Bài giảng Môn Vật lý lớp 7 - Chương 2 : Âm học tiết 11: Nguồn âm (tiếp)

Ngµy so¹n:28/10/2012 Ngµy d¹y:31 /10/2012 Ch­¬ng 2 : ¢m häc TiÕt 11: NGUỒN ÂM A. Môc tiªu: 1. Kiến thức: - Nhận biết được một số nguồn âm thường gặp. - Nêu được nguồn âm là vật dao động. 2. Kĩ năng: - Chỉ ra được vật dao động trong một số nguồn âm như trống, kẻng, ống sáo, âm thoa,... 3.Thái độ: - Trung thùc, tØ mØ trong khi lµm thÝ nghiÖm. - Cã tinh thÇn céng t¸c phèi hîp víi b¹n trong ho¹t ®éng chung cña nhãm. B. Träng t©m: §Æc ®iÓm cña nguån ©m C. ChuÈn bi: 1. Gi¸o viªn: - Mçi nhãm häc sinh c¸c dông cô sau: + 1 Bóa cao su. + 1 Ống nghiÖm. + 1 Âm thoa. + 1 Khay đựng nước. - Đàn Ghi ta. - Đàn ống nghiệm. 2. Häc sinh: + D©y cao su. + M¶nh giÊy. + Lá chuối. ... D. Ho¹t ®éng day häc: Ho¹t ®éng 1. KiÓm tra: (0 phót) KÕt hîp trong bµi. Ho¹t ®éng 2. T¹o t×nh huèng: (2 phót) Hµng ngµy chóng ta sèng trong thÕ giíi ©m thanh. VËy, em cã biÕt ©m thanh (gäi t¾t lµ ©m ) ®­îc t¹o ra nh­ thÕ nµo không? Ho¹t ®éng 3: NhËn biÕt nguån ©m. H§ cña thÇy Tg H§ cña trß GV: Yªu cÇu HS suy nghÜ vµ tr¶ lêi C1 GV: gäi HS kh¸c nhËn xÐt, bæ xung sao ®ã ®­a ra kÕt luËn chung cho c©u C1 GV : thông báo về nguồn âm ? GV: Yªu cÇu HS tr¶ lêi C2 GV: gäi HS kh¸c nhËn xÐt, bæ xung sao ®ã ®­a ra kÕt luËn chung cho c©u C2 7’ I. NhËn biÕt nguån ©m. HS: suy nghÜ vµ tr¶ lêi C1 C1: ©m ph¸t ra tõ « t«, xe m¸y, con chim, ng­êi ®i ngoµi ®­êng … * Vật phát ra âm gọi là nguồn âm HS: suy nghÜ vµ tr¶ lêi C2 C2: Xe m¸y, ®µn, trèng, ra®i« … Ho¹t ®éng 4: C¸c nguån ©m cã ®Æc ®iÓm g×. H§ cña thÇy Tg H§ cña trß GV: Yªu cÇu HS lµm TN th¶o luËn víi c©u C3. GV: tæng hîp ý kiÕn vµ ®­a ra kÕt luËn chung cho c©u C3 GV: Yªu cÇu HS lµm TN ( chú ý: hướng dẫn HS cách gõ ) vµ tr¶ lêi c¸ nh©n : + Vật nào phát ra âm? + Vật đó có rung động không? + Nhận biết điều đó bằng cách nào? GV: tæng hîp ý kiÕn vµ ®­a ra kÕt luËn chung cho c©u C4 ? Nếu trong thí nghiệm vừa rồi nếu ta lấy tay giữ chặt thành cốc ngay thì có nghe thấy âm phát ra nữa không ? GV: thông báo Sự rung động (chuyển động) qua lại vị trí cân bằng của dây cao su, thành cốc, mặt trống . v . v . gọi là dao động. GV: lµm TN mÉu cho HS quan s¸t GV: Yªu cÇu HS tr¶ lêi C5 + Âm thoa có dao động không? + Hãy tìm cách kiểm tra xem khi phát ra âm thì âm thoa có dao động không? ? Nếu trong thí nghiệm vừa rồi nếu ta lấy tay giữ chặt 2 nhánh của âm thoa ngay thì có nghe thấy âm phát ra nữa không ? GV: tæng hîp ý kiÕn vµ ®­a ra kÕt luËn chung cho c©u C5 GV: Yªu cÇu HS thảo luận toàn lớp hoµn thiÖn kÕt luËn trong SGK. ? Các vật phát ra âm có đặc điểm gì? 20’ * ThÝ nghiÖm: H×nh 10.1 HS: