Bài giảng Môn Vật lý lớp 7 - Chương I: Quang học (tiết 5)

Lý 7: 1tiết / tuần.Kỳ 1: 18 tuần, kỳ 2: 17 tuần. Tiết Bài Tên bài Tiết Bài Tên bài 1 1 Nhận biết ánh sáng- Nguồn sáng và vật sáng. 19 17 Sự nhiễm điện do cọ sát. 2 2 Sự truyền ánh sáng. 20 18 Hai loại điện tích. 3 3 Ứng dung định luật truyền thẳng của ánh sáng. 21 19 Dòng điện- Nguồn điện. 4 4 Định luật phản xạ ánh sáng. 22 20 Chất dẫn điện và chất cách điện- Dòng điện trong kim loại. 5 5 Ảnh của một vật tạo bởi gương phẳng. 23 21 Sơ đồ mạch điện- Chiều dòng điện. 6 6 THvà KTTH: Quan sát và vẽ ảnh của một vật tạo bởi gương phẳng. 24 22 Tác dụng nhiệt và tác dụng phát sáng của dòng điện. 7 7 Gương cầu lồi. 25 23 Tác dụng từ, tác dụng hóa học và tác dụng sinh lý của dòng điện. 8 8 Gương cầu lõm. 26 ÔN tập. 9 9 Tổng kết chương 1: Quang học. 27 Kiểm tra. 10 Kiểm tra. 28 24 Cường độ dòng điện. 11 10 Ng uồn âm. 29 25 Hiệu điện thế. 12 11 Độ cao của âm. 30 26 Hiệu điện thế giữa hai đầu dụng cụ dùng điện. 13 12 Độ to của âm 31 27 TH và KTTH: Đo cường độ dòng điện và hiệu điện thế đối với đoạn mạch song song. 14 13 Môi trường truyền âm. 32 28 TH: Đo cường độ dòng điện và hiệu điện thế đối với đoạn mạch song song. 15 14 Phản xạ âm- Tiếng vang. 33 29 An toàn khi sử dụng điện. 16 15 Chống ô nhiễm tiếng ồn. 34 Kiểm tra học kỳ 2. 17 16 Tổng kết chương 2: Âm thanh. 35 30 Tổng kết chương 3: Điện học. 18 Kiểm tra học kỳ 1. GIÁO ÁN LÝ 7. MỤC TIÊU CHƯƠNG I: QUANG HỌC. 1.NÊU ĐƯỢC MỘT SỐ THÍ DỤ VỀ NGUỒN SÁNG.. -Phát biểu được định luật về sự truyền thẳng của ánh sáng. -Nhận biết được các loại chùm sáng: Hội tụ, phân kỳ, song song. -Vận dụng được định luật về sự truyền thẳng của ánh sáng để giải thích một số hiện tượng đơn giản ( ngắm đường thẳng, sự tạo thành bóng tối, bóng nửa tối, nhật thực, nguyệt thực,...) 2.PHÁT BIỂU ĐƯỢC ĐỊNH LUẬT PHẢN XẠ ÁNH SÁNG.. - Nêu được các đặc điểm của ảnh tạo bởi gương phẳng . -Vận dụng được định luật phản xạ ánh sáng để giải thích một số hiện tượng quang học đơn giản liên quan đến sự phản xạ ánh sáng và vẽ ảnh tạo bởi gương phẳng. 3.Biết sơ bộ về đặc điểm của ảnh ảo tạo bởi gương cầu lồi và gương cầu lõm. -Nêu được một số thí dụ về việc sử dụng gương cầu lồi và gương cầu lõm trong đời sống hàng ngày. Ngày soạn:20/8/2008. Tiết : 1 NHẬN BIẾT ÁNH SÁNG - NGUỒN SÁNG VÀ VẬT SÁNG. A.MỤC TIÊU: 1.Kiến thức: -Bằng TN, HS nhận thấy: Muốn nhận biết được ánh sáng thì ánh sáng đó phải truyền vào mắt ta; ta nhìn thấy các vật khi có ánh sáng từ các vật đó truyền vào mắt ta. -Phân biệt được nguồn sáng và vật sáng. Nêu được thí dụ về nguồn sáng và vật sáng. 2.Kỹ năng: Làm và quan sát các TN để rút ra điều kiện nhận biết ánh sáng và vật sáng. 3.Thái độ: Biết nghiêm túc quan sát