Bài giảng Môn Vật lý lớp 7 - Tiết 2 - Tuần 2 - Bài 2 : Sự truyền ánh sáng

Tuần : 02 Ngày soạn : 05-09-2012 Tiết : 02 Ngày dạy : 07-09-2012 B ài 2 : SỰ TRUYỀN ÁNH SÁNG I. Mục tiêu: 1. Kiến thức: - Phát biểu được định luật truyền thẳng của ánh sáng. - Nhận biết được ba loại chùm sáng: song song, hội tụ và phân kì. 2. Kĩ năng: - Biểu diễn được đường truyền của ánh sáng (tia sáng) bằng đoạn thẳng có mũi tên. 3. Thái độ: - Biết vận dụng kiến thức vào cuộc sống II. Chuẩn bị: 1. GV: - 1 ống nhựa cong , ống nhựa thẳng ,1 nguồn sáng dùng pin ,3 màn chắn có đục lỗ như nhau ,3 đinh ghim mạ mũ nhựa to . 2. HS: - Nội dung SGK . Tổ chức hoạt động dạy và học: 1. Ổn định lớp: Kiểm tra sĩ số vệ sinh lớp . 2. Kiểm tra bài cũ: - Hs1: Khi nào ta nhận biết được ánh sáng ? Khi nào ta nhìn thấy được vật ? Giải thích hiện tượng nhìn thấy khói hương ? - Hs2 chữa bài tập 1.1và 1.2 SBT 3. Tiến trình: Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Kiến thức cần đạt Họat động 1: Giới thiệu bài mới: - Cho HS đọc phần mở bài SGK. Em có suy nghĩ gì về thắc mắc của bạn Hải ? - Đọc phần mở bài SGK. - Nêu ý kiến. Hoạt động 2 : Nghiên cứu tìm quy luật đường truyền của ánh sáng: - Dự đoán xem ánh sáng truyền theo đường cong hay đường gấp khúc ?- Từ dụ đoán trên em hãy nêu phương án kiểm tra ? - Cùng với hs thảo luận các phương án kiểm tra ? - Cho hs chuẩn bị dụng cụ thí nghiệm . - Không có ống thẳng thì ánh sáng có truyền theo đường thẳng không ?Nếu phương án của hs không thực hiện được thì tiến hành làm TN theo SGK ? - Để cho hs nêu phương án thử , sau đó giúp cho hs không cần kiểm tra 3 lỗ A,B,C. mà chỉ cần kiểm tra 3 bản 1,2,3, nằm trên cùng một đường thẳng vì 3 bản này đều giống hệt nhau - Chú ý chỉ lệch khoảng 1-2 cm tránh lệch hẳn thì ánh sáng có thể lọt qua lỗ còn lại - Căn cứ vào kêt quả thí nghiệm y/c hs hoàn thành phần kết luận ? - Thông báo môi trường không khí , nước , tấm kính trong => gọi là môi trường trong suốt . mọi vị trí tring môi trường có tính chất như nhau => đồng tính => rút ra định luật - Nêu dự đoán (tùy hs )( ánh sáng truyền qua khe hẹp đi thẳng hoặc ánh sáng từ đèn phát ra đi thẳng ) - Bố trí thí nghiệm , làm việc cá nhân lần lượt từng hs quan sát dây tóc bóng đèn pin qua ống thẳng và ống cong => Tiến hành hoàn thành C1 : C1: Ống thẳng nhìn thấy dây tóc bóng đèn đang phát sáng => ánh sáng từ dây tóc bóng đèn qua ống thẳng tới mắt . ống cong không nhìn thấy dây tóc bóng đèn => ánh sáng từ dây tóc bóng đèn không truyền theo đường cong . - Hs nêu phương án làm thí nghiệm - Các nhóm tiến hành làm thí nghiệm + Bật đèn + Để dèn 1,2,3 sao cho nhìn qua 3 lỗ A,B,C vẫn thấy đèn sáng + Kiểm tra 3 lỗ A,B,C có thẳng hàng không? -Hs ghi vở 3 lỗ A,B,C thẳng hàng => ánh sáng truyền theo đường thẳng - Để lệch một trong ba bản quan sát đèn => không thấy ánh sáng phát ra từ đèn - Làm việc cá nhân hoàn thành nội dung kết luận : Đường truyền của ánh sáng trong khôngkhí là đường thẳng - Phát biểu định luật và ghi vào vở I. Đường truyền của ánh sáng : C1: Ống