Bài giảng Môn Vật lý lớp 7 - Bài 18: Hai loại điện tích (tiết 1)

Ngày soạn: / / TIẾT20 BÀI 18: HAI LOẠI ĐIỆN TÍCH A. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức: - Biết chỉ có 2 loại điện tích là điện tích dương và điện tích âm, hai điện tích cùng dấu thì đẩy nhau, trái dấu thì hút nhau. - Nêu được cấu tạo nguyên tử gồm: Hạt nhân mang điện tích dương và các êlectrôn mang điện tích âm quay xung quanh hạt nhân, nguyên tử trung hoà về điện. - Biết vật mang điện âm nhận thêm êlectrôn, vật mang điện dương mất bớt êlectrôn 2. Kĩ năng: Làm được các thí nghiệm trong bài học và rút ra được kết luận 3. Thái độ: Có ý thức vận dụng kiến thức vào cuộc sống B. PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY: Trực quan - vấn đáp - hoạt động nhóm C. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH: 1. Giáo viên: Tranh vẽ mô hình cấu tạo đơn giản của nguyên tử 2. Học sinh : Chuẩn bị cho mỗi nhóm HS: + 1 thanh thuỷ tinh hữu cơ. + 2 mảnh nylong màu trắng đục + 1 bút chì gỗ + 1kẹp nhựa + 1 mảnh len, 1 mảnh lụa sấy khô + 2 đũa nhựa có lỗ hỏng + một mũi nhọn đặt trên đế nhựa D. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP: I. Ổn định tổ chức: + Ổn định lớp: + Kiểm tra sĩ số: II. Kiểm tra bài cũ: HS1: Có thể làm cho 1 vật nhiễm điện bằng cách nào? Ví dụ HS2: Vật nhiễm điện có tính chất gì? Ví dụ III. Nội dung bài mới: 1. Đặt vấn đề: GV: Một vật bị nhiễm điện có khả năng hút các vật khác. Nếu 2 vật cùng bị nhiễm điện thì chúng hút nhau hay đẩy nhau? HS: Dự đoán GV: Ghi tóm tắt dự đoán lên góc bảng 2. Triển khai bài: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG KIẾN THỨC HOẠT ĐỘNG 1: Làm thí nghiệm 1, tạo ra 2 vật nhiễm điện cùng loại và tìm hiểu lực tác dụng giữa chúng GV: Phân nhóm Yêu cầu các nhóm đọc SGK, tìm hiểu: + Dụng cụ TN + Các bước tiến hành TN HS: Đọc SGK, thực hiện yêu cầu của GV - Cử đại diện trình bày - Nhận xét, hoàn chỉnh câu trả lời GV: Phát dụng cụ TN Hướng dẫn các bước làm TN: B1: Kẹp hai mảnh nilông vào thân bút chì rồi nhấc lên. Quan sát hiện tượng xãy ra B2: Trải 2 mảnh ni lông xuống mặt bàn, dùng miếng len cọ xát chúng nhiều lần. Cầm thân bút chì để nhấc lên. Quan sát hiện tượng B3: Dùng mảnh vải khô cọ xát hai thanh nhựa sẫm màu giống nhau. Đặt một trong hai thanh này lên một trục nhọn để có thể quay dễ dàng. Đưa các đầu đã được cọ xát của hai thanh lại gần nhau. Quan sát hiện tượng xãy ra B4: Dựa vào kết quả quan sát được, hoàn thành nhận xét HS: Hoạt động nhóm + Nhận dụng cụ + Tiến hành TN theo hướng dẫn + Quan sát hiện tượng và ghi lại kết quả TN + Hoàn thành nhận xét SGK GV: Hướng dẫn các nhóm làm TN và quan sát hiện tượng HS: - 2 nhóm cử đại diện trình bày - 2 nhóm so sánh với kết quả và nhận xét GV: Hướng dẫn các nhóm cùng trao đổi thống nhất kết quả TN I. Hai loại điện tích 1) Thí nghiệm 1 (SGK) Nhận xét: Hai vật giống