hiện tượng khi chỉ nhìn thấy vật mà không cầm được. B.CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH. - Gi¸o ¸n - ChuÈn bÞ thÝ nghiÖm (cho mçi nhãm HS) Mỗi nhóm: Hộp kín bên trong có bóng đèn và pin. C. PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC. - Quan sát, thí nghiệm, lập luận lôgic đi đến khẳng định. D.TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC. (1P)1. æn ®Þnh líp: */SÜ sè:......................................................................................... 2. KiÓm tra bµi cò: Kh«ng 3. Bµi míi: Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng cña HS Ghi b¶ng *HOẠT ĐỘNG 1: ( 3 phút) TỔ CHỨC TÌNH HUỐNG HỌC TẬP. *GV nêu câu hỏi: -Một người mắt không bị tật, bệnh, có khi nào mở mắt mà không nhìn thấy vật để trước mắt không? Khi nào ta mới nhìn thấy một vật? -Các em hãy nhìn ảnh chụp ở đầu chương và trả lời xem trên miếng bìa viết chữ gì? -Ảnh ta quan sát được trong gương phẳng có tính chất gì? *GV tóm lại: Những hiện tượng trên đều có liên quan đến ánh sáng và ảnh của các vật quan sát được trong các loại gương mà ta sẽ xét ở chương này. *GV nhấn mạnh đó cũng là 6 câu hỏi chính mà ta phải trả lời được sau khi học chương này. HS: - Quan sát thực trên gương - Tr¶ lêi c¸c c©u hái cña GV ®­a ra -HS đọc 6 câu hỏi nêu ở đầu chương. - Më vë ra ghi bµi.... Ch­¬ng 1: Quang Häc TiÕt 1: NHẬN BIẾT ÁNH SÁNG - NGUỒN SÁNG VÀ VẬT SÁNG *HOẠT ĐỘNG 2: TÌM HIỂU KHI NÀO TA NHẬN BIẾT ĐƯỢC ÁNH SÁNG.(10 phút) GV: - §ưa cái đèn pin ra, bật đèn và chiếu về phía HS. -GV để đèn pin ngang trước mặt và nêu câu hỏi như trong SGK ( GV phải che không cho HS nhìn thấy vệt sáng của đèn chiếu lên tường hay các đồ vật xung quanh ) -GV: Khi nào ta nhận biết được ánh sáng? Yêu cầu HS nghiên cứu hai trường hợp 2,3 để trả lời C1. HS: ho¹t ®éng theo nhãm -HS thấy đèn có thể bật sáng hay tắt đi. -TN chứng tỏ rằng, kể cả khi đèn pin đã bật sáng mà ta cũng không nhìn thấy được ánh sáng từ đèn pin phát ra-Trái với suy nghĩ thông thường. -HS tự đọc SGK mục quan sát và TN, thảo luận nhóm trả lời C1. I.NHẬN BIẾT ÁNH SÁNG. */Quan s¸t vµ thÝ nghiÖm ( SGK-T4) - Tr­êng hîp ®óng: 2,3 - C1: Trong những trường hợp mắt ta nhận biết được ánh sáng, có điều kiện giống nhau là có ánh sáng truyền vào mắt. Kết luận: Mắt ta nhận biết được ánh sáng khi có (ánh sáng) truyền vào mắt ta. *HOẠT ĐỘNG 3: NGHIÊN CỨU TRONG ĐIỀU KIỆN NÀO TA NHÌN THẤY MỘT VẬT.(10 phót) GV: - Ta nhận biết được ánh sáng khi có ánh sáng truyền vào mắt ta. Vậy, nhìn thấy vật cần có ánh sáng từ vật đến mắt không? Nếu có thì ánh sáng phải đi từ đâu? -Yêu cầu HS đọc câu C2 và làm theo lệnh C2. -Yêu cầu HS lắp TN như SGK, hướng dẫn để HS đặt mắt gần ống. -Nêu nguyên nhân nhìn tờ giấy trắng trong hộp kín. -Nhớ lại: Ánh sáng không đến mắt Có nhìn thấy ánh sáng không? HS: ho¹t ®éng theo nhãm -HS đọc câu C2 trong SGK. -HS thảo luận và làm TN C2 theo nhóm. - Hoµn thµnh kÕt luËn II.NHÌN THẤY MỘT VẬT. */ThÝ nghiÖm:(H1.2a) C2: a.