lµm TN và trả lời C3 C3: - D©y cao su dao ®éng - D©y cao su ph¸t ra ©m * ThÝ nghiÖm: H×nh 10.2 HS: Nhóm TN và trả lời c¸ nh©n C4 C4: - Thành cốc thuỷ tinh phát ra âm thanh. - Thành cốc có rung động. - Nhận biết bằng cách đổ một ít nước vào cốc ta thấy nước rung động. HS cá nhân trả lời câu hỏi: Nếu trong thí nghiệm vừa rồi nếu ta lấy tay giữ chặt thành cốc ngay thì không nghe thấy âm phát ra nữa. * Sự rung động (chuyển động) qua lại vị trí cân bằng của dây cao su, thành cốc, mặt trống . v . v . gọi là dao động. * ThÝ nghiÖm: H×nh 10.3 HS: Nhóm TN và trả lời c¸ nh©n C5 C5: - ¢m thoa cã dao ®éng - Nhóng ¢m thoa vµo n­íc ta thÊy mÆt n­íc bÞ dao ®éng chøng tá ¢m thoa ®ang dao ®éng. HS cá nhân trả lời câu hỏi: Nếu trong thí nghiệm vừa rồi nếu ta lấy tay giữ chặt 2 nhánh của âm thoa ngay thì không nghe thấy âm phát ra nữa. HS thảo luận toàn lớp hoµn thiÖn kÕt luËn . * KÕt luËn: Khi phát ra âm, các vật đều dao ®éng Ho¹t ®éng 5: VËn dông: H§ cña thÇy TG H§ cña trß GV: Yªu cÇu HS tr¶ lêi C6 GV: gäi HS kh¸c nhËn xÐt, bæ xung sao ®ã ®­a ra kÕt luËn chung cho c©u C6. GV: Yªu cÇu HS suy nghÜ vµ tr¶ lêi C7 GV: gäi HS kh¸c nhËn xÐt, sao ®ã ®­a ra kÕt luËn chung cho c©u C7. GV: Yªu cÇu HS tr¶ lêi C8 GV: gäi HS kh¸c nhËn xÐt, bæ xung sao ®ã ®­a ra kÕt luËn chung cho c©u C8 GV: Yªu cÇu HS lµm TN vµ th¶o luËn víi c©u C9 §¹i diÖn c¸c nhãm tr×nh bµy C¸c nhãm tù nhËn xÐt, bæ xung cho c©u tr¶ lêi cña nhau. GV: tæng hîp ý kiÕn vµ ®­a ra kÕt luËn chung cho c©u C9 10’ HS: suy nghÜ vµ tr¶ lêi C6: + Cã thÓ lµm cho tê giÊy, l¸ chuèi ph¸t ra ©m b»ng c¸ch cho chóng dao ®éng. C7: + §µn ghita: bé phËn dao ®éng lµ d©y ®µn +Trèng: bé phËn dao ®éng lµ mÆt trèng. C8: + Th¶ vµo trong lä Ýt giÊy vôn vµ quan s¸t, nÕu giÊy bÞ thæi bay lung tung th× cét kh«ng khÝ ®ang dao ®éng. C9: H×nh 10.4 a. Cét n­íc dao ®éng vµ ph¸t ra ©m b. èng nhiÒu n­íc nhÊt ph¸t ra ©m trÇm cßn èng Ýt n­íc nhÊt ph¸t ra ©m bæng. H×nh 10.5 c. Cét kh«ng khÝ dao ®éng vµ ph¸t ra ©m d. èng nhiÒu n­íc nhÊt ph¸t ra ©m trÇm cßn èng Ýt n­íc nhÊt ph¸t ra ©m bæng Ho¹t ®éng 6: Cñng cè (5 phót) - Gi¸o viªn hÖ thèng hãa l¹i c¸c kiÕn thøc träng t©m. GV: ¢m ph¸t ra qu¸ to g©y ¶nh h­ëng xÊu ®Õn mäi ng­êi xuang quanh vËy lµm thÕ nµo ®Ó khái ¶nh h­ëng ®Õn mäi ng­êi khi m×nh muèn th­ëng thøc ©m thanh? Ho¹t ®éng 7: H­íng dÉn häc ë nhµ (1 phót) - Häc bµi theo néi dung ghi vë. - Lµm c¸c bµi tËp: 10.1 ®Õn 10.4 ( trong s¸ch bµi tËp ) - Làm cây đàn “ Tam thập lục” trong bài tập 10.4 SBT - Đọc bài 11 – “Độ cao của âm” - Tìm hiểu: * Tần số là gì? Tần số phụ thuộc vào yếu tố nào? * Khi nào âm phát ra cao? Khi nào âm phát ra thấp?