua ¶nh cña A lµ A1. Tia tíi G2 lµ IJ muèn cã tia ph¶n x¹ qua ®iÓm B th× ph¶i cã ®­êng kÐo dµi ®i qua ¶nh cña B lµ B1 tõ ®ã ta cã c¸ch vÏ nh­ sau: - VÏ A1 ®èi xøng víi A qua G1. - VÏ B1 ®èi xøng víi B qua G2. - Nèi A1B1 c¾t G1 t¹i I c¾t G2 t¹i J. - §­êng truyÒn cña tia s¸ng lµ A -> I -> J -> B b. Gi· sö ta ®· vÏ ®­îc tia s¸ng AIJB nh­ h×nh trªn th× tai ph¶n x¹ trªn G2 lµ tia IJ ph¶i cã ®­êng kÐo dµi ®i qua ¶nh cña A lµ A1. Tia tíi G1 lµ tia IJ muèn cã tia ph¶n x¹ ®i qua B th× ph¶i cã ®­êng kÐo dµi ®i quan ¶nh cña B lµ B1 tõ ®ã ta cã c¸ch vÏ nh­ sau: + VÏ A1 ®èi xøng víi A qua G2. + VÏ B1 ®èi xøng víi B qua G1. Nèi A1B1 c¾t G2 t¹i I, c¾t G1 t¹i J th× ®­êng truyÒn cña tia s¸ng lµ: A -> I -> J -> B. 4. Cũng cố: Giáo viên chốt lại các kiến thức cơ bản, để chuẩn bị bìa tập tiếp theo. Ngày soạn : 15/11/2009 VÏ ®­êng ®i cña tia s¸ng TIẾT 4 qua 2 hoÆc 3 hoÆc 4 g­¬ng ph¼ng. A. MỤC TIÊU 1. Kiến thức: - Ôn lại các kiến thức về định luật truyền thẳng của ánh sáng và phản xạ ánh sáng. 2. Kỹ năng: -Rèn luyện kỹ năng quan sát và diễn đạt bằng lời, kỹ năng vẽ hình, đo độ. 3. Thái độ:-Rèn luyện tính cẩn thận, yêu thích môn học. B. PHƯƠNG PHÁP: - Nêu và giải quyết vấn đề. Vấn đáp. C. CHUẨN BỊ: Bài tập, máy chiếu. D.TIẾN TRÌNH LÊN LỚP I.Ổn định Kiểm tra sĩ số :………………………………………………………………….. II. Kiểm tra bài cũ: lòng vào bài mới. III. Bài mới a. Đặt vấn đề: Tiết 1 ta đã nắm vững một số kiến thức về đường truyền của các tia sáng qua 2 gương phăng. Tiết này ta vận dụng để giải quyết các bài tập. b. Triển khai bài: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG KIẾN THỨC Hoạt động 1. bài tập 1. GV: Chiếu bài tập lên máy HS: Đọc đề và lên bảng tóm tắt. Bµi 2: Cho 2 g­¬ng ph¼ng G1 vµ G2 ®Æt vu«ng gãc víi nhau, mÆt ph¶n x¹ h­íng vµo nhau. Hai ®iÓm M vµ N n»m trong mÆt ph¼ng vu«ng gãc víi giao tuyÕn cña hai g­¬ng, tr­íc hai g­¬ng. a. H·y vÏ ®­êng truyÒn cña 1 tia s¸ng xuÊt ph¸t tõ M, ph¶n x¹ trªn G1 t¹i I, ph¶n x¹ trªn G2 t¹i K råi qua N. b. Chøng tá r»ng MI song song víi KN. GV: Hướng dẫn cho học sinh và yêu cầu học sinh nêu cách làm. HS: Khác nêu nhận xét. GV: Yêu cầu học sinh nêu phương án chứng minh hai đường thằng song song. HS: Trả lời câu