thẳng nhìn thấy dây tóc bóng đèn đang phát sáng => ánh sáng từ dây tóc bóng đèn qua ống thẳng tới mắt . ống cong không nhìn thấy dây tóc bóng đèn => ánh sáng từ dây tóc bóng đèn không truyền theo đường cong . * Kết luận: Đường truyền của ánh sáng trong không khí là đường thẳng. * Định luật truyền thẳng của ánh sáng: Trong, môi trường trong suốt và đồng tính ánh sáng truyền theo đường thẳng. Hoạt động 3 : Nghiên cứu thế nào là tia sáng , chùm sáng: - Qui ước tia sáng như thế nào ? Thông qua thí nghiệm y/c hs nghiên cứu SGK và vẽ tia sáng ( Chú ý khe hẹp phải để song song với màn - Quy ước vẽ chùm sáng như thế nào ? - GV chú thích thêm cho HS , trong thực tế thường gặp chùm sáng gồm nhiều tia sáng - Thay tấm chắn 1 khe hẹp bằng tấm chắn 2 khe hẹp song song - Vặn đèn để tạo ra 2 tia hẹp song song, 2 tia hội tụ ,2 tia phân kì , - Cho Hs trả lời C3 ? + Thế nào là chùm sáng song song ? + Thế nào là chùm sáng hội tụ ? + Thế nào là chùm sáng phân kỳ? - Làm việc cá nhân nghiên cứu SGK vẽ tia sáng từ điểm sáng S đến điểm Tia sáng Chùm sáng song song : Chùm sáng hội tụ : Chùm sáng phân kỳ : C3: - Chùm sáng song song là chùm sáng gồm các tia sáng không giao nhau trên đường truyền của chúng . - Chùm sáng HT là chùm sáng gồm các tia sáng giao nhau trên đường tryền của chúng - Chùm sáng PK là chùm sáng gồm các chùm sáng loe rộng ra trên đường truyền của chúng II/ Tia sáng và chùm sáng: 1) Biểu diễn đường truyền của ánh sáng : *Quy ước : Biểu diễn đường truyền của ánh sáng bằng một đường thẳng có mũi tên chỉ hướng gọi là tia sáng. 2) Ba lọai chùm sáng : C3 : ) Chùm sáng song song gồm các tia sáng không giao nhau trên đường truyền của chúng . b) Chùm sáng hội tụ :Gồm các tia sáng giao nhau trên đường truyền của chúng. c) Chùm sáng phân kỳ : Gồm các tia sáng loe rộng ra trên đường truyền của chúng . Hoạt động 4 : Vận dụng: - Cho hs giải đắp câu C4 ? - Cho hs đọc C5: bằng kinh nghiệm nêu cách điều chỉnh 3 kim thẳng hàng ? - Biểu diễn đường truyền của ánh sáng như thế nào - Khi ngắm phân đội xếp hàng em phải ngắm như thế nào ? giải thích C4 : Aùnh sáng từ đèn phát ra đã truyền đến mắt ta theo đường thẳng - Hs tiến hành làm thí nghiệm + Đặt mắt sao cho chỉ nhìn thấy kim gần mắt nhất mà không nhìn thấy 2 kim còn lại. + Giải thích : Kim 1 là vật chắn sáng của kim 2 , Kim 2 là vật chắn sáng của kim 3 => do ánh sáng truyền theo đường thẳng nên ánh sáng từ kim 2 ,3 bị chắn không tới mắt C4 : : Làm TN giống như 02 TN ta vừa làm. Aùnh sáng truyền theo đường thẳng. - C5: Đặt mắt sao cho chỉ nhìn thấy kim gần mắt nhất mà không nhìn thấy kim còn lại. Giải thích :Kim 1 là vật chắn sáng của kim 2 , kim 2 là vật chắn sáng của kim 3 .Do ánh sáng truyền theo đường thẳng nên ánh sáng từ kim 2,3 bị chắn không tới mắt . IV. Củng cố: - Phát biểu định luật truyền thẳng ánh sáng ? - Biểu diễn tia sáng như thế nào ? V. Hướng dẫn về nhà: -Về học bài, làm các bài tập trong SBT. Xem trước và chuẩn bị bài 3. - Nhận xét tiết dạy ,tuyên dương nhóm ,cá nhân tích cực xây dựng bài.