Bài giảng Môn Vật lý lớp 7 - Tiết 12 - Bài 11 - Độ cao của âm (tiết 3)

Trường THCS Châu Phong Ngày 13/11/2007 Môn : Vật lý GV : Lê Hồng Quân Lớp 7 - Tiết 12 - Bài 11 Độ cao của âm I – Mục tiêu: - Nêu được mối liên hệ giữa độ cao và tần số của âm. - Sử dụng được thuật ngữ âm cao (bổng), âm thấp (trầm) và tần số khi so sánh hai âm. II – Chuẩn bị: Mỗi nhóm HS chuẩn bị 1 sợi dây cao su mảnh. - 1 giá thí nghiệm. - 2 con lắc có chiều dài dây khác nhau. - 1 đĩa quay có đục hàng lỗ các đều nhau. - 1 thanh thép. GV: Bảng phụ vẽ sẵn bảng C1. III – Tổ chức hoạt động dạy học: 1. Ổn định lớp, kiểm tra bài cũ: (5 phút) - Thế nào là nguồn âm? - Nêu đặc điểm của các vật phát ra âm. - Trả lời BT 10.1 và 10.2. 2. Tổ chức tình huống học tập: (2 phút) GV nêu vấn đề: Ở bài học trước, chúng ta đã biết dây đàn là bộ phận dao động phát ra âm thanh. Tiếng nhạc phát ra từ đàn thì có âm trầm, âm bổng. Vậy, khi nào thì âm phát ra trầm, khi nào thì âm phát ra bổng? Để trả lời câu hỏi này, chúng ta cùng nghiên cứu bài học: “Độ cao của âm”. 3. Nghiên cứu dao động nhanh, chậm; nhận biết tần số: (13 phút) Trợ giúp của GV Hoạt động của HS Kiến thức trọng tâm - GV thực hiện thí nghiệm 1. Lưu ý HS cách đếm dao động. Yêu cầu 1 nhóm HS quan sát con lắc a, 1 nhóm khác quan sát con lắc b. - Treo bảng phụ có vẽ sẵn bảng C1 và gọi đại diện các nhóm lên điền kết quả. - Yêu cầu HS tính số dao động trong 1 giây. - Thông báo đó chính là tần số. - Cho HS thảo luận nhóm rút ra nhận xét. - Quan sát thí nghiệm do GV tiến hành, xác định con lắc nào dao động nhanh, chậm. à Cử đại diện điền kết quả vào bảng phụ. à Lập phép tính để cho kết quả. à Ghi nhớ đơn vị tần số và ký hiệu. à Thảo luận nhóm để trả lời câu hỏi. I – Dao động nhanh, chậm – Tần số: * Thí nghiệm 1: C1: (Bảng SGK) - Số dao động trong 1 giây gọi là tần số. Đơn vị tần số là héc, kí hiệu Hz. * Nhận xét: Dao động càng nhanh, tần số dao động càng lớn. 4. Nghiên cứu về âm cao, âm thấp (19 phút) Trợ giúp của GV Hoạt động của HS Kiến thức trọng tâm - Giới thiệu cách làm thí nghiệm 2 và yêu cầu các nhóm thực hiện thí nghiệm để trả lời C3. - Gọi các nhóm hoàn thành C3. - Giới thiệu dụng cụ thực hiện thí nghiệm 3 và yêu cầu các nhóm tiến hành thí nghiệm. - Cho các nhóm thảo luận để tìm từ đúng hoàn thành C4. ? Từ các thí nghiệm và các kết quả trên, hãy tìm từ thích hợp để hoàn thành kết luận. à Thực hiện thí nghiệm và thảo luận nhóm để trả lời C3. à Tiến hành thí nghiệm theo hướng dẫn của GV và SGK. à Thảo luận nhóm để trả lời C4. à Trả lời. II – Âm cao, âm thấp: * Thí nghiệm 2: C3: - Phần tự do của thước dài dao động chậm, âm phát ra thấp. - Phần tự do của thước ngắn dao động nhanh, âm phát ra cao. * Thí nghiệm 3: C4: - Khi đĩa quay chậm, góc miếng bìa dao động chậm, âm phát ra thấp. - Khi đĩa quay nhanh, góc miếng bìa dao động nhanh, âm phát ra cao. * Kết luận: Dao động càng nhanh, tần số dao động càng lớn, âm phát ra càng cao. 5. Vận dụng, củng cố và giao nhiệm vụ về nhà: (10 phút) Trợ giúp của GV Hoạt động của HS Kiến thức trọng tâm - Yêu cầu vài HS trả lời các BT phần vận dụng: C5, C6, C7. - Củng cố: + Gọi HS đọc phần ghi nhớ. + Các HS khác nhắc lại. - Gọi HS đọc mục có thể em chưa biết. - Đọc SGK và suy nghĩ trả lời các câu hỏi. - Đọc ghi nhớ và nhắc lại. III – Vận dụng: C5: Vật có tần số 70 Hz dao động nhanh hơn. Vật có tần số 50 Hz phát ra âm thấp hơn. C6: Dây đàn căng thì tần số dao động lớn nên âm phát ra cao.