Bài giảng Môn Vật lý lớp 7 - Tác dụng từ, tác dụng hoá học và tác dụng sinh lý của dòng điện

TÁC DỤNG TỪ, TÁC DỤNG HOÁ HỌC VÀ TÁC DỤNG SINH LÝ CỦA DÒNG ĐIỆN A.Mục tiêu Kiến thức: + Hiểu và giải thích được tác dụng từ của dòng điện. + Hiểu và giải thích được tác dụng hoá học của dòng điện. +Hiểu và giải thích được tác dụng sinh lý của dòng điện. Kỹ năng: +Ứng dụng được các tác dụng của dòng điện trong thực tiển đời sống. +Biết lắp ráp một mạch điện đơn giản. Thái độ: +Rèn luyện tính cẩn thận trong công việc. +Rèn luyện tính sáng tạo,chính xác… Chuẩn bị: Mỗi nhóm: +Những dụng cụ cần thiết để mắc mạch điện như hình 23.1 SGK +Những dụng cụ cần thiết để mắc mạch điện như hình 23.3 SGK. Cả lớp: +Tranh vẽ chuông điện hình 23.2 SGK. C Tổ chức hoạt động dạy học: Giáo viên Học sinh Hoạt động 1: Kiểm tra, tạo tình huống học tập. 1. Kiểm tra: _ Yêu cầu học sinh 1:Nêu các tác dụng của dòng điện mà các em đã học?giải thích và cho ví dụ minh hoạ? _ Yêu cầu học sinh nhận xét. _ Giáo viên bổ sung chính xác. 2.Tổ chức tình huống học tập: _ Treo ảnh chụp cần cẩu dùng nam châm điện ( ở trang đầu chương III ) được phóng to cho học sinh quan sát. _ Yêu cầu học sinh nói sơ về cơ chế hoạt động của cần cẩu dùng nam châm điện ? _ Nhận xét và bổ sung chính xác. _ Với cơ chế hoạt động như thế thì cần cẩu dùng nam châm điện có những ứng dụng gì trong lao động sản xuất ? _ Qua phân tích cơ chế hoạt động ta thấy rằng cần cẩu này hoạt động nhờ vào nam châm điện. _ Vậy nam châm điện là gì ?Và chúng hoạt động dựa trên tác dụng gì của dòng điện ? Bài học hôm nay chúng ta sẽ giải quyết vấn đề này. Hoạt động 2: Làm thí nghiệm để phát hiện tác dùng từ của dòng điện. Tác dụng từ: Tính chất của nam châm: _Giáo viên phát cho mỗi nhóm một nam châm( nam châm vĩnh cửu ). _ Các em quan sát : khi đặt các vật bằng sắt hay thép lại gần nam châm thì hiện tượng gì xảy ra ? _ Nam châm có khả năng hút các vật bằng sắt hoặc thép, điều đó cho ta thấy nam châm có tính chất gì ? _ Yêu cầu học sinh nhắc lại và ghi bảng. _ Mỗi nam châm gồm có mấy cực từ ? _ Hãy so sánh lực hút của hai cực từ với các vị trí khác trên nam châm ? _ Giáo viên đưa kim nam châm cho học sinh quan sát . _ Khi đặt kim nam châm lại gần đầu một thanh nam châm thẳng thì hiện tượng gì sẽ xảy ra ? _ Giáo viên phát mỗi nhóm một kim nam châm để các em làm thí nghiệm kiểm chứng. Nam châm điện: _ Giáo viên phát cho mỗi nhóm những dụng cụ cần thiết để tạo nên một nam châm điện như hình 23.1. _ Yêu cầu một học sinh đọc cách tiến hành thí nghiệm. Sau đó giáo viên hướng dẫn một lần nữa. _ Sau khi các nhóm mắc xong, giáo viên thông báo: _ Giáo viên yêu cầu học sinh nghiên cứu câu c1 và làm thí nghiệm để quan sát xem hiện tượng gì xảy ra. _ Giáo viên yêu cầu học sinh nghiên cứu kết quả thí nghiệm, nhận xét và điền vào chổ trống phần kết luận. _ Giáo viên gọi học sinh lên điền vào chổ trống. _ Giáo viên nhận xét, giải thích và ghi bảng phần kết luận. _ Vậy em nào có thể giải quyết vấn đề được đưa ra từ đầu ? ( Nam châm điện là gì? Nò hoạt động dựa trên tác dụng gì của dòng điện ?) _ Giáo viên thông báo : Nam châm điện được ứng dụng rộng rãi trong đời sống, một trong những ứng dụng phổ biến nhất là chuông điện. Tìm hiểu chuông điện: _ Giáo viên treo mô hình chuông điện được vẽ trên bảng phụ cho cảc lớp quan sát. _ Giáo viên thông báo về cấu tạo của chuông điện. _ Yêu cầu học sinh chỉ : tác dụng của : lá thép đàn hồi, cuộn dây, miếng sắt ? _ Yêu cầu học sinh nghiên cứu về cơ chế hoạt động của chuông điện để trả lời câu c2, c3 , c4. _ Khi đóng công tắc thì hiện tượng gì sẽ xảy ra ? ( gợi ý : khi đóng công tắc, lúc này nam châm điện ở vị trí nào? và nó có tác dụng gì?) _ Yêu cầu học sinh trả lời tiếp câu c3, c4? _ Giáo viên nhận xét, trả lời chính xác, giải thích đầy đủ cho học sinh hiểu. _ Qua phân tích chuông điện, chúng ta cũng đã biết được nam châm điện được sử dụng như thế nào ? và hoạt động ra sao ? Hoạt động 3: Làm thí nghiệm để phát hiện tác dụng hoá học của dòng điện. II. Tác dụng hoá học: Quan sát thí nghiệm của giáo viên( hình 23.3). _ Giáo viên giới thiệu dụng cụ thí nghiệm và ý nghĩa của từng dụng cụ. _ Giáo viên lắp sơ đồ mạch điện như hình 23.3 SGK. _ Khi công tắc đóng thì hiện tượng gì sẽ xảy ra ? _ Giáo viên làm thí nghiệm cho học sinh quan sát . _ Yêu cầu học sinh trả lời câu c5 ? (Giáo viên gợi ý ) _ Giáo viên cho học sinh quan sát màu của thỏi than lúc chưa làm thí nghiệm. Sau đó đóng công tắc khoảng 2 phút. _ gọi một vài học sinh lên quan sát màu của thỏi than nối với cực âm . _ Yêu cầu học sinh giải thích? _ Giáo viên nhận xét bổ sung: Người ta đã xác định được lớp màu này là kim loại đồng. Hiện tượng đồng tách khỏi dung dịch muối đồng khi có dòng điện chạy qua chứng tỏ dòng điện có tác dụng hoá học. _ Tại sao nói dòng điện có tác dụng hoá học ? _ Qua thí nghiệm trên: chúng ta đi đến kết luận : yêu cầu học sinh điền vào chổ trống. _ Giáo viên nhận xét, bổ xung. _ Ghi bảng Hoạt động 4: Tác dụng sinh lý. _ Nếu sơ ý để cho dòng điện đi qua cơ thể như : tay chạm ổ cắm điện, thì hiện tượng gì xảy ra ? _ Những hiện tượng như: cơ co giật, tim ngừng đập, ngạt thở,… Đó là tác dụng sinh lý của dòng điện. _ vậy dòng điện có tác dụng sinh lý khi đi qua cơ thể người và động vật . _ Ghi bảng. Hoạt động 5: Củng cố và vận dụng. _ Yêu cầu học sinh trả lời câu c3, c4, c5. _ Kiểm tra câu trả lời. Hoạt động 6: Hướng dẫn về nhà. _ Trả lời câu c1 đến c5. _ Học thuộc phần ghi nhớ. _ Làm bài tập trong SBT. _ Đọc mục “ có thể em chưa biết “. Nếu không đủ thời gian mục này yêu cầu học sinh đọc ở nhà. _ Học sinh trả lời câu hỏi theo yêu cầu, các học sinh khác chú ý nghe để nêu nhận xét của mình về câu trả lời của bạn. _ Học sinh quan sát hình vẽ. _ Trả lời theo sự hiểu biết . _ Học sinh lắng nghe. _ Học sinh kể một vài ứng dụng mà các em thường gặp. _ Học sinh suy nghĩ. _ Học sinh ghi bài. _ Làm việc theo nhóm. _ Sau khi học sinh làm thí nghiệm sẽ trả lời câu hỏi của giáo viên. _ Nam châm có tính chất từ. _ Nhắc lại và ghi bài. _ Hai cực từ. _ Làm theo nhóm: Lực hút ở hai cực từ là mạnh nhất. _ Học sinh dự đoán. _ Làm theo nhóm và rút ra kết luận. _ Làm việc theo nhóm. _ Mỗi nhóm bắt đầu làm thí nghiệm. _ Làm việc theo nhóm. _ Trả lời câu a, b trong c1. _ Qua kết quả thí nghiệm học sinh điền vào chổ trống. Cuộn dây dẫn quấn quanh lõi sắt có dòng điện chạy qua là….. Nam châm điện có……vì nó có khả năng hút các vật bằng sắt thép. _ Học sinh ghi bài. _ Qua kết quả thí nghiệm và dựa vào kết luận học sinh tự giải quyết vấn đề đầu bài. _ _ Học sinh quan sát hình vẽ. _ Học sinh nghe thông báo. _ Học sinh trả lời. _ Quan sát tìm ra cơ chế để trả lời câuc2, c3, c4. ( học sinh lám việc theo nhóm) _ Trả lời câu c2. _ Học sinh trả lời câu c3, c4,. _ Học sinh nêu một vài ứng dụng của nam châm điện được sử dụng trong thực tế. _ Học sinh quan sát. _ Dự đoán : đèn sáng. _ Quan sát thí nghiệm cvà trả lời. _ Có màu nâu đỏ. _ Giải thích. _ Trả lời. _ Dòng điện đi qua dung dịchmuối đồng làm cho thỏi than nối với cực âm được phủ một lớp…. _ Ghi bài. _ Học sinh trả lời. Học sinh trả lời