hỏi của giáo viên. GV: Yêu cầu học sinh lên bảng làm. Hoạt động 2. GV: Chiếu bài tập lên máy HS: Đọc đề và lên bảng tóm tắt. Hai g­¬ng ph¼ng M1, M2 ®Æt song song cã mÆt ph¶n x¹ quay vµo nhau, c¸ch nhau mét ®o¹n d. Trªn ®­êng th¼ng víi hai g­¬ng cã hai ®iÓm S, O víi kho¶ng c¸ch ®­îc cho nh­ h×nh vÏ. a. H·y tr×nh bµy c¸ch vÏ mét tia s¸ng tõ S ®Õn M1 t¹i I,ph¶n x¹ ®Õn g­¬ng M2 tai J råi ph¶n x¹ ®Õn O. b. TÝnh kho¶ng c¸ch tõ I ®Õn A vµ tõ J ®Õn B. GV: Yêu cầu học sinh lên bảng vẽ hình GV: Hướng dẫn cho học sinh và yêu cầu học sinh nêu cách làm. HS: Khác nêu nhận xét. GV: Yêu cầu học sinh nêu phương án chứng minh hai đường thằng song song. HS: Trả lời câu hỏi của giáo viên. GV: Yêu cầu học sinh lên bảng làm. GV: yêu cầu học sinh vận dụng kiến thức: Trường hợp đồng dạng của hai tam giác để giải quyết bài tập. Học sinh lên bảng làm. Học sinh khác nhận xét. * Ph­¬ng ph¸p gi¶i: Gi· sö ta ®· vÏ ®­îc tia s¸ng MIKN nh­ h×nh trªn. Tia ph¶n x¹ trªn G1 lµ IK, muèn cho tia ph¶n x¹ ®i qua ®iÓm N th× ph¶i cã ®­êng kÐo dµi ®i qua N1 tõ ®ã ta cã c¸ch vÏ nh­ sau: - LÊy M1 ®èi xøng víi M qua G1. - LÊy N1 ®èi xøng víi N qua G2. - Nèi M1N1 c¾t G1 t¹i I, c¾t G2 t¹i K. §­êng truyÒn cña tia s¸ng lµ: M -> I -> K -> N. b. Chøng minh MI song song víi KN. Ta cã: K2 = I2 (hai gãc ®ång vÞ) (1) K1 = K2 (theo ®Þnh luËt ph¶n x¹ ¸nh s¸ng) (2) I1 = I2 (tÝnh chÊt ®èi xøng) (3) Tõ (1), (2) vµ (3) => K1 = K2 = I1 = I2 hay IKN = M1IM => IM // KN. N1 N I M K M Bµi 2: Hai g­¬ng ph¼ng M1, M2 ®Æt song song cã mÆt ph¶n x¹ quay vµo nhau, c¸ch nhau mét ®o¹n d. Trªn ®­êng th¼ng víi hai g­¬ng cã hai ®iÓm S, O víi kho¶ng c¸ch ®­îc cho nh­ h×nh vÏ. a. H·y tr×nh bµy c¸ch vÏ mét tia s¸ng tõ S ®Õn M1 t¹i I,ph¶n x¹ ®Õn g­¬ng M2 tai J råi ph¶n x¹ ®Õn O. b. TÝnh kho¶ng c¸ch tõ I ®Õn A vµ tõ J ®Õn B. M1 M2 O O H K I S a d - Gi¶ sö ta ®· vÏ ®­îc tia sang SIKO nh­ h×nh vÏ. - §èi víi g­¬ng M1 tia tíi ®i qua S cho tia ph¶n x¹ IK ph¶i cã ®­êng kÐo dµi ®i qua ¶nh cña S lµ S1. - Tia tíi g­¬ng M2 lµ tia IK cho tia ph¶n x¹ ®i qua O th× ph¶i cã ®­êng kÐo dµi ®i qua ¶nh cña O lµ O1. - C¸ch vÏ: -VÏ S1 ®èi xøng víi S qua M1. - VÏ O1 ®èi xøng víi O qua M2. - Nèi S víi O1c¾t M1 t¹i I c¾t M2 t¹i