Đèn sáng: Có nhìn thấy. b.Đèn tắt: Không nhìn thấy. -Có đèn để tạo ra ánh sáng nhìn thấy vật, chứng tỏ: Ánh sáng chiếu đến tờ giấy trắng Ánh sáng từ giấy trắng đến mắt thì mắt nhìn thấy giấy trắng. *Kết luận:Ta nhìn thấy một vật khi có ánh sáng từ vật truyền vào mắt ta. * HOẠT ĐỘNG 4: PHÂN BIỆT NGUỒN SÁNG VÀ VẬT SÁNG.(7 PHÚT) GV: -Làm TN 1.3: Có nhìn thấy bóng đèn sáng? -TN 1.2a và 1.3: Ta nhìn thấy tờ giấy trắng và dây tóc bóng đèn phát sáng. Vậy chúng có đặc điểm gì giống và khác nhau? -GV: Thông báo khái niệm vật sáng. HS: ho¹t ®éng theo nhãm -HS thảo luận theo nhóm để tìm ra đặc điểm giống và khác nhau để trả lời C3. - Ph©n biÖt ®­îc nguån s¸ng vµ vËt s¸ng - LÊy ®­îc VD trong thùc tÕ III. NGUỒN SÁNG VÀ VẬT SÁNG. C3: Dây tóc bóng đèn tự nó phát ra ánh sáng còn mảnh giấy trắng hắt lại ánh sáng do vật khác chiếu vào nó. *Kết luận: ............phát ra.......... ..........hắt lại............ *HOẠT ĐỘNG 5: VẬN DỤNG (8 PHÚT) GV: -Yêu cầu HS vận dụng kiến thức đã học trả lời câu hỏi C4, C5. -Tại sao ta nhìn thấy cả vệt sáng? HS: ho¹t ®éng c¸ nh©n - ¸p dông kiÕn thøc cña bµi ®Ó hoµn thµnh C4,C5 IV/vËn dụng: C4:Trong cuộc tranh cãi, bạn Thanh đúng vì ánh sáng từ đèn pin không chiếu vào mắt .Mắt không nhìn thấy. C5: Khói gồm các hạt li ti, các hạt này được chiếu sáng trở thành vật sáng, ánh sáng từ các vật đó truyền đến mắt. -Các hạt xếp gần như liền nhau nằm trên đường truyền của ánh sáng, tạo thành vệt sáng mắt nhìn thấy. */Ghi nhí: (SGK – T5) (4p)4.Cñng cè: ? Khi nµo ta nhËn biÕt ®­îc ¸nh s¸ng ? Khi nµo m¾t ta nh×n thÊy mét vËt ? Nguån s¸ng vµ vËt s¸ng kh¸c nhau ë ®iÓm nµo (2p)5.H­íng dÉn vÒ nhµ: -Học thuộc phần ghi nhớ. -Làm bài tập 1.1 -> 1.5 ( tr3- SBT) - §äc tr­íc bµi sau: Sù truyÒn ¸nh s¸ng E.RÚT KINH NGHIỆM: ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... Ngày soạn:27/8/2008 Tiết 2 SỰ TRUYỀN ÁNH SÁNG A.MỤC TIÊU: 1.Kiến thức: -Biết làm TN để xác định được đường truyền của ánh sáng. -Phát biểu được định luật truyền thẳng ánh sáng. -Biết vận dụng định luật truyền thẳng ánh sáng vào xác định đường thẳng trong thực tế. -Nhận biết được đặc điểm của ba loại chùm ánh sáng. 2.Kỹ năng: - Bước đầu biết tìm ra định luật truyền thẳng ánh sáng bằng thực nghiệm. 3.Thái độ: Biết vận dụng kiến thức vào cuộc sống. B.CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS. Mỗi nhóm: 1 ống nhựa cong, 1 ống nhựa thẳng. 