Bài giảng Môn Vật lý lớp 7 - Tiết 11 - Tuần 11 - Bài 10 : Nguồn âm (tiếp)

Tuần : 11 Tiết : 11 Ngày soạn : 01 / 12 / 2007 Bài 10 : NGUỒN ÂM I. Mục tiêu : 1. Kiến thức : - Nêu được đặt điểm chung của các nguồn âm. - Nhận biết được một số nguồn âm thường gặp trong cuộc sống. 2. Kĩ năng : Quan sát, thực hành, suy luận. 3. Thái độ : Tuân thủ sự hướng dẫn của GV, nghiêm túc làm TN kiểm tra, không phá phách dụng cụ TN. II. Chuẩn bị : * Đối với mỗi nhóm HS : - 1 sợi dây cao su mảnh, 1 thìa và 1 cốc thuỷ tinh mỏng, 1 âm thoa và 1 búa cao su. * Đối với giáo viên : - Ống nghiệm, vài ba dải lá chuối, bộ đàn ống nghiệm có đổ nước đến các mực khác nhau. III. Tổ chức hoạt động của học sinh : Hoạt động của HS Trợ giúp của GV Phần ghi bảng Hoạt động 1: (3 phút) Giới thiệu nội dung chính của chương và vào bài học. - Đọc phần giới thiệu chương và trả lời một số câu hỏi của GV yêu cầu. Kết hợp phần mở đầu chương II và phần mở bài của bài 10 SGK để giới thiệu nội dung chính của chương và vào bài học. Hoạt động 2: (5 phút) Nhận biết nguồn âm. HS trả lời miệng các câu hỏi của GV đặt ra. - Đọc và trả lời C1. - Đọc và trả lời C2. - Bổ sung và góp ý cho các câu trả lời. GV lần lượt nêu vấn đề như câu C1, C2, hướng dẫn HS cả lớp lần lượt thực hiện 2 vấn đề đặt ra. I. Nhận biết nguồn âm : 1. Khái niệm : Vật phát ra âm gọi là nguồn âm. 2. Ví dụ về nguồn âm : Hoạt động 3: (25 phút) Nghiên cứu đặc điểm của nguồn âm. - Từng cặp cá nhân làm TN như hình 10.1 SGK. - Trả lời câu hỏi C3. - Góp ý, bổ sung . - Các nhóm làm TN như hình 10.2 SGK. - Trả lời câu hỏi C4. - Góp ý, bổ sung. - Các nhóm HS làm TN như hình 10.3 SGK. - Trả lời câu hỏi C5. - HS cả lớp theo dõi và bổ sung. - Thảo luận, tìm từ thích hợp điền vào chỗ trống trong phần kết luận. - Một HS nhắc lại và cả lớp ghi vào vở . - GV điều khiển HS làm TN 10.1, 10.2, SGK theo nhóm để giới thiệu về dao động. - Hướng dẫn HS làm TN 10.3 với âm thoa theo nhóm. - Đề nghị HS lần lượt trả lời các câu hỏi C3, C4, C5. - Gọi một đại diện của một nhóm trình bày kết quả làm một TN và trả lời câu hỏi tương ứng. - GV có thể thực hiện trước toàn lớp một số phương án TN kiểm chứng do HS hoặc do GV đưa ra. - Hoàn chỉnh các câu trả lời và cho HS ghi vào vở học. - Cho HS thảo luận toàn lớp để rút ra kết luận bằng cách yêu cầu các em chọn từ thích hợp điền vào chỗ trống trong phần kết luận của SGK. Sau khi đã thống nhất toàn lớp, yêu cầu các em ghi phần kết luận. II. Các nguồn âm có chung đặc điểm gì? 1. Thí nghiệm : 2. Nhận xét : Sự rung động (chuyển động) qua lại vị trí cân bằng của dây cao su, thành cốc, mặt trống…gọi là dao động. 3. Kết luận : Khi phát ra âm, các vật đều dao động. Hoạt động 4: (10 phút) Cho HS làm các bài tập của phần vận dụng và ghi nhớ như hướng dẫn chung. - Từng cá nhân làm thực hành C6 trước lớp . - Trả lời C7 : + Trống : Mặt trống khi được gõ. + Đàn : Dây đàn khi được gãy. - Trả lời C8 . - Trả lời C9 . - Bổ sung, góp ý các câu trả lời. - Ghi vào vở một số câu cần thiết. - Nên dùng một số nhạc cụ thật, lá chuối, bát đựng nước, ống nghiệm hoặc chai đựng nước để minh hoạ các câu C6, C7 và các bài 10.1, 10.2, 10.3 SBT. III. Vận dụng : C6 : C7 : C8 : Dán vài tua giấy mỏng ở miệng lọ để kiểm tra. C9 : a. Ống nghiệm và nước trong ống nghiệm dao động. b. Ống nghiệm có nhiều nước nhất phát ra âm trầm nhất, ống có ít nước nhất phát ra âm bổng nhất. c. Cột không khí trong ống dao động. d. Ống có ít nước phát ra âm trầm nhất, ống có nhiều nước phát ra âm bổng nhất. Hoạt động 5: (2 phút) Hướng dẫn về nhà. Từng cá nhân ghi chép và làm theo sự hướng dẫn của GV. - Hướng dẫn HS làm một số nhạc cụ tự làm như ở câu 9 và bài 10.4, 10.5 trong SBT để chuẩn bị thêm cho các bài học sau. IV. Rút kinh nghiệm :