K. Tia s¸ngthu ®­îc lµ S -> I ->K -> O b, XÐt rS1AI ®ång d¹ng rS1HO1 => xÐt rS1AI ®ång d¹ngr S1BK => 4. Cũng Cố: Giáo viên cũng cố lại các kiến thức cơ bản nhất về cách vẽ và các công thức toán cần áp dụng 5.Dặn dò: Làm lại các bài tập. ôn lại các công thức tính chu vi và diện tích của tam giác. Ngày soạn : 22/11/2009 VÏ ®­êng ®i cña tia s¸ng TIẾT 5 qua 2 hoÆc 3 hoÆc 4 g­¬ng ph¼ng. A. MỤC TIÊU 1. Kiến thức: - Ôn lại các kiến thức về định luật truyền thẳng của ánh sáng và phản xạ ánh sáng. 2. Kỹ năng: -Rèn luyện kỹ năng quan sát và diễn đạt bằng lời, kỹ năng vẽ hình, đo độ. 3. Thái độ:-Rèn luyện tính cẩn thận, yêu thích môn học. B. PHƯƠNG PHÁP: - Nêu và giải quyết vấn đề. Vấn đáp. C. CHUẨN BỊ: Bài tập, máy chiếu. D.TIẾN TRÌNH LÊN LỚP I.Ổn định Kiểm tra sĩ số :………………………………………………………………….. II. Kiểm tra bài cũ: lòng vào bài mới. III. Bài mới a. Đặt vấn đề: Tiết 1 ta đã nắm vững một số kiến thức về đường truyền của các tia sáng qua 2 gương phăng. Tiết này ta vận dụng để giải quyết các bài tập. b. Triển khai bài: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG KIẾN THỨC GV: Chiếu bài tập lên máy HS: Đọc đề và lên bảng tóm tắt. Bµi tập: Hai g­¬ng ph¼ng gièng nhau AB vµ AC ®­îc ®Æt hîp víi nhau mét gãc 600, mÆt ph¶n x¹ h­íng vµo nhau(A,B,C t¹o thµnh mét tam gi¸c ®Òu). Mét nguån s¸ng S di chuyÓn trªn ®o¹n BC. Ta chØ xÐt trong mÆt ph¼ng h×nh vÏ. Gäi S1 lµ ¶nh cña S qua AB, S2lµ ¶nh cña S1 qua AC. a, H·y nªu c¸ch vÏ ®­êng ®i cña mét tia s¸ng ph¸t ra tõ S, ph¶n x¹ lÇn l­ît trªn AB, AC råi quay vÒ S. Chøng tá r»ng ®é dµi ®­êng ®ã b»ng SS2. b, Gäi M, N lµ hai ®iÓm bÊt kú t­¬ng øng trªn AB vµ AC. H·y chøng tá r»ng ®­êng ®i cña tia s¸ng trong c©u a kh«ng lín h¬n chu vi cña tam gi¸c SMN. GV: Hướng dẫn cho học sinh và yêu cầu học sinh nêu cách làm. HS: Khác nêu nhận xét. ¶nh S’ (cña ®iÓm S) lµ n¬i giao nhau cña hai ®­êng th¼ng chøa hai tia ph¶n x¹ (hai tia xuÊt ph¸t tõ ®iÓm s¸ng S ®Ëp vµo GV: Yêu cầu học sinh nêu cách làm HS: Trả lời câu hỏi của giáo viên. GV: Yêu cầu học sinh lên bảng làm. GV: hướng dẫn - Nèi S2 víi S c¾t g­¬ng Ac t¹i J. - Nèi J víi S1 c¾t AB t¹i I.