1 nguồn sáng dùng pin. 3 màn chắn có đục lỗ như nhau. 3 đinh ghim mạ mũi nhựa to. C.PHƯƠNG PHÁP d¹y häc: Mô hình quy ước để biểu thị đường truyền của ánh sáng kết hợp với phương pháp thực nghiệm. D.TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: (1P)1. æn ®Þnh líp: */SÜ sè:......................................................................................... 2. KiÓm tra bµi cò: (5p) */ C©u hái: Ph¸t biÓu ghi nhí cña bµi mét? */§¸p ¸n – biÓu ®iÓm: Hs ph¸t biÓu ®óng cho:10® - Ta nhËn biÕt ®­îc ¸nh s¸ng khi cã ¸nh s¸ng truyÒn vµo m¾t ta. - Ta nh×n thÊy mét vËt khi cã ¸nh s¸ng truyÒn tõ vËt ®ã vµo m¾t ta - Nguån s¸ng lµ vËt tù nã ph¸t ra ¸nh s¸ng. VËt s¸ng gåm nguån s¸ng vµ nh÷ng vËt h¾t l¹i ¸nh s¸ng chiÕu vµo nã. */§èi t­îng:.......................................................................................................... ............................................................................................................................... 3. Bµi míi: Ho¹t ®éng cña Gv ho¹t ®éng cña hs ghi b¶ng *HOẠT ĐỘNG 1: TỔ CHỨC TÌNH HUỐNG HỌC TẬP (3 phút) *GV: - Cho HS đọc phần mở bài SGK- Em có suy nghĩ gì về thắc mắc của Hải? -GV ghi lại ý kiến của HS trên bảng để sau khi học bài, HS so sánh kiến thức với dự kiến. HS: + L¾ng nghe GV ®Æt vÊn ®Ò vµo bµi + Suy nghÜ vÒ vÊn ®Ò ®Æt ra, më vë ra ghi bµi Tiết 2 SỰ TRUYỀN ÁNH SÁNG *HOẠT ĐỘNG 2: NGHIÊN CỨU TÌM QUY LUẬT ĐƯỜNG TRUYỀN CỦA ÁNH SÁNG (15 phút) GV: - Dự đoán ánh sáng đi theo đường cong hay gấp khúc? -Nêu phương án kiểm tra? -Yêu cầu HS chuẩn bÞ TN kiểm chứng. -Không có ống thẳng thì ánh sáng có truyền theo đường thẳng không? -Nếu phương án HS không thực hiện được thì làm theo phương án SGK: +Đặt 3 bản giống hệt nhau trên một đường thẳng. +Chỉ để lệch 1-2 cm. Ánh sáng truyền đi như thế nào? -Thông báo qua TN: Môi trường không khí, nước, tấm kính trong, gọi là môi trường trong suốt. -Mọi vị trí trong môi trường đó có tính chất như nhau gọi là đồng tính. Từ đó rút ra định luật truyền thẳng của ánh sáng-HS nghiên cứu định luật trong SGK và phát biểu. HS: Ho¹t ®éng theo nhãm + Dù ®o¸n vÒ ®­êng truyÒn cña ¸nh s¸ng trong kh«ng khÝ + §Ò xuÊt ph­¬ng ¸n TN + Nghiªn cøu TN ë H2.1vµ H2.2 trong SGK + NhËn dông cô tõ GV, bè trÝ vµ tiÕn hµnh TN…… + Tr¶ lêi c¸c c©u hái cña GV... +Tõ kÕt qu¶ thu ®­îc ®­a ra kÕt luËn vÒ ®­êng truyÒn cña ¸nh s¸ng trong kh«ng khÝ + Nghe GV th«ng b¸o…. + Sau ®ã tæng qu¸t thµnh ®Þnh luËt truyÒn th¼ng cña ¸nh s¸ng I.