Bài giảng Môn Vật lý lớp 7 - Tiết 15 - Tuần 15 - Phản xạ âm – tiếng vang

Tuần: 15 Tiết PPCT: 15 Ngày dạy: 02/12/2008 PHẢN XẠ ÂM – TIẾNG VANG I/ Mục tiêu: 1. Kiến thức: - Mơ tả và giải thích được một số hiện tượng liên quan đến tiếng vang. - Nhận biết được một số vật phản xạ âm tốt và một số vật phản xạ âm kém (hay hấp thụ âm tốt). - Kể tên một số ứng dụng của phản xạ âm. 2. Kĩ năng: Rèn khả năng tư duy từ các hiện tượng thực tế, từ các thí nghiệm. 3. Thái độ: Nghiêm túc trong học tập. II/ Chuẩn bị của giáo viên và học sinh: 1. Giáo viên: Tranh hình 14.1 phĩng to, 1 giá đỡ, 1 tấm gương, 1 nguồn phát âm dùng vi mạch, 1 chậu nước. 2. Học sinh : Học bài, chuẩn bị bài. III/ Phương pháp dạy học: Vấn đáp đàm thoại, thuyết trình. IV/ Tiến trình lên lớp: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY – TRÒ NỘI DUNG BÀI HỌC Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ (8 phút) * Mơi trường nào truyền được âm? Mơi trường nào truyền âm tốt? Trả lời BT 13.1 trong SBT * Hãy giải thích tại sao khi bơi lặn ở dưới nước, người ta vẫn cĩ thể nghe tiếng động dưới nước hoặc tiếng người nĩi to trên bờ ? * Sửa bài tập 13.2, 13.3 trong sách bài tập. * Mơi trường truyền được âm là: rắn, lỏng, khí . + Mơi trường truyền âm tốt là rắn. + Bài tập 13.1 : A * Âm đã truyền qua nước và cả khơng khí đến tai người lặn dưới nước . + BT 13.2: Tiếng động chân người đi đã truyền qua đất trên bờ, rồi qua nước và đến tai cá nên cá bơi tránh ra chỗ khác. + BT13.3: Vì ánh sáng truyền trong khơng khí nhanh hơn âm thanh rất nhiều. Vận tốc của ánh sáng trong khơng khí là 300.000.000 m/s, trong khi đĩ vận tốc của âm thanh trong khơng khí chỉ khoảng 340 m/s. Vì vậy thời gian để tiếng sét truyền đến tai ta dài hơn thời gian mà ánh sáng chớp truyền đến mắt ta. Hoạt động : Tổ chức tình huống học tập (2 phút) Tại sao trong các rạp hát, rạp chiếu phim, tường lại làm sần sùi, mái thì theo kiểu “vòm”? Hoạt động 3 : Tìm hiểu âm phản xạ và tiếng vang (10 phút) Cho HS đọc thơng báo SGK thảo luận trả lời câu C1 ? Trong nhà của em cĩ nghe rõ tiếng vang khơng? (HS trả lời) Ta nghe được tiếng vang khi nào? + Khi âm dội lại đến tai chậm hơn âm truyền trực tiếp đến tai 1 khoảng thời gian ít nhất là 1/15s Âm phản xạ là gì? Cho HS thảo luận trả lời câu C2? Yêu cầu học sinh trả lời câu C3? C3: a/ Trong cả 2 phịng đều cĩ âm phản xạ.Vì ở trong phịng nhỏ âm phản xạ từ tường của phịng và âm nĩi ra đến tai em gần như cùng lúc. b/ S = v.t Khoảng cách giữa người nĩi và bức tường : S = v.t = 340 m/s . 1/30s = 11,3m Cho HS hồn chỉnh kết luận. Kết luận: Cĩ tiếng vang khi ta nghe thấy âm phản xạ cách âm phát ra một khoảng thời gian ít nhất là 1/15 giây. I/ Âm phản xạ – Tiếng vang : C1: - Tiếng vang ở vùng cĩ núi. Vì ta phân biệt được âm phát ra trực tiếp và âm truyền đến núi rồi dội trở lại đến tai ta. C2: Vì ở ngồi trời ta chỉ nghe được âm phát ra, cịn ở trong phịng kín ta nghe được âm phát ra và âm phản xạ từ tường cùng một lúc nên nghe to hơn. C3: a/ Trong cả 2 phịng đều cĩ âm phản xạ.Vì ở trong phịng nhỏ âm phản xạ từ tường của phịng và âm nĩi ra đến tai em gần như cùng lúc. b/ S = v.t Khoảng cách giữa người nĩi và bức tường : S = v.t = 340 m/s . 1/30s = 11,3m - Âm dội lại khi gặp một mặt chắn là âm phản xạ. - Tiếng vang là âm phản xạ nghe được cách âm trực tiếp ít nhất là 1/15 giây. Hoạt động 4 : Nghiên cứu vật phản xạ âm tốt và vật phản xạ âm kém (10 phút) - Cho HS đọc mục II trong SGK. Vật như thế nào thì phản xạ âm tốt? + Vật cứng cĩ bề mặt nhẵn. Vật như thế nào thì phản xạ âm kém? + Vật mềm, xốp cĩ bề mặt gồ ghề. Cho HS trả lời câu C4? (Vật phản xạ âm tốt : Mặt gương, mặt đá hoa, tấm kim loại, tường gạch) ( vật phản xạ âm kém: miếng xốp, áo len, ghế đệm mút, cao su xốp. II/ Vật phản xạ âm tốt và vật phản xạ âm kém. C4: + Vật phản xạ âm tốt : mặt gương, mặt đá hoa, tấm kim loại, tường gạch + Vật phản xạ âm kém: miếng xốp, áo len, ghế đệm mút, cao su xốp. - Các vật cứng, cĩ bề mặt nhẵn, phản xạ âm tốt ( hấp thụ âm kém) - Các vật mềm, cĩ bề mặt gồ ghề phản xạ âm kém. V/ Củng cố và luyện tập: (13 phút) Gọi lần lượt cá nhân HS trả lời các câu C5, C6, C7 trong SGK. + C5: Làm tường sần sùi , treo rèm nhung để hấp thụ âm tốt hơn nên giảm tiếng vang® Âm nghe được rõ hơn. + C6: Để hướng âm phản xạ từ tay đến tai ta giúp ta nghe được âm to hơn. + C7: Giải thích với HS tàu phát ra siêu âm và thu được âm phản xạ của nĩ từ đáy biển sau 1 giây. Vậy âm đi từ mặt nước xuống đáy biển thời gian 0,5s. Tính độ sâu của biển (gần đúng). v = 1500 m/s ; t = 0,5s ; S = ? v = S/t => S = v.t = 1500 m/s . 0,5s = 750m + C8: Cho HS thảo luận chọn câu C8 (a,b,d). VD: Trồng cây xung quanh bệnh viện để âm truyền đến gặp lá cây bị phản xạ ra nhiều hướng ® âm truyền đến bệnh viện giảm đi. - Cho HS đọc mục: “ cĩ thể em chưa biết” VI/ Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà: (2 phút) - Học thuộc bài - Hồn thành các câu từ C1 -> C8 trong SGK vào vở bài tập - Làm bài tập 14.1à 14.6 /SBT. - Chuẩn bị bài: “Chống ơ nhiễm tiếng ồn” V/ Rút kinh nghiệm: ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………..……………………………………………..………………………………………………………………………………………………… Tân Tiến, ngày 01 tháng 12 năm 2008 TỔ TRƯỞNG KÝ DUYỆT