=>SI; IJ-JS lµ ba ®o¹n th¼ng cña tia s¸ng cÇn dùng. B B S A 600 C Ph­¬ng ph¸p gi¶i: NhËn xÐt: ¶nh S’ (cña ®iÓm S) lµ n¬i giao nhau cña hai ®­êng th¼ng chøa hai tia ph¶n x¹ (hai tia xuÊt ph¸t tõ ®iÓm s¸ng S ®Ëp vµo hai g­¬ng t¹o nªn tia ph¶n x¹ nµy) ë ®©y ®Ò bµi ®· chØ ra ¶nh S1 cña S qua g­¬ng thø nhÊt råi ¶nh S2 cña S1 qua g­¬ng thø hai vµ tia ph¶n x¹ cuèi cïng l¹i trë vÒ S. §iÒu nµy gióp ta gì gèi tõ chÆn ®­êng cuèi ng­îc dÇn lªn phÝa tr­íc: Tia cuèi cïng lµ tia n»m trªn ®­êng th¾ng S2 S. a. Gäi S1 lµ ¶nh cña S qua g­¬ng AB. S2 lµ ¶nh cña S1 qua g­¬ng AC. Th× S1 ®èi xøng víi S qua AB S2 ®èi xøng víi S1 qua AC S1 B S I A J K C S2 T­ëng t­îng r»ng ta ®ang n»m trªn “chiÕc gi­êng”AC, m¾t kh«ng nh×n vµo ®iÓm s¸ng S mµ nh×n vµo g­¬ng AB. Lóc ®ã ta kh«ng thÊy tia s¸ng xuÊt ph¸t tõ S mµ d­êng nh­ xuÊt ph¸t tõ S1 ®èi xøng víi S qua g­¬ng AB. T­¬ng tù nh­ vËy, nÕu ®Æt m¾t ë S kh«ng nh×n vµ g­¬ng AB mµ nh×n vµo g­¬ng AC, ta sÎ thÊy tia s¸ng kh«ng xuÊt ph¸t tõ S1 mµ d­êng nh­ xuÊt ph¸t tõ S2 ®èi xøng víi S1 qua g­¬ng AC.Tõ ®ã ta suy ra c¸ch vÏn nh­ sau: - Nèi S2 víi S c¾t g­¬ng Ac t¹i J. - Nèi J víi S1 c¾t AB t¹i I.=>SI; IJ-JS lµ ba ®o¹n th¼ng cña tia s¸ng cÇn dùng. - Tæng ®é dµi ba ®o¹n th¼ng: SI + IJ +JS = S1I +IJ +JS =S1J + JS=S2J +JS =SS2. VËy SI + IJ +JS =SS2 (®pcm). b. chän M AB ;N AC.Nèi SM, MN, NS . Ta ph¶i so s¸nh chu vi tam giacSMN víi chu vi tam gi¸c SIJ. Nãi c¸ch kh¸c, so s¸nh chu vi tam gi¸c SMN víi chiÒu dµi SS2. Ta cã SM = S1M =>SM +MN = S1M + MN S1N. Mµ S1N = S2N => SM + MN S2N. =>SM + MN + NS S2N + NS SS2 =>®é dµi ®­êng ®i SS2 SM + MN + NS =chu vi tam gi¸c SMN - Nèi JA1 c¾t G1 t¹i I. - Nèi KB1 c¾t G4 t¹i L. §­êng truyÒn cña tia s¸ng lµ: A -> I -> J -> K -> L -> B. Ngày soạn : 22/11/2009 VÏ ®­êng ®i cña tia s¸ng TIẾT 6 qua 2 hoÆc 3 hoÆc 4 g­¬ng ph¼ng. A. MỤC TIÊU 1. Kiến thức: - Ôn lại các kiến thức về định luật truyền thẳng của ánh sáng và phản xạ ánh sáng. 2. Kỹ năng: -Rèn luyện kỹ năng quan sát và diễn đạt bằng lời, kỹ năng vẽ hình, đo độ. 3. Thái độ:-Rèn luyện tính cẩn thận, yêu thích môn học. B. PHƯƠNG PHÁP: - Nêu và giải quyết vấn đề. Vấn đáp. C. CHUẨN BỊ: Bài tập, máy chiếu. D.TIẾN TRÌNH LÊN LỚP I.