ĐƯỜNG TRUYỀN CỦA ÁNH SÁNG. */ThÝ nghiÖm: (H2.1 vµ H2.2 /SGK) C1:....................theo ống thẳng............... C2: - Cã thÓ dïng d©y chØ hoÆc mét que nhá luån qua 3 lç A,B,C ®Ó biÕt ®­îc th¼ng hµng hay kh«ng. *Kết luận: Đường truyền ánh sáng trong không khí là đường thẳng. */ §Þnh luËn truyÒn th¼ng cña ¸nh s¸ng: (SGK/T17) *HOẠT ĐỘNG 3: NGHIÊN CỨU THẾ NÀO LÀ TIA SÁNG, CHÙM SÁNG. (10 phút) GV: -Quy ước tia sáng như thế nào? -Quy ước vẽ chùm sáng như thế nào? -Thực tế thường gặp chùm sáng gồm nhiều tia sáng. -Thay tấm chắn 1 khe bằng tấm chắn hai khe song song. -Vặn pha đènđể tạo ra hai tia song song, hai tia hội tụ, hai tia phân kỳ. Yêu cầu HS trả lời câu C3.Mỗi ý yêu cầu hai HS phát biểu ý kiến rồi ghi vào vở HS: Ho¹t ®éng c¸ nh©n - Theo dâi SGK - Vẽ đường truyền ánh sáng từ điểm sáng S đến M. SM mũi tên chỉ hướng. -Quan sát màn chắn: Có vệt sáng hẹp thẳng- Hình ảnh đường truyền của ánh sáng. -HS nghiên cứu SGK trả lời: Vẽ chùm sáng chỉ cần vẽ hai tia sáng ngoài cùng. -Trả lời C3: II. TIA SÁNG VÀ CHÙM SÁNG. 1. BiÓu diÔn ®­êng truyÒn cña ¸nh s¸ng: S M 2. Ba lo¹i chïm s¸ng: ( H2.5 – SGK) C3: a…. không giao nhau… b…. giao nhau …. c. …loe rộng ra….. *HOẠT ĐỘNG 4: VẬN DỤNG (5 phút) GV: -Yêu cầu HS giải đáp câu C4. -Yêu cầu HS đọc C5: Nêu cách điều chỉnh 3 kim thẳng hàng. HS: ho¹t ®éng c¸ nh©n + C¸ nh©n suy nghÜ tr¶ lêi + Th¶o luËn hoµn thµnh C4,C5 III/ VẬN DỤNG: C4: Ánh sáng từ đèn phát ra đã truyền đén mắt theo đường thẳng. C5:.. + Ánh sáng truyền thẳng. + Ánh sáng từ vật đến mắt, mắt mới nhìn thấy vật sáng. */Ghi nhí: ( SGK-T8) 4.Cñng cè: (4p) -Phát biểu định luật truyền thẳng ánh sáng? -Biểu diễn đường truyền ánh sáng? -Khi ngắm phân đội xếp hàng, em phải làm như thế nào?Giải thích? 5.H­íng dÉn vÒ nhµ:(2p) - Häc ghi nhí, ®äc cã thÓ em ch­a biÕt. - Làm bài tập: 2.1 -> 2.4 (tr 4-SBT) - §äc tr­íc bµi sau: øng dông ®Þnh luËt truyÒn th¼ng cña ¸nh s¸ng. E.RÚT KINH NGHIỆM ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... Ngày soạn:3/9/2008 Tiết 3 ỨNG DỤNG ĐỊNH LUẬT TRUYỀN THẲNG CỦA ÁNH SÁNG. A.MỤC TIÊU: 1.Kiến thức: -Nhận biết được bóng tối, bóng nửa tối và giải thích. -Giải thích được vì sao có hiện tượng nhật thực và nguyệt thực. 2.Kỹ năng: - Vận dụng định luật truyền thẳng của ánh sáng giải thích một số hiện tượng trong thực tế và hiểu được mọt số ứng dụng của định luật truyền thẳng ánh sáng. 3.Thái độ: Biết vận dụng kiến thức vào cuộc sống. B.CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH. Mỗi nhóm: 1 đèn pin,1 cây nến (Thay bằng một vật hình trụ) 1 vật cản bằng bìa dày, 1 màn chắn. GV: Một tranh vẽ nhật thực và nguyệt thực. C.PHƯƠNG PHÁP d¹y häc. - Trực quan, mô tả. - ThuyÕt tr×nh- vÊn ®¸p D.TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY HOC. (1P)1. æn ®Þnh líp: */SÜ sè:.................................................................................... 