nhau, được cọ xát như nhau thì mang điện tích cùng loại và khi được đặt gần nhau thì chúng đẩy nhau. HOẠT ĐỘNG 2: Làm thí nghiệm 2, phát hiện hai vật nhiễm điện hút nhau và mang điện tích khác loại GV: Phân nhóm Yêu cầu các nhóm đọc SGK, tìm hiểu: + Dụng cụ TN + Các bước tiến hành TN HS: Đọc SGK, thực hiện yêu cầu của GV - Cử đại diện trình bày - Nhận xét, hoàn chỉnh câu trả lời GV: Phát dụng cụ TN Hướng dẫn các bước làm TN: + Đặt đũa nhựa chưa nhiễm điện lên mũi nhọn, đưa thanh thuỷ tinh chưa nhiễm điện lại gần xem có tương tác với nhau không? + Cọ xát thanh thuỷ tinh với lụa đưa lại gần đũa nhựa quan sát hiện tương xảy ra ? + Cọ xát thanh nhựa bằng mảnh vải khô và cọ xát thanh thuỷ tinh với lụa và đưa lại gần nhau quan sát hiện tượng xảy ra? HS: Hoạt động nhóm + Nhận dụng cụ + Tiến hành TN theo hướng dẫn + Quan sát hiện tượng và ghi lại kết quả TN + Hoàn thành nhận xét SGK GV: Hướng dẫn các nhóm làm TN và quan sát hiện tượng HS: - 2 nhóm cử đại diện trình bày - 2 nhóm so sánh với kết quả và nhận xét GV: Hướng dẫn các nhóm cùng trao đổi thống nhất kết quả GV: Yêu cầu HS hoàn thành kết luận SGK HS: Hoàn thành kết luận SGK 2) Thí nghiệm 2 (SGK) Nhận xét : Thanh nhựa sẫm màu và thanh thủy tinh khi được cọ xát thì chúng hút nhau do chúng mang điện tích khác loại. Kết luận: Có hai loại điện tích là điện tích dương và điện tích âm. Các vật mang điện tích cùng loại thì đẩy nhau, mang điện tích khác loại thì hút nhau HOẠT ĐỘNG 3: Tìm hiểu sơ lược về cấu tạo nguyên tử GV: Treo hình 18.4 SGK cho HS quan sát - Yêu cầu Hs đọc phần II SGK tìm hiểu về cấu tạo nguyên tử HS: Đọc SGK tìm hiểu về cấu tạo nguyên tử GV: Gọi HS trình bày sơ lược về cấu tạo của nguyên tử trên mô hình nguyên tử HS: Trình bày cấu tạo nguyên tử GV: Chốt và ghi bảng Gv thông báo với HS : Một vật nhiễm điện âm nếu nhận thêm êlectrôn; nhiễm điện dương nếu mất bớt êlectrôn. II. Sơ lược về cấu tạo nguyên tử (SGK) HOẠT ĐỘNG 4: Vận dụng HS: Trả lời C2, C3, C4 GV: Hướng dẫn HS thống nhất câu trả lời HS: Trả lời C3 GV: Hướng dẫn HS thống nhất câu trả lời HS: Trả lời C4 GV: Hướng dẫn HS thống nhất câu trả lời III. Vận dụng C2 : Trước khi cọ xát, trong mỗi vật đều có điện tích dương và điện tích âm. Các điện tích dương tồn tại ở hạt nhân của nguyên tử, còn các điện tích âm tồn tại ở các êlectrôn chuyển động xung quanh hạt nhân. C3 : Trước khi cọ xát, các vật không hút các vụn giấy nhỏ vì rằng các vật đó chưa bị nhiễm điện, các điện tích dương và âm trung hoà lẫn nhau C4: Sau khi cọ xát, như hình 18.5b, mảnh vải nhiễm điện dương (6 dấu “+” và 3 dấu “-“); thước nhựa nhiễm điện âm (7 dấu “-“ và 4 dấu “+”).Thước nhựa nhiễm điện âm do nhận thêm êlectrôn; Mảnh vải nhiễm điện dương do mất bớt êlectrôn IV. Củng cố: HS đọc ghi nhớ, đọc có thể em chưa biết V. Dặn dò : Học bài cũ, làm bài tập SBT Nghiên cứu bài mới: DÒNG ĐIỆN - NGUỒN ĐIỆN