Ổn định Kiểm tra sĩ số :………………………………………………………………….. II. Kiểm tra bài cũ: lòng vào bài mới. III. Bài mới a. Đặt vấn đề: Tiết 1 ta đã nắm vững một số kiến thức về đường truyền của các tia sáng qua 2 gương phăng. Tiết này ta vận dụng để giải quyết các bài tập. b. Triển khai bài: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG KIẾN THỨC Hoạt động 1 bài 1: Bèn g­¬ng ph¼ng (G1), (G2), (G3), G4) quay mÆt ph¶n x¹ vµo nhau, ®­îc l¾p thµnh bèn mÆt bªn cña mét h×nh hép chö nhËt. Hai ®iÓm A,B n»m tr­íc bèn g­¬ng. Tr×nh bµy c¸ch vÏ ®­êng truyÒn mét tia s¸ng tõ A ph¶n x¹ lÇnb l­ît trªn (G1), (G2), (G3), (G4) t¹i I,J,K,L råi ph¶n x¹ ®Õn B. Ph­¬ng ph¸p gi¶i: Hoạt động 2: T×m sè ¶nh t¹o bëi 2 g­¬ng ph¼ng hîp nhau méy gãc GV: Hướng dẫn học sinh mở rộng kiến thức Học sinh lắng nghe và làm theo hướng dẫn của giáo viên B A Bài 2. A2 A1 B1 B2 M L K J - VÏ A1 ®èi xøng víi A qua G1. - VÏ A2 ®èi xøng víi A1 qua G2. - VÏ B1 ®èi xøng víi B qua G4. - VÏ B2 ®èi xøng víi B1 qua G3. - Nèi A2B2 c¾t G2 t¹i J, c¾t G3 t¹i K. Bài 2. Ph­¬ng ph¸p: - TÊt c¶ c¸c ¶nh ®Òu n»m trªn ®­êng trßn t©m O b¸n kÝnh SO. Anh nµo n»m ë phÝa sau c¶ hai g­¬ng th× ®ã lµ ¶nh cuèi cïng. NÕu hai ¶nh cuèi cïng trïng nhau tïi kÓ lµ mét. Mét sè kÕt qu¶ th­êng gÆp: + NÕu3600/ =2K th× cã (2K- 1) ¶nh (kN). + NÕu3600/ =2K + 1 th× cã -2K ¶nh nÕu S trªn mÆt ph©n gi¸c. - (2K+1) ¶nh nªu S kh«ng n»m trªn mÆt ph©n gi¸c. * Tr­êng hîp 1: NÕu3600/ =2K th× cã (2K- 1) ¶nh (kN). 4. Cũng Cố: Giáo viên cũng cố lại các kiến thức cơ bản nhất về cách vẽ và các công thức toán cần áp dụng 5.Dặn dò: Làm lại các bài tập. Nắm chắc phần lí thuyết của phần ảnh tạo bởi gương phẳng. Ngày soạn : 30/11/2009 T×M Sè ¶NH T¹O BëI HAI G¦¥NG PH¼NG HîP NHAU GãC TIẾT 7 A. MỤC TIÊU 1. Kiến thức: - VËn dông kiÕn thøc cña ®Þnh luËt truyÒn th¼ng cña ¸nh s¸ng vµ kiÕn thøc ¶nh cña mét vËt t¹o bëi g­¬ng ph¼ng ®Ó t×m sè ¶nh t¹o bëi hai g­¬ng ph¼ng hîp nhau gãc 2. Kỹ năng: -Rèn luyện kỹ năng quan sát và diễn đạt bằng lời, kỹ năng vẽ hình, đo độ. 3. Thái độ:-Rèn luyện tính cẩn thận, yêu thích môn học. B. PHƯƠNG PHÁP: - Nêu và giải quyết vấn đề. Vấn đáp. C. CHUẨN BỊ: Bài tập, máy chiếu. D.TIẾN TRÌNH LÊN LỚP I.