2. KiÓm tra bµi cò: (5p) */ C©u hái: VÏ h×nh biÓu diÔn ba lo¹i chïm s¸ng? Ph¸t biÓu ®Þnh luËt truyÒn th¼ng cña ¸nh s¸ng? */§¸p ¸n – biÓu ®iÓm: - Ba lo¹i chïm s¸ng: (5®) + Chïm s¸nh song song: + Chïm s¸mg héi tô: + Chïm s¸ng ph©n k×: - Hs ph¸t biÓu ®óng ®Þnh luËt truyÒn th¼ng a/s: (5®) */§èi t­îng: ............................................................................................................................................................................................................................................................................... 3. Bµi míi: Ho¹t ®éng cña Gv ho¹t ®éng cña hs ghi b¶ng *HOẠT ĐỘNG 1: TỔ CHỨC TÌNH HUỐNG HỌC TẬP.(3 phút) GV: - Tại sao thời xưa con người đã biết nhìn vị trí bóng nắng để biết giờ trong ngày, còn gọi là “đồng hồ Mặt trời”?... HS: + L¾ng nghe GV ®Æt vÊn ®Ò vµo bµi + Suy nghÜ vÒ vÊn ®Ò ®Æt ra, më vë ra ghi bµi Tiết 3 ỨNG DỤNG ĐỊNH LUẬT TRUYỀN THẲNG CỦA ÁNH SÁNG. *HOẠT ĐỘNG 2: QUAN SÁT HÌNH THÀNH KHÁI NIỆM BÓNG TỐI, BÓNG NỬA TỐI (18 phút) GV: -Yêu cầu HS ®äc TN1 vµ quan s¸t H3.1 – SGK - Ph¸t dông cô cho c¸c nhãm HS. Yªu cÇu c¸c nhãm tù tæ chøc tiÕn hµnh TN theo c¸c b­íc võa t×m hiÓu - Yªu cÇu HS chØ ®­îc ®©u lµ vïng s¸ng, vïng tèi trªn mµn ch¾n. - ChØ ®Þnh mét vµi em gi¶i thÝch - Yêu cầu HS ®äc TN2 vµ quan s¸t H3.2 – SGK - Ph¸t dông cô cho c¸c nhãm HS. Yªu cÇu c¸c nhãm tù tæ chøc tiÕn hµnh TN theo c¸c b­íc võa t×m hiÓu - Yªu cÇu HS chØ ®­îc ®©u lµ vïng s¸ng, vïng tèi, vïng nöa tèi trªn mµn ch¾n. - Gäi mét vµi em tr¶ lêi C2 vµ tõ ®ã yªu cÇu HS hoµn thµnh nhËn xÐt HS: Ho¹t ®éng theo nhãm - Tõng c¸ nh©n Hs ®äc vµ quan s¸t H3.1/SGK - C¸c nhãm tæ chøc l¾p r¸p vµ tiÕn hµnh TN1 - Quan s¸t kÕt qu¶ thu ®­îc trªn mµn ch¾n - Tr¶ lêi C1 - Hoµn thµnh nhËn xÐt - Tõng c¸ nh©n Hs ®äc vµ quan s¸t H3.2/SGK - C¸c nhãm tæ chøc l¾p r¸p vµ tiÕn hµnh TN2 - Quan s¸t kÕt qu¶ thu ®­îc trªn mµn ch¾n - Tr¶ lêi C2 - Hoµn thµnh nhËn xÐt I.BÓNG TỐI, BÓNG NỬA TỐI. 1.Bãng tèi: *THÍ NGHIỆM 1: ( H3.1/SGK/T9) C1: +Vẽ đường truyền tia sáng từ đèn qua vật cản đến màn chắn. +Ánh sáng truyền thẳng nên vật cản đã chắn ánh sáng tạo nên vùng tối. *Nhận xét: Trên màn chắn đặt sau vật cảc có một vùng không nhận được ánh sáng từ nguồn sáng tới gọi là bóng tối. 2. Bãng nöa tèi: */THÍ NGHIỆM 2: (H3.2 /SGK/T9) C2: 1-bãng tèi 2-vïng s¸ng ®Çy ®ñ 3-vïng chØ ®­îc chiÕu s¸ng mét phÇn *Nhận xét: Trên màn chắn đặt phía sau vật cản có một vùng chỉ nhận được ánh sáng từ một phần của nguồn sáng tới gọi là bóng nửa tối. *HOẠT ĐỘNG 3: HÌNH THÀNH KHÁI NIỆM NHẬT THỰC VÀ NGUYỆT THỰC.(10 phút) GV: + Yªu cÇu HS ®äc môc 2 trong SGK + Yªu cÇu Hs tr¶ lêi c©u hái: khi nµo x¶y ra hiÖn t­îng nhËt thùc toµn phÇn, nhËt thùc m«t phÇn? + Yªu cÇu HS t×m hiÓu C3. Quan s¸t H3.3 + Yªu cÇu Hs ®äc SGK ®Ó t×m hiÓu vÒ hiÖn t­îng nguyÖn thùc + GV théng b¸o vÒ tÝnh chÊt ph¶n chiÕu a/s cña mÆt tr¨ng, sù quay cña mÆt tr¨ng xung quang tr¸i ®Êt. + Yªu cÇu HS lµm C4. Hs: ho¹t ®éng c¸ nh©n + C¸ nh©n HS ®äc môc 2 trong SGK + Tr¶ lêi c©u hái cña GV ®­a ra + Quan s¸t H3.3 lµm C3 +C¸ nh©n ®äc SGK ®Ó t×m hiÓu vÒ hiÖn t­îng nguyÖt thùc + Tõng HS lµm C4 II.nhËt thùc-nguyÖt thùc NhËt thùc: (SGK-T10) C3: V× mÆt tr¨ng ®· che khuÊt kh«ng co ¸nh s¸ng cña mÆt trêi chiÕu ®Õn tr¸i ®Êt. 2. NguyÖt thùc: (SGK-T10) C4: VÞ trÝ 1: cã nguyÖt thùc VÞ trÝ 2 vµ 3: tr¨ng s¸ng *HOẠT ĐỘNG 4: vËn dông (5 phút) Gv: + Yªu cÇu Hs ®äc kÜ néi dung cña C5, C6 + NÕu cßn thêi gian cho HS lµm C5 Hs: ho¹t ®éng theo nhãm + Nhãm tiÕn hµnh l¹i TN2 ( NÕu cßn thêi gian ) råi rót ra kÕt qu¶ + C6 vÒ nhµ lµm tiÕp III. VËn dông C5: Khi miÕng b×a l¹i gÇn s¸t mµn ch¾n th× hÇu nh­ kh«ng cßn bãng nöa tèi C6: Hs tù ng.cøu */ Ghi nhí: (SGK-T11) 4.Cñng cè: (2p) ?Ph©n biÖt bãng tèi vµ bãng nöa tèi - §äc cã thÓ em ch­a biÕt…. 5. H­íng dÉn vÒ nhµ: (1p) - Häc ghi nhí - Lµm bµi tËp 3.1->3.4(SBT) - §äc tr­íc bµi sau: §Þnh luËt ph¶n x¹ ¸nh s¸ng E.RÚT KINH NGHIỆM: .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... Ngày soạn:10/9/2008 Tiết 4: ĐỊNH LUẬT PHẢN XẠ ÁNH SÁNG. A.MỤC TIÊU: 1.Kiến thức: -Tiến hành được TN để nghiên cứu đường đi của tia sáng phản xạ trên gương phẳng. -Biết xác định tia tới, tia phản xạ, góc tới, góc phản xạ. -Phát biểu được định luật phản xạ ánh sáng. -Biết ứng dụng định luật phản xạ ánh sáng để đổi hướng đường truyền ánh sáng theo mong muốn. 2.Kỹ năng: Biết làm TN, biết đo góc, quan sát hướng truyền ánh sáng để tìm ra quy luật phản xạ ánh sáng. B.CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH: Mỗi nhóm: Một gương phẳng có giá đỡ. Một đèn pin có màn chắn đục lỗ để tạo ra tia sáng. Một tờ giấy dán trên tấm gỗ phẳng. Một thước đo độ. C.PHƯƠNG PHÁP: Nªu vµ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò Thực nghiệm. D. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC. (1P)1. æn ®Þnh líp: */SÜ sè:........................................................................................ 2. KiÓm tra bµi cò: (5p) */ C©u hái: Ph¸t biÓu ghi nhí cña bµi 3? */ §¸p ¸n – biÓu ®iÓm: HS tr¶ lêi ®­îc: - Bãng tèi n»m ë phÝa sau vËt c¶n, kh«ng nhËn ®­îc a/s tõ nguån s¸ng truyÒn tíi(2,5®) - Bãng nöa tèi n»m ë phÝa sau vËt c¶n, nhËn ®­îc a/s tõ mét phÇn cña nguån s¸ng truyÒn tíi(2,5®) - NhËt thùc toµn phÇn ( hay mét phÇn ) quan s¸t ®­îc ë chç cã bãng tèi cña mÆt tr¨ng trªn Tr¸i §Êt(2,5®) - NguyÖt thùc x¶y ra khi mÆt tr¨ng bÞ Tr¸i §Êt che khuÊt kh«ng ®­îc MÆt Trêi chiÕu s¸ng (2,5®) */§èi t­îng:.......................................................................................................... ...................................................................................................................................... 