Ổn định Kiểm tra sĩ số :………………………………………………………………….. II. Kiểm tra bài cũ: lòng vào bài mới. III. Bài mới a. Đặt vấn đề: TiÕt häc h«m nay ta vËn ®Þnh luËt truyÒn th¼ng cña ¸nh s¸ng vµ kiÕn thøc ¶nh cña mét vËt t¹o bëi g­¬ng ph¼ng ®Ó t×m sè ¶nh t¹o bëi hai g­¬ng ph¼ng hîp nhau gãc b. Triển khai bài: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG KIẾN THỨC Ho¹t ®éng 1: Nh÷ng kiÕn thøc cÇn nhí GV:Nªu néi dung cña ®Þnh luËt ph¶n x¹ cña ¸nh s¸ng. HS: Tr¶ lêi. GV: ¶nh cña mét vËt t¹o bëi g­¬ng ph¼ng cã nh÷ng tÝnh chÊt g×? HS: Tr¶ lêi. GV: Më réng c¸c kiÕn thøc cho häc sinh HS: L¾ng nghe. TÊt c¶ c¸c ¶nh ®Òu n»m trªn ®­êng trßn t©m O b¸n kÝnh SO. Anh nµo n»m ë phÝa sau c¶ hai g­¬ng th× ®ã lµ ¶nh cuèi cïng. NÕu hai ¶nh cuèi cïng trïng nhau thi kÓ lµ mét. Ho¹t ®éng 2. Bµi tËp GV: ChiÕu bµi tËp 1 lªn m¸y chiÕu Häc sinh ®äc ®Ò GV: yªu cÇu häc sinh nªu ph­¬ng ¸n gi¶i Bµi 1: Cho hai g­¬ng ph¼ng (G1), (G2) mÆt ph¶n x¹ h­íng vµo nhauvµ hîp víi nhau mét gãc 60 0 . §iÓm s¸ng A n»m trong gãc t¹o bëi hai g­¬ng (nh­ h×nh vÏ). T×m sè ¶nh cña A cho bëi hÖ hai g­¬ng. GV: yªu cÇu häc sinh vÏ ¶nh A1 qua G1. Yªu cÇu tÝnh gãc Gãc A1OG2 vËy A1cßn cho ¶nh qua G2n÷a kh«ng? T­¬ng tù gi¸o viªn h­íng dÉn häc sinh t×m sè ¶nh cßn l¹i GV: Chèt l¹i vÊn ®Ò. T×m sè ¶nh t¹o bëi 2 g­¬ng ph¼ng hîp nhau méy gãc Mét sè kÕt qu¶ th­êng gÆp: + NÕu3600/ =2K th× cã (2K- 1) ¶nh (kN). + NÕu3600/ =2K + 1 th× cã -2K ¶nh nÕu S trªn mÆt ph©n gi¸c. - (2K+1) ¶nh nªu S kh«ng n»m trªn mÆt ph©n gi¸c. Tr­êng hîp 1: NÕu3600/ =2K th× cã (2K- 1) ¶nh (kN). G1 A O A1 G2 * Ph­¬ng ph¸p gi¶i: A1 G1 A4 A A6 AA A A5 G2 A3 A3 A2 A3 A2 + ¶nh cña A qua G1: A tr­íc G1 cho ¶nh A1 ®èi xøng víi A qua G1. Gãc A1OG2 = 900 => A1 ë tr­íc G2 cho ¶nh A3 qua G2 ®èi xøng víi A1. - Gãc A3OG1 = 1500 => A3 ë tr­íc G1 nªn cho ¶nh A5 ®èi xøng víi A3 qua G1. - Gãc A5OG2 = 2100 => A5 ë tr­íc G2 nªn kh«ng cho ¶nh n÷a. + ¶nh cña A qua G2 A ë tr­íc G2 nªn cho ¶nh A2 ®èi xøng víi A qua G2. - Gãc A2OG1 = 900 => A2 ë tr­íc G1, cho ¶nh A4 ®èi xøng víi A2 qua G1. - Gãc A4OG2 = 1500 => A4 ë tr­íc G2, cho ¶nh A6 ®èi xøng víi A4 qua G2. - Gãc A6OG2 = 2100 => A6 ë sau G1, nªn kh«ng cho ¶nh n÷a. V× A5OG2 = A6OG1 = 2100 nªn A5 trïng A6. VËy A qua G1 vµ G2 cho 5 ¶nh. Ngày soạn : 30/11/2009 T×M Sè ¶NH T¹O BëI HAI G¦¥NG PH¼NG HîP NHAU GãC TIẾT 8 A. MỤC TIÊU 1. Kiến thức: - VËn dông kiÕn thøc cña ®Þnh luËt truyÒn th¼ng cña ¸nh s¸ng vµ kiÕn thøc ¶nh cña mét vËt t¹o bëi g­¬ng ph¼ng ®Ó t×m sè ¶nh t¹o bëi hai g­¬ng ph¼ng hîp nhau gãc 2. Kỹ năng: -Rèn luyện kỹ năng quan sát và diễn đạt bằng lời, kỹ năng vẽ hình, đo độ. 3. Thái độ:-Rèn luyện tính cẩn thận, yêu thích môn học. B. PHƯƠNG PHÁP: - Nêu và giải quyết vấn đề. Vấn đáp. C. CHUẨN BỊ: Bài tập, máy chiếu. D.TIẾN TRÌNH LÊN LỚP I.Ổn định Kiểm tra sĩ số :………………………………………………………………….. II. Kiểm tra bài cũ: lòng vào bài mới. III. Bài mới a. Đặt vấn đề: TiÕt häc nµy ta tiÕt tôc lµm d¹ng bµi tËp 2. b. Triển khai bài: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG KIẾN THỨC Bµi tËp GV: ChiÕu bµi tËp 1 lªn m¸y chiÕu Häc sinh ®äc ®Ò GV: yªu cÇu häc sinh nªu ph­¬ng ¸n gi¶i Bµi 2: Hai g­¬ng ph¼ng M1 vµ M2 ®Æt nghiªng víi nhau mét gãc = 1200. Mét ®iÓm s¸ng A ®Æt tr­íc hai g­¬ng vµ c¸ch giao tuyÕn cña chóng mét kho¶ng R = 10cm. H·y tÝnh sè ¶nh qua hÖ hai g­¬ng. Gv: yªu cÇu häc sinh lªn b¶ng vÏ h×nh Häc sinh: d­íi líp theo giái nhËn xÐt. GV: H­íng dÉn Gäi A1 lµ ¶nh cu¶ A qua g­¬ng M1 tÝnh gãc M1OA1tõ ®ã tÝnh xÐt sè ¶nh qua c¸c g­¬ng T­¬ng tù Gäi A2 lµ ¶nh cu¶ A qua g­¬ng M2: TÝnh M2OA2 GV: Chèt l¹i vÊn ®Ò Bµi tËp * Ph­¬ng ph¸p gi¶i: a. TÝnh sè ¶nh qua hÖ hai g­¬ng: + A n»m trªn ®­êng ph©n gi¸c cña gãc M1 A A1 M2 A2 + Gäi A1 lµ ¶nh cu¶ A qua g­¬ng M1 th× M1OA1 = M1OA = 600 M2OA1 = M2OM1 + M1OA1 = 1800 . A1 n»m trªn chÝnh g­¬ng M2 (vµ n»m sau M1) nªn A1 lµ ¶nh cuèi cïng. + Gäi A2 lµ ¶nh cu¶ A qua g­¬ng M2: M2OA2 = M2OA = 600 M1OA2 = M1OM2 + M2OA2 = 1800 . A2 n»m trªn chÝnh g­¬ng M1 (vµ n»m sau M2) nªn A2 lµ ¶nh cuèi cïng. M2 VËy hÖ cã 2 ¶nh. A n»m ngoµi mÆt ph¼ng ph©n gi¸c cña gãc A M’1 M1 A2 A1 A3 M’2 Gi· sö M1OA = 600. Cã M1OA1 = M1OA = M1OM’2 =>A1n»m tr­íc g­¬ng M2 nªn t¹o ¶nh A3 ë sau M2 víi : M’2OA3 = M’2OA1 = 600 - M’2OM’1. VËy A3 còng ë sau M1 nªn A3 lµ ¶nh cuèi cïng. + Cã: M’2OA2 = M’2OA = 600 + M’2OM’1. VËy A2 ë sau M1 (vµ sau M2) nªn ®ã lµ ¶nh cuèi cïng. VËy hÖ cã 3 ¶nh. 4. Còng cè : Gi¸o viªn còng cè l¹i c¸c kiÕn thøc c¬ b¶n nhÊt 5. DÆn dß: Lµm l¹i c¸c b¶I tËp, t×m thªm c¸c bµi tËp ®Ó lµm.