3. Bµi míi: ho¹t ®éng cña gv ho¹t ®éng cña hs ghi b¶ng *HOẠT ĐỘNG 1: TỔ CHỨC TÌNH HUỐNG HỌC TẬP:(3p) GV: §V§ Nhìn mặt hồ dưới ánh sáng Mặt Trời hoặc dưới ánh đèn thấy có các hiện tượng ánh sáng lấp lánh, lung linh.Tại sao lại có hiện tượng huyền diệu như thế? HS: + L¾ng nghe GV ®Æt vÊn ®Ò vµo bµi + Suy nghÜ vÒ vÊn ®Ò ®Æt ra, më vë ra ghi bµi Tiết 4: ĐỊNH LUẬT PHẢN XẠ ÁNH SÁNG. *HOẠT ĐỘNG 2: NGHIÊN CỨU SƠ BỘ TÁC DỤNG CỦA GƯƠNG PHẲNG.(3p) GV: - Yªu cÇu HS cÇm g­¬ng lªn soi vµ nãi xem c¸c em nh×n thÊy c¸i g× trong g­¬ng? - yªu cÇu Hs nhËn xÐt xem mÆt g­¬ng cã ®Æc ®iÓm g× ? - Liªn hÖ trong thùc tÕ cã nh÷ng vËt nµo cã thÓ coi lµ g­¬ng ph¼ng. HS: Ho¹t ®éng c¸ nh©n - tiÕn hµnh theo yªu cÇu cña Gv ®­a ra - NhËn xÐt vÒ ®Æc ®iÓm bÒ mÆt cña g­¬ng ( bÒ mÆt nh½n ph¼ng ) - Lµm C1 I. G­¬ng ph¼ng: ( SGK-T12) C1: MÆt kÝnh cöa sæ, mÆt n­íc, mÆt t­êng èp g¹ch men ph¼ng bãng.... *HOẠT ĐỘNG 3: HÌNH THÀNH KHÁI NIỆM VỀ SỰ PHẢN XẠ ÁNH SÁNG. (5p) GV: -Yêu cầu làm TN như hình 4.2 (SGK) -GV bố trí TN. -Chỉ ra tia tới và tia phản xạ. -Hiện tượng phản xạ ánh sáng là hiện tượng như thế nào? HS: ho¹t ®éng theo nhãm + C¸ nh©n ®äc SGK vµ quan s¸t H4.2 + Nhãm tæ chøc TN theo HD cña GV + NhËn xÐt tia s¸ng tíi gÆp g­¬ng ph¼ng cã bÞ h¾t l¹i theo nhiÒu h­íng kh¸c nhau hay kh«ng? Tr¶ lêi c©u hái cña GV…. II.§Þnh luËn ph¶n x¹ ¸nh s¸ng: */ ThÝ nghiÖm ( SGK /H4.2) SI: Tia tới IR: Tia phản xạ. I: ®iÓm tíi IN: ®­êng ph¸p tuyÕn ->HiÖn t­îng PXAS: ( SGK /T12) *Ho¹t ®éng 4: lµm t n ®Ó t×m hiÓu tia px n»m trong mp nµo vµ ph­¬ng cña tia px quan hÖ ntn víi ph­¬ng cña tia tíi (10p) Gv: + Cho Hs lµm TN ®Ó rót ra kÕt luËn: tia ph¶n x¹ n»m trong mÆt ph¼ng nµo? + Gäi mét vµi nhãm tr¶ lêi. Gv thèng nhÊt ý kiÕn + Th«ng b¸o cho Hs vÒ ph­¬ng cña tia tíi vµ tia ph¶n x¹ nh­ SGK + Tæ chøc cho Hs lµm TN khi chiÕu tia tíi víi c¸c gãc cã sè ®o 600,450, 300. Dïng th­íc x¸c ®Þnh sè ®o cña gãc px t­¬ng øng + Yªu cÇu HS hoµn thµnh KL Hs: Ho¹t ®éng theo nhãm + Nhãm tiÕn hµnh TN theo HD cña GV + Quan s¸t kÕt qu¶ thu ®­îc vµ hoµn thµnh kÕt luËn + §äc SGK vµ nghe th«ng b¸o cña GV + Nhãm lµm TN. Tõ kÕt qu¶ thu ®­îc, th¶o luËn lµm kÕt luËn 1.Tia ph¶n x¹ n»m trong mÆt ph¼ng nµo? C2:Hs tiÕn hµnh TN */ KÕt luËn 1:…tia tíi….ph¸p tuyÕn t¹i ®iÓm tíi…. 2. Ph­¬ng cña tia px quan hÖ ntn víi ph­¬ng cña tia tíi? - SIN = i: gãc tíi - RIN = i/: gãc ph¶n x¹ Gãc tíi i Gãc px i/ 600 600 450 450 300 300 */KÕt luËn2: …..b»ng…. *Ho¹t ®éng 5: ph¸t biÓu ®Þnh luËt px ¸nh s¸ng(3p) GV: + Gäi 1 em HS ®äc phÇn 3- SGK/T13 + Th«ng b¸o cho HS thÊy ®­îc 2 kÕt luËn ë phÇn trªn chÝnh lµ ®/l px ¸nh s¸ng + Gäi mét vµi em nh¾c l¹i 2 kl ®ã HS:ho¹t ®éng c¸ nh©n + §äc SGK + §äc l¹i 2 kÕt luËn ë phÇn